How Amazon, Apple, Facebook and Google manipulate our emotions | Scott Galloway

Translator: Hà Vinh Cao Quang Reviewer: Anh Nguyen

[This talk contains graphic language Viewer discretion is advised]

[Bài nói này có xuất hiện ngôn ngữ tế nhị Khán giả cân nhắc trước khi xem]

So, this is the first and the last slide

Đây là hình ảnh đầu và cuối

each of my 6,400 students over the last 15 years has seen.

mà mỗi người trong số 6,400 sinh viên của tôi đã xem trong 15 năm qua.

I do not believe you can build a multibillion-dollar organization

Tôi không tin bạn có thể xây dựng một tổ chức hàng nghìn tỉ đô

unless you are clear on which instinct or organ you are targeting.

nếu như bạn không rõ ràng về bản năng hoặc bộ phận mà bạn đang nhắm tới.

Our species has a need for a superbeing.

Loài người luôn cần một đấng siêu việt.

Our competitive advantage as a species is our brain.

Bộ não là ưu thế cạnh tranh của giống loài chúng ta

Our brain is robust enough to ask these really difficult questions,

Bộ não con người đủ mạnh mẽ để hỏi những câu hỏi rất khó,

but, unfortunately, it doesn't have the processing power to answer them,

nhưng không may, chúng lại không thể trả lời được

which creates a need for a superbeing

khiến chúng ta cần một đấng siêu việt

that we can pray to and look to for answers.

để chúng ta cầu nguyện và tìm câu trả lời.

What is prayer?

Lời cầu nguyện là gì?

Sending a query into the universe,

Gửi một thỉnh cầu tới vũ trụ

and hopefully there's some sort of divine intervention --

và mong chờ một sự can thiệp của đấng toàn năng nào đó...

we don't need to understand what's going on --

Chúng ta không cần hiểu điều gì đang diễn ra,

from an all-knowing, all-seeing superbeing

một đấng siêu nhiên thông hiểu muôn vật muôn loài

that gives us authority that this is the right answer.

sẽ đưa cho ta câu trả lời đúng.

"Will my kid be all right?"

"Những đứa trẻ của tôi sẽ ổn chứ?"

You have your planet of stuff,

Đời bạn bị bủa vây bởi nhiều thứ,

you have your planet of work,

bạn sẽ bị ngập đầu trong công việc,

you have your planet of friends.

bạn sẽ phải bận tâm đến bạn bè.

If you have kids,

Nếu bạn có con,

you know that once something comes off the rails with your kids,

lỡ như con bạn lầm đường lạc lối

everything melts,

tất cả mọi thứ sụp đổ.

in your universe to the Sun that is your kids.

Trong vũ trụ của bạn, con bạn là mặt trời

"Will my kid be all right?"

"Con tôi sẽ ổn chứ?"

"Symptoms and treatment of croup" in the Google query box.

Tìm "Triệu chứng và cách trị bệnh phế quản" trên Google.

One in six queries presented to Google have never been asked before

Một phần sáu câu hỏi được tìm trên Google chưa từng được hỏi trước đây

in the history of mankind.

trong lịch sử loài người.

What priest, teacher, rabbi, scholar, mentor, boss has so much credibility

Liệu có mục sư, giáo viên, giáo sĩ, học giả hay vị sếp nào

that one in six questions posed to that person

thông thái tới mức một phần sáu câu mà họ được hỏi,

have never been asked before?

chưa từng được đặt ra trước đây?

Google is our modern man's God.

Google là Chúa của người hiện đại.

Imagine your face and your name above everything you've put into that box,

Hãy tượng tượng tên và khuôn mặt bạn hiện ra khi bạn gõ tên hoặc bất cứ thứ gì

and you're going to realize you trust Google more than any entity

và bạn nhận ra mình tin Google hơn bất cứ ai

in your history.

trong lịch sử.

(Laughter)

(Cười)

Let's move further down the torso.

Chúng ta hãy đi sâu hơn vào vấn đề.

(Laughter)

(Cười)

One of the other wonderful things about our species

Một trong điều tuyệt diệu khác nữa về loài người

is we not only need to be loved, but we need to love others.

là ta không chỉ cần được yêu, mà còn cần yêu người khác.

Children with poor nutrition but a lot of affection

Những đứa trẻ suy dinh dưỡng nhưng giàu cảm xúc

have better outcomes than children with good nutrition and poor affection.

có tương lai tốt hơn những đứa đầy đủ dinh dưỡng nhưng nghèo tình cảm.

However, the best signal that you might make it

Tuy nhiên, tín hiệu tốt nhất là bạn có thể

to be part of the number-one fastest growing demographic in the world --

trở thành một phần trong nhóm phát triển nhanh nhất trên thế giới

centenarians, people who live to triple digits --

những người sống hơn trăm tuổi.

there are three signals.

Có ba tín hiệu.

In reverse order: your genetics -- not as important as you'd like to think,

Theo thứ tự đếm ngược: gen di truyền, không quá quan trọng như bạn nghĩ,

so you can continue to treat your body like shit

để bạn có thể tiếp tục hủy hoại sức khỏe

and think, "Oh, Uncle Joe lived to 95,

và nghĩ rằng: "Ồ, ông ấy sống tới 95,

the die have been cast."

sống chết có số."

