Why do your knuckles pop? - Eleanor Nelsen

5,636,389 views ・ 2015-05-05

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Kacper Borowiecki Korekta: Rysia Wand
00:09
What's that sound?
0
9191
1632
Co to za dźwięk?
00:10
Depending on whom you ask,
1
10823
1612
Zależnie od tego, kogo zapytasz,
00:12
the crackle of popping joints is either the sound of sweet relief
2
12435
4093
trzask wyskakujących stawów to słodki dźwięk ulgi
00:16
or the noxious tones of a stomach-turning habit.
3
16528
3471
albo dźwięk obrzydliwego nawyku.
00:19
Really, though. What's that sound?
4
19999
2179
A tak naprawdę, co to za dźwięk?
00:22
I mean, why does bending your joints in a certain way make them pop like that?
5
22178
5117
Dlaczego zginanie stawów powoduje, że wydają taki dźwięk?
00:27
Scientists have offered several explanations,
6
27295
2683
Naukowcy zaoferowali kilka wyjaśnień,
00:29
including rapidly stretching ligaments,
7
29978
2323
jak gwałtowne rozciąganie więzadeł,
00:32
and in severe cases, actual bones grinding against each other.
8
32301
4655
a w ciężki przypadkach ocierające się kości.
00:36
But the most common explanation
9
36956
1730
Najpowszechniejsze tłumaczenie dźwięku,
00:38
for why your stretched-out joints sound like bubbles popping
10
38686
3443
jaki wydają trzaskające stawy,
00:42
is that, well, there are bubbles in there.
11
42129
3229
to obecność bąbelków.
00:45
The joints in your fingers are the easiest ones to crack,
12
45358
3579
Stawy w palcach najłatwiej złamać,
00:48
but many people also crack the joints between vertebrae in their neck and back,
13
48937
4937
ale można też złamać stawy między kręgami szyi i pleców,
00:53
and even their hips, wrists, shoulders and so on.
14
53874
4493
a także bioder, nadgarstków, ramion i tak dalej.
00:58
All these joints are synovial joints,
15
58367
2639
Wszystkie stawy powstały z błony maziowej
01:01
and they're the most flexible ones in your body.
16
61006
2666
i są najbardziej elastyczne w organizmie.
01:03
The space between the two bones is filled with a viscous liquid,
17
63672
3727
Przestrzeń między dwiema kośćmi jest wypełniona lepką cieczą,
01:07
synovial fluid, which contains long, lubricating molecules,
18
67399
4459
płynem maziowym, zawierającym długie, smarowne cząsteczki,
01:11
like hyaluronic acid and lubricin.
19
71858
3631
takie jak kwas hialuronowy i lubrycyna.
01:15
Synovial fluid is more or less the texture of egg yolk
20
75489
3496
Płyn maziowy przypomina żółtko jajka
01:18
and its primary purpose is to cushion the bones
21
78985
2953
i jego najważniejszym celem jest amortyzacja kości
01:21
and help them glide past each other.
22
81938
2741
i pomoc w poruszaniu względem siebie.
01:24
It also contains phagocytic cells
23
84679
2206
Zawiera on również komórki fagocytarne,
01:26
that help clean up any bone or cartilage debris that ends up in the joint.
24
86885
5494
które pomagają oczyścić kości i chrząstki z zanieczyszczeń zgromadzonych w stawie.
01:32
But the reason it's important for knuckle cracking
25
92379
2565
Jest to ważne dla trzaskania,
01:34
is that, like other fluids in your body,
26
94944
2185
bo tak jak inne płyny w organizmie
01:37
it contains lots of dissolved gas molecules.
27
97129
4014
zawiera wiele rozpuszczonych molekuł gazu.
01:41
Knuckle-crackers know that to get that satisfying pop,
28
101143
3374
Trzaskacze wiedzą, że aby osiągnąć porządny trzask,
01:44
you stretch the joint farther than it normally goes
29
104517
3590
trzeba rozciągnąć staw dalej, niż zwykle,
01:48
by bending your fingers backwards, for example.
30
108107
3041
na przykład przez wygięcie placów w tył.
01:51
When you do that, the bones move away from each other.
31
111148
2929
Kości oddalą się wtedy od siebie.
01:54
The space between bones gets bigger,
32
114077
2409
Robi się między nimi więcej miejsca,
01:56
but the amount of synovial fluid stays constant.
33
116486
3495
ale ilość płynu maziowego jest stała.
