Everything changed when the fire crystal got stolen - Alex Gendler

2,398,991 views ・ 2020-02-06

TED-Ed


ဗီဒီယိုကိုဖွင့်ရန် အောက်ပါ အင်္ဂလိပ်စာတန်းများကို နှစ်ချက်နှိပ်ပါ။

Translator: Sanntint Tint Reviewer: Myo Aung
00:06
Someone has tripped the magical alarms in the Element Temple.
0
6902
3920
ဒြပ်စင်ကျောင်းတော်မှာ လူတစ်ယောက်က မှော်ဆန် တဲ့ သတိပေးချက်တွေကိုခလုတ်တိုက်မိတယ်။
00:10
By the time you and the other monks arrive on the scene,
1
10822
3478
သင်နဲ့ အခြားဘုန်းကြီးတွေ အခင်းဖြစ်ရာ ရောက်လာချိန်မှာ
00:14
you know you have a disaster on your hands.
2
14300
3060
သင်တို့ဟာ ဘေးဒုက္ခတစ်ခုကြုံရတော့ မယ်ဆိုတာကို သိလိုက်တယ်။
00:17
Overnight, four young apprentices broke into the temple’s inner chamber
3
17360
4711
ညတွင်းချင်း ငယ်ရွယ်တဲ့ စာသင်သား လေးယောက်ဟာ အထွတ်အမြတ်ထားတဲ့
00:22
to steal the sacred element crystals.
4
22071
2960
ပုံဆောင်ခဲတွေကို ခိုးယူဖို့ ကျောင်းတော်ကို ဖောက်ထွင်းခဲ့တယ်။
00:25
But when the alarm went off they panicked,
5
25031
2789
ဒါပေမဲ့ သတိပေးချက် မြည်တော့ သူတို့ ထိတ်လန့်သွားပြီး
00:27
and each of them swallowed the crystal they held right before they were caught.
6
27820
4778
အဖမ်းမခံရခင် သူတို့ တင်းတင်းဆုပ်ထားတဲ့ ပုံဆောင်ခဲတစ်ခုစီကို မျိုချလိုက်ကြတယ်။
00:32
With no idea how to control the crystals’ vast powers,
7
32598
3760
ပုံဆောင်ခဲတွေရဲ့ ဧရာမ အစွမ်းတွေကို ထိန်းချုပ်နည်းကို မသိဘဲ
00:36
they’ll soon transform into uncontrollable elemental spirits.
8
36358
5297
သူတို့တွေဟာ ထိန်းချုပ်လို့မရတဲ့ ဒြပ် ဝိဉာဉ်တွေအဖြစ် မကြာခင် ပြောင်းသွားတော့မယ်။
00:41
Improbably enough,
9
41655
1350
မဖြစ်နိုင်လောက်အောင်
00:43
the old monk next to you has seen something similar happen before.
10
43005
4634
သင့်ဘေးက ဘုန်းကြီးဟာ အရင်က အလားတူ ဖြစ်တာတစ်ခုခုကို မြင်ဖူးတယ်။
00:47
He explains: “You must determine who ate which crystal
11
47639
3790
သူ ရှင်းပြတာက "ဘယ်သူက ဘယ်ပုံဆောင်ခဲ စားလိုက်တာကို မင်း ဆုံးဖြတ်ပြီး
00:51
and get each into the proper containment field before they transform.
12
51429
4873
သူတို့ မပြောင်းခင် တစ်ဦးစီကို သင့်တော်တဲ့ ကန့်သတ် စက်ကွင်းထဲမှာ ရောက်အောင်လုပ်ရမယ်။
00:56
The elements compel their masters:
13
56302
2760
ဒြပ်စင်တွေက သူတို့ရဲ့ အရှင်သခင်တွေကို ဩဇာညောင်းတယ်။
00:59
those who ate the Earth and Water Crystals must speak the truth,
14
59062
4338
မြေနဲ့ ရေ ပုံဆောင်ခဲ စားသူတွေက အမှန်တရားကို ပြောမှာဆိုပေမဲ့
01:03
while those who consumed Fire and Air must lie."
