Using radioactive drugs to see inside your body - Pedro Brugarolas

345,486 views ・ 2019-03-19

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Elizabeth Zielinska Korekta: Ola Królikowska
00:08
This syringe contains a radioactive form of glucose known as FDG.
0
8219
5770
Ta strzykawka zawiera radioaktywną formę glukozy znanej jako FDG.
00:13
The doctor will soon inject its contents into her patient’s arm,
1
13989
4036
Lekarz wkrótce wstrzyknie jej zawartość w ramię swojego pacjenta,
00:18
whom she’s testing for cancer using a PET scanner.
2
18025
3133
którego bada pod kątem raka przy użyciu skanera PET.
00:21
The FDG will quickly circulate through his body.
3
21158
3440
FDG będzie szybko krążyć w ciele osoby.
00:24
If he has a tumor,
4
24598
1290
Jeśli ma ona guza,
00:25
cancer cells within it will take up a significant portion of the FDG,
5
25888
4650
zawarte w nim komórki rakowe pobiorą znaczną część FDG,
00:30
which will act as a beacon for the scanner.
6
30538
3000
który będzie działał jako sygnał dla skanera.
00:33
PET tracers such as FDG
7
33548
2391
Znaczniki takie jak FDG w metodzie PET
00:35
are among the most remarkable tools in medical diagnostics,
8
35939
3740
są jednymi z wyjątkowych narzędzi diagnostyki medycznej,
00:39
and their life begins in a particle accelerator,
9
39679
2940
a ich życie zaczyna się w akceleratorze cząsteczek
00:42
just hours earlier.
10
42619
2320
zaledwie kilka godzin wcześniej.
00:44
The particle accelerator in question is called a cyclotron,
11
44939
3600
Ten akcelerator cząstek nazywany jest cyklotronem
00:48
and it’s often housed in a bunker within hospitals.
12
48539
3200
i często umieszcza się go w specjalnym bunkrze szpitalnym.
00:51
It uses electromagnetic fields to propel charged particles
13
51739
4140
Stosuje on zmienne pole elektromagnetyczne do napędzania naładowanych cząstek,
00:55
like protons faster and faster along a spiraling path.
14
55879
4394
takich jak protony, przyspieszając je po spiralnej ścieżce.
01:00
When the protons reach their maximum speed,
15
60273
2694
Kiedy protony osiągną swoją maksymalną prędkość,
01:02
they shoot out onto a target that contains a few milliliters of a type of water
16
62967
5150
bombardują tarczę, która zawiera kilka mililitrów specjalnego rodzaju wody
01:08
with a heavy form of oxygen called oxygen-18.
17
68117
4244
z ciężkim izotopem tlenu zwanym tlenem-18.
01:12
When a proton slams into one of these heavier oxygen atoms,
18
72361
3839
Kiedy proton uderza w jeden z tych cięższych atomów tlenu,
01:16
it kicks out another subatomic particle called a neutron.
19
76200
4190
wyrzucana jest inna cząstka subatomowa zwana neutronem.
01:20
This impact turns oxygen-18 into fluorine-18,
20
80390
4595
Ten proces powoduje przemianę tlenu-18 we fluor-18,
01:24
a radioactive isotope that can be detected on a PET scan.
21
84985
4240
radioaktywny izotop, który może być wykrywany podczas skanowania PET.
01:29
In a little under two hours,
22
89225
1619
W niecałe dwie godziny
01:30
about half the fluorine will be gone due to radioactive decay,
23
90844
3710
prawie połowa fluoru zniknie jednak w wyniku rozpadu radioaktywnego,
01:34
so the clock is ticking to get the scan done.
24
94554
3710
więc trzeba się spieszyć, żeby zrobić skan.
01:38
So how can fluorine-18 be used to detect diseases?
25
98264
3770
Ale jak wykorzystać fluor-18 do wykrywania chorób?
01:42
Radiochemists at the hospital can use a series of chemical reactions
26
102034
3990
Radiochemicy w szpitalu mogą użyć serii reakcji chemicznych,
01:46
to attach the radioactive fluorine to different molecules,
27
106024
3640
żeby przyłączyć radioaktywny fluor do różnych cząsteczek,
01:49
creating radiotracers.
28
109664
2210
tworząc znacznik radioaktywny.
01:51
The identity of the tracer depends on what doctors want to observe.
29
111874
4050
Tożsamość znacznika zależy od tego, co lekarze chcą zaobserwować.
01:55
FDG is a common one because the rate at which cells consume glucose
30
115924
4491
FDG jest popularny, ponieważ szybkość, z jaką komórki zużywają glukozę,
02:00
can signal the presence of cancer;
31
120415
1976
może sygnalizować obecność raka,
02:02
the location of an infection;
32
122391
1630
lokalizację infekcji
02:04
or the slowing brain function of dementia.
33
124021
3700
albo spowolnienie funkcji mózgu w przypadku demencji.
02:07
The FDG is now ready for the patient’s scan.
34
127721
3190
FDG jest teraz gotowy do zeskanowania pacjenta.
02:10
When a radiolabeled tracer enters the body,
35
130911
2950
Kiedy radioaktywny znacznik dostanie się do organizmu,
02:13
it travels through the circulatory system and gets taken up by its target—
36
133861
4490
przemieszcza się przez układ krwionośny, po czym zostaje wchłonięty
02:18
whether that's a protein in the brain, cancer cells, or otherwise.
