Could we survive prolonged space travel? - Lisa Nip

Translator: Paing Thu Soe Reviewer: Sanntint Tint

Prolonged space travel takes a severe toll on the human body.

အာကာသထဲမှာ အချိန်ကြာရှည်ခရီးသွားတာဟာလူသား တွေရဲ့ခန္ဓာကိုယ်ကို ထိခိုက်စေနိုင်ပါတယ်။

မြေဆွဲအားအပျော့က ကြွက်သားတွေနဲ့ အရိုးကြီးထွားမှုကို ထိခိုက်စေနိုင်ပြီးတော့

Microgravity impairs muscle and bone growth,

and high doses of radiation cause irreversible mutations.

ဓါတ်ရောင်ခြည်ထိတွေ့မှုများကလည်း ကုသလို့ မရတဲ့ဗီဇပြောင်းလဲမှုတွေကိုဖြစ်စေနိုင်တယ်။

As we seriously consider the human species becoming space-faring,

လူသားတွေကို အာကာသပျော်မျိုးစိတ်တွေအဖြစ် တကယ်တွေးကြည့်ရင် မေးခွန်းတွေရှိလာပါပြီ။

a big question stands.

တကယ်လို့များ ကမ္ဘာ့ပတ်လမ်းကြောင်းက လွတ်သွားပြီး

Even if we break free from Earth's orbit

and embark on long-duration journeys among the stars,

ကြယ်တွေကြားထဲ ခရီးတွေ အချိန်ကြာကြီးသွားရမယ်ဆိုရင်တောင်ပါ။

can we adapt to the extreme environments of space?

ကြမ်းတမ်းလွန်းလှတဲ့ အာကာသထဲက ပတ်ဝန်းကျင်မှာ အလိုက်သင့်နေနိုင်မှာလား။

This won't be the first time that humans have adapted to harsh environments

ဒါက ကြမ်းတမ်းတဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်မှာ လူသားတွေ လိုက်လျောညီထွေနေပြီး

သာလွန်စွမ်းအားတွေရှိအောင်ဆင့်ကဲ ပြောင်းလဲတာဟာ ဒါပထမဆုံးတော့မဟုတ်ဘူး။

and evolved superhuman capabilities.

Not fantastical powers like laser vision or invisibility,

ရောင်ခြည်ပစ်တာတို့ ကိုယ်ပျောက်တာလိုမျိုး စွမ်းအားတွေတော့မဟုတ်ဘူးပေါ့။

but physiological adaptations for survival in tough conditions.

ကြမ်းတမ်းတဲ့နေရာတွေမှာ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာအရ အသက်ရှင်ဖို့ လိုက်လျောညီနေတာပဲဖြစ်တယ်။

For example, on the Himalayan mountains

ဥပမာ ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်အထက် ၉ကီလိုမီတာအမြင့်မှာရှိတဲ့

where the highest elevation is nine kilometers above sea level,

ဟိမဝန္တာတောင်တန်းတွေပေါ်မှာဆိုရင် မြေပြန့်ကလူတွေဟာ

an unacclimated lowland human will experience symptoms of hypoxia,

တောင်နဲ့ဓာတ်မတည့်တာလို့ခေါ်တဲ့ ခန္ဓာကိုယ် တွင်း အောက်ဆီဂျင်ကျဆင်းတဲ့ရောဂါတွေကို

ခံစားရနိုင်ပါတယ်။

commonly known as mountain sickness.

At these altitudes, the body usually produces extra red blood cells,

ဒီအမြင့်မှာဆိုရင် ခန္ဓာကိုယ်ကသွေးနီဥတွေကို ပိုထုတ်ပြီးတော့

thickening the blood and impeding its flow.

သွေးကြောတွေကိုပိတ်စေမှာဖြစ်တယ်။

But Himalayans who have lived on these mountains for thousands of years

ဟိမဝန္တာတောင်တန်းတွေပေါ်မှာ နှစ်ထောင်ပေါင်းများစွာနေခဲတဲ့လူတွေကျတော့

permanently evolved mechanisms to circumvent this process

ဒီဖြစ်စဉ်ကိုရှောင်တိမ်းနိုင်အောင် နည်းလမ်း အသစ်တွေကို ဆင့်ကဲပြောင်းလဲနေခဲ့ကြပြီး

and maintain normal blood flow.

