One of the most epic engineering feats in history - Alex Gendler

Translator: Gaylan Hashm Reviewer: zhila mawlood

In the mid-19th century,

لە ناوەڕاستی سەدەی نۆزدە،

suspension bridges were collapsing all across Europe.

پردە هەڵواسراوەکانی دەورووبەری ئەوروپا هەموویان وێران بوو.

Their industrial cables frayed during turbulent weather

تەلە دروستکراوەکانی پردەکان لەماوەی کەش وهەوای سەخت هەڵوەشانەوە و

and snapped under the weight of their decks.

پچڕان بەهۆی ئەو کێشانەی لەسەریان بوو.

So when a German-American engineer named John Roebling

کاتێک ئەندازیارێکی ئەڵمانی ئەمریکی بەناوی جۆن ڕۆبڵینگ

proposed building the largest and most expensive suspension bridge

پێشنیاری دروستکردنی گەورەترین وگرانترین پردی هەڵواسراوی کرد

ever conceived over New York’s East River,

لە خۆرهەڵاتی ڕووباری نیویۆڕک ،

city officials were understandably skeptical.

بەرپرسانی شارەکە لێی بەگومان بوون و دەترسان .

But Manhattan was increasingly overcrowded,

بەڵام مەنهاتان هەتا دەهات زیاتر قەرەباڵغ دەبوو ،

and commuters from Brooklyn clogged the river.

و ئەوانەی کە دەڕۆیشتن بۆ برۆکلین هۆکاری قەڵەباڵغی ڕووبارەکەبوون.

In February of 1867, the government approved Roebling’s proposal.

لە مانگی شوباتی ١٨٦٧، حکومەت پێشنیارەکەی ڕۆبڵینگی قبوڵکرد.

To avoid the failures of European bridges,

بۆ ڕێگری لە شکستی پردەکانی ئەوروپا،

Roebling designed a hybrid bridge model.

ڕۆبلینگ پردێکی نموونەی پتەوی کێشا.

From suspension bridges,

لە پردە هەڵواسراوەکانەوە،

he incorporated large cables supported by central pillars and anchored at each bank.

ئەو بە ستوونی ناوەندی و قولاب لەهەر لایەک تەلە گەورەکانی یەک خست .

This design was ideal for supporting long decks,

ئەو دروستکردنە هێزێکی پتەوی دا بە پردەکە،

which hung from smaller vertical cables.

کە لە تەلی بچووکتری ستوونی هەڵواسراو پێکهاتبوو.

But Roebling’s model also drew from cable-stayed bridges.

بەڵام دروستکردنەکەی ڕۆبڵینگ لە تەلی جێگیری پردەکانەوە کێشرابوو.

These shorter structures held up their decks with diagonal cables

ئەو پێکهاتە کورتانە پێشی پردەکان بەرزدەکاتەوە بەهۆی تەلە لارەکانەوە

that ran directly to support towers.

کە ڕاستەوخۆ پاڵپشتی تاوەرەکانی دەکرد.

By adding these additional cables, Roebling improved the bridge’s stability,

بە زیادکردنی ئەو تەلانە ، ڕۆبڵینگ جێگیری پردەکانی چاک کرد،

while also reducing the weight on its anchor cables.

لەهەمان کاتدا کێشەکەی کەمکردەوە بەهۆی قولابی تەلەکان.

Similar designs had been used for some other bridges

نه‌خشه‌سازی هاوشێوه‌ بۆ چەند پردێکی تر کرابوو

but the scope of Roebling’s plan here dwarfed them all.

بەڵام مەودای پیلانی ڕۆبڵینگ هه‌مووانی کەم کردەوە.

His new bridge’s deck spanned over 480 meters—

پردە نوێیەکەی درێژیەکەی ٤٨٠ مەتربوو-

1.5 times longer than any previously built suspension bridge.

١.٥ درێژترە لە هەر دروستکردنی پردێکی هەڵواسراوی پێشووتر .

