Jamie Drummond: Let's crowd-source the world's goals

Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast

Translator: Trang Pham Reviewer: Hoang Le

So let me start by taking you back,

Hãy để tôi đưa quý vị ngược thời gian,

back into the mists of your memory

về những khoảng trống trong trí nhớ của quý vị

to perhaps the most anticipated year in your life,

có lẽ là về năm được mong chờ nhiều nhất trong cuộc đời của quý vị,

but certainly the most anticipated year

nhưng chắc chắn là năm được mong chờ nhiều nhất

in all human history:

trong lịch sử nhân loại:

the year 2000. Remember that?

năm 2000. Quý vị còn nhớ chứ?

Y2K, the dotcom bubble,

Sự cố máy tính Y2K, bong bóng dotcom

stressing about whose party you're going to go to

căng thẳng về bữa tiệc của ai mà quý vị sẽ đi đến

as the clock strikes midnight,

khi mà đồng hồ điểm nửa đêm,

before the champagne goes flat,

trước khi sâm banh được mở,

and then there's that inchoate yearning

vào thời khắc bắt đầu của những mong ước

that was felt, I think, by many, that the millennium,

trong thiên niên kỉ mới

that the year 2000, should mean more,

tôi nghĩ rằng con số 2000 có nhiều ý nghĩa hơn

more than just a two and some zeroes.

là chỉ một con số 2 và vài số 0

Well, amazingly, for once, our world leaders

Ngạc nhiên thay, những nhà lãnh đạo thế giới

actually lived up to that millennium moment

thật ra vẫn thấy hài lòng với thời khắc ấy

and back in 2000 agreed to some

và trở lại năm 2000 để đồng ý với

pretty extraordinary stuff:

những điều phi thường như là

visionary, measurable, long-term targets

những mục tiêu dài hạn, có tầm nhìn và khả thi

called the Millennium Development Goals.

hay Mục tiêu Phát triển Thiên niên kỉ

Now, I'm sure you all keep a copy of the goals

Tôi chắc rằng các bạn đều đang giữ một bản sao các mục tiêu

under your pillow, or by the bedside table,

dưới gối của mình hay trên bàn cạnh giường

but just in case you don't,

để phòng trường hợp

and your memory needs some jogging,

trí nhớ của bạn cần được xới lên

the deal agreed then goes like this:

Sự thỏa thuận sau đó sẽ đến thế này:

developing countries promised to at least halve

các nước phát triển cam đoan giảm phân nửa

extreme poverty, hunger and deaths from disease,

tỉ lệ nghèo, đói và chết vì bệnh tật

alongside some other targets, by 2015,

chạy theo vài mục tiêu khác đến năm 2015

and developed nations promised to help them

Các quốc gia phát triển cam đoan sẽ giúp họ

get that done by dropping debts,

đạt được mục tiêu bằng giảm các khoản nợ

increasing smart aid, and trade reform.

tăng viện trợ và cải thiện thương mại

Well, we're approaching 2015,

Chúng ta đang ở năm 2015

so we'd better assess, how are we doing on these goals?

Vì thế mà chúng ta tốt hơn là nên đánh giá, chúng ta thực hiện đến đâu rồi những mục tiêu đó?

But we've also got to decide, do we like such global goals?

Nhưng chúng ta cũng phải quyết định rằng chúng ta có thích những mục tiêu toàn cầu đó không?

Some people don't. And if we like them, we've got to decide

Vài người không. Và nếu chúng ta thích, chúng ta phải đưa ra quyết định

what we want to do on these goals going forward.

cái mà chúng ta muốn làm hướng về các mục tiêu kia

What does the world want to do together?

Cả thế giới muốn làm cùng nhau điều gì?

We've got to decide a process by which we decide.

Chúng ta phải quyết định một quy trình

Well, I definitely think these goals are worth building on

Tôi tất nhiên nghĩ những mục tiêu trên thì

and seeing through, and here's just a few reasons why.

rất đáng để phát triển với các lí do sau:

Incredible partnerships between the private sector,

Liên kết giữa tư nhân

political leaders, philanthropists

các chính trị gia, những người thiện nguyện

and amazing grassroots activists

và những nhà hoạt động cấp cơ sở

across the developing world,

ở các nước đang phát triển

but also 250,000 people marched in the streets

và cả 250.000 người diễu hành trên đường phố

of Edinburgh outside this very building

ở Edinburg bên ngoài ngay chính tòa nhà này của tổ chức

for Make Poverty History.

