Why do you want to squeeze cute things? - Joshua Paul Dale

Translator: Sanntint Tint Reviewer: Myo Aung

Watching a kitten fumbling around,

ကြောင်ကလေးတစ်ကောင် စမ်းတဝါးဝါး လှည့်ပတ်နေတာကို ကြည့်ရင်း

it might feel as if you’ve never encountered anything

သင့်ရဲ့ သေမျိုး ဘဝတစ်သက်တာမှာ ဒီလောက် အလွန်အမင်း

so devastatingly adorable in your mortal life.

ချစ်စရာကောင်းတာကို တစ်ခါမှ မကြုံဖူးသလို ခံစားရနိုင်ပါတယ်။

You may want to pet its soft fur and kiss its tiny head.

သူ့ရဲ့ နူးညံ့တဲ့ အမွေးတွေကို ပွတ်သပ်ပြီး ခေါင်းသေးသေးလေးကို သင် နမ်းချင်နေလိမ့်မယ်။

But you may also feel the conflicting urge to squeeze

ဒါပေမဲ့ ကြောင်ကလေးကို ညှစ်ဖို့ ဒါမှမဟုတ် ဖိချေဖို့ ကွဲလွဲနေတဲ့ တွန်းအားကိုလည်း

or smush the kitten,

ခံစားရနိုင်တယ်။

maybe even stuff it in your mouth.

ပါးစပ်ထဲထည့်တာတောင် ဖြစ်နိုင်တယ်။

However, you don’t.

ဒါပေမဲ့ သင်မလုပ်ပါဘူး။

And you might be appalled by yourself.

သင်ကိုယ်တိုင် ထိတ်လန့်သွားနိုင်တယ်။

But this urge, which psychologists call “cute aggression,”

ဒါပေမဲ့ စိတ်ပညာရှင်တွေ ခေါ်တဲ့ “ချစ်စရာ ရန်လိုမှု”ဆိုတဲ့ တိုက်တွန်းမှုက

is a surprisingly common one estimated to affect about half of all adults.

လူကြီးအားလုံးရဲ့ ထက်ဝက်ခန့်မှာ အံ့ဩဖွယ်ဖြစ်လေ့ရှိတယ်လို့ ခန့်မှန်းရတယ်။

To better understand this peculiar phenomenon,

ဒီထူးခြားတဲ့ ဖြစ်စဉ်ကို ပိုနားလည်ဖို့

let's start with what cuteness is.

ချစ်စရာကောင်းမှုက ဘာလဲဆိုတာနဲ့ စလိုက်ရအောင်။

In 1943, one scientist created a baby schema

၁၉၄၃ ခုနှစ်မှာ သိပ္ပံပညာရှင်တစ်ယောက်က

that identified key features associated with cuteness,

ပိန်လှီတဲ့ပါးပြင်တွေ၊ မျက်လုံးကြီးတွေ၊ ခြေလက်တိုတွေလို

like plump cheeks, large eyes, and short limbs.

ချစ်စရာ အသွင်အပြင်တွေနဲ့ ဆက်စပ်နေတာတွေကို ဖော်ပြတဲ့ ကလေးပုံစံကို ဖန်တီးခဲ့တယ်။

These characteristics, associated with many young animals,

တိရိစ္ဆာန်ငယ်များစွာနဲ့ ဆက်နွှယ်နေတဲ့ ဒီလက္ခဏာတွေက

were placed in opposition with those perceived as less cute.

ချစ်စရာ ပိုနည်းတယ်လို့ ထင်မြင်သူတွေရဲ့ ဆန့်ကျင်ဘက်ပြုတာခံရတယ်။

Decades of study have since indicated that this baby schema reliably tracks

ဆယ်စုနှစ်များစွာ လေ့လာမှုအရ ဒီကလေးငယ်က ချစ်စရာကောင်းမှုကို လူတွေ ရိပ်မိပုံကို

with how people perceive cuteness.

