What staying up all night does to your brain - Anna Rothschild

Translator: Sanntint Tint Reviewer: Moon Thit

You’re just one Roman Empire history final away

နွေရာသီ အနားယူတဲ့ ကာလရောက်ဖို့ နောက်ဆုံး ရောမ အင်ပါယာ သမိုင်း

from a relaxing spring break.

တစ်ဘာသာပဲ ကျန်တော့တယ်။

But you still have so much to study!

ဒါပေမဲ့၊ လေ့လာစရာတွေ အများကြီးကျန်သေးတယ်။

So you decide to follow in the footsteps of many students before you

သင်ဟာ ကိုယ့်ရှေ့က ကျောင်းသားများစွာရဲ့ ခြေရာကို လိုက်ဖို့ ဆုံးဖြတ်ပြီး

and pull an all-nighter.

ညလုံးပေါက် စာကြည့်လိုက်တယ်။

When you stay up all night,

တစ်ညလုံး မအိပ်ဘဲနေတဲ့အခါ၊

you're fighting against your body's natural circadian rhythms.

သင်ဟာ သင့်ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့ သဘာဝ   ဇီဝကမ္မ စည်းချက်တွေကို ဆန့်ကျင်နေတာပါ။

These are the cyclical changes that virtually all living things experience

ဒါတွေက အိပ်ပျော်တာနဲ့ နိုးနေတာလို ၂၄ နာရီပတ်လုံး သက်ရှိအားလုံးနီးပါး

over the course of a 24-hour period— such as sleeping and waking—

တွေ့ကြုံခံစားရတဲ့ လည်ပတ်နေတဲ့ ပြောင်းလဲမှုတွေဖြစ်ပြီး

and they’re heavily influenced by light.

ဒါတွေကို အလင်းက ကြီးမားစွာ လွှမ်းမိုးနေတယ်။

But for the moment, you're alert and powering through

ဒါပေမဲ့၊ အခုအချိန်မှာတော့ Julius Caesar စည်းမျဉ်းကနေ

the rule of Julius Caesar.

သင်ဟာ နိုးကြားပြီး အားအင်တွေ ရှိနေတယ်။

As the sun sets, your eyes send signals about the dwindling light

နေဝင်တဲ့အခါ၊ သင့်မျက်လုံးတွေက အလင်းရောင် လျော့ပါးလာတာနဲ့ပတ်သက်တဲ့ အချက်ပြမှုတွေကို

to a part of your brain called suprachiasmatic nucleus.

suprachiasmatic nucleus လို့ ခေါ်တဲ့ ဦးနှောက် အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုဆီ ပို့တယ်။

This is basically your circadian rhythm’s clock.

ဒါက  အခြေခံအနေနဲ့၊ သင့်ရဲ့ ဇီဝကမ္မ စည်းချက် နာရီပါ။

It alerts your pineal gland to start producing melatonin.

ဒါက သင့်ရဲ့ ပိုင်နီရယ် ဂလင်းကနေ   မယ်လတိုနင် စတင်ထုတ်လုပ်ဖို့ သတိပေးတာပါ။

That’s the hormone that helps prepare your body for sleep,

ဒါက သင့်ခန္ဓာကိုယ်ကို အိပ်စက်ဖို့ ကူညီတဲ့ ဟော်မုန်းဖြစ်ပြီး

and levels start to rise about two hours before your normal bedtime.

ပုံမှန် အိပ်ရာမဝင်ခင် ၂ နာရီခန့်အလိုမှာ ပမာဏတွေ မြင့်တက်လာတယ်။

At the same time, neurons in the hypothalamus and brain stem

တစ်ချိန်တည်းမှာ၊ ဦးနှောက် အလယ်၊အောက်ခြေ နဲ့ဦးနှောက်အရင်းမှာရှိတဲ့ နျူရွန်းတွေက

release a compound called GABA.

GABA လို့ခေါ်တဲ့ ဒြပ်ပေါင်းတစ်ခုကို ထုတ်လွှတ်တယ်။

This slows down activity in your brain and can have a calming effect.