15
63400
4641
မီးနဲ့ လေကို စားတဲ့သူတွေကတော့ မုသားပြောရမယ်။"
01:08
The youths are too scared to confess their own transgressions.
16
68041
3964
လူရွယ်တွေဟာ သူတို့ရဲ့ ချိုးဖောက်မှုကို ဝန်မခံနိုင်လောက်အောင် ကြောက်နေတယ်။
01:12
Instead, they fall to accusing each other.
17
72005
3235
ဒီအစား အချင်းချင်း စွပ်စွဲနေမိကြတယ်။
01:15
“Rikku took the Water crystal!” Sumi blurts out.
18
75240
3000
' ရေပုံဆောင်ခဲကို Rikku ယူတာ" လို့ Sumi က ပြောချလိုက်တယ်။
01:18
Rikku interrupts angrily.
19
78240
1590
Rikku က ဒေါသတကြီးနဲ့ ဖြတ်ပြောတာက
01:19
“It was Bella, she stole the Fire crystal!”
20
79830
2805
'မီးပုံဆောင်ခဲကို ခိုးတာက Bella ပါ။"
01:22
So Bella yells: “Jonah ate the Air crystal, I saw him!”
21
82635
4025
ဒီတော့ Bella က အော်ပြောတာက Jonah ' လေပုံဆောင်ခဲကို စားတာ။ ကျွန်မ တွေ့တယ်။
01:26
Jonah looks up timidly and shakes his head.
22
86660
2985
Jonah က ကြောက်ရွံရွံ့နဲ့ မော့ကြည့်ပြီး ခေါင်းယမ်းလိုက်တယ်။
01:29
“I… I don’t know what happened, but Sumi doesn’t have the Earth crystal.”
23
89645
4666
"ဘာဖြစ်မှန်း ကျွန်တော် မသိပေမဲ့ Sumi မှာ မြေ ပုံဆောင်ခဲမရှိဘူး။"
01:34
So who ate which crystal?
24
94311
2230
ဒီတော့ ဘယ်သူက ဘယ်ပုံဆောင်ခဲကို စားခဲ့လဲ။
01:36
Pause now to figure it out for yourself.
25
96541
6176
ခဏရပ်ပြီး ကိုယ်တိုင် အဖြေရှာကြည့်ပါ။
01:42
There’s no getting around it— this will take some trial and error.
26
102717
3820
ရှောင်ကွင်းသွားစရာမရှိပါ။ ဒါက စမ်းသပ်လိုက်၊ မှားလိုက်ဖြစ်မှာပါ။
01:46
But that’s not a bad thing.
27
106537
1687
ဒါပေမဲ့ ဆိုးတာတော့ မဟုတ်ဘူး။
01:48
If we make a wrong guess,
28
108224
1729
မှားယွင်း မှန်းဆမိရင်
01:49
we’ll eventually reach a point where our conclusions contradict each other.
29
109953
4010
အချင်းချင်း ဝိရောဓိဖြစ်တဲ့ သုံးသပ်ချက် တွေရှိတဲ့နေရာကို နောက်ဆုံး ရောက်မှာပါ။
01:53
That would allow us to confirm that our initial guess was wrong
30
113963
3200
ကနဦး မှန်းဆချက်က မှားတာကို အတည်ပြုခွင့် ပေးပြီး
01:57
and work from there.
31
117163
1420
ဒီကနေ လုပ်ဆောင်မှာပါ။
01:58
This is a technique known as proof by contradiction.
32
118583
3690
ဒါက ကွဲလွဲဆန့်ကျင်မှုမှ သက်သေလို့ သိကြတဲ့ နည်းစနစ်တစ်ခုပါ။
02:02
The trick is in being strategic about where we begin our guessing.
