The rise and fall of the Lakota Empire - Pekka Hämäläinen

574,021 views ・ 2021-09-07

TED-Ed


Κάντε διπλό κλικ στους αγγλικούς υπότιτλους παρακάτω για να αναπαραγάγετε το βίντεο.

Μετάφραση: Thanasis Zantrimas Επιμέλεια: Lucas Kaimaras
00:06
In 1776, a powerful empire was born in North America.
0
6169
5088
Το 1776 γεννήθηκε μια ισχυρή αυτοκρατορία στη Βόρεια Αμερική.
00:11
The Lakotas had reached the Black Hills,
1
11674
2669
Οι Λακότα είχαν φτάσει στους Μαύρους Λόφους,
00:14
the most sacred place and most coveted buffalo hunting grounds
2
14343
3421
το πιο ιερό μέρος και τον πιο πολυπόθητο κυνηγότοπο βουβαλιών
00:17
in the western plains.
3
17764
1501
στις δυτικές πεδιάδες.
00:19
Located in what is now South Dakota, control of the Black Hills, or Paha Sapa,
4
19515
5714
Έχοντας ως έδρα τη σημερινή νότια Ντακότα,
ο έλεγχος των Μαύρων Λόφων, ή Πάχα Σάπα,
00:25
marked the Lakotas as the dominant power in the American West.
5
25521
3712
σηματοδότησε τους Λακότα ως την κυρίαρχη δύναμη στην αμερικάνικη Δύση.
00:29
Just a few decades before, they were vying for power in the eastern woodlands—
6
29776
4879
Λίγες δεκαετίες νωρίτερα, ανταγωνίζονταν για την εξουσία στους ανατολικούς δρυμούς
00:34
and losing.
7
34655
1043
και έχαναν.
00:35
One of seven nations, or seven council fires,
8
35907
3253
Ένα από τα επτά έθνη -ή τα επτά συμβούλια-
00:39
that made up the Sioux Alliance,
9
39160
1835
που αποτελούσαν τη συμμαχία των Σιου,
00:41
the Lakotas had lived in the forests and wetlands
10
41204
2669
οι Λακότα ζούσαν για αιώνες σε δάση και υγρότοπους
00:43
between the Great Lakes and the Missouri Valley for centuries.
11
43873
3170
μεταξύ των Μεγάλων Λιμνών και της πεδιάδας του Μισσούρι.
00:47
In the 1600s, European colonizers destabilized this region.
12
47543
4505
Τη δεκαετία του 1600 οι ευρωπαίοι άποικοι αποσταθεροποίησαν την περιοχή.
00:52
While some tribes profited by trading furs with new France,
13
52215
3336
Ενόσω μερικές φυλές έβγαζαν κέρδος με το εμπόριο γουναρικών στη νέα Γαλλία,
00:55
the Lakotas lived just out of range of the best trade opportunities.
14
55676
3712
οι Λακότα δεν εκμεταλλεύονταν τις καλύτερες εμπορικές ευκαιρίες.
00:59
So in the early 1700s, they turned their attention west.
15
59555
3796
Έτσι, στις αρχές της δεκαετίας του 1700 έστρεψαν τη προσοχή τους στη Δύση.
01:03
The western plains were much less fertile and abundant than the Lakotas’ homelands.
16
63935
4254
Οι δυτικές πεδιάδες είχαν πολύ λιγότερη βλάστηση και θηράματα
από την πατρίδα των Λακότα.
01:08
The only easy access to food and water was immediately alongside the rivers—
17
68397
4588
Η μόνη εύκολη πρόσβαση σε φαγητό και νερό ήταν κατά μήκος των ποταμών:
01:13
land Arikaras had already claimed.
18
73653
2586
γη που είχαν ήδη δεσμεύσει οι Αρίκαρας.
01:16
To compete, the Lakotas became skilled buffalo hunters
19
76239
3837
Για να ανταγωνιστούν, οι Λακότα έγιναν επιδέξιοι κυνηγοί βουβαλιών
01:20
and warriors on horseback.
20
80076
2127
και έφιπποι μαχητές.
01:22
They conquered the farming Arikaras,
21
82662
2544
Κατατρόπωσαν τους αγρότες Αρίκαρας,
01:25
forcing them to pay tributes of maize and squash.
22
85206
3045
αναγκάζοντας τους να καταβάλλουν φόρους σε καλαμπόκι και κολοκύθες.
