How do germs spread (and why do they make us sick)? - Yannay Khaikin and Nicole Mideo

Πώς μεταδίδονται τα μικρόβια (και γιατί μας αρρωσταίνουν); - Γιανάι Καΐκιν και Νικόλ Μίντεο

Μετάφραση: Chryssa Takahashi Επιμέλεια: Stefanos Reppas

The sun is shining.

Ο ήλιος λάμπει.

The birds are singing.

Τα πουλιά κελαηδούν.

It looks like the start of another lovely day.

Φαίνεται πως ξεκινά ακόμη μια όμορφη ημέρα.

You're walking happily in the park, when, "Ah-choo!"

Περπατάτε χαρούμενα στο πάρκο, όταν, «Αψού!»

A passing stranger has expelled mucus and saliva from their mouth and nose.

Ένας άγνωστος περαστικός εκτοξεύει βλέννα και σάλια από το στόμα και τη μύτη του.

You can feel the droplets of moisture land on your skin,

Αισθάνεστε τα σταγονίδια υγρασίας να πέφτουν στο δέρμα σας,

but what you can't feel are the thousands, or even millions,

αλλά αυτό που δεν αισθάνεστε είναι τα χιλιάδες, ακόμη και εκατομμύρια

of microscopic germs that have covertly traveled through the air

μικροσκοπικών μικροβίων που ταξίδεψαν συγκαλυμμένα μέσω αέρος

and onto your clothing, hands and face.

πάνω στα ρούχα, στα χέρια και στο πρόσωπό σας.

As gross as this scenario sounds,

Όσο αηδιαστικό κι αν ακούγεται αυτό το σενάριο,

it's actually very common for our bodies to be exposed to disease-causing germs,

είναι πολύ κοινό να εκτίθεται το σώμα μας σε παθογόνα μικρόβια,

and most of the time, it's not nearly as obvious.

όπου τον περισσότερο καιρό, δεν είναι και τόσο εμφανές.

Germs are found on almost every surface we come into contact with.

Τα μικρόβια βρίσκονται σχεδόν σε κάθε επιφάνεια με την οποία ερχόμαστε σε επαφή.

When we talk about germs,

Όταν μιλάμε για μικρόβια,

we're actually referring to many different kinds of microscopic organisms,

αναφερόμαστε σε πολλούς διαφορετικούς μικροσκοπικούς οργανισμούς,

including bacteria, fungi,

συμπεριλαμβανομένων βακτηρίων, μυκήτων, πρωτοζώων και ιών.

protozoa and viruses.

But what our germs all have in common is the ability to interact with our bodies

Αυτό που έχουν κοινό όλα τα μικρόβια είναι η ικανότητα να αλληλεπιδρούν με εμάς

and change how we feel and function.

και να αλλάζουν τον τρόπο αίσθησης και λειτουργίας μας.

Scientists who study infectious diseases have wondered for decades

Οι επιστήμονες που μελετούν λοιμώδη νοσήματα αναρωτιούνται εδώ και δεκαετίες

why it is that some of these germs are relatively harmless,

γιατί μερικά μικρόβια είναι σχετικά ακίνδυνα,

while others cause devastating effects and can sometimes be fatal.

ενώ άλλα προκαλούν ολέθριες επιπτώσεις και μπορεί μερικές φορές να είναι μοιραία.

We still haven't solved the entire puzzle,

Δεν έχουμε λύσει ακόμη ολόκληρο τον γρίφο,

but what we do know is that the harmfulness, or virulence,

αλλά αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι βλαπτικότητα ή λοιμογόνος δύναμη

of a germ is a result of evolution.

ενός μικροβίου είναι αποτέλεσμα εξέλιξης.

How can it be that the same evolutionary process

Πώς γίνεται η ίδια διαδικασία εξέλιξης

can produce germs that cause very different levels of harm?

να μπορεί να παράγει μικρόβια που προκαλούν διαφορετικά επίπεδα ζημιάς;

The answer starts to become clear

Η απάντηση ξεκαθαρίζει αν σκεφτούμε τον τρόπο μετάδοσης ενός μικροβίου,

if we think about a germ's mode of transmission,

which is the strategy it uses to get from one host to the next.

τη στρατηγική που χρησιμοποιεί για να πάει από τον έναν ξενιστή στον άλλον.