It's less important than you think.

Điều ấy không quá quan trọng đâu.

Number two is lifestyle.

Thứ hai là lối sống.

Don't smoke, don't be obese, and prescreen --

Đừng hút thuốc hoặc bị béo phì, khám tầm soát

get rid of about two-thirds of early cancers

ngăn ngừa hai phần ba số bệnh ung thư sớm

and cardiovascular disease.

và bệnh tim mạch.

The number one indicator or signal that you'll make it to triple digits:

Tín hiệu số một cho thấy rằng bạn sẽ sống trăm tuổi là:

How many people do you love?

Có bao nhiêu người mà bạn yêu?

Caretaking is the security camera --

Sự chăm sóc giống như một máy quay an ninh

we call the low-resolution security camera in our brain --

chiếc máy quay an ninh với độ phân giải thấp trong bộ não

deciding whether or not you are adding value.

quyết định ta có đang tăng giá trị hay không.

Facebook taps into our instinctive need not only to be loved,

Facebook đã tác động đến bản năng yêu và được yêu

but to love others,

của chúng ta

mostly through pictures that create empathy,

thông qua những tấm hình tạo nên sự đồng cảm

catalyze and reinforce our relationships.

xúc tác và củng cố những mối quan hệ.

Let's continue our journey down the torso.

Hãy tiếp tục chuyến đi tới phần thân.

Amazon is our consumptive gut.

Amazon là ruột.

The instinct of more is hardwired into us.

Bản chất cần nhiều hơn đã ăn sâu trong chúng ta.

The penalty for too little is starvation and malnutrition.

Hình phạt cho sự có quá ít là cơn đói và thiếu chất.

Open your cupboards, open your closets,

Hãy mở tủ đựng chén, và tủ đựng quần áo

you have 10 to 100x times what you need.

bạn có 10 tới 100 lần số bạn cần đến.

Why?

Tại sao?

Because the penalty for too little is much greater

Vì hình phạt cho "quá ít" thì nhiều hơn

than the penalty for too much.

là cho "quá nhiều".

So "more for less" is a business strategy that never goes out of style.

"Mua một tặng một" là hình thức kinh doanh không bao giờ lỗi thời.

It's the strategy of China,

Đó là chiến lược của Trung Quốc,

it's a the strategy of Walmart,

là chiến lược của Walmart

and now it's the strategy of the most successful company in the world,

và giờ đây, nó là chiến lược của công ty lớn nhất thế giới

Amazon.

Amazon.

You get more for less into your gut;

Bạn lấy "mua một tặng một" vào ruột

digest, send it to your muscular and skeletal system of consumption.

tiêu hóa và gửi nó vào hệ thống cơ và xương của sự tiêu dùng.

Moving further,

Di chuyển xa hơn,

once we know we will survive, the basic instinct,

một khi ta biết mình sẽ tồn tại; bản chất cơ bản,

we move to the second most powerful instinct,

ta sẽ tới cái thứ hai, một bản chất mạnh mẽ hơn

and that is to spread and select the strongest, smartest and fastest seed

để lựa chọn và gieo những hạt giống mạnh mẽ, thông minh, và nhanh nhất

to the four corners of the earth,

tới mọi nơi trên Trái Đất

or pick the best seed.

hoặc nhặt lấy hạt tốt nhất.

This is not a timepiece.

Nó không phải là một chiếc đồng hồ.

I haven't wound it in five years.

Tôi đã không làm xước nó trong năm năm.

It's my vain attempt to say to people,

Tôi lấy can đảm để nói với mọi người

"If you mate with me, your children are more likely to survive

"Nếu như bạn cặp với tôi, con bạn có cơ hội sống nhiều

than if you mate with someone wearing a Swatch watch."

hơn là với một ai đó đang đeo đồng hồ Swatch."

(Laughter)

(Cười)

The key to business is tapping into the irrational organs.

Chìa khóa của kinh doanh là chạm vào những cơ quan vô lý.

"Irrational" is Harvard Business School's and New York Business School's term

"Irrational" (vô lý) là từ mà trường kinh doanh Havard và New York

for fat profit margins and shareholder value.

sử dụng cho mức lợi nhuận và cổ phiếu có giá trị cao

"High-caloric paste for your children."

"Thức uống giàu năng lượng cho những đứa trẻ của bạn"

No?

Phải không?

You love your choosy mom.

Bạn yêu người mẹ khó tính của bạn.

Why choosy moms choose Jif: you love your kids more.

Tại sao những bà mẹ khó tính lại chọn Jif: bạn yêu con bạn hơn.

The greatest algorithm for shareholder creation from World War II

Thuật toán tốt nhất để tạo nên cổ đông từ Thế Chiến II

to the advent of Google

với sự ra đời của Google

was taking an average product and appealing to people's hearts.

là lấy sản phẩm tầm thường và thu hút người mua.

You're a better a mom, a better person, a better patriot

Bạn là một người mẹ tốt hơn, một người yêu nước hơn

if you buy this average soap versus this average soap.

nếu bạn mua loại xà phòng bình thường này so với loại xà phòng bình thường kia.

Now, the number one algorithm for shareholder value isn't technology.