01:28
When the Spanish arrived expecting to find lucrative trading grounds,
23
88626
3754
Όταν έφτασαν οι Ισπανοί προσδοκώντας να βρουν επικερδές έδαφος για συναλλαγές,
01:32
they had to pay tolls to the Lakotas instead.
24
92380
2544
χρειάστηκε να πληρώσουν διόδια αντ′ αυτού στους Λακότα.
01:35
In 1804, a new spectacle came floating up the Missouri River:
25
95550
4212
Το 1804 ένα νέο θέαμα εμφανίστηκε πλέοντας στον ποταμό Μιζούρι:
οι Μεριγουέδερ Λούις και Γουίλιαμ Κλαρκ.
01:40
Merriwether Lewis and William Clark.
26
100096
2294
01:42
Lakota chief Black Buffalo refused to let them pass until they paid a hefty tribute.
27
102890
5047
Ο αρχηγός των Λακότα, ο Μαύρος Βούβαλος,
τους αρνήθηκε το πέρασμα μέχρι να καταβάλουν έναν μεγάλο φόρο.
01:48
In spite of this rocky start,
28
108604
2044
Παρά την κακή αρχή,
01:50
the expedition marked the beginning of a close trade alliance
29
110648
3086
η αποστολή σηματοδότησε την αρχή μιας στενής εμπορικής συμμαχίας
01:53
between the Lakotas and the United States.
30
113734
2670
μεταξύ των Λακότα και Ηνωμένων Πολιτειών.
01:56
Lakota men hunted buffalo, while women processed the hides into robes for trade.
31
116529
4963
Οι άνδρες κυνηγούσαν βουβάλια,
ενώ οι γυναίκες επεξεργάζονταν τα τομάρια σε ενδύματα για εμπόριο.
02:02
The US government supplied guns, ammunition, and other goods,
32
122577
3753
Η κυβέρνηση των ΗΠΑ προμήθευε στους Λακότα όπλα, πυρομαχικά και άλλα αγαθά,
02:06
even providing Lakotas with smallpox vaccines that protected them
33
126330
3921
ακόμα και εμβόλια ευλογιάς που τους προστάτευαν από τις φονικές επιδημίες
02:10
from the deadly epidemics that ravaged other Native American nations.
34
130251
4004
που σάρωναν άλλα έθνη γηγενών Αμερικανών.
02:14
On paper, the United States had acquired the Lakotas’ lands from France
35
134589
4796
Στα χαρτιά οι Ηνωμένες Πολιτείες απέκτησαν τα εδάφη των Λακότα από τη Γαλλία
02:19
in the Louisiana Purchase.
36
139385
1919
στην Αγορά της Λουιζιάνας.
02:21
But the Lakotas would not cede their lands
37
141554
2085
Αλλά οι Λακότα δεν θα εκχωρούσαν τη γη τους
02:23
because of an agreement between two foreign powers.
38
143639
2878
εξαιτίας μιας συμφωνίας μεταξύ δύο ξένων δυνάμεων.
02:26
Though there were 15,000 Lakotas and 23 million Americans,
39
146684
4546
Παρότι υπήρχαν 15.000 Λακότα και 23 εκατομμύρια Αμερικανοί,
02:31
the bulk of US population and military might was concentrated on the east coast.
40
151230
4922
ο κύριος όγκος του πληθυσμού των ΗΠΑ και η στρατιωτική δύναμη
βρισκόταν στην ανατολική ακτή.
02:36
Just getting an army to Lakota territory presented a huge expense,
41
156569
4254
Η απλή μεταφορά του στρατού στην περιοχή των Λακότα θα είχε υψηλό κόστος,
02:40
and once there they would face formidable warriors
42
160823
2544
και φτάνοντας εκεί θα αντιμετώπιζε ισχυρούς πολεμιστές
02:43
with deep local knowledge and alliances.
43
163367
2419
με πολλούς συμμάχους και βαθιά γνώση της περιοχής.
02:45
To avoid a war it couldn’t afford and wouldn’t win,
44
165828
2753
Για να αποφύγει ένα ακριβό πόλεμο που δεν μπορούσε να κερδίσει,
02:48
the US government attempted to appease the Lakotas,
45
168664
2920
η κυβέρνηση των ΗΠΑ προσπάθησε να κατευνάσει τους Λακότα,
02:51
paying steep tributes of ammunition and rations demanded by Lakota leaders.
46
171584
4755
πληρώνοντας ακριβούς φόρους σε πυρομαχικά και σιτηρέσια
που απαιτήθηκαν από τους ηγέτες των Λακότα.