Make Poverty History (làm cho đói nghèo thành quá khứ)

All together, they achieved these results:

Họ đã đạt được những kết quả như

increased the number of people on anti-retrovirals,

tăng số người được sử dụng thuốc ARV (bệnh lao)

life-saving anti-AIDS drugs;

thuốc kéo dài cuộc sống và ngăn AIDS

nearly halved deaths from malaria;

giảm được gần phân nửa số người chết vì sốt rét

vaccinated so many that 5.4 million lives will be saved.

5,4 triệu mạng sống được cứu nhờ được tiêm vacccin

And combined, this is going to result

Và tổng hợp lại, đây sẽ là kết quả

in two million fewer children dying every year,

2 triệu trẻ em được cứu sống mỗi năm

last year, than in the year 2000.

vào năm vừa qua, so với năm 2000

That's 5,000 fewer kids dying every day,

Vậy là 5000 trẻ em được cứu sống mỗi ngày

ten times you lot not dead every day,

Gấp 10 lần số khán giả ở đây được cứu sống mỗi ngày

because of all of these partnerships.

bởi vì các liên kết phối hợp trên.

So I think this is amazing living proof of progress

Nên tôi nghĩ đây là bằng chứng sống đáng ngạc nhiên

that more people should know about,

mà mọi người nên biết

but the challenge of communicating this kind of good news

nhưng thách thức để phổ biến những tin tức tốt này

is probably the subject of a different TEDTalk.

nên là chủ để của các buổi TEDTalk khác.

Anyway, for now, anyone involved in getting these results,

Dù gì đi nữa, với những người tham gia để có được những kết quả này

thank you. I think this proved these goals are worth it.

xin cảm ơn. Những kết quả này cho thấy các mục tiêu thiên niên kỉ là đáng có.

But there's still a lot of unfinished business.

Nhưng vẫn có nhiều vấn đề chưa giải quyết

Still, 7.6 million children die every year of preventable,

Vẫn còn 7,6 triệu trẻ em chết hàng năm vì các căn bệnh có thể ngăn ngừa

treatable diseases,

và chữa trị được

and 178 million kids are malnourished

và 178 triệu trẻ suy dinh dưỡng

to the point of stunting, a horrible term

ở mức độ thấp còi

which means physical and cognitive lifelong impairment.

đến nỗi mang theo sự suy yếu về thể chất và nhận thức suốt đời

So there's plainly a lot more to do on the goals we've got.

Vì thế mà có nhiều thứ phải làm hơn nữa với các mục tiêu đã đặt ra

But then, a lot of people think there are things

Nhưng có rất nhiều người nghĩ có những thứ

that should have been in the original package

nên ghi lại ở bản mục tiêu ban đầu

that weren't agreed back then that should now be included,

không được chấp thuận khi đó, thì bây giờ nên được tính đến

like sustainable development targets,

như các mục tiêu phát triển bền vững

natural resource governance targets,

quản trị tài nguyên thiên nhiên

access to opportunity, to knowledge,

thêm cơ hội, tiến đến tri thức

equity, fighting corruption.

sự bình đẳng, chống tham nhũng

All of this is measurable and could be in the new goals.

Tất cả đều đo đạc được và nên có trong mục tiêu mới

But the key thing here is,

Mấu chốt ở đây là

what do you think should be in the new goals?

bạn thấy các mục tiêu mới nên có gì?

What do you want?

Bạn muốn gì trong các mục tiêu này?

Are you annoyed that I didn't talk about gender equality

Bạn có thấy khó chịu khi tôi không nói gì về bình đẳng giới

or education?

hay giáo dục không?

Should those be in the new package of goals?

2 vấn đề trên có nên nằm trong các mục tiêu mới?

And quite frankly, that's a good question,

Đây là câu hỏi hay

but there's going to be some tough tradeoffs

nhưng sẽ có nhiều đánh đổi khó khăn

and choices here, so you want to hope

và cơ hội, cho nên bạn muốn hi vọng

that the process by which the world decides

rằng quá trình mà thế giới quyết định

these new goals is going to be legitimate, right?

những mục tiêu mới này phải phù hợp, đúng không?