Since standard hemp rope would tear under the deck’s 14,680 tons,

لەوکاتەی پێوانەی توندی گوریسەکان کاریگەری دەخستەسەرکێشە بنچینەیەکەی کە١٤،٦٨٠تەن بوو،

his proposal called for over 5,600 kilometers of metal wire

پێشنیارەکەی لەسەروو ٥،٦٠٠ کیلۆمەتر وایەری کانزای بوو

to create the bridge’s cables.

بۆ دروستکردنی تەلی پردەکان.

To support all this weight,

بۆ بەرگەگرتنی ئەو کێشانە،

the towers would need to stand over 90 meters above sea level—

تاوەرەکان پێویست بوو لەسەروو ٩٠مەتر لەسەر ئاستی دەریا بوەستن-

making them the tallest structures in the Western Hemisphere.

كه‌ ده‌یانكاته‌ درێژترین بنیاتنان لە نیوه‌گۆی ڕۆژئاوا.

Roebling was confident his design would work,

ڕۆبڵینگ متمانەی بەخۆی هەبوو بۆ دروستکردنی ئەوکارە،

but while surveying the site in 1869,

بەڵام لەكاتی ڕووپێوی شوێنەکە لە ١٨٦٩،

an incoming boat crushed his foot against the dock.

کەشتیەکی هاتوو قاچی وردكرد له‌به‌رامبه‌ر به‌نده‌ره‌كه‌.

Within a month, tetanus had claimed his life.

لەیەک مانگ، ئه‌سكه‌رپوت ژیانی لێ سه‌نده‌وه‌ .

Fortunately, John Roebling's son, Washington, was also a trained engineer

خۆشبەختانە، کوڕی جۆن ڕۆبڵینگ، واشینتۆن، ئەندازیارێکی مەشقپێکراو بوو

and took over his father’s role.

و ڕۆڵی باوکی گرتەوە.

The following year, construction on the tower foundations finally began.

ساڵی دواتر ، لەکۆتایدا پێکهاتەی دامەزراندنی تاوەرەکە دەستی پێکرد.

This first step in construction was also the most challenging.

یەکەم هەنگاوی دروستکردنەکە سەختترین بوو.

Building on the rocky river bed involved the use of a largely untested technology:

دروستکردنی لە قەراغی بەردینی ڕووبارەکە به‌ بەکارهێنانی تەکنەلۆژیای تاقینەکراو:

pneumatic caissons.

ژووری به‌رگه‌گری ئاوی هه‌وایی.

Workers lowered these airtight wooden boxes into the river,

کارەکەرەکان سندوقە دارینە هەوابڕەکانیان نزم کردەوە ناو ڕووبارەکە،

where a system of pipes pumped pressurized air in and water out.

کە سیستەمێکی بۆڕیەکان پەستانی هه‌وای ده‌خسته‌ ناوه‌وه‌ و ئاوەکە بۆ دەرەوە.

Once established, air locks allowed workers to enter the chamber

هه‌ركه‌ دامەزرا، داخرانی هەوا ڕێگەی دا بەکارەکه‌رەکان بچنە ناو ژوورەکە

and excavate the river bottom.

و ناوه‌وەی ڕووبارەکە هه‌ڵكۆڵن.

They placed layers of stone on top of the caisson as they dug.

ئەوان چینی بەردەکانیان دادەنا لەسەرووی شوورەی ئاوەکە له‌و كاته‌ی هەڵیان دەکۆڵی.

When it finally hit the bedrock, they filled it with concrete,

کاتێک لەکۆتایی لەبەردی ژێرزەویەکەی دا، ئەوان پڕیانکرد لە کۆنکرێت،

becoming the tower’s permanent foundation.

بۆئەوەی ببێته‌ دامەزراوێکی هەمیشەیی تاوه‌ره‌كه‌.

Working conditions in these caissons were dismal and dangerous.

مەرجی کارکردن لەم ژووره‌ ئاوییه‌ پەست وترسناک بوو.

Lit only by candles and gas lamps, the chambers caught fire several times,

داگیرسانی تەنها مۆمەکان و چرا گازەکان ، ژوورەکان چەندین کات ئاگریان گرتووە،

forcing them to be evacuated and flooded.