02:56
So while almost all the Native Americans in North America
47
176589
3086
Έτσι, ενώ όλοι σχεδόν οι γηγενείς Αμερικάνοι στη Βόρεια Αμερική
02:59
were being forced off their lands and onto reservations,
48
179675
3087
εκδιώκονταν από τη γη τους για να πάνε σε καταυλισμούς,
03:02
the Lakota Empire was still expanding.
49
182762
2502
η αυτοκρατορία των Λακότα ακόμα επεκτεινόταν.
03:05
By 1850, they controlled some 500,000 square kilometers.
50
185848
4505
Το 1850 έλεγχαν περίπου 500.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα.
03:10
They were spread thinly across this vast area,
51
190519
2837
Είχαν εξαπλωθεί αραιά σε αυτήν την τεράστια περιοχή
03:13
moving their villages in pursuit of Buffalo.
52
193356
2335
μετακινώντας τα χωριά τους προς αναζήτηση βουβαλιών.
Ενώ δεν υπήρχε κεντρική ηγεσία,
03:16
Though there was no central authority,
53
196192
1960
οι αρχηγοί των ομάδων, ή ογιάτες, μαζεύονταν στους ετήσιους χορούς του Ήλιου
03:18
the leaders of bands, or oyates, came together at annual Sun Dances
54
198152
4797
03:22
to strategize and coordinate complex diplomatic operations.
55
202949
3586
για να συντονίσουν περίπλοκες διπλωματικές επιχειρήσεις.
03:26
Lasting a few weeks each summer,
56
206786
2461
Έχοντας διάρκεια μερικές εβδομάδες κάθε καλοκαίρι,
03:29
Sun Dances were spiritual ceremonies that reaffirmed communal ties,
57
209247
4337
οι Xοροί του Ήλιου ήταν πνευματικές τελετές
που επανεπιβεβαίωναν τους κοινούς δεσμούς,
03:33
appeased Wakan Tanka, the Great Spirit, and kept the world in balance.
58
213584
5047
εξευμένιζαν τον Γουακάν Τάνκα, το Μέγα Πνεύμα,
και κρατούσαν τον κόσμο σε ισορροπία.
03:38
Starting in 1849, the California gold rush brought hordes of white settlers west,
59
218756
5672
Τις αρχές του 1849, ο πυρετός του Χρυσού έφερε πολλούς λευκούς αποίκους δυτικά,
03:44
encroaching on Lakota territory and disturbing the buffalo herds.
60
224428
4088
παραβιάζοντας το έδαφος των Λακότα και ενοχλώντας τα κοπάδια βουβαλιών.
03:48
Lakota leaders correctly interpreted this migration as a signal
61
228683
3962
Οι αρχηγοί των Λακότα εξέλαβαν σωστά αυτή τη μετανάστευση ως σημάδι
03:52
that the US no longer intended to respect their claim to the land.
62
232645
3754
ότι οι ΗΠΑ δεν σκόπευαν πλέον να σεβαστούν το δικαίωμά τους στη γη.
03:56
In retaliation, they attacked wagon trains and government offices.
63
236482
4213
Ως αντίποινα, επιτέθηκαν σε βαγόνια τρένων και δημόσιες υπηρεσίες.
Όσο αυξανόταν η διαμάχη,
04:01
As the conflict grew, Chief Red Cloud negotiated in Washington DC.
64
241112
4462
ο αρχηγός Κόκκινο Σύννεφο διαπραγματευόταν στην Ουάσινγκτον,
04:05
While back in Lakota territory, chiefs Sitting Bull, Crazy Horse, and others
65
245741
3796
ενώ πίσω στη γη των Λακότα, οι αρχηγοί Καθιστός Ταύρος, Τρελό Άλογο, κι άλλοι
04:09
prepared for battle.
66
249537
3336
προετοιμάζονταν για μάχη.
Κινητοποίησαν τους συμμάχους τους Σαγιέν και Αράπαχο
04:13
They mobilized their Cheyenne and Arapaho allies
67
253082
3420
04:16
and almost all the other Sioux nations against the US.
68
256502
3504
και σχεδόν όλα τα άλλα έξι έθνη Σιου εναντίον των ΗΠΑ.
04:20
In 1876, exactly 100 years after the Lakotas’ arrival,
69
260589
5047
To 1876, ακριβώς 100 χρόνια μετά την άφιξη των Λακότα,
04:25
gold prospectors occupied the sacred Black Hills.
