The deadliest thing in your kitchen - George Zaidan

250,518 views ・ 2024-09-12

TED-Ed


Dubbelklik op de Engelse ondertitels hieronder om de video af te spelen.

Vertaald door: Tara Altena Nagekeken door: Tahlia Flora
00:07
Avocados may seem innocent,
0
7128
2210
Avocado's lijken misschien onschuldig,
00:09
but these oblong fruits sent almost 9,000 people to US emergency rooms
1
9380
5172
maar deze langwerpige vruchten stuurden bijna 9.000 mensen
naar de Amerikaanse spoedeisende hulp in 2018.
00:14
in 2018 alone.
2
14552
1460
00:16
Injuries sustained by hacking at the pit or slicing while holding the fruit
3
16012
4129
Verwondingen door in de pit te prikken
of de vrucht te snijden terwijl je die vasthoudt
00:20
have become so common, doctors have dubbed them avocado hand.
4
20141
3837
komen zo vaak voor, dat artsen ze avocadohand noemden.
00:24
Of course, there is a safer way to cut avocados.
5
24270
2669
Er is natuurlijk een veiligere manier om avocado’s te snijden.
00:26
But knives are just one of the hazards kitchens harbor.
6
26981
3253
Maar messen zijn slechts een van de keukengevaren.
00:30
In the US, between 2011 and 2022,
7
30359
2962
Tussen 2011 en 2022 in de VS,
00:33
the deadliest kitchen appliances were ovens and ranges—
8
33404
3754
waren ovens en fornuizen de dodelijkste keukenapparatuur,
00:37
appliances that are stoves and ovens in one.
9
37158
2586
apparaten die kookplaten en ovens in één zijn.
Ze hebben mensenlevens gekost door branden te veroorzaken en koolmonoxide te lekken,
00:40
They took lives by causing fires and leaking carbon monoxide,
10
40036
3920
00:43
a gas that can cause suffocation at high concentrations.
11
43956
3170
een gas dat bij hoge concentraties verstikking kan veroorzaken.
00:47
These kinds of sudden, catastrophic fatalities are thankfully rare.
12
47376
4130
Dit soort plotselinge, catastrofale sterfgevallen zijn gelukkig zeldzaam.
00:51
But the kitchen dangers that cause the most casualties
13
51672
2586
Maar de keukengevaren die voor de meeste slachtoffers zorgen,
00:54
may actually be less immediate and more gradual—
14
54258
2795
zijn misschien minder direct en meer geleidelijk
00:57
involving constant exposures, like stuff in the air we breathe.
15
57053
3795
door voortdurende blootstelling, zoals dingen in de lucht die we inademen.
01:01
Ovens and stoves remain a major culprit here.
16
61349
2878
Ovens en fornuizen blijven hier een grote boosdoener.
01:04
Indeed, the fourth leading cause of years of life lost globally is air pollution.
17
64227
4629
De vierde belangrijkste oorzaak van verloren levensjaren
is luchtverontreiniging.
01:08
This includes indoor air pollution, most of which comes from cooking.
18
68856
4171
Dit omvat luchtvervuiling binnenshuis, die vooral ontstaat tijdens het koken.
01:13
Over 2 billion people cook using a solid fuel, like charcoal and wood.
19
73194
4671
Ruim twee miljard mensen koken met een vaste brandstof,
zoals houtskool en hout.
01:17
As it burns, fire and oxygen can’t reach all of the fuel source,
20
77865
3837
Tijdens de verbranding raken vuur en zuurstof niet alle brandstofbronnen,
01:21
leading to incomplete combustion.
21
81702
1961
wat leidt tot een onvolledige verbranding.
01:23
This produces pollutants like soot, carbon monoxide, nitrogen oxides,
22
83704
4171
Dit produceert verontreinigende stoffen zoals roet, koolmonoxide, stikstofoxiden
01:27
and lots of particulate matter—
23
87875
2044
en veel stofdeeltjes,
01:29
that is, solid and liquid particles that have become airborne
24
89919
3170
ofwel vaste en vloeibare deeltjes die nu in de lucht zijn
en klein genoeg zijn om in te ademen.
01:33
and small enough to inhale.
25
93089
1626
01:34
A single particle can contain many different chemicals.
26
94715
2586
Een enkel deeltje kan verschillende chemicaliën bevatten.
