Corruption, wealth and beauty: The history of the Venetian gondola - Laura Morelli

Corruptie, rijkdom en pracht: de geschiedenis van de Venetiaanse gondel - Laura Morelli

Vertaald door: Ailine Prinse Nagekeken door: Els De Keyser

If I say, "Venice," do you imagine yourself gliding down the Grand Canal,

Als ik Venetië zeg, zie jij jezelf dan al over het Canal Grande glijden,

serenaded by a gondolier?

toegezongen door een gondelier?

There's no doubt that the gondola is a symbol of Venice, Italy,

De gondel is ongetwijfeld een symbool van Venetië,

but how did this curious banana-shaped black boat get its distinctive look?

maar hoe kreeg deze rare banaanvormige zwarte boot zijn kenmerkende uiterlijk?

The origins of the Venetian gondola are lost to history,

Het is niet bekend hoe de Venetiaanse gondel is ontstaan,

but by the 1500s, some 10,000 gondolas transported dignitaries, merchants and goods

maar rond 1500 vervoerden 10.000 gondels waardigheidsbekleders, handelaren en goederen

through the city's canals.

door de kanalen van de stad.

In fact, Venice teemed with many types of handmade boats,

In Venetië wemelde het in feite van allerlei soorten handgemaakte boten,

from utilitarian rafts to the Doge's own ostentatious gilded barge.

van simpele vlotten tot de rijkelijk versierde sloep van de doge.

Like a modern day taxi system, gondolas were leased to boatmen

Als een soort modern taxisysteem werden gondels verhuurd aan schippers

who made the rounds of the city's ferry stations.

die de veerdiensten van de stad verzorgden.

Passengers paid a fare to be carried from one side of the Grand Canal to the other,

Passagiers betaalden om van de ene kant naar de andere kant te worden vervoerd,

as well as to other points around the city.

maar ook naar andere plaatsen in de stad.

But gondoliers soon developed a bad rap.

Maar gondeliers kregen al snel een slechte reputatie.

Historical documents describe numerous infractions involving boatmen,

Historische documenten beschrijven talrijke overtredingen van schippers,

including cursing, gambling, extorting passengers --

zoals vloeken, gokken en afpersing van passagiers --

even occasional acts of violence.

en soms zelfs geweldpleging.

To minimize the unpredictability of canal travel,

Om de onvoorspelbaarheid van kanaalvaren te beperken,

Venetian citizens who could afford it purchased their own gondolas,

schaften de Venetianen die het konden betalen, hun eigen gondels aan

just as a celebirty might use a private car and driver today.

net als een beroemdheid nu een auto met privéchauffeur zou nemen.

These wealthy Venetians hired two private gondoliers to ferry them around the city

Deze rijke Venetianen namen twee gondoliers in dienst om hen door de stad te varen

and maintain their boats.

en hun boten te onderhouden.

The gondolas soon became a status symbol, much like an expensive car,

Gondels werden een statussymbool, net zoals een dure auto,

with custom fittings, carved and gilded ornamentation,

met een aangepaste inrichting, rijkelijke versieringen,

and seasonal fabrics, like silk and velvet.

en materialen zoals zijde en fluweel.

However, the majority of gondolas seen today are black

De meeste gondels van nu zijn echter zwart

because in 1562, Venetian authorities decreed

omdat de Venetiaanse autoriteiten in 1562 bepaalden

that all but ceremonial gondolas be painted black

dat alle gondels, behalve de ceremoniële, zwart geverfd moesten worden

in order to avoid sinfully extravagant displays.

om zondige overdadige vertoningen van weelde te voorkomen.

Apparently, Venetian authorities did not believe in "pimping their rides."

Venetiaanse autoriteiten geloofden blijkbaar niet in pimpen.

Still, some wealthy Venetians chose to pay the fines

Sommige rijke Venetianen kozen ervoor de boetes te betalen

in order to maintain their ornamental gondolas,

zodat ze hun versierde gondels konden houden,

a small price to keep up appearances.

een klein offer om de stand op te houden.

The distinctive look of the gondola developed over many centuries.

De kenmerkende stijl van de gondel is door de eeuwen heen ontstaan.

Each gondola was constructed in a family boatyard called a squero.

Iedere gondel werd in een familiewerf, oftewel een 'squero', gemaakt.