Bây giờ, thuật toán số một cho giá trị cổ đông không phải là công nghệ.

Look at the Forbes 400.

Hãy xem danh sách Forbes 400.

Take out inherited wealth, take out finance.

Không tính tài sản thừa kế, không tính tài chính,

The number one source of wealth creation:

nguồn gốc căn bản tạo ra giàu có:

appealing to your reproductive organs.

có sức thu hút với bộ phận sinh sản của bạn.

The Lauders; the number one wealthiest man in Europe, LVMH.

Gia đình Lauders, những người giàu có nhất Châu Âu, LVMH.

Numbers two and three: H&M and Inditex.

Xếp thứ hai và ba: H&M và Intidex.

You want to target the most irrational organs for shareholder value.

Bạn muốn nhắm đến bộ phận khó chịu nhất cho giá trị các cổ đông.

As a result, these four companies -- Apple, Amazon, Facebook and Google --

Kết quả là, bốn công ty này -- Apple, Amazon, Facebook và Google --

have disarticulated who we are.

đã định nghĩa chúng ta là ai, ứng với:

God, love, consumption, sex.

Chúa, tình yêu, tiêu thụ và tình dục.

The proportion in your approach to those things is who you are,

Mức độ mà bạn tiếp cận những khía cạnh này sẽ định nghĩa bạn là ai,

and they have reassembled who we are in the form of for-profit companies.

và chúng đã định hình chúng ta dưới khuôn mẫu những công ty vị lợi.

At the end of the Great Recession,

Tại thời điểm kết thúc Đại Suy Thoái,

the market capitalization of these companies was equivalent

Vốn thị trường của những công ty này tương đương với

to the GDP of Niger.

GDP của Niger,

Now it is equivalent to the GDP of India,

và giờ thì tương đương với GDP của Ấn Độ,

having blown past Russia and Canada in '13 and '14.

vượt cả Canada và Nga vào năm 2013 và 2014.

There are only five nations

Chỉ có năm quốc gia

that have a GDP greater than the combined market capitalization

là có GDP lớn hơn giá trị vốn hóa của các công ty này

of these four firms.

gộp lại.

Something is happening, though.

Điều gì đó đang diễn ra.

The conversation just a year ago was, which CEO was more Jesus-like?

Cuộc hội thoại cách đây một năm là bàn về việc CEO sẽ nào giống Chúa Giê-su.

Who was running for president?

Ai ra tranh cử tổng thống?

Now the worm has turned.

Giờ thì mọi chuyện đã khác.

Everything they're doing is bothering us.

Mọi thứ họ làm đều được ta quan tâm.

We're worried they're tax avoiders.

Chúng ta lo về việc họ trốn thuế.

Walmart, since the Great Recession, has paid 64 billion dollars

Walmart, từ Cuộc Đại Khủng Hoảng đến nay đã đóng 64 tỷ đô

in corporate income tax;

cho thuế thu nhập doanh nghiệp;

Amazon has paid 1.4.

Amazon chỉ trả 1,4 tỷ

How do we pay our firefighters, our soldiers and our social workers

Vậy làm sao ta có đủ kinh phí dành cho đội cứu hỏa, binh lính và lao công

if the most successful companies in the world don't pay their fair share?

nếu những công ty thành công nhất trên thế giới trốn thuế?

Pretty easy.

Rất đơn giản.

That means the less successful companies have to pay

Những công ty ít thành công hơn sẽ phải trả nhiều hơn

more than their fair share.

mức họ cần đóng.

Alexa, is this a good thing?

Alexa, liệu đây có là điều tốt?

This is despite that fact --

Mặc dù vậy, đây vẫn là sự thật--

(Laughter)

(Cười)

This is despite the fact

Mặc dù vậy, sự thật là

that Amazon has added the entire market capitalization of Walmart

Amazon đã chiếm toàn bộ giá trị vốn hóa thị trường của Walmart

to its market cap in the last 19 months.

chỉ trong vòng 19 tháng gần đây.

Whose fault is it? It's our fault.

Lỗi này thuộc về ai? Đó là lỗi của chúng ta.

We're electing regulators who don't have the backbone

Chúng ta đã bỏ phiếu cho hệ thống những người không có "xương sống"

to actually go after these companies.

để chống lưng cho những công ty này.

Facebook lies to EU regulators

Facebook lừa dối EU

and says, "It would be impossible for us to share the data

và nói, "Sẽ là bất khả thi đối với việc chia sẻ dữ liệu

between our core platform and our proposed acquisition of WhatsApp.

giữa nền tảng cốt lõi của chúng tôi và cả việc mua lại của WhatsApp.

Approve the merger."

Hãy chấp thuận sự hợp nhất."

They approve the merger and then -- spoiler alert! -- they figure it out.

EU đã đồng ý hợp nhất và rồi -- cảnh báo bảo mật -- và họ nhận ra

And the EU says, "I feel lied to.

và EU nói, "Chúng tôi thấy bị lừa

We're fining you 120 [million] dollars,"

Chúng tôi phạt các ông 120 tỷ đô,"

about .6 percent of the acquisition price of 19 billion dollars.

khoảng 0,6% giá trị thương vụ mua lại ứng với 19 tỷ đô.

