Can you outsmart a troll (by thinking like one)? - Claire Wardle

Translator: Sanntint Tint Reviewer: Moon Thit

သင့်မြို့က မြို့တော်ဝန်ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပ နေပြီး လောင်းကြေးက ဒီထက်ပိုမမြင့်ဖူးဘူး။

Your town is holding a mayoral election and the stakes have never been higher:

the outcome will decide the fate of a local movement

ရလဒ်က ၁၀၀% ပြန်ပြည့်ဖြိုးမြဲ စွမ်းအင်ကို မှီခိုဖို့

to rely on 100% renewable energy.

ပြည်တွင်းလှုပ်ရှားမှုတစ်ခုရဲ့ ကံကြမ္မာကို ဆုံးဖြတ်မှာပါ။

One mayoral nominee, Joanna B. Greene, is a champion of this movement,

မြို့တော်ဝန် ဆန်ခါတင်Joanna B. Greene က ဒီလှုပ်ရှားမှုရဲ့ ချန်ပီယံဖြစ်ပြီး

while the other, Stannis Quo, staunchly opposes it.

အခြားတစ်ယောက်ကတော့ Stannis Quo က ဒါကို ခိုင်ခိုင်မာမာ ကန့်ကွက်တယ်။

He’s announced he’ll use whatever tactics are necessary to win the election.

ရွေးကောက်ပွဲနိုင်ဖို့ လိုအပ်တဲ့ ဘယ်ပရိယာယ် ကိုမဆို အသုံးပြုမယ်လို့  သူက ကြေညာတယ်။

As the municipal cybersecurity expert, you’re on high alert.

မြူနီစပယ် ဆိုက်ဘာလုံခြုံရေး ကျွမ်းကျင်သူ အနေနဲ့၊ သင်က အလွန်သတိရှိနေတယ်။

Election day is near and you suspect that Quo

ရွေးကောက်ပွဲရက် နီးလာတော့၊ရွေးကောက်ပွဲကို ပြောင်းလဲဖို့ ကိုယ်စားလှယ်လောင်း

will begin pushing false information to swing the election in his favor.

တစ်ယောက်က အချက်အလက်မှားတွေကို ဇွတ်တင်ပြမယ်လို့ သင်က သံသယရှိနေတယ်။

Your job is to inoculate the townspeople against false information

သင့်ရဲ့အလုပ်က ရွေးကောက်ပွဲ မတိုင်ခင် မြို့သားတွေကို အချက်အလက်အမှားတွေကနေ

before the election.

ကာကွယ်ပေးဖို့ပါ။  

One of the most effective ways to tackle disinformation

လုပ်ကြံသတင်းတွေကို ကိုင်တွယ်ဖို့ အထိရောက်ဆုံး နည်းလမ်းတစ်ခုက

is to encourage people to think about the strategies

ဒါကို ဖန်တီး၊ ဖြန့်ဝေသူတွေ အသုံးပြုတဲ့

used by those who create and spread it.

ဗျူဟာတွေအကြောင်း လူတွေကို တွေးတောဖို့ တိုက်တွန်းတာပါ။

This might seem counter-intuitive— and potentially dangerous—

ဒါက ပင်ကိုအသိကိုဆန့်ကျင်တဲ့၊ အန္တရာယ်ရှိနိုင်တာလို့ ထင်ရပေမဲ့၊

but as long as you don’t create a “how-to manual,”

“လုပ်နည်းလက်စွဲစာအုပ်“၊ ထိရောက်တဲ့ ကာကွယ်ရေး

active inoculation is an effective option.

 မဖန်တီးသရွေ့ ထိရောက်တဲ့ ရွေးချယ်မှုတစ်ခုပါ။

A study conducted in 2019 used an online game to train people

 ၂၀၁၉ ခုနှစ်မှာ လုပ်ခဲ့တဲ့ လေ့လာမှုတစ်ခုက လူတွေကို လုပ်ကြံသတင်း ထုတ်လုပ်သူတွေလို

to think like a disinformation producer.