သွေးစီးဆင်းမှုကိုလည်းထိန်းသိမ်းထားကြပါတယ်။

Cases like that prove that humans can develop permanent lifesaving traits.

ဒီလိုမျိုးဖြစ်ရပ်တွေက လူသားတွေဟာ

အသက်ရှင်ဖို့ဆင့်ကဲပြောင်းလဲနိုင်ကြောင်း ပြသနေတာဖြစ်တယ်

But natural adaptation for entire human populations

ဒါပေမဲ့လည်း လူသားမျိုးနွယ်တစ်ခုလုံး သဘာဝအရ ဆင့်ကဲပြောင်းလဲဖို့အတွက်တော့

could take tens of thousands of years.

နှစ်ထောင်ပေါင်းများစွာ ကြာနိုင်ပါတယ်။

Recent scientific advances may help us accelerate human adaptation

မကြာသေးမီက သိပ္ပံပညာဆိုင်ရာတိုးတက်မှုတွေက ကျွန်တော်တို့တွေ မျိုးဆက်တွေတစ်ခုတည်းအဖြစ်

အရှိန်မြန်မြန် ဆင့်ကဲပြောင်းလဲအောင် ကူညီပေးနိုင်ပါတယ်။

to single generations.

အာကာသခရီးစဉ်အတွင်းမှာ မျိုးစိတ်တစ်ခုတည်းအနေနဲ့ ရှင်သန်ဖို့ဆိုရင်

To thrive as a species during space travel,

ကျွန်တော်တို့ဟာ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် ကာကွယ် နိုင်တဲ့ စွမ်းရည်တွေရှိအောင်နည်းလမ်းတွေကို

we could potentially develop methods

to quickly program protective abilities into ourselves.

မြှင့်တင်နေဖို့လိုအပ်တယ်။

A beta version of these methods is gene therapy,

ဒီနည်းလမ်းတွေရဲ့ ရှေးပြေးပုံစံကတော့ မျိုးရိုးဗီဇဆိုင်ရာရောဂါကို ပြုပြင်ဖို့

which we can currently use to correct genetic diseases.

အခုသုံးနေတဲ့ မျိုးဗီဇကုထုံးပဲဖြစ်တယ်။

Gene editing technology, which is improving rapidly,

လျင်မြန်စွာတိုးတက်နေတဲ့ မျိုးရိုးဗီဇတည်း ဖြတ်တဲ့နည်းပညာဟာ မလိုချင်တဲ့ဖြစ်စဉ်တွေကို

allows scientists to directly change the human genome

ရပ်တန့်စေဖို့ သို့မဟုတ်အသုံးဝင်တဲ့ ပစ္စည်းတွေကိုပြုလုပ်ဖို့အတွက်

to stop undesirable processes or make helpful substances.

သိပ္ပံပညာရှင်တွေကို လူသားတွေရဲ့မျိုးပွား ပစ္စည်းကို ပြောင်းလဲစေနိုင်မှာဖြစ်တယ်။

An example of an unwanted process

မလိုချင်တဲ့ဖြစ်ရပ်တစ်ခုရဲ့ ဥပမာတစ်ခုကတော့ ကျွန်တော်တို့ခန္ဓာကိုယ်ဟာ

is what happens when our bodies are exposed to ionizing radiation.

အိုင်ယွန်ပြုရောင်ခြည်ကိုထိတွေ့တဲ့အခါ ဖြစ်လာတဲ့အရာကိုဆိုလိုတာဖြစ်တယ်။

Without an atmospheric barrier and a magnetic field like Earth's,

လေထုအကာနဲ့ ကမ္ဘာ့သံလိုက်စက်ကွင်းတာမရှိရင် ဂြိုဟ်အများစုနဲ့ လတွေဟာ

ဒီအန္တရာယ်ရှိတဲ့ သေးငယ်တဲ့အမှုန်လေးတွေနဲ့ တရစပ်ထိတွေ့နေမှာပဲဖြစ်တယ်။

most planets and moons are bombarded with these dangerous subatomic particles.

They can pass through nearly anything

သူတို့တွေဟာ အရာအားလုံးနီးပါးကို ဖြတ်သန်းသွားနိုင်ပြီး

and would cause potentially cancerous DNA damage to space explorers.

အာကာသကစူးစမ်းလေ့လာသူတွေကိုလည်းကင်ဆာရောဂါ ဖြစ်စေနိုင်တဲ့ဒီအန်အေတွေ ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။

But what if we could turn the tables on radiation?