If Mark Zuckerberg could take out an insurance policy

Nếu Mark Zuckerberg có thể sử dụng chính sách bảo hiểm

that the acquisition would go through for .6 percent,

rằng vụ mua lại sẽ thông qua với chỉ 0,6 phần trăm,

wouldn't he do it?

liệu anh ấy có làm?

Anticompetitive behavior.

Hành vi phi cạnh tranh.

A two-and-a-half-billion-dollar fine,

Hai tỷ rưỡi đô la Mỹ,

three billion of the cash flow,

ba tỷ đô la dòng tiền mặt,

three percent of the cash on Google's balance sheet.

ba phần trăm của dòng tiền trên bảng cân đối của Google.

We are telling these companies, "The smart thing to do,

Chúng ta đang nói về những công ty này, "Điều khôn ngoan để làm,

the shareholder-driven thing to do,

điều mà cổ đông muốn làm,

is to lie and to cheat."

là lừa gạt và gian lận."

We are issuing 25-cent parking tickets

Chúng ta đang phải đóng 25 cent cho một phiếu gửi

on a meter that costs 100 dollars an hour.

cho một cái máy đo tốn 100 đô một giờ.

The smart thing to do is lie.

Lừa gạt là khôn ngoan.

Job destruction!

Sa thải hàng loạt!

Amazon only needs one person for two at Macy's.

Amazon chỉ cần một người cho hai vị trí tại Macy.

If they grow their business 20 billion dollars this year, which they will,

Nếu họ đạt mức tăng trưởng 20 tỷ đô trong năm nay, điều mà họ sẽ làm được,

we will lose 53,000 cashiers and clerks.

thì 53.000 thu ngân và nhân viên sẽ bị sa thải.

This is nothing unusual;

Điều này rất bình thường;

this has happened all through our economy,

điều này diễn ra rộng khắp xuyên suốt nền kinh tế

we've just never seen companies this good at it.

Chúng ta chưa từng thấy công ty nào làm việc đó tốt vậy.

That's one Yankee Stadium of workers.

Lượng nhân viên đủ để phủ kín chỗ SVĐ Yankee.

It's even worse in media.

Lĩnh vực truyền thông còn tệ hơn.

If Facebook and Google grow their businesses

Nếu Facebook và Google có mức tăng trưởng

22 billion dollars this year, which they will,

đạt 22 tỷ đô năm nay. điều mà họ sẽ làm được,

we're going to lose approximately 150,000 creative directors,

thì sẽ có khoảng 150.000 giám đốc sáng tạo

nhân viên kế hoạch, và người viết bài bị sa thải.

planners and copywriters.

Or we can fill up two-and-a-half Yankee Stadiums

Nói cách khác, lượng người đó lấp đầy 2,5 SVĐ Yankee

and say, "You are out of work, courtesy of Amazon."

và nói, "Bạn không cần đi làm nữa, Amazon đã cho bạn nghỉ."

We now get the majority of our news from our social media feeds,

Chúng ta giờ tiếp cận với tin tức chủ yếu thông qua mạng xã hội,

and the majority of our news coming off of social media feeds is ...

và phần lớn những thông tin trên MXH đó đều là

fake news.

tin giả mạo.

(Laughter)

(Cười)

I am not allowed to be political or use curse words,

Tôi không được phép thể hiện quan điểm chính trị hay chửi thề,

or talk about religion in class,

hoặc nói về tôn giáo trong lớp,

so I can definitely not say,

vì thế tôi hoàn toàn không thể nói,

"Zuckerberg has become Putin's bitch."

"Zuckerberg đã trở thành con đĩ của Putin"

I definitely cannot say that.

Tôi chắc chắn không thể nói điều đó.

(Laughter)

(Cười)

Their defense:

Họ biện bạch:

"Facebook is not a media company; it's a technology company."

"Facebook không phải là công ty truyền thông; mà là công ty công nghệ."

You create original content,

Bạn tự tạo ra nội dung gốc,

you pay sports leagues to give you original content,

rồi bạn tài trợ giải đấu thể thao để họ cho bạn tác quyền,

you run advertising against it -- boom! -- you're a media company.

rồi chạy quảng cáo trên đó! Bùm -- bạn là công ty truyền thông.

Just in the last few days,

Chỉ trong vài ngày gần đây,

Sheryl Sandberg has repeated this lie, that "We are not a media company."

Sheryl Sandberg luôn lặp lại lời dối trá: Chúng tôi không phải công ty truyền thông.

Facebook has openly embraced the margins of celebrity

Facebook đã rộng mở đón nhận lợi nhuận từ những người nổi tiếng

and the influence of a media company

và cả sự ảnh hưởng của một công ty truyền thông

yet seems to be allergic to the responsibilities

nhưng có vẻ như dị ứng với trách nhiệm

of a media company.

của một công ty truyền thông.

Imagine McDonald's.

Tưởng tượng McDonald's.

We find 80 percent of their beef is fake,

Chúng tôi phát hiện 80% thịt bò của họ là giả,

and it's giving us encephalitis,

và có thể gây ra viêm màng não,

and we're making terrible decisions.

và ta đang tạo ra những quyết định khủng khiếp.

And we say, "McDonald's, we're pissed off!"

Và chúng ta nói, "McDonald's, chúng tôi nổi điên rồi!"