တွေးအောင် လေ့ကျင့်ပေးဖို့ အွန်လိုင်းဂိမ်းတစ်ခုကို သုံးခဲ့တယ်။

When the participants were next shown the disinformation,

ပါဝင်သူတွေကို  နောက်တစ်ကြိမ်  လုပ်ကြံသတင်းကို ပြသတဲ့အခါ၊

their perception of its reliability dropped significantly.

ဒီသတင်းရဲ့ ယုံကြည်စိတ်ချရမှုအပေါ်   သူတို့ရဲ့ ခံယူချက် သိသိသာသာ ကျဆင်းသွားတယ်။

But before you can teach your own townspeople,

ဒါပေမဲ့၊ ကိုယ့်မြို့သားတွေကို မသင်ပေးခင်မှာ

you need to figure it out for yourself.

ကိုယ့်ဘာသာကိုယ် အဖြေရှာဖို့ လိုတယ်။

What strategies would you employ if you were Stannis Quo?

တကယ်လို့ သင်က Stannis Quo ဆိုရင်၊ ဘယ်ဗျူဟာတွေကို အသုံးပြုမလဲ။

In order to launch a successful disinformation campaign,

အောင်မြင်တဲ့ လုပ်ကြံသတင်း လှုံ့ဆော်မှုတစ်ခုကို စတင်ဖို့၊

you must use evocative, and convincing content that will spread quickly

လျင်မြန်စွာ ပျံ့ပြီး စိတ်ရှုပ်ထွေးမှုကို ဖန်တီးမယ့်  စိတ်ကိုဆွပြီး ယုံကြည်လောက်တဲ့

and create confusion.

အကြောင်းအရာကို အသုံးပြုရမှာပါ။

It’ll also help to take advantage of confirmation bias.

ဒါက အတည်ပြုချက် ဘက်လိုက်မှုကိုလည်း အခွင့်ကောင်းယူဖို့ ကူညီပေးမယ်။

လူတွေက သူတို့မှာ ရှိပြီးသား လောကအမြင်ကို ထောက်ပံ့ပေးတဲ့

People are intuitively more inclined to believe information

that supports a worldview they already have.

အချက်အလက်တွေကို အလိုလို ယုံကြည်ဖို့ ပိုလိုလားကြတယ်။

Many young voters in your town are in favor

မြို့ထဲက လူငယ် မဲဆန္ဒရှင်အများအပြားက

of transitioning to renewable energy and sympathize with Greene.

ပြန်ပြည့်ဖြိုးမြဲ စွမ်းအင်ဆီ ပြောင်းတာကို နှစ်သက်ပြီး Greene ကို ထောက်ခံကြတယ်။

Rather than trying to change their minds,

သူတို့ရဲ့ စိတ်ကို ပြောင်းလဲဖို့ ကြိုးစားတာအစား၊  

Quo will likely focus on suppressing the youth vote.

Quo က လူငယ် မဲတွေကို ချုပ်ထိန်းဖို့ အာရုံစိုက်လောက်မယ်။

If you were him, how would you start?

သင်သာ သူ့နေရာမှာဆိုရင်၊ သင် ဘယ်လို စတင်မလဲ။

You might create fake user accounts to spread disinformation

အများကြိုက် ဆိုရှယ်မီဒီယာ ပလက်ဖောင်းတွေ ပေါ်မှာ လုပ်ကြံသတင်းတွေ ပျံ့နှံ့စေဖို့

on popular social media platforms.

အသုံးပြုသူ အကောင့်အတုတွေ ဖန်တီးနိုင်တယ်။

You could even make one that impersonates a trusted figure.

ယုံကြည်ရတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ် အယောင်ဆောင်ထားတဲ့ တစ်ခုတောင် ဖန်တီးလို့ရတယ်။

From these accounts, you can deliver highly shareable, engaging visual content,

ဒီအကောင့်တွေကနေ၊  မကြာမီ ရွေးကောက်ပွဲနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ စာပြောင်တွေလို မျှဝေလို့ရတဲ့၊

like memes relating to the imminent election.