Well, as we gather here in Edinburgh,

Khi chúng ta đang ở đây tại Edinburgh,

technocrats appointed by the U.N. and certain governments,

cá chuyên gia chính trị được cử bới UN và vài chính phủ

with the best intentions, are busying themselves

đang bận bịu

designing a new package of goals,

thiết kế ra những mục tiêu mới

and currently they're doing that through pretty much the same old

và họ đang dùng quy trình cũ rích, hạn hẹp, từ trên xuống

late-20th-century, top-down, elite, closed process.

từ cuối thế kỉ 20.

But, of course, since then, the Web and mobile telephony,

Nhưng kể từ khi đó, Internet và mạng điện thoại,

along with ubiquitous reality TV formats

cùng với dạng TV thực tế

have spread all around the world.

đã phủ sóng khắp trên thế giới

So what we'd like to propose is that we use them

Chúng ta đề nghị sử dụng những hình thức này

to involve people from all around the world

để kéo mọi người trên thế giới tham gia

in an historic first: the world's first truly global

lần đầu tiên trong lịch sử: cuộc bỏ phiếu và tham khảo

poll and consultation, where everyone everywhere

ý kiến toàn cầu. Mọi người ở khắp mọi nơi

has an equal voice for the very first time.

lần đầu tiên có tiếng nói ngang nhau.

I mean, wouldn't it be a huge historic missed opportunity

Chẳng phải sẽ bỏ lỡ 1 cơ hội lịch sử to lớn

not to do this, given that we can?

nếu không làm, trong khi khả năng có thể?

There's hundreds of billions of your aid dollars at stake,

Có hàng trăm triệu tiền cứu trợ đang trong nguy cơ,

tens of millions of lives, or deaths, at stake,

hàng chục triệu mạng sống trong nguy hiểm

and, I'd argue, the security and future

và ngay cả an ninh và tương lai

of you and your family is also at stake.

của bạn và người thân cũng có nguy cơ.

So, if you're with me, I'd say there's three essential steps

Nếu bạn đồng ý với tôi, vậy thì có 3 bước cơ bản

in this crowdsourcing campaign:

trong chiến dịch phân bổ việc cho cộng đồng này:

collecting, connecting and committing.

thu thập, kết nối và cam kết.

So first of all, we've got to ground this campaign

Việc đầu tiên là phải hướng chiến dịch này

in core polling data.

tới dữ liệu thăm dò ý kiến.

Let's go into every country that will let us in,

Hãy tới các quốc gia cho phép chúng ta

ask 1,001 people what they want

rồi hỏi 1,001 người xem họ muốn

the new goals to be, making special efforts

những mục tiêu mới gì, cố gắng tiếp cận

to reach the poorest, those without access

người nghèo hơn, những người sử dụng

to modern technology, and let's make sure that their views

đồ điện tử hiện đại, và đảm bảo ý kiến của họ

are at the center of the goals going forward.

được cân nhắc trong các mục tiêu mới

Then, we've got to commission a baseline survey

Vậy thì ta phải có phiếu điều tra cơ bản

to make sure we can monitor and progress the goals

để đảm bảo có thể giám sát và thúc đẩy

going forward. The original goals didn't really have

các mục tiêu. Các mục tiêu Thiên niên kỉ ban đầu

good baseline survey data,

không có dữ liệu điều tra cơ bản tốt,

and we're going to need the help of big data through all of this process to make sure

và chúng ta sẽ cần đến dữ liệu chung trong suốt quá trình để đảm bảo

we can really monitor the progress.

có thể thực sự giám sát được quá trình.

And then we've got to connect with the big crowd.

Và rồi ta cần kết nối với số đông.

Now here, we see the role for an unprecedented coalition

Hiện nay, chúng ta thấy vai trò của 1 liên minh chưa từng có

of social media giants and upstarts,

giữa mạng xã hội và những người giàu lên nhanh chóng,

telecoms companies, reality TV show formats,

công ty truyền thông, dạng chương trình truyền hình thực tế,

gaming companies, telecoms, all of them together

công ty trò chơi, truyền thông, tất cả

in kind of their "We Are The World" moment.

