The scientific origins of the Minotaur - Matt Kaplan

4,571,965 views ・ 2015-07-20

TED-Ed


Dubbelklik op de Engelse ondertitels hieronder om de video af te spelen.

Vertaald door: Karin Vermooten Nagekeken door: Els De Keyser
00:08
Far beneath the palace of the treacherous King Minos,
0
8349
3209
Ver onder het paleis van de verraderlijke koning Minos,
00:11
in the damp darkness of an inescapable labryinth,
1
11558
3737
in de vochtige duisternis van een doolhof zonder uitweg,
00:15
a horrific beast stalks the endless corridors of its prison,
2
15295
3959
dwaalt een vreselijk beest door de eindeloze gangen van zijn gevangenis,
00:19
enraged with a bloodlust so intense that its deafening roar shakes the Earth.
3
19254
5993
gevoed door bloeddorstige woede,
zo intens dat zijn oorverdovend gebrul de aarde laat schudden.
00:25
It is easy to see why the Minotaur myth has a long history
4
25247
3023
Het is duidelijk waarom de mythe van de Minotaurus zo lang
00:28
of being disregarded as pure fiction.
5
28270
3367
als pure fantasie gold.
00:31
However, there's a good chance that the Minotaur
6
31637
2346
Maar er is een kans dat de Minotaurus
00:33
and other monsters and gods were created by our early ancestors
7
33983
3983
en andere monsters en goden door onze voorouders zijn verzonnen
00:37
to rationalize the terrifying things that they saw in the natural world
8
37966
3896
om de natuurlijke verschrikkingen uit te leggen die ze zagen in de natuur
00:41
but did not understand.
9
41862
2347
maar niet konden begrijpen.
00:44
And while we can't explain every aspect of their stories,
10
44209
3036
Hoewel we niet elk aspect van deze verhalen kunnen uitleggen,
00:47
there may be some actual science that reveals itself
11
47245
2903
kunnen er wetenschappelijke beginselen aan het licht komen,
00:50
when we dissect them for clues.
12
50148
2689
wanneer we ze ontleden op zoek naar aanknopingspunten.
00:52
So, as far as we know, there have never been human-bull hybrids.
13
52837
5878
Goed, voor zover we weten hebben er nooit kruisingen van mens en stier bestaan.
00:58
But the earliest material written about the Minotaur
14
58715
2633
Maar de oudste verhalen over de Minotaurus
01:01
doesn't even mention its physical form.
15
61348
2573
zeggen niets over zijn fysieke verschijning.
01:03
So that's probably not the key part of the story.
16
63921
3795
Dus dat speelt waarschijnlijk geen sleutelrol in het verhaal.
01:07
What the different tellings do agree upon, however,
17
67716
2500
Waar de verschillende versies het wél over eens zijn,
01:10
is that the beast lives underground,
18
70216
2753
is dat het beest ondergronds leeft.
01:12
and when it bellows, it causes tremendous problems.
19
72969
5436
En als het brult, ontstaan er grote problemen.
01:18
The various myths are also specific in stating that genius inventor Daedalus,
20
78405
3918
De verschillende mythen zeggen dat de geniale uitvinder Daedalus
01:22
carved out the labyrinth beneath the island of Crete.
21
82323
3694
het doolhof heeft gegraven onder het eiland Kreta.
01:26
Archeological attempts to find the fabled maze
22
86017
2762
Archeologische pogingen om deze legendarische doolhof te vinden,
01:28
have come up empty handed.
23
88779
2139
kwamen met lege handen boven.
01:30
But Crete itself has yielded the most valuable clue of all
24
90918
3263
Maar Kreta zelf bevat de meest waardevolle aanwijzing,
01:34
in the form of seismic activity.
25
94181
2499
namelijk seismische activiteit.
01:36
Crete sits on a piece of continental crust called the Aegean Block,
26
96680
4874
Kreta ligt op de Egeïsche landplaat,
01:41
and has a bit of oceanic crust known as the Nubian Block
27
101554
3506
en de zogeheten Nubische plaat, een zeeplaat,
01:45
sliding right beneath it.
28
105060
2251
glijdt onder het eiland door.
01:47
This sort of geologic feature, called a subduction zone,
29
107311
3396
Dit geologische fenomeen heet een subductiezone.
01:50
is common all over the world and results in lots of earthquakes.
30
110707
5239
Het komt veel voor in de wereld en is de oorzaak van veel aardbevingen.
01:55
However, in Crete the situation is particularly volatile
31
115946
3903
In Kreta is het ongebruikelijk actief
01:59
as the Nubian Block is attached
32
119849
1818
omdat de Nubische plaat vastzit
02:01
to the massive buoyant continental crust that is Africa.
33
121667
4944
aan de immense, drijvende landplaat die Afrika heet.
02:06
When the Nubian Block moves,
34
126611
1409
Als de Nubische plaat beweegt,
02:08
it does not go down nearly as easily or as steeply
35
128020
3751
gaat ze lang niet zo makkelijk of steil naar beneden
02:11
as oceanic crust does in most other subduction zones.
36
131771
4019
als de zeeplaten in de andere subductiezones.
02:15
Instead, it violently and abruptly forces sections of the Mediterranean upwards