And they say, "Wait, wait --

Và họ nói, "Gượm đã, --

chúng tôi không phải nhà hàng thức ăn nhanh

we're not a fast-food restaurant,

we're a fast-food platform."

mà chỉ là nền tảng bán đồ ăn nhanh."

(Laughter)

(Cười)

These companies and CEOs wrap themselves

Những công ty và cả các CEO họ bao bọc lẫn nhau

in a neon-blue pink rainbow and blue blanket

trong một cầu vồng hồng xanh neon và một tấm mền màu xanh

to create an illusionist trick from their behavior each day,

để tạo ra một mánh khóe ảo diệu từ chính hành vi của họ mỗi ngày,

which is more indicative of the spawn of Darth Vader and Ayn Rand.

điều mà còn dữ dội hơn cả Darth Vader và Ayn Rand.

Why? Because we as progressives are seen as nice but weak.

Tại sao? Vì cách chúng ta tiến bộ được xem là điều tốt nhưng lại yếu.

If Sheryl Sandberg had written a book on gun rights

Nếu Sheryl Sandberg có viết một cuốn sách về quyền sử dụng súng

or on the pro-life movement,

hoặc vể đạo luật chống phá thai,

would they be flying Sheryl to Cannes?

liệu họ có gửi thẳng Sheryl đến Cannes?

No.

Không.

And I'm not doubting their progressive values,

Tôi không nghi ngờ các giá trị tiến bộ của họ,

but it foots to shareholder value,

nhưng nó gắn liền với giá trị cho cổ đông,

because we as progressives are seen as weak.

vì những tiến bộ mà ta thấy là yếu.

They're so nice -- remember Microsoft?

Các công ty này rất tử tế -- nhìn Microsoft xem?

They didn't seem as nice,

Họ đâu có vẻ tử tế đâu,

and regulators stepped in much earlier than the regulators now,

vì các cơ quan quản lý trước đó đã can dự sớm hơn nhiều so với bây giờ,

who would never step in on those nice, nice people.

những người sẽ không bao giờ can dự đến những người tử tế đó.

I'm about to get on a plane tonight,

Tôi sẽ lên máy bay tối nay,

and I'm going to have a guy named Roy from TSA molest me.

và sẽ có một thằng tên Roy từ TSA quấy rối tôi.

If I am suspected of a DUI on the way home,

Nếu tôi bị nghi ngờ vi phạm lái xe trong lúc say trên đường về,

I can have blood taken from my person.

tôi có thể bị lấy đi máu của mình.

But wait! Don't tap into the iPhone --

Nhưng khoan! Đừng có chạm vào cái iPhone

it's sacred.

Nó rất thiêng liêng.

This is our new cross.

Đây là thập giá của chúng ta.

It shouldn't be the iPhone X,

Nó không phải là iPhone X đâu,

it should be called the "iPhone Cross."

mà nên gọi là "iPhone Thập Giá"

We have our religion; it's Apple.

Chúng ta đang có một tôn giáo mới là Apple.

Our Jesus Christ is Steve Jobs,

Chúa của chúng ta là Steve Jobs,

and we've decided this is holier than our person, our house

và chúng ta đã tôn thờ nó hơn chính thân thể của ta, nhà của ta

or our computer.

hoặc máy tính của ta.

We have become totally out of control

Chúng ta thực sự đã đi quá giới hạn

with the gross idolatry of innovation and of youth.

với sự sùng bái cái thập giá của sự cải tiến và của giới trẻ.

We no longer worship at the altar of character,

Chúng ta đã không còn cầu nguyện dưới những vị thánh

of kindness,

của sự tử tế nữa,

but of innovation and people who create shareholder value.

mà là thánh của sự cải tiến và người tạo nên giá trị cho cổ đông.

Amazon has become so powerful in the marketplace,

Amazon đã trở thành thế lực lớn trên thị trường,

it can conduct Jedi mind tricks.

nó có thể chi phối công nghệ.

It can begin damaging other industries just by looking at them.

Nó còn có thể gây hại đến các ngành khác chỉ bằng cái nháy mắt.

Nike announces they're distributing on Amazon, their stock goes up,

Nike nói họ phân phối hàng trên Amazon, cổ phiếu họ liền tăng giá,

every other footwear stock goes down.

và nhuộm đỏ cổ phiếu của các hãng giày còn lại..

When Amazon stock goes up, the rest of retail stocks go down,

Khi cổ phiếu của Amazon tăng giá, thì điều tương tự xảy ra,

because they assume what's good for Amazon is bad for everybody else.

vì họ giả định điều gì tốt cho Amazon thì sẽ xấu cho các hãng còn lại.

They cut the cost on salmon 33 percent when they acquired Whole Foods.

Họ giảm giá cá hồi đến 33% khi họ thâu tóm Whole Foods.

In between the time they announced the acquisition of Whole Foods

Trong khoảng thời gian đây công bố thông tin thương vụ Whole Foods

and when it closed,

và khi hoàn tất,

Kroger, the largest pure-play grocer in America,

Kroger, chuỗi bán lẻ thuần túy lớn nhất tại Mỹ,

shed a third of its value,

mất đi một phần ba giá trị của nó,

because Amazon purchased a grocer one-eleventh the size of Kroger.

vì Amazon đầu tư một chuỗi bán lẻ chỉ bằng một phần mười một Kroger.

