Mysteries of vernacular: Venom - Jessica Oreck and Rachael Teel

Transcriber: Andrea McDonough Reviewer: Jessica Ruby

Translator: Daban Q Jaff Reviewer: zhila mawlood

Mysteries of vernacular:

نهێنی زمانی گشتی:

Venom,

ڤێنۆم،

the poisonous fluid secreted by animals,

شلەمەنیەکی ژەهراویەی ئاژەڵانە،

like snakes and scorpions,

وەک دوو پشک و مار،

typically transmitted by bite or sting.

بەهۆی پێوەدان یان قەپار لێدان دەگوازرێتەوە.

As vile as the word is now,

سەڕەڕایی بەدناوی ئەم چەمکە،

the history of venom begins

مێژووی ئەم چەمکە لە

with the pleasant Indo-European root wen,

ڕەگی (وێن) ئەم وشە هینندۆ-ئەوروپیە، دەست پێ دەکات،

which meant to desire or strive for.

کە بەواتایی ویست یان تامەزرۆیی بۆ شتێک دێت.

Perhaps, not surprisingly, wen also generated

لەوانەیە وشەی وێن چەند وشەیەکی تری دروست کرد بێت،

a number of amiable modern words,

کۆمەڵێک وشەی سەردەم،

like win

وه‌ك win/ بردنه‌وه‌

or wish.

یان wish/خواست.

Wenes, a form of the original root,

Wenes ڕەگێکی ڕەسەنە،

was tailored to the mythology of the time,

کە بۆ ئاماژە کردن بۆ ئەفسانەکان بەکار دەهات،

and applied to the Roman goddess of love, Venus,

و بۆ ئاماژە کردن بۆ خواوەندی خۆشەویستی ڤینۆس بەکار دەهات

known to the Greeks as Aphrodite

لە زمانی گریکی پێی دەوترێت ئەفڕۆدەیت

and to the Egyptians as Hathor.

و خواوەندی میسڕییەکان حتحور.

From this milieu of amore,

لەم ژینگەیە پڕ خۆشەویستییه‌،

the word wenesom emerged,

وشەی wenesom درووست بوو،

meaning love potion.

بە واتایی قومێک لە خۆشەویستی.

Over time, wenesom became venenum,

بە تێپەڕبوونی کات وشەیwenesom بووە venenum،

a word that specifically described potions or medicines

کە وشەیەکە بۆ ڕەچەتەیەکی پزیشکی بەکار دێت

that evoked intense physical reactions from the patient.

کە نەخۆش کاردانەوەیەکی توندی بۆ دەبێت.

The definition of venenum

پێناسەی venenum

eventually narrowed to refer solely

کورت دەبێتەوە بۆ تەنها ئاماژە کردن بۆ

to poisonous concoctions,

پێکهاتەیەکی ژەهراویی،

a shift that puts us within striking distance

ئەم گۆڕانکارییە، بۆشاییەک دروست دەکات

of the word under investigation.

لەسەر ئەو وشەی ئێمە لێی دەکۆڵینەوە.

A bit of shortening

کەمیی سەرچاوە

and a slight distinction in source

جیاوازیەکی کەم لە سەرچاوەکان

brings us to venom,

دەمانگەڕێننەوە بۆ venom،

a deadly fluid that comes from a snake

شلەیەکی لەناوبەر کە لە مارەوە دێت

rather than a pharmacist.

نەک دەرمانساز.