70
265636
3170
χρυσοθήρες κατέλαβαν τους ιερούς Μαύρους Λόφους.
04:28
For many Lakotas, this was the final straw.
71
268806
3045
Για πολλούς Λακότα αυτό ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι.
Με οδηγό ένα όραμα του Καθιστού Ταύρου, το Τρελό Άλογο οδήγησε τις δυνάμεις
04:32
Following a vision by Sitting Bull, Crazy Horse led Lakota forces
72
272018
4337
04:36
to decisively defeat the Americans in the Battle of the Little Bighorn.
73
276355
4129
για να κατατροπώσουν τους Αμερικανούς στη Μάχη του Λιτλ Μπιγκχορν.
04:41
After this victory, the Lakotas faced an even graver threat:
74
281485
3712
Μετά από αυτή τη νίκη, οι Λακότα αντιμετώπισαν μια ακόμα μεγαλύτερη απειλή:
04:45
wagon travel and railroad construction had decimated buffalo populations,
75
285448
4504
Οι κατασκευές σιδηροδρόμων αποδεκάτισαν τους πληθυσμούς των βουβαλιών,
και αντιμετώπιζαν τον λιμό.
04:50
and they faced starvation.
76
290202
1710
Για να επιβιώσουν, μετακινήθηκαν σε καταυλισμούς,
04:52
To survive, they moved on to reservations,
77
292121
2920
04:55
where the authorities murdered Sitting Bull and Crazy Horse
78
295041
3503
όπου οι αρχές των ΗΠΑ σκότωσαν τον Καθιστό Ταύρο και το Τρελό Άλογο
04:58
and attempted to dismantle their culture, prohibiting the Sun Dance on reservations.
79
298544
4922
και προσπάθησαν να διαλύσουν την κουλτούρα τους,
απαγορεύοντας τον Χορό του Ήλιου στους καταυλισμούς.
05:03
The Lakotas started a protest movement called the Ghost Dance.
80
303841
3545
Οι Λακότα ξεκίνησαν ένα κίνημα διαδηλώσεων με το όνομα ο Χορός του Πνεύματος.
05:07
Alarmed by this resistance, in 1890, the US Army massacred hundreds of Lakotas,
81
307553
6089
Πανικοβλημένος από την αντίσταση το 1890,
ο στρατός των ΗΠΑ κατέσφαξε εκατοντάδες Λακότα,
05:13
many of them women and children, at Wounded Knee Creek.
82
313642
3504
πολλούς από αυτούς γυναίκες και παιδιά στο Ρυάκι του Πληγωμένου Γόνατου.
05:17
Today, Lakotas continue to fight for their culture and their land.
83
317813
4046
Σήμερα, οι Λακότα συνεχίζουν να πολεμούν για την κουλτούρα τους και τη γη τους.
Το 2016 με υποστηρικτές από όλον τον κόσμο διαμαρτυρήθηκαν για την κατασκευή
05:22
In 2016, they drew supporters worldwide to protest construction
84
322234
4922
05:27
of the Dakota Access Pipeline through their reservation,
85
327156
3253
του Αγωγού Πρόσβασης της Ντακότα μέσα από τον καταυλισμό τους,
05:30
continuing a long history of resistance
86
330618
2711
συνεχίζοντας μια μακρά ιστορία αντίστασης
05:33
to a government known for breaking its promises.
87
333329
2961
ενάντια σε μια κυβέρνηση που είναι γνωστή ότι αθετεί τις υποσχέσεις της.
Σχετικά με αυτόν τον ιστότοπο

Αυτός ο ιστότοπος θα σας παρουσιάσει βίντεο στο YouTube που είναι χρήσιμα για την εκμάθηση της αγγλικής γλώσσας. Θα δείτε μαθήματα αγγλικών που διδάσκουν κορυφαίοι καθηγητές από όλο τον κόσμο. Κάντε διπλό κλικ στους αγγλικούς υπότιτλους που εμφανίζονται σε κάθε σελίδα βίντεο για να αναπαράγετε το βίντεο από εκεί. Οι υπότιτλοι μετακινούνται συγχρονισμένα με την αναπαραγωγή του βίντεο. Εάν έχετε οποιαδήποτε σχόλια ή αιτήματα, παρακαλούμε επικοινωνήστε μαζί μας χρησιμοποιώντας αυτή τη φόρμα επικοινωνίας.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7