I got very lucky.

Tôi rất may mắn.

I predicted the acquisition of Whole Foods by Amazon

Tôi dựa đoán thương vụ thâu tóm Whole Foods của Amazon

the week before it happened.

một tuần ngay trước khi nó được hoàn tất.

This is me boasting; I said this publicly in the media.

Tôi đã chém gió trước truyền thông:

This was the largest acquisition in their history,

đây là thương vụ thâu tóm lớn nhất trong lịch sử,

they'd never made an acquisition over a billion,

chưa bao giờ có thương vụ nào có giá hơn một tỷ đô.

and people asked, "How did you know this?"

Mọi người hỏi, "Làm sao ông biết được?"

So I'm letting this very impressive audience in on the secret.

Vì thế tôi đã gây ấn tượng cho khán thính giả bằng cách nói sự thật.

How did I know this?

Làm sao tôi biết được?

I'm going to tell you how I knew.

Tôi sẽ nói những gì tôi biết.

I bark at Alexa all day long

Tôi đã nói cả ngày với Alexa

and try to figure out what's going on.

cố để diễn giải chuyện gì đang diễn ra.

(Scott Galloway) Alexa, buy whole milk.

(Scott Galloway) Alexa, mua sữa tươi.

(Alexa) I couldn't find anything for whole milk,

(Alexa) Tôi không thể thấy hộp sữa tươi nào,

so I've added whole milk to your shopping list.

vì thế tôi sẽ thêm sữa tươi vào danh sách mua.

SG: Then I asked,

SG: Rồi tôi yêu cầu,

(SG) Alexa, buy organic foods.

(SG) Alexa, mua thực phẩm hữu cơ.

(Alexa) The top search result for organic food

(Alexa) Tìm kiếm hàng đầu cho thực phẩm hữu cơ

is Plum Organics baby food, banana and pumpkin,

là Mận hữu cơ, chuối và bí rợ,

12-pack of four ounces each.

bốn ounces một tá.

It's 15 dollars total.

tổng là 15 đô.

Would you like to buy it?

Bạn có muốn mua không?

SG: And then, as often happens at my age,

SG: Sau đó, điều thường xảy ra ở tuổi này

I got confused.

tôi bị rối trí.

(SG) Alexa, buy whole foods.

(SG) Alexa, mua thực phẩm tươi.

(Alexa) I have purchased the outstanding stock of Whole Foods Incorporated

(Alexa) Tôi đã mua một lượng lớn cổ phiếu của Whole Foods

at 42 dollars per share.

với 42 đô một cổ phiếu.

I have charged 13.7 billion to your American Express card.

Tôi đã thanh toán 13,7 tỷ đô trong thẻ thanh toán American Express của bạn.

(Laughter)

(Cười)

SG: I thought that'd be funnier.

SG: Tôi nghĩ cái này nhộn hơn.

(Laughter)

(Cười)

We've personified these companies,

Chúng tôi nhân cách hóa các công ty

and just as when you're really angry over every little thing someone does

và chỉ khi bạn giận ai đó vì những điều nhỏ nhặt họ làm

in your life and relationships,

trong đời bạn và cả mối quan hệ

you've got to ask yourself,

bạn cần tự hỏi chính mình,

"What's going on here? Why are we so disappointed in technology?"

"Điều gì đang diễn ra? và tại sao ta lại thất vọng về công nghệ?"

I believe it's because the ratio of one-percent pursuit

Tôi tin rằng đó là tỷ lệ của một phần trăm theo đuổi

of shareholder value

giá trị cổ đông

and 99 percent the betterment of humanity

và 99 phần trăm vì sự phát triển của nhân loại

that technology used to play

mà công nghệ thường được dùng

has been flipped,

đã bị thay đổi,

and now we're totally focused on shareholder value instead of humanity.

và giờ chúng ta hoàn toàn chú tâm vào giá trị cổ đông thay vì nhân loại.

One hundred thousand people came together for the Manhattan Project

Một trăm ngàn người đã tập hợp trong dự án Manhattan

and literally saved the world.

và thật sự đã cứu thế giới.

Technology saved the world.

Công nghệ giải cứu thế giới

My mother was a four-year-old Jew living in London at the outset of the war.

Mẹ tôi chỉ là một cô bé Do Thái bốn tuổi sống tại London lúc cuộc chiến khởi tranh.

If we had not won the footrace towards splitting the atom,

Nếu ta không chiến thắng cuộc đua hướng đến phân tách hạt nhân,

would she have survived?

liệu bà ấy có sống nổi?

It's unlikely.

Cũng không chắc nữa.

Twenty-five years later,

Hai mươi lăm năm sau,

the most impressive accomplishment, arguably, ever in all of humankind:

Thành tựu ấn tượng nhất, gây tranh cãi nhất, đối với nhân loại:

put a man on the moon.

đưa người lên mặt trăng.

Four hundred thirty thousand Canadians, British and Americans came together,

Bốn trăm ba mươi ngàn người Canada, Anh và Mỹ hợp sức,

again, with very basic technology,

và với, những công nghệ cơ bản,

and put a man on the moon.

đã đưa được người lên mặt trăng.

