The art forger who tricked the Nazis - Noah Charney

Tłumaczenie: Agnieszka Chrzanowska Korekta: Rysia Wand

It was one of the strangest trials in Dutch history.

Był to jeden z najdziwniejszych procesów w historii Holandii.

The defendant in this 1947 case was an art forger

Oskarżony w sprawie z 1947 roku był fałszerzem dzieł sztuki,

who had counterfeited millions of dollars worth of paintings.

który podrobił obrazy warte miliony dolarów.

But he wasn’t arguing his innocence—

Nie twierdził jednak, że jest niewinny.

in fact, his life depended on proving that he had committed the fraud.

Chciał dowieść, że dopuścił się oszustwa, i od tego zależało jego życie.

Like many art forgers, Han van Meegeren was an artist

Podobnie jak wielu fałszerzy dzieł sztuki, Han van Meegeren był artystą,

whose original works had failed to bring him renown.

któremu własna twórczość nie przyniosła uznania.

Embittered towards the art world,

Van Meegeren, rozgoryczony światem sztuki,

van Meegeren set out to make fools of his detractors.

postanowił wystrychnąć swoich krytyków na dudka.

He learned all he could about the Old Masters—

Przestudiował twórczość i biografie dawnych mistrzów,

their biographies, their techniques, and their materials.

zebrał informacje na temat technik i materiałów, które stosowali.

The artist he chose for his deception was 17th century Baroque painter

Na potrzeby swojego planu wybrał XVII-wiecznego malarza barokowego,

Johannes Vermeer—

Jana Vermeera.

an ambitious decision given Vermeer was famed for his carefully executed

Była to odważna decyzja, Vermeer słynął bowiem ze starannie wykonanych

and technically brilliant domestic scenes.

i zachwycających pod względem technicznym scen w domowych wnętrzach.

Working in secret for six years, the forger perfected his art,

Van Meegeren przez sześć lat w tajemnicy szlifował swój warsztat,

copying numerous works as practice.

kopiując wiele dzieł w ramach treningu.

He mixed his own paints after researching the raw materials

Przygotowywał własne farby, wykorzystując materiały i barwniki,

and pigments available in Vermeer’s time.

które były dostępne w czasach Vermeera.

He bought 17th century canvases, created his own brushes,

Kupował płótna z XVII wieku, robił własne pędzle

and aged the works by applying synthetic resin

i postarzał obrazy, stosując syntetyczną żywicę

and baking them to dry and crack the paint.

i wypalając je w piecu, żeby farba wyschła i popękała.

A forensic test could have detected the synthetic resin.

Ekspertyza mogłaby ujawnić syntetyczną żywicę,

But at the time, such tests were neither advanced nor widespread,

ale takie testy nie były wtedy zaawansowane ani rozpowszechnione.

and even today verification of a painting’s authenticity

Nawet dziś potwierdzenie autentyczności obrazu

relies on the assessment of art specialists.

opiera się na ocenie ekspertów.

So it’s a matter of their subjective judgment— as well as their reputation.

Wszystko zależy zatem od ich subiektywnego sądu oraz reputacji.

And this is where van Meegeren truly outwitted the art world.

Na tym właśnie polu van Meegeren naprawdę przechytrzył świat sztuki.

From his research, he knew historians believed Vermeer had an early period

Wiedział o przekonaniu historyków, że we wczesnym okresie Vermeera

of religious painting influenced by the Italian painter Caravaggio.

dominowała tematyka religijna inspirowana dziełami Caravaggia.

The leading authority on Vermeer, Abraham Bredius,

Abraham Bredius, znakomity znawca twórczości Vermeera,

was a huge proponent of this theory, though none of these works had surfaced.

był wielkim zwolennikiem tej teorii, choć nie odnaleziono żadnej z tych prac.

So van Meegeren decided to make one.

Van Meegeren postanowił zatem stworzyć takie dzieło.

He called it "The Supper at Emmaus."

Obraz zatytułował: "Wieczerza w Emaus".

Bredius declared van Meegeren’s fake the masterpiece of Vermeer’s oeuvre.

Bredius uznał falsyfikat van Meegerena za arcydzieło Vermeera.