01:59
That creates a low-pressure zone
34
119981
2088
To tworzy strefę niskiego ciśnienia,
02:02
that pulls dissolved gases out of the synovial fluid,
35
122069
4437
która wyciska rozpuszczone gazy z płynu,
02:06
just like the carbon dioxide that fizzes out of soda
36
126506
2781
tak jak dwutlenek węgla uciekający z napoju gazowanego,
02:09
when you twist open the cap.
37
129287
2194
kiedy otworzysz butelkę.
02:11
Inside the joint, the escaping gases form a bubble with a pop.
38
131481
5777
Uciekające gazy tworzą w stawach bąbelki z charakterystycznym dźwiękiem.
02:17
But the bubble doesn't last long.
39
137258
2196
Ale bąbelki nie wytrzymują długo.
02:19
The surrounding fluid presses on it until it finally collapses.
40
139454
4484
Pękają pod ciśnieniem otaczającego je płynu.
02:23
The bubble's gases scatter throughout the synovial cavity
41
143938
3698
Pęcherzyki gazów rozpraszają się po jamie maziowej
02:27
and slowly dissolve back into the fluid over the course of about twenty minutes,
42
147636
5217
i powoli rozpuszczają się w płynie w ciągu około dwudziestu minut,
02:32
which is why it can take a while before you can pop the same joint again.
43
152853
4188
przez co chwilę trwa, zanim możesz znowu trzasnąć tym samym stawem.
02:37
Some scientists think there may actually be two pops.
44
157041
3721
Niektórzy naukowcy uważają, że mogą być nawet dwa trzaski.
02:40
One when the bubble forms, and another when it bursts.
45
160762
4241
Pierwszy przy powstawaniu bąbelka, drugi przy jego wybuchu.
02:45
Popping a joint temporarily enlarges it,
46
165003
2529
Trzaskanie stawami chwilowo je powiększa,
02:47
which may be why dedicated knuckle-, neck- and back-crackers
47
167532
4283
przez co trzaski kciuka, szyi i pleców
02:51
say the habit makes their joints feel looser and more flexible.
48
171815
4376
mogą powodować, że stawy staną się elastyczniejsze i luźne.
02:56
But you may have heard from a concerned relative or annoyed officemate
49
176191
4592
Być może słyszałeś krewnego czy kolegi,
03:00
that cracking your joints will give you arthritis.
50
180783
3807
że trzaskanie stawami powoduje artretyzm.
03:04
A doctor named Donald Unger heard this, too.
51
184590
3639
Doktor Donald Unger też to usłyszał.
03:08
So, determined to disprove his mother's warnings,
52
188229
3300
Postanowił więc obalić twierdzenie swojej matki.
03:11
he cracked the knuckles of his left hand repeatedly for 50 years,
53
191529
6207
Strzelał palcami lewej ręki przez 50 lat,
03:17
while the right-hand knuckles went unpopped.
54
197736
2954
a prawą nie strzelał w ogóle.
03:20
36,500 cracks later, both hands were arthritis-free.
55
200690
6712
36 500 strzałów później obie ręce były wolne od artretyzmu.
03:27
For this selfless act of devotion to science,
56
207402
2967
Za ten bezinteresowny czyn oddania nauce
03:30
Dr. Unger received an Ig Nobel Prize,
57
210369
3136
Dr. Unger otrzymał Antynobla,
03:33
a parody of the Nobel Prize that recognizes wacky,
58
213505
3800
parodię Nagrody Nobla, nagradzającą odjechane,
03:37
but weirdly fascinating, scientific accomplishments.
59
217305
4424
ale dziwnie fascynujące odkrycia naukowe.
03:41
Unger wrote that his results should prompt investigation into other parental beliefs,
60
221729
5482
Unger napisał, że te wyniki
powinny nakłonić do badania innych rodzicielskich wierzeń,
03:47
like the importance of eating spinach.
61
227211
2796
takich jak zalety jedzenia szpinaku.
03:50
The jury's still out on that one.
62
230007
1894
Na razie jeszcze nic nie wiadomo.
03:51
As for knuckle-cracking,
63
231901
1577
Co do pstrykania palcami,
03:53
one study suggests that all that joint stretching
64
233478
3054
pewne badanie sugeruje, że każde trzaśnięcie stawem
03:56
and bubble bursting can cause your hands to swell
65
236532
3029
i pęknięcie bąbelków może powodować opuchliznę
03:59
and weaken your grip.
66
239561
1721
i osłabia uścisk.
04:01
But the biggest proven danger seems to be annoying those around you.
67
241282
4908
Jednak największym udowodnionym zagrożeniem
są ludzie, których irytujesz.
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7