Emmanuel Jal: The music of a war child

Emmanuel Jal: Âm nhạc của một đứa trẻ thời chiến

273,742 views

2009-08-07 ・ TED


New videos

Emmanuel Jal: The music of a war child

Emmanuel Jal: Âm nhạc của một đứa trẻ thời chiến

273,742 views ・ 2009-08-07

TED


Vui lòng nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh bên dưới để phát video.

Translator: Maya Pham Reviewer: Alice Tran
00:12
I just want to say my name is Emmanuel Jal.
0
12160
4000
Tôi chỉ muốn nói tên tôi là Emmanuel Jal.
00:16
And I come from a long way.
1
16160
3000
Tôi đến từ một nơi rất xa.
00:19
I've been telling a story that has been so painful for me.
2
19160
4000
Tôi đang kể lại một câu chuyện rất đau buồn đối với tôi.
00:23
It's been a tough journey for me, traveling the world,
3
23160
3000
Đó là một hành trình gian khổ: Đi vòng quanh thế giới,
00:26
telling my story in form of a book.
4
26160
4000
kể câu chuyện của mình qua những trang sách,
00:30
And also telling it like now.
5
30160
4000
Và bằng cách này, như bây giờ.
00:34
And also, the easiest one was
6
34160
2000
Đó cũng là cách dễ dàng nhất.
00:36
when I was doing it in form of a music.
7
36160
2000
Kể chuyện bằng âm nhạc.
00:38
So I have branded myself as a war child.
8
38160
6000
Và tôi tự gọi mình là một đứa trẻ thời chiến.
00:44
I'm doing this
9
44160
3000
Tôi làm điều này
00:47
because of an old lady in my village now,
10
47160
4000
là vì một bà lão trong làng của tôi,
00:51
who have lost her children.
11
51160
3000
bà đã mất hết con cái.
00:54
There is no newspaper to cover her pain,
12
54160
3000
Chẳng báo chí nào có thể bù đắp nỗi đau của bà,
00:57
and what she wants to change in this society.
13
57160
3000
cũng như truyền tải hết những gì bà muốn làm để thay đổi xã hội này.
01:00
And I'm doing it for a young man
14
60160
3000
Tôi làm điều này vì một người thanh niên
01:03
who want to create a change and has no way to project his voice
15
63160
4000
muốn tạo ra thay đổi nhưng không có cách nào cất lên tiếng nói của mình
01:07
because he can't write.
16
67160
2000
vì anh ấy không biết chữ.
01:09
Or there is no Internet, like Facebook, MySpace,
17
69160
3000
Và vì họ không hề có Internet, Facebook, MySpace,
01:12
YouTube, for them to talk.
18
72160
6000
YouTube.
01:18
Also one thing that kept me pushing this story,
19
78160
3000
Một điều nữa không ngừng thôi thúc tôi
01:21
this painful stories out, the dreams I have,
20
81160
4000
kể lại câu chuyện đau buồn này, đó là những giấc mơ của tôi.
01:25
sometimes, is like the voices of the dead,
21
85160
4000
Có đôi lúc, đó là giọng nói từ những người chết,
01:29
that I have seen
22
89160
3000
mà tôi từng gặp
01:32
would tell me, "Don't give up. Keep on going."
23
92160
2000
Họ bảo tôi, "Đừng từ bỏ. Hãy tiếp tục."
01:34
Because sometime I feel like stopping and not doing it,
24
94160
3000
Bởi vì có những lúc tôi muốn ngừng lại và bỏ cuộc.
01:37
because I didn't know what I was putting myself into.
25
97160
4000
Bởi vì tôi không biết mình nỗ lực vì điều gì.
01:41
Well I was born in the most difficult time,
26
101160
5000
Tôi sinh ra trong thời kỳ tối tăm, cùng cực nhất,
01:46
when my country was at war.
27
106160
3000
khi đất nước đang chiến tranh.
01:49
I saw my village burned down.
28
109160
3000
Tôi nhìn thấy ngôi làng của mình bị cháy rụi.
01:52
The world that meant a lot to me, I saw it
29
112160
2000
Ngôi làng - thế giới của tôi,
01:54
vanish in my face.
30
114160
4000
bỗng tan biến trước mắt tôi.
01:58
I saw my aunt in rape when I was only five.
31
118160
4000
Lúc 5 tuổi, tôi nhìn thấy dì mình bị cưỡng hiếp.
02:02
My mother was claimed by the war.
32
122160
2000