đều trong thời khắc "Chúng ta là thế giới"

Could they come together and help

Liệu các bên có thể hợp tác và giúp

the Millennium Development Goals get rebranded

xây dựng lại thương hiệu từ Mục tiêu Phát triển Thiên niên kỉ

into the Millennial Generation's Goals?

sang Mục tiêu của Thế hệ Kỉ nguyên?

And if just five percent of the five billion plus

Nếu chỉ 5% của hơn 5 tỷ người

who are currently connected made a comment,

lên tiếng

and that comment turned into a commitment,

và chuyển thành cam kết thì trong mạng lưới của họ

we could crowdsource a force of 300 million people

chúng ta đã có được 300 triệu người

around the world to help see these goals through.

trên thế giới cùng chung sức thực hiện các mục tiêu này.

If we have this collected data, and this connected crowd,

Nếu chúng ta có dữ liệu tổng hợp này, và đám đông cùng kết nối,

based upon our experience of campaigning

dựa vào kinh nghiệm làm chiến dịch

and getting world leaders to commit,

và gây ảnh hưởng để các chính trị gia cam kết

I think world leaders will commit

tôi thấy các chính trị gia sẽ cam kết

to most of the crowdsourced recommendations.

với hầu hết các lời khuyên của cộng đồng.

But the question really is, through this process

Nhưng câu hỏi là trong suốt quá trình

will we all have become committed?

liệu tất cả mọi người có cam kết không?

And if we are, are we ready to iterate, monitor

Và nếu có cam kết thì chúng ta đã sẵn sàng để nhắc lại, giám sát

and provide feedback, make sure these promises

và đưa ra phản hồi, đảm bảo những lời hứa này

are really delivering results?

sẽ mang đến kết quả?

Well, there's some fantastic examples here to scale up,

Tôi có vài dẫn chứng tuyệt vời đây để chia sẻ với các bạn

mostly piloted within Africa, actually.

và thực ra hầu hết được thực hiện ở Châu Phi.

There's Open Data Kenya, which geocodes

Có Dữ liệu Mở tại Kenya, một dự án mật mã theo địa lý

and crowdsources information about where projects are,

và trao cho cộng đồng thông tin về các dự án ở đâu,

are they delivering results.

đang đem lại kết quả

Often, they're not in the right place.

Thường thì các dự án này không theo tiến độ.

And Ushahidi, which means "witness" in Swahili,

Và Ushahidi, có nghĩa là "nhân chứng" trong tiếng Swahili

which geocodes and crowdsources information

là dự án mật mã hóa địa lý và trao thông tin trong cộng đồng

in complex emergencies to help target responses.

trong các trường hơp khẩn cấp phức tạp để đạt được phản ứng phù hợp.

This is some of the most exciting stuff

Đây là vài ví dụ đầy thú vị

in development and democracy,

trong phát triển và dân chủ,

where citizens on the edge of a network

nơi người dân thuộc tầng lớp lao động

are helping to force open the process

cùng tham gia giúp công khai quá trình

to make sure that the big global aid promises

để đảm bảo những hứa hẹn cứu trợ toàn cầu

and vague stuff up at the top really delivers for people

và những thứ mơ hồ mà tầng lớp cao phát cho họ

at a grassroots level and inverts that pyramid.

ở mức cơ sở và đảo lại thế kim tự tháp.

This openness, this forcing openness, is key,

Sự mở rộng, ép buộc mở rộng này quan trọng,

and if it wasn't entirely transparent already,

và nếu như không rõ ràng ngay từ đầu,

I should be open: I've got a completely transparent agenda.

tôi nên nói rõ: mục đích của tôi hoàn toàn rõ ràng.

Long-term trends suggest that this century

Những xu hướng dài hơi cho thấy thế kỉ này

is going to be a tough place to live,

sẽ là nơi khó sống,

with population increases, consumption patterns increasing,

dân số tăng, mức tiêu thụ tăng,

and conflict over scarce natural resources.

và mâu thuẫn bởi nguồn tài nguyên thiên nhiên hạn hẹp.

And look at the state of global politics today.

Hãy nhìn tình hình chính trị trên thế giới hôm nay.

Look at the Rio Earth Summit that happened just last week,

Hãy nhìn vào hội nghị Trái đất ở Rio vừa diễn ra tuần trước,

or the Mexican G20, also last week.

hay như hội nghị G20 ở Mexico cũng vào tuần trước.

