Could we steal the power of a black hole? - Fabio Pacucci

467,961 views ・ 2020-10-19

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Marta Konieczna (Kliber) Korekta: Marta Grochowalska
00:07
Imagine a distant future when humans reach beyond our pale blue dot,
0
7814
5073
Wyobraź sobie daleką przyszłość, w której ludzie opuścili błękitną kropkę
00:12
forge cities on planets thousands of light-years away,
1
12887
4132
i zakładają miasta na planetach oddalonych o tysiące lat świetlnych,
00:17
and maintain a galactic web of trade and transport.
2
17019
4497
utrzymując galaktyczną sieć handlu i transportu.
00:21
What would it take for our civilization to make that leap?
3
21516
3890
Czego potrzebowałaby nasza cywilizacja, by dokonać takiego skoku rozwojowego?
00:25
There are many things to consider— how would we communicate?
4
25406
2950
Trzeba rozważyć wiele rzeczy.
Jak wyglądałaby komunikacja?
00:28
What might a galactic government look like?
5
28356
2640
Jak wyglądałby galaktyczny rząd?
00:30
And one of the most fundamental of all:
6
30996
2730
I najważniejsze ze wszystkich,
00:33
where would we get enough energy to power that civilization—
7
33726
3890
skąd wzięlibyśmy wystarczającą ilość energii, by zasilić tę cywilizację,
00:37
its industry, its terraforming operations, and its starships?
8
37616
5966
przemysł, terraformowanie i statki kosmiczne?
00:43
An astronomer named Nikolai Kardashev proposed a scale
9
43582
4000
Astronom Nikołaj Kardaszow zaproponował klasyfikację cywilizacji
00:47
to quantify an evolving civilization’s increasing energy needs.
10
47582
4870
według zapotrzebowania energetycznego.
00:52
In the first evolutionary stage, which we’re currently in,
11
52452
4000
Na pierwszym etapie ewolucji, w którym właśnie się znajdujemy,
00:56
planet-based fuel sources like fossil fuels,
12
56452
3380
źródła energii dostępne na planetach, takie jak paliwa kopalne,
00:59
solar panels and nuclear power plants
13
59832
2520
panele słoneczne lub elektrownie atomowe,
01:02
are probably enough to settle other planets inside our own solar system,
14
62352
4784
powinny wystarczyć na zasiedlenie sąsiednich planet naszego układu,
01:07
but not much beyond that.
15
67136
2820
ale na nic więcej.
01:09
For a civilization on the third and final stage,
16
69956
3209
Dla cywilizacji na trzecim i ostatnim poziomie
01:13
expansion on a galactic scale would require about 100 billion times
17
73165
5057
ekspansja na skalę galaktyczną wymagałaby sto miliardów razy
01:18
more energy than the full 385 yotta joules our sun releases every second.
18
78222
7771
więcej energii niż 385 jottadżuli, które Słońce emituje każdej sekundy.
01:25
Barring a breakthrough in exotic physics,
19
85993
2870
Bez jakiegoś przełomu w fizyce cząstek elementarnych,
01:28
there’s only one energy source that could suffice:
20
88863
3444
istnieje tylko jedno wystarczające źródło energii,
01:32
a supermassive black hole.
21
92307
3140
supermasywna czarna dziura.
01:35
It’s counterintuitive to think of black holes as energy sources,
22
95447
4000
Wizja czarnych dziur jako źródła energii wydaje się sprzeczna z intuicją,
01:39
but that’s exactly what they are, thanks to their accretion disks:
23
99447
4586
ale tym właśnie są dzięki dyskom akrecyjnym,
01:44
circular, flat structures formed by matter falling into the event horizon.
24
104033
5872
czyli okrągłym, płaskim strukturom z materii wpadającej w horyzont zdarzeń.
01:49
Because of conservation of angular momentum,
25
109905
3080
Z powodu zachowania momentu pędu
01:52
particles there don’t just plummet straight into the black hole.
26
112985
4000
cząstki nie wpadają prosto do czarnej dziury,
01:56
Instead, they slowly spiral.
27
116985
3230
ale powoli poruszają się ruchem spiralnym.
02:00
Due to the intense gravitational field of the black hole,
28
120215
3350
Ze względu na silne pole grawitacyjne czarnej dziury,
02:03
these particles convert their potential energy to kinetic energy
29
123565
3610
cząstki te zamieniają swoją energię potencjalną na kinetyczną,
02:07
as they inch closer to the event horizon.
30
127175
2830
w miarę zbliżania się do horyzontu zdarzeń.
02:10
Particle interactions allow for this kinetic energy
31
130005
2930
Oddziaływania między cząstkami pozwalają energii kinetycznej
02:12
to be radiated out into space
32
132935
2520
promieniować w przestrzeń,
02:15
at an astonishing matter-to-energy efficiency:
33
135455
3479
z zaskakującą efektywnością przekształcania masy na energię.
02:18
6% for non-rotating black holes, and up to 32% for rotating ones.
34
138934
7029
6% dla nieobracających się czarnych dziur i do 32% dla obracających się.
02:25
This drastically outshines nuclear fission,
35
145963
3560
To drastycznie przyćmiewa rozszczep jądra atomowego,
02:29
currently the most efficient widely available mechanism
36
149523
3280
obecnie najbardziej efektywnego i szeroko dostępnego mechanizmu
02:32
to extract energy from mass.
37
152803
2530
wydobywania energii z masy.
02:35
Fission converts just 0.08% of a Uranium atom into energy.
38
155333
7099
Rozszczepianie przekształca tylko 0,08% atomu uranu w energię.