33
122273
4981
လှည့်ကွက်က ကျွန်ုပ်တို့ရဲ့ မှန်းဆခြင်း စတင်ရာအကြောင်း နည်းဗျူဟာကျခြင်းပါ။
02:07
Some assumptions might not lead to contradictions
34
127254
2690
ထင်မြင်ချက်တချို့က နောက်ထပ် ကွဲလွဲဆန့်ကျင်မှုတွေမလုပ်ဘဲ
02:09
without making further assumptions.
35
129944
2352
ကွဲလွဲဆန့်ကျင်မှုတွေ မဖြစ်စေလောက်ပါ။
02:12
We want to pick one that creates the most constraints on its own,
36
132296
4000
၎င်းဘာသာ အကန့်အသတ်အဖြစ်ဆုံးတွေကို ဖန်တီးပြီး အမှန်(သို့) အမှားဖြစ်တဲ့အခါ
02:16
and thus gives us the most information when it turns out to be right or wrong.
37
136296
5011
ဒီနည်းနဲ့ သတင်းအချက်အလက် အများဆုံးပေးတဲ့ တစ်ခုကို ရွေးချင်တယ်။
02:21
Take, for example, Sumi’s statement.
38
141307
2540
ဥပမာ Sumi ရဲ့ ပြောဆိုချက်ကို ကြည့်ပါ။
02:23
If we assume she’s telling the truth,
39
143847
2209
သူဟာ အမှန်ကို ပြောနေတယ်လို့ ယူဆရင်
02:26
we’d know the identity of both truth tellers.
40
146056
3030
အမှန်ပြောသူ နှစ်ယောက်စလုံးရဲ့ အထောက်အထားကို သိမယ်။
02:29
Rikku would have the Water crystal, and since she’s not lying about him,
41
149086
4220
Rikku နဲ့ ပတ်သက်ပြီး Sumi က လိမ်တာမဟုတ်တဲ့ အတွက် Rikku မှာ ရေပုံဆောင်ခဲ ရှိမယ်။
02:33
Sumi would have Earth.
42
153306
1940
Sumi မှာ မြေရှိမယ်။
02:35
So Bella would have the Fire crystal, as Rikku says.
43
155246
3370
ဒီတော့ Rikku ပြောသလို Bella မှာ မီးပုံဆောင်ခဲရှိမယ်။
02:38
But then Bella would have to be lying about Jonah having the Air crystal.
44
158616
4940
ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ် Bella ဟာ Jonah မှာ လေပုံဆောင်ခဲရှိတာကို လိမ်ပြောနေတာဖြစ်မယ်။
02:43
And yet that’s the only remaining option.
45
163556
2840
နောက်ပြီးတော့ ဒါက ကျန်နေတဲ့ တစ်ခုတည်းသော ရွေးချယ်မှုပါ။
02:46
This is a contradiction, and it tells us our initial assumption was wrong.
46
166396
4659
ဒါဟာ ကွဲလွဲဆန့်ကျင်မှုတစ်ခုဖြစ်ပြီး ကနဦး ထင်မြင်ချက်က မှားတယ်လို့ ပြောတာပါ။
02:51
So now we can go back to the start,
47
171055
2070
ဒီတော့ အခု အစကို ပြန်သွားလို့ရပေမဲ့
02:53
but with the added knowledge that Sumi is lying.
48
173125
4197
ထပ်ပေါင်းထားတဲ့ အသိနဲ့ဆို Sumi က လိမ်ပြောနေတာပါ။
02:57
As a liar, Sumi must either have the Fire or Air crystal.
49
177322
4316
လူလိမ်တစ်ယောက်အနေနဲ့ Sumi မှာ မီး(သို့) လေ ပုံဆောင်ခဲ ရှိရမယ်။
03:01
That means Jonah was telling the truth about her,
50
181638
2925
ဆိုလိုတာက Jonah ဟာ Sumi အကြောင်း အမှန်ကို ပြောနေတာဆိုတော့
03:04
so he can’t have taken either of those.