စိတ်ချယုံကြည်စွာ ခြေရာခံတာကို ညွှန်ပြခဲ့တယ်။

When study participants see images containing more features

လေ့လာမှုမှာ ပါဝင်သူတွေက ချစ်စရာအဖြစ် ထောက်ပြတဲ့ ကလေးပုံ အင်္ဂါရပ်တွေ

that the baby schema pinpoints as cute,

ပိုပါတဲ့ ပုံတွေကို မြင်တဲ့အခါ

they tend to look at them longer and more often.

ဒါတွေကို မကြာခဏ ပိုကြာကြာ ကြည့်လေ့ရှိတယ်။

And the photos appear to stimulate brain regions

ဓာတ်ပုံတွေက စိတ်ခံစားမှုနဲ့ ဆုလာဘ် ဆက်စပ်နေတဲ့

associated with emotion and reward.

ဦးနှောက်နေရာတွေကို လှုံ့ဆော်ပေးပုံရတယ်။

Cuteness is also thought to influence behavior.

ချစ်စရာကောင်းတာက အပြုအမူအပေါ် လွှမ်းမိုးမှုရှိတယ်လို့လည်း ယူဆကြတယ်။

In a 2009 study, participants performed better at the game Operation—

၂၀၀၉ ခုနှစ် လေ့လာမှုတစ်ခုမှာ ပါဝင်သူတွေကို ချစ်စရာပုံတွေကို ကြိုတင်ပြသတဲ့အခါ

which demands precise, careful movements— when shown cute images beforehand.

တိကျသေချာတဲ့ လှုပ်ရှားမှုတွေ လိုအပ်တဲ့ ဂိမ်းမှာ ပိုကောင်းကောင်း စွမ်းဆောင်ကြတယ်။

The results of another study indicated that people use recycling bins more

အခြားလေ့လာမှုတစ်ခုရဲ့ ရလဒ်တွေက လူတွေဟာ ချစ်စရာပုံတွေပါတဲ့

when they have cute images on them.

အမှိုက်ပုံးတွေကို ပိုအသုံးပြုတာကို ညွှန်ပြခဲ့တယ်။

And the fact that cuteness hijacks our emotions

ချစ်စရာကောင်းမှုက စိတ်ခံစားမှုတွေကို အပိုင်စီးသွားတဲ့အချက်က

is certainly not lost on authorities and advertisers.

အာဏာပိုင်တွေနဲ့ ကြော်ငြာသူတွေအပေါ် ဆုံးရှုံးမှာမဟုတ်တာ သေချာပါတယ်။

But why does cuteness have this hold on us?

ဒါပေမဲ့ ချစ်စရာကောင်းတာကို ဘာကြောင့် လူတွေ စွဲလန်းတာလဲ။

It's nearly impossible to know for sure,

အသေအအချာ သိဖို့က မဖြစ်နိုင်လောက်ပေမဲ့

but one theory is that cute things simply make us want to nurture them.

သီအိုရီတစ်ခုကတော့ ချစ်စရာကောင်းတာတွေက လူတွေက သူတို့ကို ပြုစုချင်စိတ်ဖြစ်စေတယ်။

Because human babies are relatively helpless on their own,

လူသား ကလေးတွေဟာ သူတို့ဘာသာ အတော်လေး ကူကယ်ရာမဲ့ဖြစ်နေတာကြောင့်

it’s hypothesized that evolution favored infants who were perceived as cute

ချစ်စရာအဖြစ် ဂရုစိုက်မှု၊တုံ့လှည့်ဆက်ဆံမှု ကို ပိုလှုံ့ဆော်ပေးသူအဖြစ် ထင်မြင်ခံရတော့

and inspired more care and interaction.

ဆင့်ကဲဖြစ်စဉ်က မွေးကင်းစတွေကို မျက်နှာသာပေးတယ်လို့ ယူဆကြတယ်။

And, being acutely sensitive to cuteness,

ချစ်ဖို့ကောင်းတာကို သိသိသာသာ ထိလွယ်ရှလွယ်တာက

we're tuned into similar features in other species.

လူတွေကို တခြားမျိုးစိတ်တွေထဲက ဆင်တူတဲ့ အသွင်အပြင်တွေကို ချိန်ညှိစေတယ်။

In fact, as we domesticated animals, their appearances tended to change too.