ဒါက ဦးနှောက်အတွင်းက လုပ်ဆောင်မှုတွေကို နှေးကွေးစေပြီး စိတ်ကို တည်ငြိမ်စေတာပါ။

You’re approaching your normal bedtime.

သင့်ရဲ့ ပုံမှန် အိပ်ရာဝင်ချိန် နီးလာပါပြီ။

Since the brain needs to cool down before sleep,

မအိပ်ခင်မှာ ဦးနှောက်က တည်ငြိမ်နေဖို့ လိုအပ်တာကြောင့်၊

your core body temperature starts to drop.

ပင်မ ခန္ဓာကိုယ် အပူချိန်က စတင်ကျဆင်းလာတယ်။

Huh, that map kind of looks like a face.

အား၊ ဒီမြေပုံက မျက်နှာနဲ့ တူတယ်ဟ။

Uh-oh, your attention has started to drift.

အိုး၊ သင့်ရဲ့အာရုံက စတင်ပျံ့လွင့်လာပြီ။

Throughout the day, your brain has been releasing a waste product

တစ်နေ့တာလုံး သင့်ဦးနှောက်က ’အာဒန်းနိုဆင်းလို့ ခေါ်တဲ့

called adenosine.

စွန့်ပစ်ပစ္စည်းကို ထုတ်လွှတ်တယ်။

The more adenosine latching onto receptors in your brain,

ဦးနှောက်ထဲက  အာရုံခံ အင်္ဂါတွေပေါ်မှာ အာဒန်းနိုဆင်း ပိုမြဲလာလေလေ၊

the more tired and inattentive you become.

သင် ပင်ပန်းပြီး ဂရုမထားမိလာလေလေပါ။

Time for a cup of coffee.

ကော်ဖီတစ်ခွက် သောက်ချိန်တန်ပြီ။

Caffeine blocks adenosine from binding to receptors,

ကက်ဖင်းက အာဒန်းနိုဆင်းကို အာရုံခံ အင်္ဂါတွေဆီ ချိတ်ဆက်တာကို ပိတ်ဆို့တယ်၊

which can give you a boost of energy.

ဒါက သင့်ကို စွမ်းအင် မြှင့်တင်ပေးနိုင်တယ်။

However, it might also make you jittery and increase your anxiety.

ဒါပေမဲ့၊ ဒါက သင့်ကို ရင်တုန်စေပြီး ပူပန်မှုကိုလည်း တိုးစေနိုင်တယ်။

You’re acing these flashcards!

သင်က ဒီသင်ထောက်ကူ ကတ်တွေကို အရကျက်နေတယ်။

Right now these dates and names are being stored

လောလောဆယ်၊ ဒီရက်စွဲတွေနဲ့ အမည်တွေကို

in an area of the brain called the hippocampus.

ဟစ်ပိုကမ်းပတ်စ်လို့ ခေါ်တဲ့ ဦးနှောက်ဧရိယာမှာ သိမ်းဆည်းထားတယ်။

Normally when you go to sleep, memories like these are consolidated

သာမာန်အနေနဲ့၊ သင် အိပ်ရာဝင်တဲ့အခါ၊ ဒီလိုအမှတ်ရမှုတွေကို စုစည်းပြီး

and slotted into long-term storage in your brain’s neocortex.

သင့်ဦးနှောက်ရဲ့  နီယိုကောတက်စ်မှာ ရေရှည်သိုလှောင်မှုအဖြစ် ထည့်ထားတယ်။

So it’s a good thing you only need to remember this information

ဒါကြောင့်၊ ဒါက ဒီအချက်အလက်တွေကို မနက်ဖြန်အထိ မှတ်မိတာက

through tomorrow.

ကောင်းပါတယ်။

Microsleeps are unpredictable periods of sleep that last for only a few seconds

microsleep တွေဆိုတာက စက္ကန့်အနည်းငယ်သာ ကြာပြီး အိပ်ရေးပျက်တာကြောင့်

and are triggered by sleep deprivation.