كه‌ پەستانی خستنەسەریان بۆ بەتاڵکردن و لێڕژان.

Even more dangerous was a mysterious ailment called "the bends."

هەرچەندە مەترسیدارتر دەردێکی ئالۆزبوو پێیدەڵێن "باپێچ".

Today, we understand this as decompression sickness,

ئەمڕۆ، ئێمە تێدەگەین ئەوە وەکو نەخۆشیەک دەستنیشان دەکرێت،

but at the time, it appeared to be an unexplainable pain or dizziness

بەڵام لەو کاتەدا، ئەوە وەکو ئازارێکی شینەکراو یان سەرگێژی بەدیارکەوت

that killed several workmen.

کە چه‌ندین کرێکاری کوشت.

In 1872, it nearly claimed the life of the chief engineer.

لە ١٨٧٢، خەریکبوو ژیان لە سەرۆکی ئەندازیارەکان بسەنێتەوە.

Washington survived, but was left paralyzed and bedridden.

واشنتۆن مایەوە لەژیان، بەڵام توشی ئیفلیجی بوو و کەوتە سەرجێگا.

Yet once again, the Roeblings proved indomitable.

جارێکی تر، ڕۆبلینگ سەلماندی نابەزێت.

Washington’s wife Emily not only carried communications

هاوسەرەکەی واشنتۆن ئیمیلی تەنها گواستنەوەکانی وەرنەگرت

between her husband and the engineers,

لەنێوان هاوسەرەکەی وئەندازیارەکان ،

but soon took over day-to-day project management.

بەڵام هه‌رزوو به‌وڕێوه‌بردنی بڕۆژە ڕۆژانه‌ییه‌كانی گرتە دەست.

Unfortunately, the bridge’s troubles were far from over.

بەداخەوە، کێشەکانی پردەکە دووربوو لەتەواوبوون.

By 1877, construction was over budget and behind schedule.

لە ١٨٧٧، دروستکردنەکە لەسەروو بوجەکەوەبوو و بەپێی نەخشەکە نەبوو.

Worse still, it turned out the bridge’s cable contractor

خراپترلەوە، ده‌ركه‌وت به‌ڵێنده‌ری ته‌له‌كانی پرده‌كه‌

had been selling them faulty wires.

وایه‌ری خه‌وشداری پێ فرۆشتبوون.

This would have been a fatal flaw if not for the abundant failsafes

ده‌كرا ئه‌مه‌ هه‌ڵه‌یه‌كی كوشنده‌ بێت گه‌ر بۆ داڕمانه‌ بێشوماره‌كانی

in John Roebling’s design.

نەخشە کێشانەکەی جۆن ڕۆبڵینگ نه‌بێت.

After reinforcing the cables with additional wires,

پاش ئەوەی تەلەکان بەهێز دەکەن بەزیادکردنی وایەر،

they suspended the deck piece by piece.

ئەوان پارچە پارچە پێکیانەوە گرێیان دا.

It took 14 years, the modern equivalent of over 400 million dollars,

ئەوە ١٤سالی خایاند، ڕێژەکەی لەسەروو ٤٠٠ ملیۆن دۆلاربوو،

and the life’s work of three different Roeblings,

وخه‌باتی ژیانی سێ نەوەی جیاوازی ڕۆبڵینگ بوو،

but when the Brooklyn Bridge finally opened on May 24, 1883,

بەڵام کاتێک پردی برۆکڵین لەکۆتایدا کرایەوە لە ٢٤ی ئایاری،١٨٨٣،

its splendor was undeniable.

جوانیەکەی نکۆڵی لێنەدەکرا.

Today, the Brooklyn Bridge still stands atop its antique caissons,

ئەمڕۆ، پردی برۆکڵین هەتا ئێستا لەئاستێکی بەرزدایە لەڕووی پاشماوەی شوێنەواری،

supporting the gothic towers and intersecting cables

پشتگیری تاوەرە گۆتیەکان و ته‌له‌ یه‌كتربڕیوه‌كان ده‌كه‌ن

that frame a gateway to New York City.

کە گەیشتن بە نیویۆڕک پێکدەهێنن.