How people rationalize fraud - Kelly Richmond Pope

Tłumaczenie: Ola Królikowska Korekta: Rysia Wand

If you ask people whether they think stealing is wrong,

Na pytanie, czy kradzież jest zła,

most of them would answer, "Yes."

większość ludzi odpowiedziałaby: "Tak".

And yet, in 2013, organizations all over the world

Mimo to w 2013 roku organizacje z całego świata

lost an estimated total of 3.7 trillion dollars to fraud,

straciły 3,7 biliona dolarów przez oszustwa finansowe,

which includes crimes like embezzlement,

takie jak defraudacja,

pyramid schemes,

piramidy finansowe

and false insurance claims.

czy wyłudzenia odszkodowań.

This wasn't just the work of a few bad apples.

To nie była robota kilku opryszków.

The truth is that many people are susceptible

Wielu ludzi jest podatnych

not only to the temptation to commit fraud

nie tylko na pokusę popełnienia przestępstwa,

but to convincing themselves that they've done nothing wrong.

ale także wmówienie sobie, że nie zrobili nic złego.

So why does fraud happen?

Dlaczego dochodzi do oszustw?

While individual motivations may differ from case to case,

Choć indywidualne motywacje się różnią,

the fraud triangle,

trójkąt oszustw,

a model developed by criminologist Donald Cressey,

model kryminologa Donalda Cresseya,

shows three conditions that make fraud likely:

podaje trzy warunki popełnienia oszustwa.

pressure, opportunity, and rationalization.

To presja, okazja i racjonalizacja.

Pressure is often what motivates someone to engage in fraud to begin with.

Presja motywuje człowieka do oszustwa.

It could be a personal debt,

Może być nią osobisty dług,

an addiction,

nałóg,

an earnings quota,

niskie zarobki,

a sudden job loss,

nagła utrata pracy

lub choroba w rodzinie.

or an illness in the family.

As for opportunity, many people in both public and private sectors

Co do okazji: wielu ludzi. zarówno w państwowym jak i prywatnym sektorze,

have access to tools that enable them to commit and conceal fraud:

ma dostęp do narzędzi umożliwiających oszustwo,

corporate credit cards,

firmowych kart kredytowych,

internal company data,

wewnętrznych danych firmy

or control over the budget.

albo kontroluje budżet.

The combination of pressure

Połączenie presji

and being exposed to such opportunities on a daily basis

i okazji do oszustwa

can create a strong temptation.

tworzy dużą pokusę.

But even with these two elements,

Ale nawet te dwa elementy

most fraud still requires rationalization.

potrzebują trzeciego: racjonalizacji.

Many fraudsters are first time offenders,

Wielu oszustów zostaje przestępcami po raz pierwszy,

so in order to commit an act most would regard as wrong,

więc, aby móc zrobić wykroczenie,

they need to justify it to themselves.

muszą się usprawiedliwić.

Some feel entitled to the money because they are underpaid and overworked

Jedni tłumaczą sobie, że mało zarabiają albo są przepracowani.

and others believe their fraud is victimless,

Inni sądzą, że ich oszustwo nie ma ofiar

perhaps even planning to return the money once their crisis is resolved.

i planują nawet później zwrócić pieniądze.

Some of the most common types of fraud

Część oszustów

don't even register as such to the perpetrator.

wcale się tak nie postrzega.

Examples include employees fudging time sheets or expense reports,

Pracownicy fałszują karty ewidencji czasu pracy lub raporty wydatków,

taxpayers failing to report cash earnings,

podatnicy zatajają zarobki,

or service providers overbilling insurance companies.

a usługodawcy zawyżają ceny ubezpieczeń.

Though these may seem small,

Choć szkodliwość wydaje się znikoma

and can sometimes only involve hundreds of dollars,

i czasem wynosi tylko kilkaset dolarów,

they all contribute to the big picture.

wszystko razem zbiera się w ładną sumę.

And then there's fraud on a massive scale.

Jest też oszustwo na wielką skalę.

In 2003, Italian dairy food giant Parmalat went bankrupt

W 2003 roku włoski koncern spożywczy Parmalat zbankrutował,

after it was found to have fabricated a 4 billion dollar bank account

bo wykryto fałszywe konto na 4 miliardy dolarów

and falsified financial statements

i fałszywe sprawozdania finansowe,

to hide the fact that its subsidiaries had been losing money.

mające ukryć straty pieniężne.

Because it was family controlled,

Ponieważ firmą zarządzała rodzina,

corporate governance and regulator supervision were difficult,

przeprowadzanie regularnych kontroli było utrudnione,

and the company likely hoped that the losses could be recouped

a firma liczyła na odzyskanie strat po cichu,

before anyone found out.

zanim ktoś się o tym dowie.

And it's not just corporate greed.

To nie jest po prostu korporacyjna chciwość.

Governments and non-profits are also susceptible to fraud.

Rząd i organizacje non-profit są tak samo podatne na oszustwo.

During her time as City Comptroller for Dixon, Illinois,

Jako skarbnik miasta Dixon w Illinois

Rita Crundwell embezzled over 53 million dollars.

Rita Crundwell sprzeniewierzyła ponad 53 miliony dolarów.

Rita was one of the country's leading quarter horse breeders

Była w czołówce hodowców koni

and winner of 52 world championships.

i zwyciężyła w 52 mistrzostwa świata.

But the cost of maintaining the herd ran to 200,000 dollars per month.

Ale koszt utrzymania stadniny to 200 tysięcy dolarów miesięcznie.

Because her position gave her complete control over city finances,

Dzięki swojej pozycji Crundwell kontrolowała finanse,

she was easily able to divert money

mogła więc łatwo przelewać pieniądze

to an account she used for private expenses,

i używać ich do celów prywatnych,

and the scheme went unnoticed for 20 years.

co pozostało niezauważone przez dwadzieścia lat.

It is believed that Crundwell felt entitled to a lavish lifestyle

Podobno Crundwell czuła się upoważniona

based on her position,

do luksusu przez swoją pozycję

and the notoriety her winnings brought to the city.

i sławę, którą przyniosła miastu.

It's tempting to think of fraud as a victimless crime

Wygodnie jest myśleć, że oszustwo nie ma ofiar,

because corporations and civic institutions aren't people.

bo korporacje to nie ludzie.

But fraud harms real people in virtually every case:

Ale oszustwo zawsze krzywdzi ludzi.

the employees of Parmalat who lost their jobs,

Pracownicy Parmalatu stracili pracę,

the citizens of Dixon whose taxes subsidized horse breeding,

podatki mieszkańców Dixon poszły na utrzymanie koni,

the customers of companies which raise their prices to offset losses.

a klientom firm podniesiono ceny, żeby pokryć straty.

Sometimes the effects are obvious and devestating,

Czasem efekty oszustwa są druzgocące,

like when Bernie Madoff caused thousands of people to lose their life savings.

jak wtedy, gdy Bernard Madoff pozbawił ludzi oszczędności życia.

But often they're subtle and not easy to untangle.

Ale często są też subtelne i ukryte.

Yet someone, somewhere is left holding the bill.

Mimo to ktoś gdzieś za to zapłaci.