Using radioactive drugs to see inside your body - Pedro Brugarolas

Çeviri: Gülsüm Kuzulu Gözden geçirme: Suleyman Cengiz

This syringe contains a radioactive form of glucose known as FDG.

Bu şırınga, FDG olarak bilinen radyoaktif bir glikoz formunu içerir.

The doctor will soon inject its contents into her patient’s arm,

Doktor yakında içeriğini PET tarayıcı kullanarak

whom she’s testing for cancer using a PET scanner.

kanser için test ettiği hastanın koluna enjekte edecek.

The FDG will quickly circulate through his body.

FDG hızla vücudun içinde dolaşacak.

If he has a tumor,

Eğer bir tümörü varsa

cancer cells within it will take up a significant portion of the FDG,

içindeki kanser hücreleri FDG'nin önemli bir kısmını alır

which will act as a beacon for the scanner.

ve bu tarayıcı için bir işaretçi olarak işlev görür.

PET tracers such as FDG

FDG gibi PET izleyicileri,

are among the most remarkable tools in medical diagnostics,

tıbbi teşhislerde en dikkat çekici araçlardan biridir

and their life begins in a particle accelerator,

ve yaşamları, saatler önce

just hours earlier.

bir parçacık hızlandırıcısında başlar.

The particle accelerator in question is called a cyclotron,

Söz konusu parçacık hızlandırıcıya siklotron adı verilir

and it’s often housed in a bunker within hospitals.

ve genellikle hastanelerdeki bir sığınağa yerleştirilir.

It uses electromagnetic fields to propel charged particles

Protonlar gibi yüklü parçacıkları bir spiral yol boyunca

like protons faster and faster along a spiraling path.

çok hızlı itmek için elektromanyetik alanlar kullanır.

When the protons reach their maximum speed,

Protonlar maksimum hızlarına ulaştığında,

they shoot out onto a target that contains a few milliliters of a type of water

birkaç mililitre oksijen-18 olarak adlandırılan

with a heavy form of oxygen called oxygen-18.

ağır bir oksijen formunda su içeren bir hedefe ateş ederler.

When a proton slams into one of these heavier oxygen atoms,

Bir proton, bu ağır oksijen atomlarından birine çarptığında,

it kicks out another subatomic particle called a neutron.

nötron adı verilen başka bir atom altı parçacığı ortaya çıkar.

This impact turns oxygen-18 into fluorine-18,

Bu etki, oksijen-18'i PET taramasında tespit edilebilen

a radioactive isotope that can be detected on a PET scan.

radyoaktif bir izotop olan florin-18'e dönüştürür.

In a little under two hours,

İki saatin biraz altında,

about half the fluorine will be gone due to radioactive decay,

radyoaktif bozulma nedeniyle florun yaklaşık yarısı yok olacak,

so the clock is ticking to get the scan done.

bu yüzden taramayı yapmak için zaman geçiyor.

So how can fluorine-18 be used to detect diseases?

Peki flor-18, hastalıkları saptamada nasıl kullanılabilir?

Radiochemists at the hospital can use a series of chemical reactions

Hastanedeki radyokimyacılar, radyoaktif florini farklı moleküllere bağlamak için

to attach the radioactive fluorine to different molecules,

bir dizi kimyasal reaksiyon kullanabilir

creating radiotracers.

ve bu da radyoaktif izleyiciler oluşturur.

The identity of the tracer depends on what doctors want to observe.

İzleyicinin kimliği, doktorların ne gözlemlemek istediğine bağlıdır.

FDG is a common one because the rate at which cells consume glucose

FDG yaygındır, çünkü hücrelerin glikoz tüketme hızı

can signal the presence of cancer;

kanserin varlığına,

the location of an infection;

bir enfeksiyonun yerine

or the slowing brain function of dementia.

veya yavaşlayan beyin fonksiyonu demansa işaret edebilir.

The FDG is now ready for the patient’s scan.

FDG, şimdi hastanın taraması için hazır.

When a radiolabeled tracer enters the body,

Radyo-etiketli bir izleyici vücuda girdiğinde,

it travels through the circulatory system and gets taken up by its target—

dolaşım sisteminden geçip hedefin beyindeki bir protein, kanser hücresi

whether that's a protein in the brain, cancer cells, or otherwise.

veya başka bir şey olmasına göre hedefi tarafından tutulur.

