Using radioactive drugs to see inside your body - Pedro Brugarolas

348,807 views ・ 2019-03-19

TED-Ed


Dubbelklik op de Engelse ondertitels hieronder om de video af te spelen.

Vertaald door: Louis Van Eyck Nagekeken door: Bieke Van Gelder
00:08
This syringe contains a radioactive form of glucose known as FDG.
0
8219
5770
Deze spuit bevat een radioactieve vorm van glucose genaamd FDG.
00:13
The doctor will soon inject its contents into her patient’s arm,
1
13989
4036
De dokter zal weldra de inhoud ervan injecteren in de arm van haar patiënt,
00:18
whom she’s testing for cancer using a PET scanner.
2
18025
3133
die ze op kanker test met een PET-scanner.
00:21
The FDG will quickly circulate through his body.
3
21158
3440
De FDG zal algauw door zijn lichaam circuleren.
00:24
If he has a tumor,
4
24598
1290
Als hij een tumor heeft,
00:25
cancer cells within it will take up a significant portion of the FDG,
5
25888
4650
zullen de aanwezige kankercellen een aanzienlijk deel van de FDG opnemen,
00:30
which will act as a beacon for the scanner.
6
30538
3000
die als baken zal werken voor de scanner.
00:33
PET tracers such as FDG
7
33548
2391
PET-merkstoffen zoals FDG
00:35
are among the most remarkable tools in medical diagnostics,
8
35939
3740
behoren tot de meest opmerkelijke tools in de medische diagnostiek
00:39
and their life begins in a particle accelerator,
9
39679
2940
en hun leven begint in een deeltjesversneller,
00:42
just hours earlier.
10
42619
2320
slechts enkele uren ervoor.
00:44
The particle accelerator in question is called a cyclotron,
11
44939
3600
De betreffende deeltjesversneller heet een cyclotron
00:48
and it’s often housed in a bunker within hospitals.
12
48539
3200
en is vaak gehuisvest in een bunker binnenin ziekenhuizen.
00:51
It uses electromagnetic fields to propel charged particles
13
51739
4140
Het gebruikt elektromagnetische velden om geladen deeltjes zoals protonen
00:55
like protons faster and faster along a spiraling path.
14
55879
4394
steeds sneller en sneller langs een spiraalvormig pad te stuwen.
01:00
When the protons reach their maximum speed,
15
60273
2694
Wanneer de protonen hun maximumsnelheid bereiken,
01:02
they shoot out onto a target that contains a few milliliters of a type of water
16
62967
5150
worden ze afgevuurd op een doelwit.
Dat bevat een paar milliliters van een soort water
01:08
with a heavy form of oxygen called oxygen-18.
17
68117
4244
met daarin een zware vorm van zuurstof genaamd zuurstof-18.
01:12
When a proton slams into one of these heavier oxygen atoms,
18
72361
3839
Wanneer een proton tegen een van deze zwaardere zuurstofatomen ramt,
01:16
it kicks out another subatomic particle called a neutron.
19
76200
4190
verdrijft het een ander subatomair deeltje genaamd een neutron.
01:20
This impact turns oxygen-18 into fluorine-18,
20
80390
4595
Deze botsing verandert zuurstof-18
in fluor-18,
01:24
a radioactive isotope that can be detected on a PET scan.
21
84985
4240
een radioactieve isotoop die gedetecteerd kan worden op een PET-scan.
01:29
In a little under two hours,
22
89225
1619
Na iets minder dan twee uur
01:30
about half the fluorine will be gone due to radioactive decay,
23
90844
3710
is ongeveer de helft van de fluor weg door radioactief verval,
01:34
so the clock is ticking to get the scan done.
24
94554
3710
dus de tijd dringt om de scan te doen.
01:38
So how can fluorine-18 be used to detect diseases?
25
98264
3770
Hoe kan fluor-18 dan gebruikt worden om ziektes op te sporen?
01:42
Radiochemists at the hospital can use a series of chemical reactions
26
102034
3990
Radiochemici in het ziekenhuis
kunnen een reeks chemische reacties gebruiken
01:46
to attach the radioactive fluorine to different molecules,
27
106024
3640
om de radioactieve fluor vast te maken aan verschillende moleculen,
01:49
creating radiotracers.
28
109664
2210
waardoor radiomerkstoffen gemaakt worden.
01:51
The identity of the tracer depends on what doctors want to observe.
29
111874
4050
De aard van die merkstof hangt af van wat de dokters willen bekijken.
01:55
FDG is a common one because the rate at which cells consume glucose
30
115924
4491
Vaak is dat FDG,
omdat het tempo waaraan de cellen glucose opnemen
02:00
can signal the presence of cancer;
31
120415
1976
de aanwezigheid van kanker kan signaleren,
02:02
the location of an infection;
32
122391
1630
de locatie van een infectie
02:04
or the slowing brain function of dementia.
33
124021
3700
of de afnemende hersenfunctie typerend voor dementie.
02:07
The FDG is now ready for the patient’s scan.
34
127721
3190
De FDG is nu klaar voor de scan van de patiënt.
02:10
When a radiolabeled tracer enters the body,
35
130911
2950
Wanneer een radioactief gelabelde merkstof het lichaam ingaat,
02:13
it travels through the circulatory system and gets taken up by its target—
36
133861
4490
reist hij door het bloedvatenstelsel en wordt hij opgenomen door zijn doelwit,
02:18
whether that's a protein in the brain, cancer cells, or otherwise.
37
138351
4290
of dat nu een proteïne in het brein is, kankercellen of iets anders.
02:22
Within a few minutes,
38
142641
1355
Binnen een paar minuten
02:23