Mẹ tôi chết trong chiến tranh.
02:04
My brothers and sisters were scattered.
33
124160
4000
Anh chị tôi phải chạy loạn khắp nơi.
02:08
And up to now, me and my father
34
128160
2000
Đến tận bây giờ, tôi và cha tôi
02:10
were detached and I still have issues with him.
35
130160
5000
đang bị ly tán, và tôi vẫn đang tìm ông.
02:15
Seeing people die every day,
36
135160
2000
Nhìn thấy người chết mỗi ngày,
02:17
my mother crying,
37
137160
2000
tiếng mẹ khóc,
02:19
it's like I was raised in a violence.
38
139160
5000
nó giống như thể tôi lớn lên trong bạo lực.
02:24
And that made me call myself a war child.
39
144160
5000
Chính vì thế tôi gọi mình là đứa trẻ thời chiến.
02:29
And not only that, when I was eight
40
149160
2000
Không chỉ vậy, khi lên 8,
02:31
I became a child soldier.
41
151160
4000
tôi đi lính.
02:35
I didn't know what was the war for.
42
155160
3000
Tôi không biết vì sao chiến tranh nổ ra.
02:38
But one thing I knew
43
158160
2000
Nhưng tôi biết một điều
02:40
was an image that I saw that stuck in my head.
44
160160
3000
Tôi không thể quên những gì mình đã chứng kiến.
02:43
When I went to the training camp I say,
45
163160
3000
Khi đến trại huấn luyện, tôi nói,
02:46
"I want to kill as many Muslims,
46
166160
2000
"Tôi muốn giết dân Hồi giáo,
02:48
and as many Arabs, as possible."
47
168160
3000
và Ả rập, càng nhiều càng tốt."
02:51
The training wasn't easy, but that was the driving force,
48
171160
3000
Cuộc huấn luyện không hề dễ dàng. Nhưng đó chính động lực.
02:54
because I wanted to revenge for my family.
49
174160
3000
Bởi vì tôi muốn trả thù cho gia đình mình.
02:57
I wanted to revenge for my village.
50
177160
6000
Bởi vì tôi muốn trả thù cho ngôi làng của tôi.
03:03
Luckily now things have changed
51
183160
2000
Nhưng may mắn thay, giờ đây mọi thứ đã thay đổi
03:05
because I came to discover the truth.
52
185160
4000
vì tôi đã hiểu ra sự thật.
03:09
What was actually killing us wasn't the Muslims,
53
189160
3000
Cái đang giết chúng ta không phải là người Hồi giáo,
03:12
wasn't the Arabs.
54
192160
2000
hay người Ả rập
03:14
It was somebody sitting somewhere manipulating the system,
55
194160
6000
mà là một thế lực ngầm đang điều khiển cả hệ thống
03:20
and using religion to get what they want to get out of us,
56
200160
4000
và sử dụng tôn giáo như một công cụ để chiếm đoạt những thứ chúng tôi đang nắm giữ.
03:24
which is the oil, the diamond,
57
204160
3000
Đó là dầu mỏ, kim cương,
03:27
the gold and the land.
58
207160
4000
vàng bạc và đất đai.
03:31
So realizing the truth gave me a position to choose:
59
211160
5000
Từ khi nhận ra sự thật, tôi được quyền lựa chọn,
03:36
should I continue to hate, or let it go?
60
216160
3000
Tôi nên tiếp tục thù ghét, hay tha thứ?
03:39
So I happened to forgive. Now I sing
61
219160
3000
Và tôi chọn sự tha thứ. Giờ đây, tôi ca hát
03:42
music with the Muslims. I dance with them.
62
222160
2000
với người Hồi giáo. Tôi nhảy múa với họ.
03:44
I even had a movie out called "War Child,"
63
224160
2000
Thậm chí tôi còn diễn xuất trong bộ phim "War Child",
03:46
funded by Muslim people.
64
226160
3000
được tài trợ bởi người Hồi giáo.
03:49
So that pain has gone out.
65
229160
4000
Và nỗi đau đã nguôi ngoai.
03:53
But my story is huge.
66
233160
2000
Nhưng câu chuyện của tôi vẫn còn nguyên giá trị.
03:55
So I'm just going to go into a different step now,
67
235160
4000
Và bây giờ tôi quyết định đi thêm một bước nữa.
03:59
which is easier for me.
68
239160
2000
Dễ dàng hơn.
04:01
I'm going to give you poem
69
241160
2000
Tôi sẽ đọc cho các bạn nghe một bài thơ
04:03
called "Forced to Sin,"
70
243160
4000