Within a few minutes,

Birkaç dakika içinde,

a significant amount of the tracer has found its way to the target area

izleyicinin önemli bir kısmı hedef bölgeye giden yolu bulmuş

and the rest has cleared from circulation.

ve geri kalanı dolaşımdan temizlenmiştir.

Now the doctors can see their target using a PET,

Artık doktorlar hedeflerini PET

or positron emission tomography, scanner.

veya pozitron emisyon tomografi tarayıcı kullanarak görebilirler.

The radiation that the tracer emits is what makes this possible.

İzleyicinin yaydığı radyasyon, bunu mümkün kılan şeydir.

The isotopes used in PET decay by positron emission.

PET'te kullanılan izotoplar pozitron emisyonu ile bozunmaktadır.

Positrons are essentially electrons with positive charge.

Pozitronlar esas olarak pozitif yüklü elektronlardır.

When emitted, a positron collides with an electron

Yayıldığı zaman bir pozitron, çevresindeki

from another molecule in its surroundings.

başka bir molekülden gelen bir elektronla çarpışır.

This causes a tiny nuclear reaction

Bu, iki partikülün kütlesinin, zıt yönlerde çıkan,

in which the mass of the two particles is converted into two high-energy photons,

X ışınlarına benzer şekilde

iki yüksek enerjili fotonlara dönüştürüldüğü

similar to X-rays,

küçük nükleer reaksiyona neden olur.

that shoot out in opposite directions.

These photons will then impact an array

Bu fotonlar daha sonra tarayıcı duvarlarındaki

of paired radiation detectors in the scanner walls.

bir dizi eşleştirilmiş radyasyon dedektörünü etkiler.

The software in the scanner uses those detectors

Tarayıcıdaki yazılım, çarpışmanın

to estimate where inside the body the collision occurred

nerede gerçekleştiğini tahmin etmek ve izleyicinin dağılımının

and create a 3D map of the tracer’s distribution.

3D haritasını oluşturmak için bu dedektörleri kullanır.

PET scans can detect the spread of cancer

PET taramaları kanserin yayılımını

before it can be spotted with other types of imaging.

diğer görüntüleme tipleriyle tespit edilmeden tespit edebilir.

They’re also revolutionizing the diagnosis of Alzheimer’s disease

Ayrıca doktorların, otopsi olmadan doğrulanması mümkün olmayan

by allowing doctors to see amyloid,

ve bir gösterge protein oluşumu olan

the telltale protein buildup that otherwise couldn’t be confirmed

amiloidi görmelerine olanak tanıyarak,

Alzheimer hastalığının teşhisinde devrim yapıyorlar.

without an autopsy.

Meanwhile, researchers are actively working to develop new tracers

Ayrıca araştırmacılar, aktif izleyiciler geliştirmek

and expand the possibilities of what PET scans can be used for.

ve PET taramalarının kullanımını genişletmek için çalışıyor.

But with all this talk of radiation and nuclear reactions inside the body,

Fakat vücuttaki bu radyasyon ve nükleer reaksiyonlardan bahseden bu taramalar

are these scans safe?

güvenli midir?

Even though no amount of ionizing radiation is completely safe,

Hiçbir iyonize radyasyon miktarı tamamen güvenli olmasa da

the amount of radiation the body receives during a PET scan is actually quite low.

PET taraması sırasında vücudun aldığı radyasyon miktarı oldukça düşüktür.

One scan is comparable to what you’re exposed to over two or three years

Bir tarama, radon gazı gibi doğal radyoaktif kaynaklardan

iki veya üç yıl boyunca maruz kaldıklarınızla karşılaştırılabilir

from natural radioactive sources, like radon gas;

or the amount a pilot would rack up

veya bir pilotun 20 ile 30 transatlantik uçuştan sonra

from cosmic radiation after 20 to 30 transatlantic flights.

kozmik radyasyondan toplayacağı miktar.

Most patients feel that those risks are acceptable

Çoğu hasta, bu risklerin hastalıklarını

for the chance to diagnose and treat their illnesses.

teşhis ve tedavi etme şansı için kabul edilebilir olduğunu düşünür.