37
138351
4290
czy to przez białko w mózgu, czy komórki nowotworowe albo inne.
02:22
Within a few minutes,
38
142641
1355
W ciągu kilku minut
02:23
a significant amount of the tracer has found its way to the target area
39
143996
4000
spora ilość znacznika znajdzie się w obszarze docelowym,
02:27
and the rest has cleared from circulation.
40
147996
2870
a reszta zostanie usunięta z obiegu.
02:30
Now the doctors can see their target using a PET,
41
150866
2800
Teraz lekarze mogą zobaczyć aktywne ogniska za pomocą PET,
02:33
or positron emission tomography, scanner.
42
153666
4120
czyli pozytonowej tomografii emisyjnej.
02:37
The radiation that the tracer emits is what makes this possible.
43
157786
4070
Promieniowanie, które emituje znacznik, sprawia, że jest to możliwe.
02:41
The isotopes used in PET decay by positron emission.
44
161856
4210
Izotopy używane w PET rozpadają się poprzez emisję pozytonów.
02:46
Positrons are essentially electrons with positive charge.
45
166066
4123
Pozytony to w istocie elektrony o dodatnim ładunku.
02:50
When emitted, a positron collides with an electron
46
170189
3046
Po wyemitowaniu pozyton zderza się z elektronem
02:53
from another molecule in its surroundings.
47
173235
3140
z innej cząsteczki w jej otoczeniu.
02:56
This causes a tiny nuclear reaction
48
176375
2790
Powoduje to malutką reakcję jądrową,
02:59
in which the mass of the two particles is converted into two high-energy photons,
49
179165
5480
w której masa tych dwóch cząstek zamienia się
w dwa wysokoenergetyczne fotony podobne do promieniowania X,
03:04
similar to X-rays,
50
184645
1501
03:06
that shoot out in opposite directions.
51
186146
2590
które strzelają w przeciwne kierunki.
03:08
These photons will then impact an array
52
188736
2240
Fotony te uderzą następnie
03:10
of paired radiation detectors in the scanner walls.
53
190976
4000
w parę detektorów promieniowania ulokowanych w ścianach skanera.
03:14
The software in the scanner uses those detectors
54
194976
3030
Oprogramowanie w skanerze używa tych detektorów,
żeby oszacować, gdzie w ciele nastąpiła kolizja,
03:18
to estimate where inside the body the collision occurred
55
198006
3720
03:21
and create a 3D map of the tracer’s distribution.
56
201726
3750
i tworzy trójwymiarową mapę rozmieszczenia znacznika.
03:25
PET scans can detect the spread of cancer
57
205476
2460
Zdjęcia PET mogą wykryć rozprzestrzenianie się raka,
03:27
before it can be spotted with other types of imaging.
58
207936
3120
zanim stanie się zauważalny za pomocą innych technik obrazowych.
03:31
They’re also revolutionizing the diagnosis of Alzheimer’s disease
59
211056
3880
Rewolucjonizują one również diagnostykę choroby Alzheimera,
03:34
by allowing doctors to see amyloid,
60
214936
2420
pozwalając lekarzom zobaczyć amyloid,
03:37
the telltale protein buildup that otherwise couldn’t be confirmed
61
217356
4300
charakterystyczne nagromadzenie białka, którego istnienia nie można by potwierdzić
03:41
without an autopsy.
62
221656
1614
bez autopsji.
03:43
Meanwhile, researchers are actively working to develop new tracers
63
223270
4205
Tymczasem naukowcy aktywnie pracują nad rozwojem nowych znaczników
03:47
and expand the possibilities of what PET scans can be used for.
64
227475
4540
i rozszerzeniem możliwości tego, do czego można wykorzystać skanowanie PET.
Tyle powiedzieliśmy o promieniowaniu i reakcjach jądrowych wewnątrz ciała,
03:52
But with all this talk of radiation and nuclear reactions inside the body,
65
232015
4247
03:56
are these scans safe?
66
236262
1544
ale czy te skany są bezpieczne?
03:57
Even though no amount of ionizing radiation is completely safe,
67
237806
4180
Co prawda żadna ilość napromieniowania nie jest całkowicie bezpieczna,
04:01
the amount of radiation the body receives during a PET scan is actually quite low.
68
241986
4544
ale doza otrzymana podczas skanowania PET jest w rzeczywistości dość niska.
04:06
One scan is comparable to what you’re exposed to over two or three years
69
246530
4111
Jedna dawka jest porównywalna z dwu albo trzyletnią ekspozycją
04:10
from natural radioactive sources, like radon gas;
70
250641
3450
z naturalnych źródeł radioaktywnych, takich jak gaz radon,
04:14
or the amount a pilot would rack up
71
254091
2020
albo ilością, którą pilot może przyjąć
04:16
from cosmic radiation after 20 to 30 transatlantic flights.
72
256111
4420
z promieniowania kosmicznego po 20-30 lotach transatlantyckich.
04:20
Most patients feel that those risks are acceptable
73
260531
2612
Większość pacjentów akceptuje takie ryzyko
04:23
for the chance to diagnose and treat their illnesses.
74
263143
3530
jako szansę na zdiagnozowanie i leczenie ich chorób.
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7