a significant amount of the tracer has found its way to the target area
39
143996
4000
heeft een aanzienlijk deel van de merkstof zijn weg naar het doelgebied gevonden
02:27
and the rest has cleared from circulation.
40
147996
2870
en is de rest weg uit de bloedsomloop.
02:30
Now the doctors can see their target using a PET,
41
150866
2800
Nu kunnen de dokters hun doelwit zien
met behulp van de PET -- of positronemissietomografie -- scanner.
02:33
or positron emission tomography, scanner.
42
153666
4120
02:37
The radiation that the tracer emits is what makes this possible.
43
157786
4070
De straling die de merkstof afgeeft maakt dit mogelijk.
02:41
The isotopes used in PET decay by positron emission.
44
161856
4210
De isotopen gebruikt in PET vervallen door positron-emissie.
02:46
Positrons are essentially electrons with positive charge.
45
166066
4123
Positronen zijn eigenlijk elektronen met een positieve lading.
02:50
When emitted, a positron collides with an electron
46
170189
3046
Wanneer ze uitgestraald worden, botst een positron
met een elektron van een andere molecule in zijn nabijheid.
02:53
from another molecule in its surroundings.
47
173235
3140
02:56
This causes a tiny nuclear reaction
48
176375
2790
Dit veroorzaakt een kleine nucleaire reactie
02:59
in which the mass of the two particles is converted into two high-energy photons,
49
179165
5480
waarbij de massa van de twee partikels
omgezet wordt in twee energierijke fotonen gelijkend op röntgenstralen,
03:04
similar to X-rays,
50
184645
1501
03:06
that shoot out in opposite directions.
51
186146
2590
die uitgestraald worden in tegengestelde richtingen.
03:08
These photons will then impact an array
52
188736
2240
Deze fotonen botsen dan
03:10
of paired radiation detectors in the scanner walls.
53
190976
4000
tegen een reeks aan elkaar gekoppelde stralingsdetectoren
in de muren van de scanner.
03:14
The software in the scanner uses those detectors
54
194976
3030
De software in de scanner gebruikt die detectoren
03:18
to estimate where inside the body the collision occurred
55
198006
3720
om te schatten waar in het lichaam de botsing zich voordeed
03:21
and create a 3D map of the tracer’s distribution.
56
201726
3750
en om een 3D-kaart te maken van de verdeling van de merkstof.
03:25
PET scans can detect the spread of cancer
57
205476
2460
PET-scans kunnen de spreiding van kanker detecteren
03:27
before it can be spotted with other types of imaging.
58
207936
3120
voordat die gezien kan worden met andere manieren van beeldvorming.
03:31
They’re also revolutionizing the diagnosis of Alzheimer’s disease
59
211056
3880
Men werkt ook aan een revolutionaire diagnose van Alzheimer,
03:34
by allowing doctors to see amyloid,
60
214936
2420
waarbij dokters amyloïde kunnen zien,
03:37
the telltale protein buildup that otherwise couldn’t be confirmed
61
217356
4300
de verklikkende eiwit-constructie die voorheen nooit vastgesteld kon worden
03:41
without an autopsy.
62
221656
1614
zonder een autopsie.
03:43
Meanwhile, researchers are actively working to develop new tracers
63
223270
4205
Ondertussen trachten onderzoekers nieuwe merkstoffen te ontwikkelen
03:47
and expand the possibilities of what PET scans can be used for.
64
227475
4540
en om de mogelijkheden van PET-scans uit te breiden.
03:52
But with all this talk of radiation and nuclear reactions inside the body,
65
232015
4247
Maar nu we het hebben over radioactiviteit en nucleaire reacties in het lichaam:
03:56
are these scans safe?
66
236262
1544
zijn deze scans wel veilig?
03:57
Even though no amount of ionizing radiation is completely safe,
67
237806
4180
Hoewel geen enkele hoeveelheid ioniserende straling compleet veilig is,
04:01
the amount of radiation the body receives during a PET scan is actually quite low.
68
241986
4544
is de hoeveelheid die het lichaam krijgt tijdens de PET-scan eigenlijk vrij laag.
04:06
One scan is comparable to what you’re exposed to over two or three years
69
246530
4111
Eén scan is vergelijkbaar
met de hoeveelheid waaraan je in 2 à 3 jaar blootgesteld wordt
04:10
from natural radioactive sources, like radon gas;
70
250641
3450
door natuurlijke radioactieve bronnen zoals radongas,
04:14
or the amount a pilot would rack up
71
254091
2020
of de hoeveelheid die een piloot zou krijgen
04:16
from cosmic radiation after 20 to 30 transatlantic flights.
72
256111
4420
van kosmische straling na 20 à 30 trans-Atlantische vluchten.
04:20
Most patients feel that those risks are acceptable
73
260531
2612
De meeste patiënten vinden dat de risico's niet opwegen
04:23
for the chance to diagnose and treat their illnesses.
74
263143
3530
tegen de kans om hun ziekte vast te stellen en te behandelen.
Over deze website

Deze site laat u kennismaken met YouTube-video's die nuttig zijn om Engels te leren. U ziet Engelse lessen gegeven door topdocenten uit de hele wereld. Dubbelklik op de Engelse ondertitels op elke videopagina om de video af te spelen. De ondertitels scrollen synchroon met het afspelen van de video. Heeft u opmerkingen of verzoeken, neem dan contact met ons op via dit contactformulier.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7