51
184563
2801
သူက ဒါတွေတစ်ခုမှကို ယူမထားနိုင်ဘူး။
03:07
And that means Bella was lying about him,
52
187364
3003
ဆိုလိုတာက Bella က သူ့နဲ့ပတ်သက်ပြီး လိမ်ပြောနေတာဆိုတော့
03:10
so she must also have either Fire or Air.
53
190367
3320
သူ့ဆီမှာ မီး(သို့) လေ တစ်ခုခုရှိရမယ်။
03:13
Since Sumi was lying, Rikku can’t have taken the Water crystal—
54
193687
3985
Sumi က လိမ်ပြောနေတာကြောင့် Rikku ဟာ ရေပုံဆောင်ခဲကို ယူထားတာမဖြစ်နိုင်ဘူး။
03:17
the only one left who could have it is Jonah.
55
197672
2947
တစ်ဦးတည်းကျန်ရစ်နေသူက Jonah ပါ။
03:20
And because we’ve already identified the two liars,
56
200619
3173
လူလိမ်နှစ်ယောက်ကို ရှာတွေ့ပြီဆိုတော့
03:23
Rikku must have the Earth crystal.
57
203792
2650
Rikku ဆီမှာ မြေပုံဆောင်ခဲရှိရမယ်။
03:26
That means Bella has the Fire crystal and Sumi has Air.
58
206442
4320
ဆိုလိုတာက Bella မှာ မီးပုံဆောင်ခဲ၊ Sumi မှာ လေပုံဆောင်ခဲရှိတယ်။
03:30
You manage to get them all in the proper containment fields
59
210762
3003
ပုံဆောင်ခဲတွေရဲ့ မှော်ဆန်မှုက စတင် ပြသသလို သူတို့အားလုံးကို
03:33
just as the crystals’ magic begins to manifest.
60
213765
3310
သင့်တော်တဲ့ ထိန်းချုပ်မှု စက်ကွင်းထဲမှာ ရောက်သွားဖို့ လုပ်နိုင်တယ်။
03:37
Compared with the difficult task of training these kids
61
217075
2900
စွမ်းအားသစ်တွေကို ထိန်းချုပ်ဖို့ ဒီကလေးတွေကို လေ့ကျင့်ပေးဖို့
03:39
to control their new powers,
62
219975
1950
ခက်ခဲပုံနဲ့ နှိုင်းယှဉ်ပြောရရင်
03:41
figuring out who had which crystal was elementary.
63
221925
3680
ဘယ်သူက ပုံဆောင်ခဲရှိနေတာကို မှန်းဆခဲ့ရခြင်းက လွယ်လွယ်လေးပါ။
ဤဝဘ်ဆိုဒ်အကြောင်း

ဤဆိုက်သည် သင့်အား အင်္ဂလိပ်စာလေ့လာရန်အတွက် အသုံးဝင်သော YouTube ဗီဒီယိုများနှင့် မိတ်ဆက်ပေးပါမည်။ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းမှ ထိပ်တန်းဆရာများ သင်ကြားပေးသော အင်္ဂလိပ်စာသင်ခန်းစာများကို သင်တွေ့မြင်ရပါမည်။ ဗီဒီယိုစာမျက်နှာတစ်ခုစီတွင် ပြသထားသည့် အင်္ဂလိပ်စာတန်းထိုးများကို နှစ်ချက်နှိပ်ပါ။ စာတန်းထိုးများသည် ဗီဒီယိုပြန်ဖွင့်ခြင်းနှင့်အတူ ထပ်တူပြု၍ လှိမ့်သွားနိုင်သည်။ သင့်တွင် မှတ်ချက်များ သို့မဟုတ် တောင်းဆိုမှုများရှိပါက ဤဆက်သွယ်ရန်ပုံစံကို အသုံးပြု၍ ကျွန်ုပ်တို့ထံ ဆက်သွယ်ပါ။

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7