What happens when you fall into piranha-infested waters? - Antonio Machado-Allison

953,288 views ・ 2023-09-14

TED-Ed


Dubbelklik op de Engelse ondertitels hieronder om de video af te spelen.

Vertaald door: Dick Stada Nagekeken door: Tahlia Flora
00:07
You’re peering into the Amazon River when, suddenly,
0
7045
3628
Je zit in de Amazonerivier te turen,
als je plotseling je evenwicht verliest en valt.
00:10
you lose your footing and fall.
1
10673
2002
00:12
Piranhas dart about in the rapidly approaching water.
2
12675
3587
Piranha’s schieten rond in het snel naderende water.
00:16
So, are you doomed?
3
16637
1710
Is dit je einde?
00:18
Will your fall trigger a fatal feeding frenzy?
4
18347
3129
Lokt je val een dodelijk vreetfestijn uit?
00:21
To forecast your fate, let’s see what we know about these fish.
5
21768
3878
Om je lot te voorspellen,
gaan we kijken wat we weten van deze vissen.
00:26
There are more than 30 piranha species.
6
26272
2544
Er bestaan meer dan 30 soorten piranha’s.
00:28
All live in the fresh waters of South America
7
28900
2669
Ze leven allemaal in zoet water in Zuid-Amerika
00:31
and have a single row of sharp, interlocking teeth on each jaw.
8
31569
4254
en hebben een rij scherpe, in elkaar grijpende tanden in beide kaken.
00:35
They use their teeth in a variety of ways.
9
35907
2419
Ze gebruiken hun tanden op een aantal manieren.
00:38
Many are omnivorous and supplement diets of things like insects,
10
38451
4129
Vele zijn alleseters en eten naast bijvoorbeeld insecten,
00:42
crustaceans, worms, and fish
11
42580
2211
schaaldieren, wormen en vissen,
00:44
with fruits, seeds, and other plant matter.
12
44791
2877
ook fruit, zaden, en ander plantaardig materiaal.
00:47
Some, like red-bellied piranhas, both hunt and scavenge.
13
47877
3795
Sommige, zoals de roodbuikpiranha’s, jagen en eten ook aas.
00:51
And others, like wimple piranhas, have specific dietary predilections,
14
51672
4713
Andere, zoals de wimpelpiranha’s, hebben specifieke voorkeuren,
00:56
almost exclusively going after other fish’s scales.
15
56469
3920
en eten bijna alleen visschubben.
01:00
Species like redeye piranhas are more solitary,
16
60473
3045
Soorten als de roodoogpiranha’s leven meer solitair,
01:03
while red-bellied piranhas form shoals of 10 to 100.
17
63518
3837
terwijl de roodbuikpiranha’s scholen vormen van 10 tot 100 vissen.
01:07
Red-bellied piranhas are among the most popularly depicted
18
67772
3503
Roodbuikpiranha’s worden het vaakst afgebeeld
01:11
and commonly regarded as especially aggressive.
19
71275
3128
en worden gezien als zeer agressief.
01:14
However, their reputation for rapacious pack hunting is misinformed.
20
74654
4546
Toch klopt die reputatie van roofzuchtige roedeljagers niet.
01:19
It’s thought that the main benefit of their group-living
21
79408
3003
Men denkt dat het grootste voordeel van hun groepsgedrag
01:22
isn’t cooperative hunting
22
82411
1794
niet het gezamenlijk jagen is,
01:24
but instead protection from predators, of which they have many.
23
84205
3879
maar vooral bescherming tegen roofdieren is, waarvan er veel zijn.
01:28
Larger, mature red-bellied piranhas tend to assume privileged positions
24
88251
4546
Grote, volwassen roodbuikpiranha’s lijken een bevoorrechte positie te krijgen
01:32
at the shoal’s center, where it’s safest.
25
92797
2336
midden in de school, waar het het veiligst is.
01:35
And scientists have observed that red-bellied piranhas in smaller groups
26
95591
4547
Wetenschappers hebben gezien dat roodbuikpiranha’s in kleinere scholen
01:40
breathe faster,
27
100138
1251
sneller ademen,
01:41
probably because they’re more anxious.
28
101389
2252
waarschijnlijk omdat ze banger zijn.
01:43
Interestingly, they also communicate.
29
103933
2502
Interessant genoeg communiceren ze ook.
01:46
By rapidly contracting specialized muscles above their swim bladders,
30
106561
4588
Door snel speciale spieren boven de zwemblaas samen te trekken,
01:51
they repeatedly “bark” when they’re facing off with one another or when captured.
31
111149
4838
‘blaffen’ ze als ze elkaar aankijken of als ze gevangen worden.
01:55
They make thudding noises when they’re aggressively circling each other,
32
115987
3753
Ze maken bonzende geluiden als ze agressief om elkaar heen zwemmen,
01:59
fighting, or competing for food.
33
119740
2086
met elkaar vechten of concurreren om voedsel.
02:01
And when things escalate further,
34
121826
2044
Als het escaleert,
02:03
they chase each other while snapping their jaws together.
35
123870
3545
jagen ze achter elkaar aan terwijl ze hun kaken op en neer klappen.
02:07
Researchers suspect that these sounds
36
127456
2378
Onderzoekers vermoeden dat deze geluiden
02:09
are just a sampling of their overall repertoire,
37
129834
2878
maar een greep van hun hele repertoire is,
02:12
which might also have some special uses during mating.
38
132712
3753
die ook gebruikt kunnen worden bij de paring.
02:16
But when do red-bellied piranhas get aggressive with humans?
39
136632
3671
Maar wanneer worden roodbuikpiranha’s agressief tegen mensen?
02:20
Well, when they do bite people,
40
140469
1961
Ze bijten mensen,
02:22
it seems to mostly happen in scenarios when they’re being handled;