အကယ်၍ကျွန်တော့်တို့က ဒီဟာကနေ အကျိုးရှိနိုင်တယ်ဆိုရင်ကော

Human skin produces a pigment called melanin

လူ့အရေပြားတွေဟာ ကမ္ဘာပေါ်မှာရှိတဲ့ ဓာတ်ရောင်ခြည်တွေကနေ ကာကွယ်ပေးနိုင်တဲ့

that protects us from the filtered radiation on Earth.

မလနင်လို့ခေါ်တဲ့အရောင်ခြယ်ပစ္စည်းတွေကို ထုတ်ပေးပါတယ်။

Melanin exists in many forms across species,

မလနင်ဟာ မတူညီတဲ့ပုံစံတွေနဲ့ သက်ရှိတွေဆီမှာ ရှိကြပြီးတော့ မလနင်ပါတဲ့မှိုအချို့ဟာဆိုရင်

and some melanin-expressing fungi

ဒီရောင်ခြယ်ပစ္စည်းကို ဓာတုစွမ်းအင်ကနေ ဓာတ်ရောင်ခြည်အဖြစ်ပြောင်းလဲဖို့သုံးကြတယ်။

use the pigment to convert radiation into chemical energy.

Instead of trying to shield the human body,

လူ့ခန္ဓာကိုယ်ကိုကာကွယ်ပေးတာ ဒါမှမဟုတ် အနာတွေကို မြန်မြန်ပြန်ကုပေးတဲ့အစား

or rapidly repair damage,

we could potentially engineer humans

ကျွန်တော်တို့တွေဟာ လူသားတွေကို လိုက်လျောညီထွေရှိပြီး

to adopt and express these fungal, melanin-based energy-harvesting systems.

မလနင်းကိုသုံးပြီးစွမ်းအင်ရယူတဲ့မှိုတွေနဲ့ ထိတွေ့‌စေအောင် ဖန်တီးနိုင်မှာဖြစ်တယ်။

အဲ့ဒီနောက် ဒီမှိုတွေဟာ ကျွန်တော်တိုရဲ့ ဒီအန်အေတွေကို ကာကွယ်ပေးရင်း

They'd then convert radiation into useful energy while protecting our DNA.

ဓာတ်ရောင်ခြည်တွေကို အသုံးဝင်တဲ့စွမ်းအင် အဖြစ်ပြောင်းလဲပေးမှာဖြစ်တယ်။

This sounds pretty sci-fi,

ဒီဟာကို စိတ်ကူးယဉ်ဆန်ပေမဲ့ အခုနည်းပညာနဲ့ဆိုရင် လုပ်နိုင်လောက်ပါတယ်။

but may actually be achievable with current technology.

But technology isn't the only obstacle.

နည်းပညာကပဲ တစ်ခုတည်းသော အတားအဆီးမဟုတ်ပါဘူး။

ဒီကျွန်တော်တို့ရဲ့မျိုးရိုးဗီဇပြောင်းလဲမှု အပေါ်မှာအကျိုးဆက်နဲ့

There are ongoing debates on the consequences

and ethics of such radical alterations to our genetic fabric.

ကျင့်ဝတ်တွေနဲ့ပတ်သက်ပြီး အငြင်းပွားတွေမှုတော့ရှိနေပါတယ်။

Besides radiation,

ဓာတ်ရောင်ခြည်တွေအပြင်ကိုမှ

variation in gravitational strength is another challenge for space travelers.

အာကာသွားခရီးသွားတွေအတွက်တော့မြေဆွဲအားမတူညီ တာကလည်း နောက်ထပ်စိန်ခေါ်မှုတစ်ရပ်ဖြစ်တယ်။

Until we develop artificial gravity in a space ship or on another planet,

အာကာသယာဉ်မှာ သို့မဟုတ် တခြားဂြိုလ်ပေါ်မှာ မြေဆွဲအားအတုမလုပ်နိုင်ခင်တော့

we should assume that astronauts will spend time living in microgravity.

အာကာသယာဉ်မှုးတွေဟာ သူတို့ရဲ့အချိန်တွေကို မြေဆွဲအားအပျော့နေရာမှာပဲ ဖြတ်သန်းရမှာပါ။

On Earth, human bone and muscle custodial cells

ကမ္ဘာပေါ်မှာဆိုရင် လူသားတွေရဲ့ အရိုးနဲ့ ကြွက်သားဆဲလ်တွေဟာ

respond to the stress of gravity's incessant tugging

ကမ္ဘာ့ဆွဲငင်အားရဲ့ တရစပ်ဆွဲငင်တဲ့ဒဏ်ကို ပြန်ပြုပြင်ခြင်းနဲ့ ကုသခြင်းလို့ခဲ့တဲ့

by renewing old cells in processes known as remodeling and regeneration.