có tựa đề là "Phải ác"
04:07
which is from my album "War Child."
71
247160
2000
từ trong album "Đứa trẻ thời chiến"
04:09
I talk about my story.
72
249160
2000
Tôi kể câu chuyện của mình.
04:11
One of the journey that I tread
73
251160
2000
Một phần hành trình tôi đã đi.
04:13
when I was tempted to eat my friend because we had no food
74
253160
3000
Đó là khi tôi suýt phải ăn thịt bạn mình vì chúng tôi không có thức ăn
04:16
and we were like around 400.
75
256160
2000
và đám trẻ chúng tôi cỡ chừng 400 đứa.
04:18
And only 16 people survived that journey.
76
258160
3000
Và chỉ 16 người sống sót.
04:21
So I hope you're going to hear this.
77
261160
2000
Tôi hy vọng các bạn sẽ lắng nghe.
04:23
My dreams are like torment.
78
263160
4000
Những giấc mơ dằn vặt tôi.
04:27
My every moment.
79
267160
2000
Mỗi phút giây.
04:29
Voices in my brain, of friends that was slain.
80
269160
5000
Tiếng nói từ những người bạn đã chết vang vọng trong đầu tôi.
04:34
Friends like Lual who died by my side,
81
274160
2000
Như Lual, người đã chết ngay cạnh tôi.
04:36
of starvation.
82
276160
2000
Vì đói khát.
04:38
In the burning jungle, and the desert plain.
83
278160
5000
Trong khu rừng cháy ngùn ngụt, trong đồng bằng điêu tàn, xơ xác.
04:43
Next was I, but Jesus heard my cry.
84
283160
3000
Người kế tiếp sẽ là tôi, nhưng vì Chúa nghe thấy tiếng khóc của tôi
04:46
As I was tempted to eat the rotten flesh
85
286160
4000
khi tôi định ăn thịt
04:50
of my comrade,
86
290160
2000
của bạn mình.
04:52
he gave me comfort.
87
292160
2000
Người đã an ủi tôi.
04:54
We used to raid villages,
88
294160
2000
Chúng tôi đã tấn công các ngôi làng,
04:56
stealing chickens, goats and sheeps,
89
296160
3000
đánh cắp gà, dê và cừu.
04:59
anything we could eat.
90
299160
2000
Những gì chúng tôi có thể ăn.
05:01
I knew it was rude, but we needed food.
91
301160
3000
Tôi biết làm như thế là không phải. Nhưng chúng tôi cần thức ăn.
05:04
And therefore I was forced to sin,
92
304160
3000
Tôi buộc phải phạm tội,
05:07
forced to sin to make a living,
93
307160
3000
để sinh tồn.
05:10
forced to sin to make a living.
94
310160
3000
để sinh tồn.
05:13
Sometimes you gotta lose to win.
95
313160
3000
Thỉnh thoảng bạn phải thua để giành phần thắng.
05:16
Never give up. Never give in.
96
316160
3000
Đừng đầu hàng. Đừng từ bỏ.
05:19
Left home at the age of seven.
97
319160
3000
Bỏ nhà đi lúc lên 7.
05:22
One year later, live with an AK-47 by my side.
98
322160
4000
Một năm sau, sống với khẩu AK-47 bên mạn sườn.
05:26
Slept with one eye open wide.
99
326160
2000
Mắt nhắm hờ khi ngủ.
05:28
Run, duck, play dead and hide.
100
328160
4000
Chạy, trốn, chơi trò đuổi bắt sống chết.
05:32
I've seen my people die like flies.
101
332160
3000
Tôi đã thấy đồng bào tôi chết như ngả rạ.
05:35
But I've never seen a dead body,
102
335160
2000
Nhưng chưa bao giờ thấy xác kẻ thù,
05:37
at least one that I've killed.
103
337160
3000
dù là một trong những người mà tôi giết.
05:40
But still as I wonder, I won't go under.
104
340160
3000
Nhưng tôi vẫn tự nhủ, tôi sẽ không đầu hàng.
05:43
Guns barking like lightning and thunder.
105
343160
3000
Tiếng súng gầm như sấm chớp.
05:46
As a child so young and tender,
106
346160
3000
Một đứa trẻ mỏng manh,
05:49
Words I can't forget I still remember.
107
349160
3000
Tôi không thể quên, tôi vẫn nhớ.
05:52
I saw sergeant command raising his hand,
108
352160
2000
Tôi nhìn thấy viên trung sĩ vung tay,
05:54
no retreat, no surrender.
109
354160
2000
không rút lui, không đầu hàng.
05:56
I carry the banner of the trauma.
110
356160
3000
Tôi trải qua những tổn thương tinh thần.
05:59