41
142430
3962
en dat gebeurt meestal als ze beetgepakt worden,
02:26
when people are spilling food or cleaning their fishing catch in the water;
42
146392
4004
als men etens- of visresten in het water laat vallen,
02:30
or when people disturb piranhas while the fish are mating
43
150521
3837
of als piranha’s worden gestoord bij het paren
02:34
or guarding their eggs during the wet season.
44
154358
2294
of hun eitjes beschermen in het natte seizoen.
02:36
Starvation stress is also thought to lead red-bellied piranhas
45
156861
4129
Hongerstress kan er ook toe leiden dat roodbuikpiranha’s
02:40
to increasingly bold, aggressive behavior.
46
160990
3086
brutaler, agressief gedrag gaan vertonen.
02:44
And this could theoretically result in feeding frenzies
47
164076
3462
En dat kan theoretisch de oorzaak zijn van eetgekte
02:47
where each fish tries to get some of whatever finds its way into the water.
48
167538
4380
waarbij alles dat in het water belandt, opgevreten wordt.
02:52
Despite this kind of behavior being extremely rare,
49
172335
3336
Ondanks dat dit gedrag extreem zeldzaam voorkomt,
02:55
rumors of it launched the piranha’s international infamy.
50
175671
3671
kwamen ze daardoor slecht bekend te staan.
02:59
And this was in no small part thanks to former US President Theodore Roosevelt.
51
179342
5297
Dat was voor een belangrijk deel te wijten aan president Roosevelt van de VS.
03:04
In 1914, he published a bestselling book in which he called piranhas
52
184847
5255
Hij bracht in 1914 een bestseller uit waarin hij piranha’s
03:10
“the most ferocious fish in the world”
53
190102
2461
“de meest woeste vissen ter wereld” noemde
03:12
and wrote that the scent of blood could incite them
54
192563
2836
en schreef dat de geur van bloed ze kon aanzetten
03:15
to rapidly devour an entire cow— or human— alive.
55
195399
4839
tot het snel levend verslinden van een hele koe, of een mens.
03:20
But Roosevelt’s account is generally considered circumstantial and misleading.
56
200613
5005
Maar de verklaring van Roosevelt wordt gezien als bijkomstig en misleidend.
03:25
The “feeding frenzy” he witnessed is suspected to have been the result
57
205660
3837
Die ‘schranspartij’ die hij zag, is waarschijnlijk het resultaat
03:29
of people purposefully starving red-bellied piranhas,
58
209497
3420
van mensen die met opzet roodbuikpiranha’s lieten uithongeren
03:33
then giving them the opportunity to feed on a cow carcass—
59
213167
3754
en ze toen een koeienkarkas te eten gaven.
03:36
all to put on an exciting show.
60
216921
2336
Alles om een mooie show te geven.
03:40
But where were we? Ah, yes.
61
220299
2044
Maar waar waren we?
O ja.
03:42
Falling into piranha-infested waters.
62
222343
2753
In het water vallen dat vol piranha’s zit.
03:45
So, what’s your fate?
63
225137
1544
Wat is dan je lot?
03:46
Let’s assume these are red-bellied piranhas.
64
226847
2503
Laten we aannemen dat het roodbuikpiranha’s zijn.
03:49
This being the Amazon River,
65
229350
1835
Als het de Amazonerivier is,
03:51
they should be doing alright for themselves and not starving.
66
231185
3378
zouden ze het goed moeten hebben en niet uitgehongerd zijn.
03:54
Thankfully, you’re also not hitting the water alongside a bunch of fish guts.
67
234730
4797
Gelukkig val je er ook niet in naast een hoop visafval.
03:59
And ideally, you're not disrupting a piranha breeding extravaganza.
68
239527
5005
Idealiter verstoor je ook geen broedlustige piranha’s.
04:04
You fall in, and the piranhas most likely avoid you.
69
244740
3629
Als je erin valt, zullen de piranha’s je het liefst vermijden.
04:08
Calmly, softly swimming or wading to shore is generally recommended
70
248577
4547
Rustig zwemmen of waden naar de oever wordt meestal aanbevolen
04:13
because splashing is thought to attract piranhas.
71
253124
3003
omdat men denkt dat spetteren piranha’s kan aantrekken.
04:16
Indeed, they’re equipped with the dentition to do damage,
72
256294
3378
Ze zijn weliswaar uitgerust met een gebit dat schade kan aanrichten,
04:19
but they rarely attack humans.
73
259672
2252
maar ze vallen zelden mensen aan.
04:21
They usually have better things to eat.
74
261924
2336
Ze hebben vaak betere dingen om te eten.
04:24
As you make your way onto dry land,
75
264427
2002
Terwijl je je een weg baant naar het droge,
04:26
there is no feeding frenzy where they skeletonize your body within minutes.
76
266429
4087
is er geen vreetfestijn geweest waar ze je tot op het bot hebben opgevreten.
04:30
And upon exiting the water,
77
270683
1752
En als je het water uit komt,
04:32
you're probably pleased to find no chunks of flesh missing.
78
272435
3712
zal je waarschijnlijk blij zijn dat je geen stukken vlees mist.
Over deze website

Deze site laat u kennismaken met YouTube-video's die nuttig zijn om Engels te leren. U ziet Engelse lessen gegeven door topdocenten uit de hele wereld. Dubbelklik op de Engelse ondertitels op elke videopagina om de video af te spelen. De ondertitels scrollen synchroon met het afspelen van de video. Heeft u opmerkingen of verzoeken, neem dan contact met ons op via dit contactformulier.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7