01:37
And especially tiny particles can penetrate deep into the lungs,
27
97301
3420
En vooral hele kleine deeltjes kunnen diep in de longen doordringen,
01:40
enter the bloodstream, and irritate tissues,
28
100721
2586
in de bloedbaan terechtkomen en weefsels irriteren,
01:43
cause inflammation, and bring about more systemic problems.
29
103307
3546
ontstekingen veroorzaken en meer systemische problemen veroorzaken.
01:47
It’s estimated that about 3 million people die prematurely each year
30
107395
4129
Naar schatting sterven jaarlijks ongeveer drie miljoen mensen vroegtijdig
01:51
from illnesses caused by burning solid fuels.
31
111524
2544
aan ziekten veroorzaakt door verbranding van vaste brandstoffen.
01:54
Stoves and ovens that don’t use solid fuels produce far less pollution—
32
114235
4338
Fornuizen en ovens die geen vaste brandstoffen verbruiken,
vervuilen veel minder, maar nog steeds erg veel.
01:58
but still a considerable amount.
33
118573
1710
02:00
There are two basic types: gas and electric.
34
120283
3128
Er zijn twee basistypen: gas en elektriciteit.
02:03
Gas stoves primarily burn methane to create an open flame for cooking.
35
123536
4171
Gasfornuizen verbranden methaan om een open vlam te creëren om te koken.
02:07
Traditional electric stoves use metal elements that radiate heat
36
127999
3753
Traditionele elektrische fornuizen hebben metalen elementen die warmte uitstralen
02:11
when an electrical current is forced through them.
37
131752
2503
als er elektrische stroom doorheen wordt geleid.
02:14
They’re different from modern induction electric stoves,
38
134630
2795
Ze verschillen van moderne elektrische inductiefornuizen,
02:17
which use electromagnetic waves to induce currents
39
137425
2586
die elektromagnetische golven gebruiken om stroom op te wekken
02:20
that heat iron and steel cookware directly.
40
140011
2752
die kookgerei van ijzer en staal rechtstreeks verhitten.
02:22
Gas stoves pollute more than electric ones.
41
142889
2460
Gasfornuizen vervuilen meer dan elektrische.
02:25
That's because natural gas combustion produces byproducts like carbon monoxide,
42
145349
4880
Dat komt omdat bij de verbranding van aardgas bijproducten ontstaan,
zoals koolmonoxide, stikstofoxiden en formaldehyde.
02:30
nitrogen oxides, and formaldehyde.
43
150229
2544
02:32
Unravelling the causes of chronic diseases is incredibly difficult,
44
152940
3671
Het ontrafelen van de oorzaken van chronische ziekten is heel moeilijk,
02:36
but accumulating evidence suggests that gas stoves exacerbate asthma symptoms
45
156611
4588
maar steeds meer bewijs suggereert dat gasfornuizen astmasymptomen verergeren
02:41
and put children at increased risk of developing the condition.
46
161199
3461
en kinderen een verhoogd risico geven om de aandoening te ontwikkelen.
02:44
Electric ranges are cleaner than gas ones,
47
164911
2419
Elektrische fornuizen zijn schoner dan gasfornuizen,
02:47
but they’re still not totally pollution-free— no ranges are.
48
167330
3420
maar ze zijn nog steeds niet vrij van vervuiling, geen enkel fornuis is dat.
02:50
At least some air pollution is inevitable from the cooking process,
49
170875
3795
Een deel van de luchtvervuiling tijdens het koken is onvermijdelijk,
02:54
no matter the fuel type.
50
174670
1418
ongeacht het brandstoftype.
02:56
High-heat cooking generally releases more pollutants
51
176339
2627
Op hoog vuur komen meer verontreinigende stoffen vrij
02:58
than lower heat methods;
52
178966
1335
dan bij een lager vuur;
03:00
after all, charring a steak isn’t all that different from burning a solid fuel.
53
180301
4504
het aanbranden van een biefstuk is als het verbranden van vaste brandstof.
03:04
And substances like oil and dust can accumulate
54
184972
2670
En stoffen zoals olie en stof kunnen zich ophopen
