First person vs. Second person vs. Third person - Rebekah Bergman

Translator: Bekhall Peshraw Reviewer: Daban Q. Jaff

“I am an invisible man.”

"من مرۆڤێكى ناديارم."

“Mrs. Dalloway said she would buy the flowers herself.”

"خاتوو داڵاوەى گووتى خۆى گوڵ دەكرێت."

“You are about to begin reading Italo Calvino's new novel.”

"تۆ وا دەست بە خوێندنەوەى ڕۆمانە نوێيەكەى ئيتالۆ كالڤينۆ دەكەيت."

These three opening lines, from Ralph Ellison’s "Invisible Man,"

ئەم سێ ڕستە لەسەر بنەماى "پياوە ناديارەكە"ى ڕالف ئێليسۆنە،

Virginia Woolf’s "Mrs. Dalloway,"

و "خاتوو داڵاوى " ى ڤێرجينا وۆڵف،

and Italo Calvino’s "If on a winter’s night a traveler,"

ڕۆمانى "ئەگەر لە شەوێكى زستاندا گەشت بكەم"ى ئيتالۆ كالڤنۆ،

each establish a different point of view.

هەر يەكێكيان ڕوانگەيەكى جياوازى هەيە.

Who is telling a story, and from what perspective,

ئەوەى چيڕۆكەكە دەگێڕێتەوە، لە چ ڕوانگەيەكەوە،

are some of the most important choices an author makes.

يەكێكە لە بڕيار و بژاردە هەرە گرينگەكانى نووسەر.

Told from a different point of view, a story can transform completely.

ئەگەر لەڕوانگەيەكى جياوازەوە چيڕۆكەكە بگێڕيەوە، دەكرێت تەواو جياواز بێت.

Take this fairytale:

بۆ نموونە ئەمە:

"Rapunzel, Rapunzel," the Prince called, "let down your hair."

"ڕيپونزێڵ، ڕيپونزێڵ،" مير هاوارى كرد: "قژت ببەستە."

Rapunzel unbraided her hair and slung it out the window.

ڕيپونزێڵ قژى كردەوە و لە پەنجەرەكەوە فڕێيدا.

The prince climbed her tresses into the tower.

مير بە بەرزايەكەدا سەركەوت بۆ تاوەرەكە.

Rapunzel is typically told like this, with the narrator outside the story.

كارێكتەر ڕيپۆنزێڵ لە دەرەوەى چيڕۆكەكە لەلايەن چيڕۆك بێژەكەوە دەگێڕدرێتەوە.

This point of view is called third person.

چيڕۆكەكە لەسەر بنەماى كەسى سێيەم بنيات نرا.

But Rapunzel can also be told by a character in the story—

بەڵام كەسايەتى ڕيپۆنزێل دەكرێت لەلايەن كەسێكەوە لە چيڕۆكەكەدا بگێڕدرێتەوە --

a first person narrator.

لە كەسى يەكەمەوە سەرچاوە دەگرێت.

The tail end of Rapunzel’s locks plopped down at my feet.

قژى ڕيپۆنزێڵ كەوتە سەر پێيەكانم.

I grabbed on and began to climb… ugh!

دەستم گرت و دەستم كرد بە سەركەوتن.. ئەى خوايە!

I couldn’t untangle myself.

نەمدەتوانى خۆم لابدەم.

Strands came off all over me, sticking to my sweat.

بەتەواوى دايپۆشيم و گيرم خوارد.

In a first person narrative, the story can change dramatically

لە چيڕۆك بێژى يەكەم، چيڕۆكەكە بەشێوەيەكى بەرچاو دەگۆڕێت

depending on which character is the narrator.

بەپشت بەستن بەو كارەكتەرەى كە چيڕۆك بێژەكە دەيڵێت.

Say Rapunzel was narrating instead of the prince:

با بڵێين ڕيپونزێڵ لەجياتى مير چيڕۆكەكە دەگێڕێتەوە:

I hope he appreciates how long it takes to unbraid 25 feet of hair, I thought.

ئەو چەندى دەوێت بۆ قژێكى ٢٥ پێ، ئەوە بوو بيرم لێدەكردەوە.

OUCH! I'll be honest; I thought my scalp would stretch off of my skull.

بە ئازارە، ڕاستگۆبم: وامزانى پێستى سەرم لە سەرم لێدەكەنەوە.

"Can you climb any faster?" I yelled.

هاوارم كرد: "دەتوانيت خێراتر سەركەويت؟"

In second person, the narrator addresses the story to the reader:

لە حاڵەتى كەسى دووەمدا، چيڕۆك بێژەكە چيڕۆكەكە بۆ خوێنەر دەگێڕێتەوە:

He calls your name. He wants you to let your hair down.

بانگت دەكات. دەيەوێت لە قژى بێيە خوارەوە.

You just finished braiding it, but hey– you don't get a lot of visitors.

تازە لە هۆنينەوەى تەواو بوو، بەڵام -- سەردانكەرت زۆر نابێت.

Third person, first person, and second person perspectives

ڕوانگەى هەرسێ كەسى يەكەم و دووەم و سێيەم

each have unique possibilities and constraints.

هەموويان ئەگەر و سنوورێكى بێ وێنەيان هەيە.

So how do you choose a point of view for your story?

بۆيە چۆن ڕوانگەيەك بۆ گێڕانەوەى چيڕۆكەكەت هەڵدەبژێريت؟

Constraints aren’t necessarily a bad thing—

مەرج نييە سنوورداركرنەكان شتێكى خراپ بن --

they can help focus a story or highlight certain elements.

دەتوانن تيشك بخەنە سەر هەندێك لە توخمەكانى چيڕۆكەكە.

For example,

بۆ نموونە،

a third person narrator is necessarily a bit removed from the characters.