တကယ်တော့ တိရိစ္ဆာန်တွေကို မွေးမြူတဲ့အခါ သူတို့ သွင်ပြင်တွေကလည်း ပြောင်းသွားတတ်တယ်။

Some scientists have noted a phenomenon called “domestication syndrome,”

တိရစ္ဆာန်တချို့က ပိုသိမ်မွေ့လာလေလေ ပိုကလေးဆန်တဲ့ အသွင်အပြင်တွေကို

where certain animals appear to have gradually adopted more juvenile features

တဖြည်းဖြည်း လက်ခံလာပုံရတဲ့ “Domestication Syndrome” ဆိုတဲ့ ဖြစ်စဉ်ကို

as they became more docile.

သိပ္ပံပညာရှင်တချို့က သတိပြုမိခဲ့တယ်။

One theory is that these physical changes are regulated

သီအိုရီတစ်ခုက ဒီရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ပြောင်းလဲမှုတွေကို အာရုံကြော

by an embryonic structure called the neural crest.

အမောက်လို့ခေါ်တဲ့ သန္ဓေသားဖွဲ့စည်းပုံနဲ့ ထိန်းညှိပေးတယ်လို့ဆိုတယ်။

It helps determine how some of a developing embryo’s cells

ဒါက ဖွံ့ဖြိုးဆဲ သန္ဓေသားရဲ့ဆဲလ်အချို့ကို ဘယ်လို ကွဲပြားစေပြီး

differentiate and where they go.

ဘယ်ကို သွားတာကို ဆုံးဖြတ်ဖို့ ကူညီတယ်။

Delaying or inhibiting the arrival of these cells in certain areas of the body

ခန္ဓာကိုယ်နေရာတချို့မှာ ဒီဆဲလ်တွေရောက်လာ တာကို နှောင့်နှေးစေတာ သို့မဟုတ် တားဆီးတာက

can result in an underdevelopment of the pituitary and adrenal glands,

ကြောက်ရွံ့မှု၊ ရန်လိုမှုကို ထိန်းချုပ်တဲ့ ဟိုမုန်းအကျိတ်နဲ့ ဒရီနယ် ဂလင်းတွေ

which govern fear and aggression.

ဖွံ့ဖြိုးမှု နောက်ကျတာကို ဖြစ်ပေါ်စေတယ်။

It can also lead to physical characteristics

ဒါက တွဲနေတဲ့ နားတွေ၊ ပိုတိုတဲ့ နှုတ်သီးတွေနဲ့ ပိုသေးတဲ့

like floppier ears, shorter snouts, and smaller jaws.

မေးရိုးတွေလို ရုပ်ပိုင်း လက္ခဏာတွေဆီ ကိုလည်း ဦးတည်စေနိုင်တယ်။

This is one idea of how selecting for behavioral characteristics

ဒါကတော့ ဖော်ရွေတာလို အမူအကျင့်စရိုက် လက္ခဏာတွေကို ရွေးချယ်တာရဲ့ အယူအဆတစ်ခုပါ၊

like friendliness, may also select for more juvenile, cuter physical traits.

ပိုကလေးဆန်၊ပိုချစ်စရာကောင်းတဲ့ ရုပ်ပိုင်း စရိုက်လက္ခဏာတွေအတွက်လည်း ရွေးချယ်နိုင်တယ်။

Basically, as humans bred and domesticated docile dogs,

အခြေခံနေနဲ့ လူသားတွေဟာ ယဉ်ပါးတဲ့ ခွေးတွေကို မွေးမြူကြပြီး၊

we seem to have made some breeds look more like babies.

တချို့မျိုးစိတ်တွေကို ကလေးငယ်တွေနဲ့ ပိုတူအောင် လုပ်ထားပုံရတယ်။

Some scientists theorize that we may have even domesticated ourselves.