A common mode of transmission occurs through the air,

Ένας κοινός τρόπος μετάδοσης συμβαίνει μέσω του αέρα,

like the sneeze you just witnessed,

όπως το φτέρνισμα που μόλις είδατε,

and one germ that uses this method is the rhinovirus,

ένα μικρόβιο που χρησιμοποιεί αυτή τη μέθοδο είναι ο ρινοϊός,

which replicates in our upper airways,

αναπαράγεται στις ανώτερες αναπνευστικές οδούς μας

and is responsible for up to half of all common colds.

και είναι υπεύθυνος για πάνω από τα μισά κοινά κρυολογήματα.

Now, imagine that after the sneeze,

Φανταστείτε ότι μετά το φτέρνισμα,

one of three hypothetical varieties of rhinovirus,

ένα από τα τρία υποθετικά είδη ρινοϊού,

let's call them "too much," "too little," and "just right,"

ας τα αποκαλέσουμε «πάρα πολύ», «πολύ λίγο» και «ακριβώς»,

has been lucky enough to land on you.

ήταν αρκετά τυχερό να φτάσει πάνω σας.

These viruses are hardwired to replicate,

Αυτοί οι ιοί είναι προγραμματισμένοι να αναπαράγονται,

but because of genetic differences, they will do so at different rates.

αλλά λόγω γενετικών διαφορών, θα το κάνουν με διαφορετικό ρυθμό.

"Too much" multiplies very often,

Το «πάρα πολύ» πολλαπλασιάζεται πολύ συχνά,

making it very successful in the short run.

και είναι βραχυπρόθεσμα επιτυχές.

However, this success comes at a cost to you, the host.

Ωστόσο, αυτή η επιτυχία έχει ένα κόστος σε εσάς, τον ξενιστή.

A quickly replicating virus can cause more damage to your body,

Ένας ιός που αναπαράγεται γρήγορα μπορεί να είναι πιο επιζήμιος για το σώμα σας

making cold symptoms more severe.

κάνοντας τα συμπτώματα του κρυολογήματος πιο σοβαρά.

If you're too sick to leave your home,

Αν είστε πολύ άρρωστος για να βγείτε από το σπίτι

you don't give the virus any opportunities to jump to a new host.

δεν δίνετε πιθανότητες στον ιό να βρει έναν νέο ξενιστή.

And if the disease should kill you,

Και αν η αρρώστια σας σκοτώσει,

the virus' own life cycle will end along with yours.

ο κύκλος ζωής του ιού θα τελειώσει μαζί με τον δικό σας.

"Too little," on the other hand, multiplies rarely

Το « πολύ λίγο» από την άλλη, πολλαπλασιάζεται σπάνια

and causes you little harm in the process.

και δεν σας προκαλεί μεγάλη ζημιά.

Although this leaves you healthy enough to interact with other potential hosts,

Αν και αυτό σας αφήνει αρκετά υγιή να αλληλεπιδράτε με άλλους πιθανούς ξενιστές

the lack of symptoms means you may not sneeze at all,

η έλλειψη συμπτωμάτων σημαίνει ότι ίσως να μην φταρνιστείτε καθόλου

or if you do, there may be too few viruses in your mucus to infect anyone else.

ή αν φταρνιστείτε, η βλέννα θα έχει πολύ λίγους ιούς για να κολλήσετε άλλους.

Meanwhile, "just right" has been replicating quickly enough

Εντωμεταξύ, το «ακριβώς» αναπαράγεται όσο γρήγορα χρειάζεται

to ensure that you're carrying sufficient amounts of the virus to spread

ώστε να σιγουρευτεί ότι κουβαλάτε αρκετή ποσότητα ιού για να μεταδοθεί,

but not so often that you're too sick to get out of bed.

αλλά όχι τόσο συχνά ώστε να είστε πολύ άρρωστος για να σηκωθείτε από το κρεββάτι.

And in the end, it's the one that will be most successful

Στο τέλος, θα είναι αυτός που θα είναι ο πιο επιτυχημένος

at transmitting itself to new hosts and giving rise to the next generation.

στη μετάδοσή του σε νέους ξενιστές και στη δημιουργία της νέας γενιάς.

This describes what scientists call trade-off hypothesis.

Αυτό οι επιστήμονες το αποκαλούν υπόθεση εξισορρόπησης.

Πρωτοαναπτύχθηκε στις αρχές της δεκαετίας του '80,

First developed in the early 1980s,

it predicts that germs will evolve to maximize their overall success

προβλέπει ότι τα μικρόβια θα εξελιχθούν ώστε να μεγιστοποιούν την επιτυχία τους

by achieving a balance between replicating within a host,

επιτυγχάνοντας μια ισορροπία ανάμεσα στην αναπαραγωγή μέσα στον ξενιστή,

which causes virulence, and transmission to a new host.