ဆွဲဆောင်မှုရှိတဲ့ အမြင်ပိုင်း အကြောင်းအရာကို ပေးပို့နိုင်တယ်။

That’s how you would like to go about spreading disinformation,

ဒါက ဒီလို လုပ်ကြံသတင်းတွေ ဖြန့်တာနဲ့ ပတ်သက်ပြီး လုပ်ချင်ပုံဆိုပေမဲ့၊

but what kind of disinformation would be effective

Greene ကို ထောက်ခံသူ လူငယ်တွေကို ကြိုးကိုင်ရာမှာ

in manipulating young Greene supporters?

ဘယ်လို လုပ်ကြံသတင်းမျိုးက ထိရောက်မလဲ။

First, you could direct people to vote via text, a webpage, or an app,

ပထမဆုံး၊ မြို့ထဲက အလားအလာရှိတဲ့ မဲပေးတဲ့ ပလက်ဖောင်းတွေမဟုတ်တဲ့ စာသား၊

none of which are viable voting platforms in your town.

ဝဘ်စာမျက်နှာ၊ အက်ပ်တစ်ခုကနေ လူတွေကို မဲပေးဖို့ ညွှန်ကြားလို့ရတယ်။

The claim isn’t too far-fetched.

အဆိုက သိပ်လှမ်းမမီတာမဟုတ်ဘူး။

An encrypted digital platform could actually seem safer to young people

ကုဒ်လုပ်ထားတဲ့ ဒစ်ဂျစ်တယ်ပလပ်ဖောင်းက၊လူငယ် တွေအတွက် အစဉ်အလာ လျှို့ဝှက် မဲပေးစနစ်ထက်

than the traditional ballot system.

Perhaps you could also tell them that the voting day

ဆန္ဒမဲပေးတဲ့နေ့က တကယ် ဖြစ်ပြီး နောက်ရက်ဆိုတာကိုလည်း

is one day after it actually is.

သူတို့ကို ပြောပြနိုင်တယ်။

You could then pair this approach with a more emotion-driven one.

ဒီနောက် ဒီနည်းလမ်းကို ပိုစိတ်ခံစားမှု ဖြစ်စေတာ တစ်ခုနဲ့ တွဲလို့ရတယ်။ 

How about vilifying Greene and appealing to the young voters’ values?

Greene ကို အမနာပပြောပြီး လူငယ်မဲ ဆန္ဒ ရှင်တွေရဲ့ တန်ဖိုးတွေကို ဆွဲဆောင်တာကကော။

You want to share information that taps into people’s sense of civic duty

သင်က လူတွေရဲ့ ပြည်သူ့နီတိ တာဝန်သိမှုကို  အသုံးချတဲ့ သတင်းအချက် အလက်တွေကို

and makes them feel that the election depends on their sharing it

မျှဝေချင်ပြီး ရွေးကောက်ပွဲဟာ သူတို့ရဲ့ မျှဝေမှုအပေါ် မူတည်တယ်လို့ တတ်နိုင်သမျှ

as widely as possible.

ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ခံစားလာစေချင်တယ်။

Your fake accounts could circulate false accusations that Greene takes money

Greene ဟာ ပြည်တွင်းက ငွေတွေကို ယူတယ် ပြန်ပြည့်ဖြိုးမြဲစွမ်းအင်အတွက် လာဘ်ယူတယ်၊

from local, somehow corrupt renewable energy facilities;

ဝန်ထမ်းတွေကို ညံ့ဖျင်းစွာဆက်ဆံတယ်ဆိုတဲ့ မှားယွင်းတဲ့ စွပ်စွဲမှုတွေကို

treats her staff poorly; or abuses stray kittens for fun.