From their fathers and grandfathers, sons learned how to select and season

Vaders en grootvaders leerden hun zonen het drogen en selecteren van stukken

pieces of beech, cherry, elm, fir, larch, lime, mahogany, oak and walnut.

beuk, kerselaar, iep, spar, lariks, linde, mahonie, eik en notelaar.

The gondola makers began with a wooden template

De gondelmakers begonnen met een houten vormplaat

that may have been hammered into the workshop floor generations earlier.

die generaties daarvoor misschien al in de vloer van de werkplaats was getimmerd.

From this basic form, they attached fore and aft sterns,

Ze maakten de voor- en achterstevens vast aan de basisvorm,

then formed the longitudinal planks and ribs that made up the frame

daarna maakten ze de planken en de ribben die samen het frame vormden

of a boat designed to glide through shallow, narrow canals.

van een boot die ontworpen is om door ondiepe, smalle kanalen te varen.

A gondola has no straight lines or edges.

Een gondel heeft geen rechte lijnen of hoeken.

Its familiar profile was achieved through an impressive fire and water process

Hij kreeg zijn bekende vorm dankzij een indrukkwekkend proces van water en vuur

that involved warping the boards with torches made of marsh reeds set ablaze.

waarbij de planken krom werden getrokken met brandende toortsen van riet.

However, the majority of the 500 hours that went into building a gondola

Het grootste deel van de 500 uur van het bouwen van een gondel

involved the final stages:

zit echter in de laatste fasen:

preparing surfaces and applying successive coats of waterproof varnish.

de voorbereiding van het oppervlak en het aanbrengen van waterbestendige lak.

The varnish was a family recipe, as closely guarded as one for risotto

De lak was een familierecept, dat even geheim was als een recept voor risotto

or a homemade sauce.

of een zelfgemaakte saus.

Yet even with the woodwork finished, the gondola was still not complete.

Zelfs als het houtwerk klaar was, was de gondel nog niet compleet.

Specialized artisans supplied their gondola-making colleagues

Gespecialiseerde ambachtslieden maakte voor hun collega's

with elaborate covered passenger compartments,

rijkelijk versierde passagierscabines

upholstery and ornaments of steel and brass.

met stoffen bekleding en ornamenten van koper en staal.

Oar makers became integral partners to the gondola makers.

Makers van roeispanen werden belangrijke partners van de gondelbouwers.

The Venetian oarlock, or fórcola, began as a simple wooden fork,

De Venetiaanse dol, of 'fórcola', was eerst een simpele houten vork,

but evolved into a high-precision tool that allowed a gondolier

maar dit werd een instrument dat een gondelier de mogelijkheid gaf

to guide the oar into many positions.

om de roeispaan in verschillende posities te sturen.

By the late 1800s,

Aan het einde van de 19e eeuw

gondola makers began to make the left side of the gondola wider than the right

begonnen gondelmakers de linkerkant breder te maken dan de rechterkant

as a counter balance to the force created by a single gondolier.

als tegengewicht voor de kracht die één gondelier kon maken.

This modification allowed rowers to steer from the right side only,

Dankzij deze aanpassing hoefden ze alleen maar aan de rechterkant te roeien

and without lifting the oar from the water.

zonder de roeispaan uit het water te halen.

While these modifications improved gondola travel,

Ondanks dat deze aanpassingen het reizen per gondel verbeterde,

they were not enough to keep pace with motorized boats.

was het niet genoeg om de motorboten bij te houden.

Today, only about 400 gondolas glide through the waterways of Venice,

Er zijn nu nog maar 400 gondels op de waterwegen van Venetië,

and each year, fewer authentic gondolas are turned out by hand.

en elk jaar worden er minder authentieke gondels vervaardigd.

But along the alleys, street signs contain words in Venetian dialect

Maar je vindt nog straatnaambordjes in het Venetiaans dialect

for the locations of old boatyards, oar makers and ferry stations,

voor de locaties van oude bootwerven, makers van roeispanen en veerponden,

imprinting the memory of the boat-building trades

die de herinnering van het vakmanschap vastleggen

that once kept life in the most serene republic gliding along at a steady clip.

dat ooit het leven in de 'meest serene republiek'

gladjes liet verlopen.