που δημιουργεί τη λοιμογόνο δύναμη, και τη μετάδοση σε έναν νέο ξενιστή.

In the case of the rhinovirus,

Στην περίπτωση του ρινοϊού,

the hypothesis predicts that its evolution will favor less virulent forms

η υπόθεση προβλέπει ότι η εξέλιξή του θα ευνοήσει λιγότερο λοιμογόνες μορφές,

because it relies on close contact to get to its next victim.

επειδή εξαρτάται από την κοντινή επαφή για να πάει στο επόμενο θύμα.

For the rhinovirus, a mobile host is a good host,

Για τον ρινοϊό, ένας κινητός ξενιστής είναι ένας καλός ξενιστής,

and indeed, that is what we see.

και όντως, αυτό βλέπουμε.

While most people experience a runny nose, coughing and sneezing,

Ενώ οι περισσότεροι έχουν καταρροή, βήχα και φτέρνισμα,

the common cold is generally mild and only lasts about a week.

το κοινό κρυολόγημα είναι γενικά ήπιο και κρατάει περίπου μόνο μια εβδομάδα.

It would be great if the story ended there,

Θα ήταν υπέροχα αν η ιστορία τελείωνε εδώ,

but germs use many other modes of transmission.

αλλά τα μικρόβια χρησιμοποιούν πολλούς τρόπους μετάδοσης.

For example, the malaria parasite, plasmodium, is transmitted by mosquitoes.

Για παράδειγμα, το παράσιτο της ελονοσίας, το πλασμώδιο, μεταδίδεται από τα κουνούπια.

Unlike the rhinovirus, it doesn't need us to be up and about,

Αντίθετα με τον ρινοϊό, δεν μας χρειάζεται να περπατάμε και να κυκλοφορούμε

and may even benefit from harming us

και ίσως να είναι προς όφελός του να μας κάνει κακό

since a sick and immobile person is easier for mosquitoes to bite.

αφού ένα άρρωστο και ακίνητο άτομο τσιμπιέται πιο εύκολα από τα κουνούπια.

Θα περιμέναμε ότι τα μικρόβια

We would expect germs that depend less on host mobility,

που εξαρτώνται λιγότερο από την κινητικότητα του ξενιστή,

like those transmitted by insects, water or food,

όπως αυτά που μεταδίδονται από έντομα, νερό ή φαγητό,

to cause more severe symptoms.

να προκαλούν πιο σοβαρά συμπτώματα.

So, what can we do to reduce the harmfulness of infectious diseases?

Τι μπορούμε να κάνουμε λοιπόν για να μειώσουμε τη ζημιά λοιμωδών νοσημάτων;

Evolutionary biologist Dr. Paul Ewald

Ο εξελικτικός βιολόγος Δρ Πωλ Ίουαλντ προτείνει ότι μπορούμε να κατευθύνουμε

has suggested that we can actually direct their evolution

την εξέλιξή τους μέσω απλών μεθόδων ελέγχου νοσημάτων.

through simple disease-control methods.

By mosquito-proofing houses, establishing clean water systems,

Με σπίτια ασφαλή από κουνούπια, εγκαθιστώντας συστήματα καθαρού νερού

or staying home when we get a cold,

ή με το να μείνουμε σπίτι όταν κρυώσουμε,

μπορούμε να εμποδίσουμε τη στρατηγική μετάδοσης επικίνδυνων μικροβίων

we can obstruct the transmission strategies of harmful germs

while creating a greater dependence on host mobility.

ενώ δημιουργούμε μεγαλύτερη ανάγκη για την κίνηση του ξενιστή.

So, while traditional methods of trying to eradicate germs

Έτσι, ενώ οι παραδοσιακοί μέθοδοι προσπαθούν να εξαλείψουν μικρόβια

may only breed stronger ones in the long run,

μόνο τα ισχυρότερα ίσως αναπαράγονται σε μακροπρόθεσμη βάση,

this innovative approach of encouraging them to evolve milder forms

αυτή η καινοτόμος προσέγγιση ενθάρρυνσης σε εξέλιξη ηπιότερων μορφών

could be a win-win situation.

θα μπορούσε να είναι μια νικηφόρος κατάσταση.

(Cough)

Γκουχ, γκουχ.

Well, for the most part.

Τις περισσότερες φορές τουλάχιστον.