02:42
The key to harnessing this power may lie in a structure
39
162432
3691
Kluczem do ujarzmienia tej mocy może być sfera Dysona,
02:46
devised by physicist Freeman Dyson, known as the Dyson sphere.
40
166123
6029
struktura wymyślona przez fizyka Freemana Dysona.
02:52
In the 1960s, Dyson proposed that an advanced planetary civilization
41
172152
4651
W latach 60. Dyson założył, że zaawansowana cywilizacja planetarna
02:56
could engineer an artificial sphere around their main star,
42
176803
4217
może zbudować sferę wokół gwiazdy macierzystej,
03:01
capturing all of its radiated energy to satisfy their needs.
43
181020
5089
przechwytując na swoje potrzeby całą wyemitowaną energię.
03:06
A similar, though vastly more complicated design
44
186109
3210
Podobna, choć znacznie bardziej skomplikowana konstrukcja,
03:09
could theoretically be applied to black holes.
45
189319
3480
mogłaby teoretycznie zostać zastosowana do czarnych dziur.
03:12
In order to produce energy, black holes need to be continuously fed—
46
192799
4535
Aby produkować energię, czarne dziury muszą być stale zasilane,
03:17
so we wouldn’t want to fully cover it with a sphere.
47
197334
3250
więc nie pokrywalibyśmy ich w całości sferą.
03:20
Even if we did, the plasma jets that shoot from the poles
48
200584
3140
Nawet gdybyśmy to zrobili, strumienie plazmy wystrzeliwujące z biegunów
03:23
of many supermassive black holes
49
203724
2410
wielu supermasywnych czarnych dziur
03:26
would blow any structure in their way to smithereens.
50
206134
4000
rozerwałyby na strzępy każdą konstrukcję na swojej drodze.
03:30
So instead, we might design a sort of Dyson ring,
51
210134
3650
Zamiast tego, możemy zaprojektować jakiś rodzaj pierścienia Dysona,
03:33
made of massive, remotely controlled collectors.
52
213784
3290
wykonanego z ogromnych, zdalnie sterowanych kolektorów.
03:37
They’d swarm in an orbit around a black hole,
53
217074
2950
Zapełniłyby orbitę wokół czarnej dziury,
03:40
perhaps on the plane of its accretion disk, but farther out.
54
220024
4000
może na płaszczyźnie dysku akrecyjnego, ale dalej.
03:44
These devices could use mirror-like panels
55
224024
2690
Urządzenia te mogłyby wykorzystywać panele lustrzane
03:46
to transmit the collected energy to a powerplant,
56
226714
3340
do przesyłania zgromadzonej energii do elektrowni
03:50
or a battery for storage.
57
230054
2696
albo magazynować ją w bateriach.
03:52
We’d need to ensure that these collectors are built at just the right radius:
58
232750
4954
Musielibyśmy ustawić kolektory w odpowiedniej odległości.
03:57
too close and they’d melt from the radiated energy.
59
237704
3030
Zbyt blisko stopiłyby się od wypromieniowanej energii.
04:00
Too far, and they’d only collect a tiny fraction of the available energy
60
240734
4803
Za daleko zebrałyby tylko maleńki ułamek dostępnej energii,
04:05
and might be disrupted by stars orbiting the black hole.
61
245537
3650
a gwiazdy krążące wokół czarnej dziury mogłyby zakłócić ich pracę.
04:09
We would likely need several Earths worth of highly reflective material
62
249187
4884
Potrzebny byłby silnie odblaskowy materiał jak hematyt,
04:14
like hematite to construct the full system—
63
254071
3110
w ilości kilkukrotnie przewyższającej wielkość Ziemi,
04:17
plus a few more dismantled planets to make a legion of construction robots.
64
257181
5872
plus zniszczenie kilku planet do stworzenia legionu robotów budowlanych.
04:23
Once built, the Dyson ring would be a technological masterpiece,
65
263053
4190
Tak zbudowany pierścień Dysona byłby technologicznym arcydziełem,
04:27
powering a civilization spread across every arm of a galaxy.
66
267243
5252
zasilającym cywilizację rozsianą po wszystkich ramionach galaktyki.
04:32
This all may seem like wild speculation.
67
272495
2590
To wszystko może wydawać się szalonymi spekulacjami,
04:35
But even now, in our current energy crisis,
68
275085
3170
ale już obecny kryzys energetyczny
04:38
we’re confronted by the limited resources of our planet.
69
278255
3540
stawia nas przed problemem wyczerpywania się zasobów planety.
04:41
New ways of sustainable energy production will always be needed,
70
281795
4000
Zawsze będą potrzebne nowe sposoby zrównoważonej produkcji energii,
04:45
especially as humanity works towards the survival
71
285795
3030
zwłaszcza że ludzkość dąży do przetrwania
04:48
and technological progress of our species.
72
288825
3210
i technologicznej ewolucji.
04:52
Perhaps there’s already a civilization out there
73
292035
2820
Być może gdzieś już istnieje cywilizacja,
04:54
that has conquered these astronomical giants.
74
294855
3200
która ujarzmiła te astronomiczne giganty.
04:58
We may even be able to tell
75
298055
1880
Może nawet będziemy mogli to potwierdzić,
04:59
by seeing the light from their black hole periodically dim
76
299935
3990
obserwując okresowo przyćmione światło z czarnej dziury,
05:03
as pieces of the Dyson ring pass between us and them.
77
303925
4250
gdy elementy pierścienia Dysona przesuwają się między nami a nią.
05:08
Or maybe these superstructures are fated to remain in the realm of theory.
78
308175
4906
A może te superstruktury są skazane na pozostanie w sferze teorii.
05:13
Only time— and our scientific ingenuity— will tell.
79
313081
4264
Tylko czas i inwencja naukowa mogą na to odpowiedzieć.
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7