37
135790
6322
Nee, ze forceert met veel abrupt geweld delen van de Middellandse zee omhoog,
02:22
in an event called uplift,
38
142112
2412
wat tektonische opheffing heet,
02:24
and Crete is in uplift central.
39
144524
4049
en Kreta ligt in het centrum van de opheffing.
02:28
In the year 2014, Crete had more than 1300 earthquakes
40
148573
4149
In 2014 kende Kreta meer dan 1300 aardbevingen
02:32
of magnitude 2.0 or higher.
41
152722
3080
met een kracht van 2.0 of meer.
02:35
By comparison, in the same period of time,
42
155802
2921
Ter vergelijking, in dezelfde periode kende
02:38
Southern California, a much larger area, experienced a mere 255 earthquakes.
43
158723
6375
zuidelijk Californië, een veel groter oppervlak, maar 255 aardbevingen.
02:45
Of course, we don't have detailed seismic records from the days of King Minos,
44
165098
4957
We hebben natuurlijk geen seismische rapportages uit de tijd van koning Minos,
02:50
but we do know from fossil records and geologic evidence
45
170055
3533
maar we weten door fossielen en geologische gegevens
02:53
that Crete has experienced serious uplift events
46
173588
2284
dat Kreta serieuze opheffingen heeft meegemaakt,
02:55
that sometimes exceeded 30 feet in a single moment.
47
175872
4815
soms meer dan 10 meter ineens.
03:00
Contrast this for a moment with the island of Hawaii,
48
180687
2875
Vergelijk dat even met het eiland Hawaii,
03:03
where earthquakes and volcanic activity
49
183562
1999
waar aardbevingen en vulkanische activiteit
03:05
were tightly woven to legends surrounding Pele,
50
185561
3090
zijn verbonden met de legendes over Pele,
03:08
a goddess both fiery and fair.
51
188651
3378
een vurige en eerlijke godin.
03:12
Like the Minotaur, her myths included tales of destruction,
52
192029
2989
Net als bij de Minotaurus gaan haar mythen over vernietiging
03:15
but they also contained elements of dance and creation.
53
195018
4003
maar ze bevatten ook elementen van dans en creatie.
03:19
So why did Hawaii end up with Pele and Crete end up with the Minotaur?
54
199021
5528
Waarom kwam Hawaii met Pele en Kreta met de Minotaurus?
03:24
The difference likely comes down
55
204549
2061
Het verschil komt waarschijnlijk
03:26
to the lava that followed many of Hawaii's worst earthquakes.
56
206610
4162
door de lava die volgt na veel van de zwaarste aardbevingen op Hawaii.
03:30
The lava on Hawaii is made of basalt, which once cooled, is highly fertile.
57
210772
5751
Lava op Hawaii is gemaakt van basalt, dat na afkoeling heel vruchtbaar is.
03:36
Within a couple of decades of terrible eruptions,
58
216523
2571
Binnen een paar decennia na vreselijke uitbarstingen,
03:39
Islanders would have seen vibrant green life thriving
59
219094
2987
zagen de eilandbewoners planten uitbundig groeien
03:42
on new peninsulas made of lava.
60
222081
2630
op de nieuwe schiereilanden gevormd door lava.
03:44
So it makes sense that the mythology captured this
61
224711
2417
Dus het is logisch dat de mythen dit verwerkten
03:47
by portraying Pele as creator as well as a destroyer.
62
227128
4430
door Pele zowel als schepper en vernietiger af te beelden.
03:51
As for the people of Crete,
63
231558
1642
Maar voor de inwoners van Kreta
03:53
their earthquakes brought only destruction and barren lands,
64
233200
3336
brachten hun aardbevingen alleen vernietiging en onvruchtbaar land.
03:56
so perhaps for them the unnatural and deadly Minotaur was born.
65
236536
5794
Misschien werd daarom de onnatuurlijke en dodelijke Minotaurus geboren.
04:02
The connections between mythical stories
66
242330
2530
Het verband tussen mythische verhalen
04:04
and the geology of the regions where they originated
67
244860
3099
en de geologie van de regio's waar ze ontstonden.
04:07
teach us that mythology and science are actually two sides of the same coin.
68
247959
5170
vertelt ons dat mythologie en wetenschap 2 kanten van dezelfde medaille zijn.
04:13
Both are rooted in explaining and understanding the world.
69
253129
3087
Beide zijn ontstaan om de wereld te begrijpen en uit te leggen.
04:16
The key difference is that where mythology uses gods, monsters and magic,
70
256216
4650
Het verschil is daar waar mythologie goden, monsters en magie gebruikt,
04:20
science uses measurements, records and experiments.
71
260866
3494
wetenschap met metingen, verslagen en experimenten werkt.
Over deze website

Deze site laat u kennismaken met YouTube-video's die nuttig zijn om Engels te leren. U ziet Engelse lessen gegeven door topdocenten uit de hele wereld. Dubbelklik op de Engelse ondertitels op elke videopagina om de video af te spelen. De ondertitels scrollen synchroon met het afspelen van de video. Heeft u opmerkingen of verzoeken, neem dan contact met ons op via dit contactformulier.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7