03:07
and release pollutants when heated.
55
187642
1960
en bij verhitting vervuilers afgeven.
03:09
Transitioning away from solid fuels is critical to improving indoor air quality—
56
189936
4587
Afstappen van vaste brandstoffen is van cruciaal belang
om de binnenluchtkwaliteit te verbeteren
03:14
and consequently, extending people’s lives.
57
194523
2336
en daardoor het leven van mensen te verlengen.
03:16
Cooking with proper ventilation—
58
196984
1585
Koken met de juiste ventilatie,
03:18
ideally, from a powerful range hood that vents to the outdoors—
59
198569
3462
idealiter met een krachtige afzuigkap die naar buiten ventileert,
03:22
and switching from gas to electric will also go a long way.
60
202031
3420
en overstappen van gas naar elektrisch is al een flinke vooruitgang.
03:25
Electric appliances are less dangerous by another significant metric:
61
205701
4004
Elektrische apparaten zijn minder riskant volgens een andere belangrijke maatstaf:
03:29
the global climate.
62
209872
1460
het wereldwijde klimaat.
03:31
Burning fossil fuels like natural gas
63
211707
2044
Bij de verbranding van fossiele brandstoffen als aardgas
03:33
releases atmosphere-warming carbon dioxide,
64
213751
2794
komt koolstofdioxide vrij die de atmosfeer verwarmt
03:36
and gas ranges can also leak methane, an even more potent greenhouse gas.
65
216545
4797
en bij gasfornuizen kan ook methaan vrijkomen, een nog krachtiger broeikasgas.
03:42
Electric appliances, meanwhile,
66
222009
1502
Elektrische apparaten zouden alleen klimaatvriendelijker moeten worden
03:43
should only become more and more climate-compatible
67
223511
2461
03:45
as grids transition to renewable energy sources.
68
225972
3211
naarmate de netwerken overgaan op hernieuwbare energiebronnen.
03:49
In addition to being better for the climate and public health,
69
229183
2920
Naast dat ze beter zijn voor het klimaat en de gezondheid,
presteren elektrische inductieplaten even goed of beter als andere kookplaten,
03:52
electric induction stoves tend to rival or outperform all other stove types—
70
232103
4087
03:56
electric and gas— when it comes to cooking efficiency and ease of cleaning.
71
236190
4046
elektrisch en gas, als het gaat om kookefficiëntie en eenvoudige reiniging.
04:00
Induction stovetops also only heat things
72
240361
2085
Inductiekookplaten verwarmen ook alleen dingen
04:02
that respond strongly to their magnetic fields,
73
242446
2336
die sterk reageren op hun magnetische velden,
04:04
so you can’t burn yourself on them directly.
74
244782
2544
zodat je jezelf er niet direct aan kunt verbranden.
04:07
Given the considerable health and climate concerns around gas appliances,
75
247451
3629
Gezien de grote gezondheids- en klimaatproblemen rond gasapparaten,
voerden sommige overheden een verbod in op nieuwe uitvoeringen
04:11
some governments have banned them from new developments
76
251080
2628
04:13
and many are helping subsidize the transition from gas to electric.
77
253708
3587
en velen verlenen subsidie voor de overstap van gas naar elektriciteit.
04:17
Knives will probably be staying the same, though,
78
257295
2293
Messen ondergaan wellicht geen verandering,
04:19
so please stop stabbing at avocados while they’re in your hand.
79
259588
3879
dus stop alsjeblieft met het steken van avocado’s als je ze vasthoudt.
Over deze website

Deze site laat u kennismaken met YouTube-video's die nuttig zijn om Engels te leren. U ziet Engelse lessen gegeven door topdocenten uit de hele wereld. Dubbelklik op de Engelse ondertitels op elke videopagina om de video af te spelen. De ondertitels scrollen synchroon met het afspelen van de video. Heeft u opmerkingen of verzoeken, neem dan contact met ons op via dit contactformulier.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7