Now we have the 700,000 best and brightest,

Giờ thì chúng ta có 700.000 người tốt nhất và sáng suốt nhất,

and these are the best and brightest from the four corners of the earth.

được tập hợp từ mọi ngóc ngách trên thế giới.

They are literally playing with lasers relative to slingshots,

Họ đúng nghĩa làm việc với la-de hợp với súng cao su,

relative to the squirt gun.

kết hợp với súng phun.

They have the GDP of India to work at.

Họ có nguồn tài trợ bằng với GDP của cả Ấn Độ.

And after studying these companies for 10 years,

Và sau khi nghiên cứu những công ty này trong 10 năm,

I know what their mission is.

Tôi biết sứ mạng của họ là gì.

Is it to organize the world's information?

Đó là tổ chức lại thông tin của thế giới?

Is it to connect us?

Hay là kết nối tất cả chúng ta?

Is it to create greater comity of man?

Hay tạo ra những điều tốt đẹp cho con người?

It isn't.

Đều không phải.

I know why we have brought together --

Tôi biết tại sao chúng ta phải đoàn kết.

I know that the greatest collection of IQ capital and creativity,

Tôi biết tập hợp của những bộ óc vĩ đại nhất về IQ và sáng tạo,

that their sole mission is:

để thực hiện sứ mệnh là:

to sell another fucking Nissan.

bán thêm một cái Nissan chết tiệt.

My name is Scott Galloway, I teach at NYU, and I appreciate your time.

Tên tôi là Scott Galloway, dạy tại NYU, rất cảm ơn thời gian của các bạn.

(Applause)

(Vỗ tay)

Chris Anderson: Not planned,

Chris Anderson: Thực sự,

but you prompted some questions in me, Scott.

bài nói của anh làm tôi thắc mắc vài thứ đấy, Scott.

(Laughter)

(Cười)

That was a spectacular rant.

Đây là một sự lên án mạnh mẽ.

SG: Is this like Letterman?

SG: Có giống Letterman không?

When you do well, he calls you onto the couch?

Khi bạn làm việc tốt, ông ta sẽ gọi bạn lên ghế bành?

CA: No, no, you're going to the heart of the conversation right now.

CA: Không, không, tôi sẽ đi thẳng luôn vào vấn đề.

Everyone's aware that after years of worshipping Silicon Valley,

Mọi người nhận ra, sau nhiều năm tôn thờ Thung lũng Silicon,

suddenly the worm has turned

bất thình lình mọi thứ chuyển đổi

and in such a big way.

và chuyển đổi mau chóng.

To some people here, it will just feel like you're piling on,

Với một vài thính giả ở đây, giống như anh đang thêm dầu vào lửa.

you're kicking the kids who've already been kicked to pieces anyway.

Anh đả kích những vấn đề vốn đã bị đả kích rồi.

Don't you feel any empathy for them at all?

Liệu anh có chia sẻ chút đồng cảm với họ?

SG: None whatsoever.

SG: Không hề chút nào.

Look, this is the issue:

Nhìn này, đây là vấn đề:

it's not their fault, it's our fault.

Rõ không phải lỗi của họ, mà là của ta.

They're for-profit companies.

Họ là những công ty vị lợi.

They're not concerned with the condition of our souls.

Họ không quan tâm gì đến điều kiện của chúng ta.

They're not going to take care of us when we get older.

Họ cũng chẳng quan tâm chúng ta những lúc về già.

We have set up a society that values shareholder value over everything,

Chúng ta đang làm cho giá trị của cổ đông vượt lên trên mọi thứ,

and they're doing what they're supposed to be doing.

và họ đang làm điều họ phải làm.

But we need to elect people,

Nhưng chúng ta cần lựa chọn,

and we need to force ourselves to force them

và chúng ta cần gây áp lực lên họ

to be subject to the same scrutiny

để họ phải chịu sự giám sát

that the rest of business endures, full stop.

đảm bảo việc kinh doanh trong tầm kiểm soát.

CA: There's another narrative

CA: Vẫn còn một phần khác

that is arguably equally consistent with the facts,

được cho là tương đương với thực tế,

which is that there actually is good intent in much of the leadership --

là thực sự là ý định tốt trong công tác lãnh đạo --

I won't say everyone, necessarily --

tôi không nói là tất cả mọi người,

many of the employees.

nhưng hẳn là có rất nhiều người.

We all know people who work in those companies,

Chúng ta đều biết người làm việc tại những công ty đó,

and they still are pretty convincing that their mission is to --

và họ vẫn được thuyết phục sứ mệnh của họ là gì --

so, the alternative narrative is that there have been

thế nên có khả năng hậu quả ta thấy

unintended consequences here,

là ngoài mong muốn,

that the technologies that we're unleashing,

rằng công nghệ đang được ứng dụng,

the algorithms, that we're attempting to personalize the internet, for example,

thuật toán nhằm giúp gia tăng cá nhân hóa internet, ví dụ như,

have A, resulted in weird effects like filter bubbles

A, tạo ra những hiệu ứng lạ như lọc bong bóng

that we weren't expecting;

điều chúng ta không mong đợi;

and B, made themselves vulnerable to weird things like --

và B, làm cho họ dễ tổn thương với những điều lạ như --

oh, I don't know, Russian hackers creating accounts

ồ, tôi không biết nữa, hacker người Nga tạo tài khoản

and doing things that we didn't expect.

và làm những điều ta không ngờ được.