သိပ္ပံပညာရှင်တွေက လူတွေဟာ ကိုယ်တိုင်ယဉ်ပါး အောင်မွေးမြူတာတောင်ဖြစ်နိုင်တယ်လို့ယူဆတယ်။

The thinking here is that as ancient humans

ဒီနေရာမှာ တွေးခေါ်ပုံက ရှေးခေတ်လူသားတွေဟာ

formed larger, more cooperative groups,

ပိုကြီးမား၊ ပိုပူးပေါင်းတဲ့ အဖွဲ့တွေ ဖွဲ့လာတာနဲ့အမျှ

they selected for friendlier individuals.

ပိုခင်မင်ရင်းနှီးတဲ့ တစ်ဦးချင်းတွေအတွက် ရွေးချယ်ခဲ့တာပါ။

This may have then led to some of the physical characteristics

ဒါက ပိုငယ်၊ပိုလုံးတဲ့ ဦးခေါင်းခွံတွေနဲ့ ပိုသိမ်မွေ့တဲ့

that distinguish us from our closest evolutionary cousins,

မျက်ရိုးကြောင်းတွေလို အနီးစပ်ဆုံး ဆင့်ကဲဖြစ်စဉ် ဝမ်းကွဲတွေနဲ့

like smaller, rounder skulls and subtler brow ridges.

ကွဲပြားတဲ့ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ လက္ခဏာအချို့ကို ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်တယ်။

But if cuteness is related to nurturing and decreased aggression,

ဒါပေမဲ့ ချစ်ဖို့ကောင်းတာက ပျိုးထောင်မှုနဲ့ ရန်လိုမှုလျော့ပါးတာနဲ့ ဆက်စပ်နေရင်

why would anyone ever want to squeeze or bite cute things?

ချစ်စရာကောင်းတာတွေကို ညှစ်ချင်၊ကိုက်ချင်မှာလား။

Well, cute aggression is importantly not linked

ကောင်းပြီ၊ အရေးကြီးတာက ချစ်စရာ ရန်လိုမှုက တကယ် ထိခိုက်စေလိုတဲ့

to the actual intention to do harm.

ရည်ရွယ်ချက်နဲ့ မဆက်စပ်တာပါ။

Instead, it seems to result from emotional overload.

ဒါအစား ဒါက စိတ်ခံစားမှု လွန်ကဲတာကြောင့် ဖြစ်ပုံရတယ်။

Some scientists think that cute things elicit such positive emotions

သိပ္ပံပညာရှင်တချို့က ချစ်စရာကောင်းတာတွေက အတွေ့အကြုံ လွှမ်းခြုံလာတဲ့

from certain people that the experience becomes overwhelming.

လူတချို့ဆီက အပြုသဘော စိတ်ခံစားမှုတွေကို ထုတ်ယူတယ်လို့ ထင်မြင်ကြတယ်။

They hypothesize that slightly aggressive, discordant thoughts

နည်းနည်း ပြင်းထန်တဲ့၊ ကွဲလွဲနေတဲ့ အတွေးတွေက သင့်ကို ကြောင်တစ်ကောင်ကို

are the brain’s way of putting the brakes on and regulating those intense feelings—

တကယ်စားဖို့မဟုတ်ဘဲ ဒီပြင်းထန်တဲ့ ခံစားချက်တွေကို အရှိန်ထိန်း၊ထိန်းညှိပေးတဲ့

not getting you to actually eat a kitten.

ဦးနှောက်ရဲ့နည်းလမ်းလို့ ယူဆကြတယ်။

Cuteness can come off as a frivolous, innocent quality,

ချစ်စရာကောင်းတာက ရွှတ်နောက်၊အပြစ်ကင်းတဲ့ အရည်အသွေးအဖြစ် ထွက်ပေါ်လာနိုင်ပေမဲ့

but it wields immense, consequential power.

ဒါက ကြီးမားပြီး လက်ငင်းအကျိုးဖြစ်တဲ့ စွမ်းအားကို ကိုင်စွဲထားတယ်။

Not to be aggressive, but cuteness kind of runs the world.

ရန်လိုဖို့မဟုတ်ပေမဲ့ ချစ်ဖို့ကောင်းတာက တစ်ကမ္ဘာလုံးကို လွှမ်းမိုးနေတာမျိုးပါ။