အကောင့်အတုတွေက ဖြန့်ဝေနိုင်တယ်။ဒါမှမဟုတ် အပျော်သဘော လေလွင့်ကြောင်တွေကိုနှိပ်စက်တယ်။

These inflammatory claims could lead people to question

ဒီလှုံ့ဆော်တဲ့ ပြောဆိုချက်တွေက ခေါင်းဆောင်အဖြစ် Greene ရဲ့ ဂုဏ်သိက္ခာကို

Greene’s integrity as a leader and even initiate further conspiracy theories.

မေးခွန်းထုတ်စေပြီး နောက်ထပ် ပူးပေါင်းကြံ စည်တယ်ဆိုတဲ့ အယူအဆတွေတောာင်ဖြစ်စေနိုင်တယ်။

After you’ve introduced these disinformation campaigns,

ဒီလုပ်ကြံသတင်း လှုံ့ဆော်ပွဲတွေကို မိတ်ဆက်ပြီးနောက်မှာ၊

your fake users should keep repeating them so they stick in people’s minds.

သင့်ရဲ့အကောင့်တုတွေက ဒါတွေကို လူတွေရဲ့ စိတ်ထဲမှာ စွဲနေအောင် အထပ်ထပ် လုပ်သင့်တယ်။

Finally, media coverage would further spread your claims

နောက်ဆုံးတော့၊ မီဒီယာ ဖော်ပြမှုက သင့်ရဲ့ ပြောဆိုချက်တွေကို ပိုပျံ့နှံ့စေပြီး

and give them perceived legitimacy.

ဒါတွေကို တရားဝင်လို့ ထင်မြင်စေတယ်။

You could message a few local journalists

ဒီကောလာဟလတွေက အမှန်လားဆိုတာကို မေးရင်း

asking whether these rumors are true and express your concerns.

ပြည်တွင်း သတင်းထောက်တချို့ထံ သတင်းပို့ကာ သင့်ရဲ့ စိုးရိမ်မှုတွေကို ဖော်ပြနိုင်တယ်။

By the time an article comes out debunking the rumors,

ကောလာဟလတွေကို ချေဖျက်တဲ့ ဆောင်းပါးတစ်ပုဒ် ထွက်လာချိန်မှာ

people’s experiences of the truth will have become so warped

အမှန်တရားနဲ့ပတ်သက်တဲ့ လူတွေရဲ့ အတွေ့အကြုံတွေက

that convincing them otherwise will be difficult.

ဒါတွေကို ယုံကြည်လက်ခံဖို့ ခက်ခဲလောက်အောင် ကွဲလွဲနေမှာပါ။

A disinformation campaign like this would pit citizens against one another

ဒီလိုမျိုးလုပ်ကြံသတင်း လှုံ့ဆော်မှုတစ်ခုက နိုင်ငံသားများ အချင်းချင်း ရန်ဘက်ဖြစ်စေကာ

and exploit their values and fears.

သူတို့ရဲ့ တန်ဖိုးတွေနဲ့ အကြောက်တရားတွေကို အသုံးချမှာပါ။

You can't personally protect each individual from disinformation,

သင်က ပုဂ္ဂိုလ်ရေးအရ လူတစ်ဦးချင်းကို လုပ်ကြံသတင်းတွေကနေ မကာကွယ်နိုင်ပေမဲ့၊

but you can equip them with the insights you have—

သူတို့ကို သင့်မှာရှိတဲ့ ထိုးထွင်းအမြင်တွေကို ပေးနိုင်ပြီး  

and encourage them to pass these tools further along.

ဒီအသိတွေကို ထပ်ဆင့်လက်ကမ်းဖို့ သူတို့ကို အားပေးနိုင်တယ်။

After all, community organizing is what elections often call for.

နောက်ဆုံးတော့၊ လူထု စည်းရုံးရေးဆိုတာက ရွေးကောက်ပွဲတွေက မကြာခဏ တောင်းဆိုတဲ့အရာပါ။