Isn't the unintended consequence a possibility here?

Chẳng phải những hậu quả không lường trước có khả năng xảy ra ở đây sao?

SG: I don't think --

SG: Tôi không nghĩ --

I'm pretty sure, statistically,

Tôi khá chắc, theo thống kê,

they're no less or better people than any other organization

họ không tốt hơn hay xấu hơn những tổ chức khác

that has 100,000 or more people.

có 100.000 người hoặc hơn.

I don't think they're bad people.

Tôi không nghĩ họ là người xấu.

As a matter of fact, I would argue

Thật sự là, tôi sẽ đồng ý

that there's a lot of very civic-minded, decent leadership.

rằng có rất nhiều lãnh đạo rất dân chủ, hợp lý.

But this is the issue:

Nhưng vấn đề là:

when you control 90 percent points of share in a market, search,

khi bạn kiểm soát 90 phần trăm thị trường

that is now bigger than the entire advertising market of any nation,

lớn hơn cả một thị trường truyền thông của bất kỳ quốc gia nào,

and you're primarily compensated and trying to develop economic security

và bạn chủ yếu được trả lương và cố gắng để phát triển an ninh kinh tế

for you and the families of your employees,

cho bạn và cả gia đình của nhân viên,

to increase that market share,

để gia tăng thị phần,

you can't help but leverage all the power at your disposal.

Bạn không thể làm gì ngoại trừ việc tận dụng nguồn lực.

And that is the basis for regulation,

và đó là nền tảng của sự điều chỉnh,

and it's the basis for the truism throughout history

và nó cũng là nền tảng cho chân lý suốt lịch sử

that power corrupts.

đã thúc đẩy tham nhũng.

They're not bad people;

Họ không phải người xấu;

we've just let them get out of control.

chúng ta chỉ làm họ mất kiểm soát.

CA: So maybe the case is slightly overstated?

CA: Có thể trường hợp này hơi quá phóng đại?

I know at least a bit --

Tôi biết một chút về--

Larry Page, for example, Jeff Bezos --

Larry Page, Jeff Bezos --

I don't actually believe they wake up thinking,

Tôi không tin rằng họ thức dậy và nghĩ,

"I've got to sell a fucking Nissan."

"Tôi phải bán được một cái Nissan chết tiệt."

I don't think they think that.

Tôi không nghĩ họ nghĩ như vậy.

I think they are trying to build something cool, and are probably,

Tôi nghĩ rằng họ đang cố để xây dựng một cái gì đó thú vị và có lẽ,

in moments of reflection,

trong thời khắc suy tư chiêm nghiệm

as horrified that some of the things that have happened as we might be.

cũng hoảng sợ về một vài điều có thể xảy ra như với chúng ta.

So is there a different way of framing this,

Vậy là có một cách khác để định hình điều này,

to say that when your model is advertising,

để nói rằng khi mô hình của bạn là quảng cáo,

that there are dangers there that you have to take on more explicitly?

rằng có những mối nguy hiểm ở đó mà bạn phải đảm nhận một cách rõ ràng hơn?

SG: I think it's very difficult to set an organization up as we do,

SG: Tôi nghĩ nó rất khó để thiết lập một tổ chức như chúng ta làm,

to pursue shareholder value above all else.

để theo đuổi giá trị của cổ đông trên hết.

They're not non-profits.

Họ không phi lợi nhuận.

The reason people go to work there is they want to create economic security

Lý do mọi người đi làm ở đó là họ muốn tạo ra sự an toàn về kinh tế

for them and their families,

cho họ và gia đình,

mostly first and foremost.

phần lớn là như thế.

And when you get to a point where you control so much economic power,

Và khi bạn đến một điểm mà bạn kiểm soát quá nhiều quyền lực kinh tế,

you use all the weapons at your disposal.

bạn sử dụng chúng theo ý của bạn.

I don't think they're bad people,

Tôi không nghĩ họ là người xấu,

but I think the role of government and the role of us as consumers

nhưng tôi nghĩ vai trò của chính phủ và vai trò của chúng ta

and people who elect our officials

với tư cách người dùng và người bầu ra chính phủ

is to ensure that there are some checks here.

là đảm bảo rằng sẽ có kiểm tra chặt chẽ.

And we have given them the mother of all hall passes

Và chúng ta đã cho họ nhiều đặc quyền đặc lợi

because we find them just so fascinating.

bởi vì chúng ta thấy chúng thật hấp dẫn.

CA: Scott, eloquently put, spectacularly put.

CA: Scott, hùng hồn, ngoạn mục.

Mark Zuckerberg, Jeff Bezos, Larry Page, Tim Cook, if you're watching,

Mark Zuckerberg, Jeff Bezos, Larry Page, Tim Cook, nếu đang xem,

you're welcome to come and make the counterargument as well.

các bạn được chào đón đến đây và đưa ra quan điểm ngược lại.

Scott, thank you so much.

Scott, cảm ơn anh.

SG: Thanks very much.

SG: Cảm ơn anh.

(Applause)

(vỗ tay)