ဆဲလ်အဟောင်းတွေကို ပြန်ပြီး အသစ်ဖြစ်အောင်လုပ်ပြီး တုန့်ပြန်ကြပါတယ်။

But in a microgravity environment like Mars,

ဒါပေမယ့် အင်္ဂါဂြိုဟ်လိုမျိုး ဆွဲငင်အားပျော့တဲ့ပတ်ဝန်းကျင်မှာဆိုရင်

human bone and muscle cells won't get these cues,

လူသားအရိုးနဲ့ ကြွက်သားဆဲလ်တွေဟာ ပြန်ကောင်းလာမှာ မဟုတ်ဘဲ

resulting in osteoporosis and muscle atrophy.

အရိုးပွရောဂါနဲ့ ကြွက်သားတွေ လှုပ်ရှားမရတာတွေ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။

ဒီတော့ ဒီလို အရိုးနဲ့ ကြွက်သား ဆုံးရှုံးတာတွေကုသဖို့အတွက်

So, how could we provide an artificial signal for cells

to counteract bone and muscle loss?

ဆဲလ်တွေအတွက် အချက်ပြမှုအတုကို ဘယ်လို လုပ်ကြမလဲ။

Again, this is speculative,

ဒါက အတွေးအမြင် တစ်ခုမျှသာ ဖြစ်ပါတယ်။

but biochemically engineered microbes inside our bodies

ကျွန်တော်တို့ခန္ဓာကိုယ်အတွင်းမှာရှိတဲ့ ဇီဝဓာတုနည်းနဲ့ ပြုလုပ်ထားတဲ့ပိုးမွှားတွေဟာ

could churn out bone and muscle remodeling signaling factors.

အရိုးနှင့်ကြွက်သားတွေကို ပြန်ပြုပြင်နိုင် တဲ့ အချက်ပြမှုတွေကို ထုတ်လုပ်နိုင်ပါတယ်။

ဒါမှမဟုတ်လည်း လူသားတွေဟာ ဆွဲငင်အားမရှိတဲ့နေရာမှာ

Or humans could be genetically engineered

to produce more of these signals in the absence of gravity.

ဒီအချက်ပြတာတွေကို မျိုးရိုးဗီဇနည်းနဲ့ ပိုထုတ်နိုင်အောင်ပြုလုပ်လို့ရနိုင်တယ်။

Radiation exposure and microgravity are only two of the many challenges

ဓာတ်ရောင်ခြည်ထိတွေ့တာနဲ့ ဆွဲင်အားပျော့တာ တွေဟာ ကြမ်းတမ်းတဲ့ အာကာသမှာ

we will encounter in the hostile conditions of space.

ကျွန်တော်တို့ ကြုံတွေ့ရမယ့် စိန်ခေါ်မှုတွေထဲက နှစ်ခုဖြစ်တယ်။

But if we're ethically prepared to use them,

ကျင့်ဝတ်အတိုင်း ကျွန်တော်တို့ဟာ မျိုးရိုး ဗီဇတည်းဖြတ်တာနဲ့ အဏုဇီဝအင်ဂျင်နီယာတွေကို

gene editing and microbial engineering are two flexible tools

သုံးမယ်ဆိုရင် အဲ့ဒါတွေဟာ ဖြစ်နိုင်ခြေများစွာကို လိုက်ပြီး

that could be adapted to many scenarios.

သုံးနိုင်တဲ့ နည်းလမ်းနှစ်ခုဖြစ်တယ်။

In the near future, we may decide to further develop

မကြာမီမှာဆိုရင် အာကာသထဲက ကြမ်းတမ်းတဲ့ နေထိုင်မှုတွေအတွက် ကျွန်တော်တို့တွေဟာ

and tune these genetic tools for the harsh realities of space living.

ဒီမျိုးရိုးဗီနည်းလမ်းတွေကို ထပ်ပြီးတိုးတက် ပြီးကိုက်ညီအောင်လုပ်ဖို့ဆုံးဖြတ်နိင်ပါတယ်။