Both, if we're honest, a bust.

Cả 2, nếu như chúng ta nhìn nhận thực sự, là thất bại.

Our world leaders, our global politics,

Các nhà chính trị gia của chúng ta, nền chính trị toàn cầu của chúng ta,

currently can't get it done.

không thể hoàn thành việc được.

They need our help. They need the cavalry,

Họ cần chúng ta giúp. Họ cần những chiến binh,

and the cavalry's not going to come from Mars.

và những chiến binh này sẽ không đến từ Sao Hỏa.

It's got to come from us, and I see this process

Phải đến từ chúng ta và tôi thấy quá trình

of deciding democratically in a bottom-up fashion

quyết định một cách dân chủ theo hướng dưới lên

what the world wants to work on together

thế giới muốn cùng cải thiện gì

as one vital means by which we can crowdsource

như là cách để chúng ta trao cho cộng đồng

the force to really build that constituency

sức mạnh để thực sự xây dựng kế hoạch

that's going to reinvigorate global governance

để tái sinh lại hệ thống chính trị toàn cầu

in the 21st century.

trong thế kỉ 21.

I started in 2000. Let me finish in 2030.

Tôi bắt đầu từ năm 2000. Hãy để tôi hoàn thành năm 2030.

Many people made fun of a big campaign a few years ago

Nhiều người giễu cợt 1 chiến dịch lớn vài năm trước

we had called Make Poverty History.

chúng ta gọi là Make Poverty History (làm cho đói nghèo thành quá khứ).

It was a naive thought in many people's minds,

Nhiều người cho rằng thật ngây thơ,

and it's true, it was just a t-shirt slogan

và cũng đúng, nó chỉ là 1 khẩu hiệu trên áo phông

that worked for the moment. But look.

gây hiệu ứng tức thời. Nhưng hãy nhìn xem.

The empirical condition of living under a dollar and 25

Hiện trạng sống với ít hơn 1 đô la và 25 cent

is trending down, and look where it gets to by 2030.

đang giảm, và hãy nhìn tới năm 2030

It's getting near zero.

xuống còn 0.

Now sure, progress in China and India

Sự phát triển ở Trung Quốc và Ấn Độ

and poverty reduction there was key to that,

và công tác giảm nghèo là yếu tố quan trọng,

but recently also in Africa, poverty rates are being reduced.

nhưng gần đây ở Châu Phi, tỉ lệ nghèo cũng đang giảm.

It will get harder as we get towards zero,

Sẽ càng khó hơn khi chúng ta đi tới số 0,

as the poor will be increasingly located

bới người dân nghèo sẽ tập trung nhiều hơn

in post-conflict, fragile states,

ở các nước sau chiến tranh và bấp bênh,

or maybe in middle income states

hoặc ở các nước tầm trung

where they don't really care about the marginalized.

nơi mà họ không quá quan tâm đến việc mình bị ra rìa.

But I'm confident, with the right kind of political campaigning

Nhưng tôi cho ràng với hướng chiến dịch chính trị đúng đắn

and creative and technological innovation combined

và phát minh kĩ thuật cũng như sáng tạo cộng với

working together more and more as one,

liên kết làm việc cùng nhau,

I think we can get this and other goals done.

Tôi thấy chúng ta có thể hoàn thành mục tiêu này và nhiều mục tiêu khác nữa.

Thank you. (Applause)

Cảm ơn (Vỗ tay)

(Applause)

(Vỗ tay)

Chris Anderson: Jamie, here's the puzzle to me.

Chris Anderson: Jamie, tôi có chút thắc mắc.

If there was an incident today where a hundred kids

Nếu có 1 sự việc hôm nay mà 100 đứa trẻ

died in some tragedy or where, say, a hundred kids

thiệt mạng hoặc 100 đứa trẻ

were kidnapped and then rescued by special forces,

bị bắt cóc và được giải cứu,

I mean, it would be all over the news for a week, right?

câu chuyện này sẽ lên sóng trong cả tuần, đúng không?

You just put up, just as one of your numbers there,

Anh mới vừa đưa lên, 1 trong các con số của anh,

that 5,000 -- is that the number?

