Mysteries of vernacular: Dynamite - Jessica Oreck and Rachael Teel

Tajemnice języka: Dynamit - Jessica Oreck i Rachael Teel

Transcriber: Bedirhan Cinar Reviewer: Jessica Ruby

Tłumaczenie: Daniel Wróblewski Korekta: Rysia Wand

Mysteries of vernacular:

Tajemnice języka:

Dynamite,

Dynamit,

an explosive consisting of nitroglycerin,

materiał wybuchowy na bazie nitrogliceryny,

typically molded into sticks.

zwykle formowany w laski.

Dynamite, which coincidentally is closely related

Dynamit, przypadkowo spowinowacony

to the word dynasty,

ze słowem "dynastia",

has as much to do with familial persuasion

ma równy związek z wpływem rodziny,

as it does etymology.

co jego etymologia.

Following in the footsteps of his inventor father,

Idąc w ślady ojca wynalazcy,

Alfred Nobel took up engineering.

Alfred Nobel został inżynierem.

In 1850, he was exposed to the work of Ascanio Sobrero,

W roku 1850 poznał Ascanio Sobrero,

the chemist who invented nitroglycerin.

chemika, który wynalazł nitroglicerynę.

More powerful than gun powder

Potężniejszy niż proch strzelniczy

and extremely unpredictable,

i wysoce nieprzewidywalny, ten materiał wybuchowy

this highly explosive liquid captivated Alfred.

zafascynował Alfreda.

Working closely with his father,

W ścisłej współpracy z ojcem

he began experimenting with nitroglycerin,

zaczął eksperymentować z nitrogliceryną,

searching for a practical application for the compound.

szukając praktycznego zastosowania dla tego związku chemicznego.

After several explosions,

Po kilku eksplozjach,

including one that killed Alfred's brother,

z których jedna zabiła brata Alfreda,

authorities banned nitroglycerin tests

władze zakazały badań nad gliceryną

within Stockholm city limits.

na terenie Sztokholmu.

Undeterred, Alfred moved his lab

Alfred nie dał się zniechęcić: przeniósł laboratorium

and began experimenting with additives,

i zaczął eksperymentować z dodatkami,

eventually finding one that transformed

w końcu znajdując taki, który przemienił

the dangerous liquid into malleable paste,

niebezpieczną ciecz w masę plastyczną,

easier to handle

z którą łatwiej było się obchodzić

and perfect for construction sites.

i która znalazła zastosowanie na placach budowy.

He named this material dynamite,

Alfred nazwał ten materiał dynamitem,

from the Greek dunamis,

od greckiego słowa "dunamis",

meaning power,

oznaczającego moc,

and the common scientific suffix -ite.

z powszechnym w nauce przyrostkiem -it.

Explosives made Alfred a very wealthy man.

Dzięki materiałom wybuchowym Alfred bardzo się wzbogacił.

And, in an effort to balance

Aby zrównoważyć zniszczenia

the destruction caused by his invention,

spowodowane przez swój wynalazek,

he created an endowment

stworzył fundusz,

that would award Nobel Prizes

z którego przyznaje się Nagrody Nobla

to authors,

literatom,

scientists,

naukowcom,

and advocates of world peace

oraz orędownikom pokoju na świecie

for generations to come.

przez wiele pokoleń.