كاتێك كەسى سێيەم چيڕۆكەكە دەگێڕێتەوە، نابێت لەنێو كارەكتەكاندا بێت.

But that can be good for stories where a feeling of distance is important.

بەڵام ئەوە باشە بۆ چيڕۆكەكە كە پێويستيان بە هەستێكى گرينگ هەيە.

A third person narrator can be either limited,

دەتوانرێت چيڕۆك بێژى كەسى سێيەم سنوردار بكرێت،

meaning they stick close to one character’s thoughts and feelings,

جەخت لەسەر بيركردنەوە و هەستى يەك كەسايەتى دەكاتەوە،

or they can be omniscient, able to flit between characters’ minds

يان دەكرێت زانيارى تەواو بێت، بتوانێت بە مێشكى كارێكتەرەكان بگۆردرێت

and give the reader more information.

زانيارى زياتر بە خوێنەر دەدات.

A first person story creates closeness between the reader and the narrator.

چيڕۆكى كەسى يەكەم مێشكى خوێنەر لە چيڕۆك بێژەكە نزيك دەكاتەوە.

It’s also restricted by the narrator’s knowledge.

بەڵام ئەوانيش پشت بە زانيارى چيڕۆك بێژەكە دەبەستن.

This can create suspense

ئەمە دەتوانێت دوو دڵى دروست بكات

as the reader finds out information along with the character.

چونكە خوێنەر ڕووداوەكان لەگەڵ كارەكتەردا دەدۆزێتەوە.

A first person narrator doesn’t necessarily

مرج نييە لەسەر چيڕۆك بێژى كەسى يەكەم

have to represent the character’s experience faithfully—

بۆ ئەوە بەڕاستە نوێنەرايەتى ئەزموونە كەسييەكان بكات --

they can be delusional or dishonest.

دەكرێت بە گوومان بێت يان نا.

In Kazuo Ishiguro’s novel "The Remains of the Day,"

لە ڕۆمانى " پاشماوەى ڕۆژ"ى كازۆو ئيشيگرۆ

Stevens, an aging British butler in 1956, recounts his many years of service,

ستيڤنس، بەتەمەنترين بەڵتەرى بەڕيتانى لە ١٩٥٦ خزمەتى چەند ساڵەى دەگێڕێتەوە،

but fails to acknowledge the flaws of the man he serves.

بەڵام سەركەوتوو نەبوو بە دان نان بەو پياوەى خزمەتى دەكرد.

The cracks in his narrative eventually draw the reader’s attention

ئەو كەلێنانەى كە لە ڕۆمانەكەى هەيە سەرنجى خوێنەر ڕادەكێشێت

to the under-acknowledged failings of the culture and class system

بۆ شكستە نەناسراوەكان ولە كەلتوور و پۆلدا

he inhabits.

كە لێى ژياوە.

Justin Torres’s novel, "We the Animals,"

ڕۆمانى "ئێمە ئاژەڵين،"ى جەستن تۆرس،

begins with a plural first person narrator:

بە كەسى يەكەمى كۆ دەستى پێكرد:

“We were six snatching hands, six stomping feet;

"ئێمە شەش دەستى دڕاو و شەش پێى لەرزيو:

we were brothers, boys, three little kings locked in a feud for more.”

ئێمە سێ برا بووين، پاشاى بچووك بووين و زياتر دژايەتيمان دەكرد."

Partway through the story, the point of view shifts

لە بەشێكى چيڕۆكەكەدا، ڕوانگەكە دەگۆڕێت

to first person singular, from we to I, as the boys come of age

بۆ چيڕۆكى كەسى يەكەم بەشێوەيەكى تاك، كە براكان تەمەنيان زياد دەكات

and one brother feels alienated from the others.

يەكێكيان هەست بە نامۆبوون دەكات لە ئەوانى تر.

Second person is a less common choice.

بژاردەى چيڕۆكى كەسى دووەم كەمتر بەكارهاتووە.

It requires the writer to make the reader suspend disbelief to become another “you.”

ئەمە وا لە نووسەر دەكات خوێنەر باوەڕ بە چيڕۆكى خۆى بكات، خۆى لە شوێنيان دابنێت

Placing the reader in a character’s perspective

خستنە ناو ديدى تاكە كەسى خوێنەرەوە

can build urgency and suspense.

خێرايى و دوودڵى زياد دەكات.

Sometimes, though,

هەرچەندە هەندێكجار،

second person is intended to distance the narrator from their own story,

كەسى دووەم وا لە چيڕۆك بێژەكە دەكات لە چيڕۆكەكەى دوور كەوێتەوە،

rather than bring the reader closer to the story.

لەجياتى ئەوەى خۆێنەر لەخۆى نزيك بكاتەوە.

In these cases,

لەم حاڵەتانەدا،

second person narrators refer to themselves as “you” rather than “I.”

چيڕۆك بێژى كەسى دووەم دەگەڕێتەوە بۆ "كەسى دووەم" نەك "قسەكەر."

Writers are constantly experimenting with fresh variations on point of view.

نووسەرەكان بەردەوام جياوازى نوێ ئەزموون دەكەن.

New virtual and augmented reality technologies

گريمانەو بەهێزكردنى زياتر لە تەكنەلۆجيا

may expand the possibilities for this experimentation.

لەوانەيە ئەگەرەكانى ئەم ئەزموونە فراوان بكەن.

By placing people at a particular vantage point in virtual space,

بە دانانى خەڵك لە خاڵێكى تێبينى دياريكراو لە بۆشايى گريمانەيى،

how might we change the way we tell and experience stories?

چۆن دەتوانين شێوازى گێڕانەوەى چيڕۆكەكان بگۆڕين و ئەزموون بكەين؟