What is leukemia? - Danilo Allegra and Dania Puggioni

Co to jest białaczka? - Danilo Allegra i Dania Puggioni

Tłumaczenie: Sylwia Gliniewicz Korekta: Marta Konieczna

Despite advances in medicine,

Mimo postępów w medycynie

cancer remains one of the most frightening diagnoses patients can receive.

nowotwór to jedna z najgorszych diagnoz, jaką może usłyszeć pacjent.

What makes it so difficult to cure is that it's not one illness,

Trudność w leczeniu polega na tym, że rak nie jest pojedynczą chorobą,

but a family of over 100 diseases occurring in different types of cells.

ale grupą ponad 100 chorób, obejmującą różne rodzaje komórek.

And one type of cancer has the unfortunate distinction

Jeden z rodzajów raka ma tę straszną cechę,

of afflicting children more than any other type.

że częściej atakuje dzieci.

This is leukemia,

To białaczka, rak, który powstaje

a cancer that begins in stem cells found in the bone marrow.

w komórkach macierzystych znajdujących się w szpiku kostnym.

A stem cell is a bit like an infant,

Komórka macierzysta przypomina noworodka,

undeveloped but possessing great potential.

ponieważ jest nierozwinięta, ale obdarzona wielkim potencjałem.

Many stem cells specialize and become cells of organs,

Wiele z nich specjalizuje się, tworząc komórki organów,

like the liver, brain and heart.

takich jak wątroba, mózg czy serce.

But in some tissues,

W niektórych tkankach

they can continue to divide into new stem cells throughout development,

ulegają ciągłemu podziałowi na nowe podczas naszego rozwoju.

and into adulthood in order to frequently generate new cells

Aż do dorosłości stale tworzą nowe komórki,

and keep up with the body's needs.

zaspokajając tym samym potrzeby organizmu.

One example is the bone marrow,

Takim przykładem jest szpik kostny,

where stem cells differentiate into many types of blood cells.

gdzie komórki macierzyste różnicują się w różne rodzaje komórek krwi.

That includes red blood cells,

Dotyczy to krwinek czerwonych,

which carry oxygen from the lungs to all tissues,

które transportują tlen z płuc do wszystkich tkanek.

platelets, which help stop bleeding by sticking to damaged blood vessels,

Płytek krwi, które hamują krwawienie,

zalepiając uszkodzone naczynia krwionośne.

and white blood cells,

Krwinek białych,

which patrol the body, destroying potentially harmful invaders.

które patrolują organizm, niszcząc szkodliwe drobnoustroje.

Every once in a while,

Czasami pojawia się błąd w procesie specjalizacji,

something goes wrong during a stem cell's specialization process

and harmful mutations occur in the cell's DNA.

który prowadzi do szkodliwych mutacji w DNA komórek macierzystych.

Cells with compromised DNA are supposed to self-destruct,

Komórki z uszkodzonym DNA powinny ulec autodestrukcji,

but some damaged cells ignore this order,

ale niektóre z nich ignorują ten nakaz,

replicating uncontrollably, even as they lose their original function.

dzieląc się na potęgę, mimo utraty pierwotnej funkcji.

These are what we know as cancer cells.

Takie są właśnie komórki nowotworowe.

It is not yet clear why leukemia is the most common childhood cancer,

Nie wiadomo, dlaczego białaczka najczęściej atakuje dzieci,

but one contributing factor may be

ale jedną z przyczyn

that leukemias are often caused by just one or two DNA modifications,

może być jedna lub dwie zmiany w DNA,

while most cancers require many of them,

zamiast wielu zmian,

allowing leukemias to arise faster than other types of cancer.

przez co rozwija się szybciej niż inne rodzaje raka.

Moreover, some DNA alterations can occur in white blood cells

Ponadto, niektóre zmiany w DNA pojawiają się w krwinkach białych

during fetal development,

podczas rozwoju płodowego,

further increasing the risk of early leukemia.

co zwiększa ryzyko wczesnej białaczki.