ဖြစ်ပေါ်လာတဲ့ ခန့်မှန်းမရတဲ့ အိပ်ချိန်တွေပါ။

You stretch in an attempt to stay awake.

ဆက်နိုးကြားနေအောင် သင် ဆွဲဆန့်တာပါ။

But at this point your motor skills have also taken a hit.

ဒါပေမဲ့ ဒီအချိန်မှာ သင့်ရဲ့ လှုပ်ရှားနိုင်မှုတွေက ကျဆင်းသွားပြီ။

Studies have found that people who have been awake for 19 hours

၁၉ နာရီကြာ နိုးနေသူတွေဟာ အရက်သောက်သူတွေလို အလားတူ ဟန်ချက်ညီအောင်

have similar coordination and reaction times as those who have been drinking.

ထိန်းချုပ်၊ တုံ့ပြန်မှု အချိန်တွေရှိတာကို လေ့လာမှုတွေက တွေ့ရှိခဲ့တယ်။

As the sun rises, your pineal gland stops releasing melatonin.

နေထွက်လာတဲ့အခါ၊ သင့်ရဲ့ ပိုင်နီရယ် ဂလင်းက မယ်လတိုနင် ထုတ်လွှတ်တာ ရပ်သွားတယ်။

You feel a “second wind” come on.

“စွမ်အင်သစ်” ရလာတယ်လို့ ခံစားရတယ်။

And despite everything, you leave for school in a really good mood.

ဘာပဲဖြစ်နေနေ၊ စိတ်ကောင်းကောင်းနဲ့ ကျောင်းကို ထွက်သွားတယ်။

Sleep deprivation can briefly induce euphoria.

အိပ်ရေးပျက်တာက ခဏတာ ကြည်နူးမှုကို ဖြစ်စေနိုင်တယ်။

It's caused a temporary boost in dopamine levels,

ဒါက ဒိုပါမင် ပမာဏ ယာယီတိုးမြင့်စေတယ်၊

which can unfortunately also lead to poor choices.

ကံမကောင်းတာက၊ ဒါက ညံ့ဖျင်းတဲ့ ရွေးချယ်မှုတွေကိုလည်း ဖြစ်စေနိုင်တယ်။

The final starts off well.

အတန်းတင် စာမေးပွဲက အစ ကောင်းသွားတယ်။

It’s all multiple choice!

ဒါက မှန်ရာရွေး မေးခွန်းတွေပါ။

But then you get to the essay portion.

ဒါပေမဲ့၊ ဒီနာက်မှာ စာစီစာကုံးအပိုင်းကို ရောက်သွားတယ်။

It’s thought that during sleep,

အိပ်ပျော်နေစဉ်မှာ၊ ဦးနှောက်က

our brains process ideas and draw connections between new memories

စိတ်ကူးတွေကို စီမံပြီး မှတ်ဉာဏ် အသစ်နဲ့ အဟောင်းတွေကြားမှာ ချိတ်ဆက်မှုတွေ

and old ones.

လုပ်တယ်လို့ ယူဆကြတယ်။

So your sleepless brain might be able to regurgitate facts,

ဒါကြောင့်၊ အိပ်မပျော်တဲ့ ဦးနှောက်က အချက် အလက်တွေကို ကြက်တူရွေးလို ရွတ်နိုင်ပေမဲ့၊

but you're finding it more difficult to find patterns or problem solve.

ပုံစံတွေ ရှာဖို့ ဒါမှမဟုတ် ပုစ္ဆာတွေ ဖြေရှင်းဖို့ ပိုခက်ခဲတယ်လို့ ထင်ရတယ်။

You stare at the blank page, defeated.

သင်ဟာ စာမျက်နှာအလွတ်ကို စိုက်ကြည့်ကာ နားမလည်နိုင်ဖြစ်သွားတယ်။

You head up to your room, anxious and irritable.