Van Meegeren’s forgery was not totally up to Vermeer’s technical standards,

Obraz van Meegerena nie w pełni dorównywał dziełom Vermeera pod względem technicznym,

but these inconsistencies could be made to fit the narrative:

ale te niespójności dało się wyjaśnić.

this was an early work, produced before the artist had come into his own.

Miała to być wczesna praca, która powstała zanim artysta dopracował warsztat.

With the stamp of approval from the art world,

Zyskawszy aprobatę świata sztuki,

the fake was sold in 1937 for the equivalent

falsyfikat został sprzedany w 1937 roku

of over $4 million in today’s money.

za kwotę odpowiadającą dziś ponad 4 milionom dolarów.

The success prompted van Meegeren to forge and sell more works

Sukces zachęcił van Meegerena do malowania kolejnych falsyfikatów,

through various art dealers.

które sprzedawał przez różnych pośredników.

As unbelievable as it may sound,

Choć brzmi to niewiarygodnie,

the art world continued to believe in their authenticity.

świat sztuki wierzył w ich autentyczność.

When the Nazis occupied Holland during the Second World War,

Kiedy w czasie drugiej wojny światowej Holandia znalazła się pod okupacją,

Hermann Göring, one of Hitler’s top generals,

Hermann Göring, jeden z czołowych dowódców Hitlera,

sought to add a Vermeer to his collection of artwork

zapragnął dodać Vermeera do swojej kolekcji

looted from all over Europe.

zawierającej dzieła zrabowane w całej Europie.

Van Meegeren obliged, selling him an alleged early Vermeer painting

Van Meegeren sprzedał mu rzekomego Vermeera z wczesnego okresu,

titled "Christ with the Adulteress."

obraz "Chrystus i jawnogrzesznica".

As the tide of the war turned, so did van Meegeren’s luck.

Kiedy odwrócił się bieg wojny, także van Meegerena opuściło szczęście.

Following the Allied victory, he was arrested for delivering a priceless piece

Po zwycięstwie aliantów został aresztowany

pod zarzutem przekazania nazistom dzieła będącego częścią dziedzictwa narodowego.

of Dutch heritage to the Nazis— an act of treasonous collaboration

To zdrada karana śmiercią.

punishable by death.

To prove the painting wasn’t a national treasure,

Aby dowieść, że obraz nie był skarbem narodowym,

he explained step-by-step how he had forged it.

van Meegeren wyjaśnił krok po kroku, jak go namalował.

But he faced an unexpected obstacle— the very expert who had enabled his scam.

Na przeszkodzie stanął mu ten sam ekspert, który umożliwił oszustwo.

Moved to protect his reputation, Bredius defended the painting’s authenticity.

Chcąc chronić swoją reputację, Bredius bronił autentyczności obrazu.

With few options left, van Meegeren set to work on a "new" Vermeer.

Van Meegerenowi nie pozostało nic innego, jak rozpocząć pracę nad nowym Vermeerem.

When he presented the fake to the court, they finally believed him.

Kiedy pokazał falsyfikat przed sądem, wreszcie mu uwierzono.

He was acquitted for collaborating with the Nazis—

Został uniewinniony od zarzutu kolaboracji z nazistami,

and sentenced to a year imprisonment for fraud.

ale sąd skazał go na rok więzienia za oszustwo.

Though there’s evidence that van Meegeren did, in fact, collaborate with the Nazis,

Choć są dowody, że van Meegeren, rzeczywiście współpracował z nazistami,

he managed to convince the public that he had tricked Göring on purpose,

zdołał przekonać opinię publiczną, że celowo oszukał Göringa,

transforming his image into that of a folk hero who had swindled the Nazis.

stając się tym samym bohaterem ludowym.

Thanks to this newfound notoriety,

Dzięki nowej sławie van Meegerena

his works became valuable in their own right—

jego prace stały się cenne same w sobie,

so much so that they were later forged in turn by his own son.

i to do tego stopnia, że fałszował je potem jego własny syn.

The same canvases went from revered classics to despised forgeries

Te same obrazy przeszły drogę od cenionych dzieł

przez pogardzane falsyfikaty

to works of art respected for the skill and notoriety of the forger.

po prace cenione ze względu na umiejętności oraz sławę fałszerza.