5,000 - đúng không nhỉ?

Jamie Drummond: Fewer children every day.

Jamie Drummond: Được cứu sống hàng ngày.

CA: Five thousand fewer children dying every day.

CA: 5,000 trẻ em được cứu sống hàng ngày.

I mean, it dwarfs, dwarfs everything

Ý tôi là, thực tế này làm các số liệu khác nhỏ lại

that is actually on our news agenda, and it's invisible.

điều này có trên các kênh thông tin của chúng ta và trở nên vô hình.

This must drive you crazy.

Điều này chắc làm anh phát điên.

JD: It does, and we're having a huge debate in this country

JD: Đúng thế, và chúng ta đang có 1 cuộc tranh luận lớn ở đất nước này

about aid levels, for example, and aid alone is not

về mức độ cứu trợ, đó là 1 ví dụ, và chỉ cứu trợ không thôi

the whole solution. Nobody thinks it is.

thì không phải giải pháp. Chẳng ai nghĩ là giải pháp cả.

But, you know, if people saw the results of this smart aid,

Nhưng nếu như mọi người nhìn thấy kết quả của gói cứu trợ thông minh,

I mean, they'd be going crazy for it.

tôi thấy họ sẽ cuồng về giải pháp này.

I wish the 250,000 people who really did march

Tôi mong rằng 250,000 người đã diễu hành

outside this very building knew these results.

ngoài tòa nhà này biết được kết quả như thế.

Right now they don't, and it would be great to find a way

Bây giờ thì họ không biết, và sẽ thật tốt nếu như tìm được cách

to better communicate it, because we have not.

trao đổi thông tin tốt hơn, bởi vì bây giờ chúng ta chưa có cách.

Creatively, we've failed to communicate this success so far.

Chúng ta đã thất bại trong việc quảng bá về thành công này.

If those kinds of efforts just could multiply their voice

Nếu như những cố gắng như thế này có thể nhân lớn tiếng nói của họ

and amplify it at the key moments, I know for a fact

và làm lớn lên ở những lúc trọng điểm, tôi biết chắc rằng

we'd get better policy.

chúng ta sẽ có những chính sách tốt hơn.

The Mexican G20 need not have been a bust.

Hội nghị G20 ở Mexico đáng nhẽ không thất bại.

Rio, if anyone cares about the environment,

Và với Rio, nếu có ai quan tâm tới môi trường

need not have been a bust, okay?

sẽ không thất bại như vậy.

But these conferences are going on,

Những cuộc hội nghị như thế này vẫn diễn ra,

and I know people get skeptical and cynical

và tôi biết mọi người đâm ra nghi ngờ và không tin

about the big global summits and the promises

về các cuộc họp toàn cầu và những hứa hẹn

and their never being kept, but actually,

không bao giờ được giữ lời, nhưng trên thực tế,

the bits that are, are making a difference,

những phần được thực hiện đang tạo nên sự khác biệt

and what the politicians need

và những gì các nhà chính trị gia cần

is more permission from the public.

là sự cho phép của công chúng.

CA: But you haven't fully worked out the Web mechanisms, etc.

CA: Nhưng anh chưa hoàn toàn làm xong phần kĩ thuật trang web v...v...

by which this might happen.

những phần mà làm cho chiến dịch này thành công.

I mean, if the people here who've had experience

Nếu như những người ở đây có kinh nghiệm

using open platforms, you're interested to talk with them

sử dụng các diễn đàn mở, anh muốn nói chuyện với họ

this week and try to take this forward.

tuần này và thử làm tiếp từ đây.

JD: Absolutely. CA: All right, well I must say,

JD: Chắc chắn rồi. CA: Tôi phải nói rằng

if this conference led in some way

nếu như cuộc hội thảo này bằng cách nào đó

to advancing that idea, that's a huge idea,

giúp ý tưởng tiến thêm, và đây là ý tưởng vĩ đại,

and if you carry that forward, that is really awesome,

và nếu anh có thể phát triển được nó đi tiếp thì thật là hay quá.

so thank you. JD: I'd love your help.

Cảm ơn anh. JD: Tôi rất mong có sự giúp đỡ của các bạn.

CA: Thank you, thank you.

CA: Cảm ơn, cảm ơn

(Applause)

(Vỗ tay)