သင်ဟာ အခန်းထဲကို ဝင်သွားပြီး စိတ်ပူကာ ကသိကအောက်ဖြစ်နေတယ်။

Your amygdala, the part of the brain involved with processing emotion,

စိတ်ခံစားမှုကို လုပ်ဆောင်တဲ့ ဦးနှောက်ရဲ့ အစိတ်အပိုင်းဖြစ်တဲ့၊ အမ်မီဒါလာက

is going haywire.

ဝရုန်းသုန်းကားဖြစ်နေပြီ။

Your prefrontal cortex usually keeps your amygdala in check,

ဦးနှောက် အရှေ့အပြင်လွှာက ပုံမှန်အနေနဲ့ အမ်မီဒါလာကို ထိန်းချုပ်ပေမဲ့၊

but it still isn't firing on all cylinders.

ဆလင်ဒါအားလုံးကို နှိုးဆွမပေးသေးဘူး။

Your bed has never felt so sweet.

သင့်ရဲ့အိပ်ယာက ဒီလောက် သာယာတယ်လို့ တစ်ခါမှ မခံစားဖူးဘူး။

After one sleepless night, your body and brain bounce back pretty quickly.

အိပ်မပျော်တဲ့ တစ်ညနောက်မှာ၊ ခန္ဓာကိုယ်နဲ့ ဦးနှောက်က အတော် မြန်မြန် ပြန်ကောင်းလာတယ်။

Which is a good thing since we can’t always control how much sleep we get.

အိပ်ချိန် ဘယ်လောက်ရတယ်ဆိုတာ အမြဲ မထိန်းချုပ်နိုင်တဲ့အတွက် ဒါက ကောင်းပါတယ်။

But going for long periods without a good night's sleep

ဒါပေမဲ့၊ ညဘက်ကောင်းကောင်း မအိပ်ဘဲ အချိန် ကြာကြာဆက်ဖြစ်နေတာ၊

or constantly changing your bedtime, can take its toll.

ဒါမှမဟုတ် အိပ်ရာဝင်ချိန်ကို အဆက်မပြတ် ပြောင်းတာက ပိုဆိုးသွားစေနိုင်တယ်

Regularly getting less than seven hours of sleep each night

တစ်ညကို ၇ နာရီအောက် ပုံမှန် အိပ်စက်တာက ဆီးချိုရောဂါကနေ

is linked to all sorts of health issues,

လေဖြတ်တာ၊ နာတာရှည် ဝေဒနာအထိ

from diabetes to stroke to chronic pain.

ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ ပြဿနာအမျိုးမျိုးနဲ့ ဆက်စပ်နေတယ်။

It also leaves you more vulnerable to developing mental health issues

ဒါက စိတ်ဓာတ်ကျတာလို စိတ်ကျန်းမာရေး ပြဿနာတွေ ဖြစ်ပေါ်လာဖို့

like depression.

ခံနိုင်စွမ်းပိုနည်းစေတယ်။

Your sleep schedule can even affect your grades.

သင်ရဲ့ အိပ်ချိန်ဇယားက သင့်ရဲ့ အဆင့်တွေကိုတောင် သက်ရောက်နိုင်တယ်။

Studies have shown that college students who keep regular sleep hours have,

ပုံမှန် အိပ်ချိန်ကို ထိန်းတဲ့ ကောလိပ်ကျောင်းသားတွေက၊ မထိန်းတဲ့

on average, a higher GPA than students who don't.

ကျောင်းသားတွေထက်၊ ပျမ်းမျှ ရမှတ် ပိုမြင့်တယ်လို့ လေ့လာမှုတွေက ဖော်ပြတယ်။

So the next time you’re thinking of pulling an all-nighter,

ဒီတော့ နောက်တစ်ခါ ညလုံးပေါက် စာကြည့်ဖို့ တွေးနေတဲ့အခါ၊

remember that Rome wasn’t built in a day,

ရောမမြို့ကို တစ်ရက်တည်း ဒါမှမဟုတ် ဒီကိစ္စအတွက်တော့ တစ်ညတည်းနဲ့

or for that matter, one night.

တည်ဆောက်ခဲ့တာမဟုတ်ဘူး ဆိုတာကို သတိရပါ။