But though it affects more children than any other cancer,

Dzieci chorują na nią częściej niż na inne rodzaje raka,

adults constitute the majority of leukemia patients overall.

ale to dorośli stanowią większość pacjentów z białaczką.

Once leukemia strikes, the damaged cells reproduce in the blood and the bone marrow

W białaczce uszkodzone komórki namnażają się we krwi i szpiku kostnym,

until they take up all available space and resources.

aż wykorzystają całą przestrzeń i środki.

When the bone marrow can no longer produce

Kiedy szpik kostny nie może wytworzyć

the required amount of functional cells,

odpowiedniej liczby funkcjonalnych komórek,

the blood becomes depleted.

wtedy zaczyna brakować krwi.

The lack of red blood cells

Brak krwinek czerwonych oznacza,

means that muscles don't get enough oxygen,

że mięśnie nie otrzymują adekwatnej ilości tlenu,

the reduced number of platelets is not sufficient to repair wounds,

a zmniejszona liczba płytek krwi nie wystarcza do leczenia ran.

and the dearth of functional white blood cells impairs the immune system,

Niedobór funkcjonalnych krwinek białych osłabia układ odpornościowy,

increasing the risk of infections.

zwiększając ryzyko infekcji.

To restore the normal function of the blood,

Przywrócenie prawidłowej funkcji krwi

leukemic cells have to be eliminated.

wymaga usunięcia komórek rakowych.

But because leukemias are not solid tumors,

Ze względu na to, że białaczki nie tworzą guzów,

they can't be removed surgically.

nie można usunąć ich chirurgicznie.

Instead, the cells are killed inside the body using various treatments

Komórki są zabijane wewnątrz organizmu przy użyciu różnych metod,

that include chemotherapy,

łącznie z chemioterapią,

a combination of drugs that destroys quickly multiplying cells.

łączącą leki, które niszczą szybko dzielące się komórki.

Unfortunately, this has the side effect of killing healthy cells,

Niestety, w efekcie ubocznym giną zdrowe komórki,

such as those found in hair follicles or intestines.

występujące w jelitach czy w mieszkach włosowych.

And in some cases, the dosage required is so high

Czasami wymagana dawka jest tak wysoka,

that it kills all cells in the bone marrow,

że zabija wszystkie komórki w szpiku kostnym,

including stem cells.

w tym komórki macierzyste.

When this happens, the body is no longer able to create new blood cells on its own.

Wtedy organizm nie produkuje nowych komórek krwi.

Fortunately, outside help can come in the form of stem cells

Na szczęście z pomocą przychodzą komórki macierzyste

from the bone marrow of a donor.

ze szpiku kostnego dawcy.

Once transplanted into the patient,

U pacjenta po przeszczepie

they rapidly repopulate the bone marrow and the blood.

te komórki natychmiast "zaludniają" szpik kostny i krew.

However, bone marrow transplants are a complicated process

Niestety, przeszczep szpiku jest skomplikowanym procesem,

requiring antigen compatibility between the donor and recipient

który wymaga zgodności antygenowej między dawcą a biorcą,

to keep the transplanted cells from from attacking the patient's own cells

aby przeszczepione komórki nie zaatakowały komórek pacjenta,

as foreign bodies.

uznając je za ciała obce.

Unlike with blood transplants,

W przeciwieństwie do transfuzji krwi,

there are thousands of HLA types,

tutaj występują tysiące typów HLA

and even siblings and close relatives may not have compatible bone marrow.

i nawet u rodzeństwa lub krewnych może nie być zgodności antygenowej.

If this is the case, the search is expanded to a database

Wtedy poszukuje się w bazie danych,

containing the genetic makeup of millions of voluntary bone marrow donors.

która zawiera genotypy wielu honorowych dawców szpiku.

The more potential donors there are,

Im więcej potencjalnych dawców,

the more patients lives can be saved through successful transplants.

tym więcej jest pacjentów uratowanych dzięki przeszczepom.

Leukemia may be a frightening disease, but there is strength and hope in numbers.

Białaczka to przerażająca choroba, ale nadzieję i siłę dają liczby.