War child, child without a mama,
111
359160
3000
Đứa trẻ trong thời chiến, không mẹ cha,
06:02
still fighting in the saga.
112
362160
2000
ấy thế mà vẫn chiến đấu không ngừng nghỉ.
06:04
Yet as I wage this new war I'm not alone in this drama.
113
364160
3000
Nhưng khi cuộc chiến tranh mới diễn ra, tôi không đơn độc.
06:07
No sit or stop, as I reach for the top
114
367160
3000
Không nghỉ ngơi hay dừng lại cho đến khi tôi vươn lên đến đỉnh.
06:10
I'm fully dedicated like a patriotic cop.
115
370160
3000
Tôi làm việc cặm cụi, như một viên cảnh sát hết mực yêu nước.
06:13
I'm on a fight, day and night.
116
373160
3000
Tôi chiến đấu, ngày và đêm.
06:16
Sometime I do wrong in order to make things right.
117
376160
5000
Có lần tôi phạm sai lầm để học lấy cách làm đúng.
06:21
It's like I'm living a dream.
118
381160
2000
Như thể tôi đang sống giữa giấc mơ.
06:23
First time I'm feeling like a human being.
119
383160
3000
Lần đầu tiên tôi thấy mình đang sống như một con người.
06:26
Ah! The children of Darfur.
120
386160
4000
À, những đứa trẻ của Darfur
06:30
Your empty bellies on the telly and now it's you
121
390160
2000
với cái bụng rỗng trên ti vi và đó chính là bạn
06:32
that I'm fighting for.
122
392160
3000
- tôi đang đấu tranh vì bạn.
06:35
Left home.
123
395160
2000
Bỏ nhà đi.
06:37
Don't even know the day I'll ever return.
124
397160
4000
Thậm chí không biết ngày về.
06:41
My country is war-torn.
125
401160
2000
Đất nước tôi bị chiến tranh giày xéo.
06:43
Music I used to hear was bombs and fire of guns.
126
403160
5000
Tiếng bom nổ và súng đạn là thứ âm nhạc duy nhất mà tôi từng nghe.
06:48
So many people die that I don't even cry no more.
127
408160
4000
Người chết nhiều đến nỗi tôi chẳng thể rớt nước mắt thêm được nữa.
06:52
Ask God question, what am I here for.
128
412160
3000
Tôi hỏi Chúa, con ở đây để làm gì.
06:55
And why are my people poor.
129
415160
2000
Và tại sao dân tộc con đói nghèo.
06:57
And why, why when the rest of the children were learning how to read and write,
130
417160
5000
và tại sao những đứa trẻ khác được học đọc và viết,
07:02
I was learning how to fight.
131
422160
2000
còn con phải học cách cầm súng chiến đấu.
07:04
I ate snails, vultures, rabbits,
132
424160
3000
Tôi đã ăn ốc sên, kền kền, thỏ,
07:07
snakes, and anything that had life.
133
427160
3000
rắn, và bất cứ thứ gì có thể.
07:10
I was ready to eat.
134
430160
2000
Tôi đều ăn.
07:12
I know it's a shame. But who is to be blamed?
135
432160
3000
Tôi biết đó là một nỗi nhục nhã. Nhưng lỗi này thuộc về ai cơ chứ?
07:15
That's my story shared in the form of a lesson.
136
435160
3000
Đó là câu chuyện của tôi, dưới dạng một bài học.
07:18
(Applause)
137
438160
6000
(Vỗ tay)
07:24
Thank you.
138
444160
2000
Cám ơn.
07:26
(Applause)
139
446160
6000
(Vỗ tay)
07:32
What energized me and kept me going is the music I do.
140
452160
4000
Nguồn năng lượng thúc đẩy tôi tiến lên chính là âm nhạc.
07:36
I never saw anybody
141
456160
3000
Tôi chưa gặp bất kỳ ai
07:39
to tell my story to them
142
459160
2000
khi nghe xong câu chuyện của tôi
07:41
so they could advise me or do therapy.
143
461160
2000
có thể tư vấn hay điều trị cho tôi.
07:43
So the music had been my therapy for me.
144
463160
4000
Chính âm nhạc là phương thuốc hữu hiệu cho tôi.
07:47
It's been where I actually see heaven,
145
467160
4000
Là nơi tôi nhìn thấy thiên đường.
07:51
where I can be happy,
146
471160
2000
Và hạnh phúc,
07:53
where I can be a child again, in dances, through music.
147
473160
4000
Tôi trở thành đứa trẻ một lần nữa, nhảy múc trong âm nhạc.
07:57
So one thing I know about music:
148
477160
2000
Tôi biết một điều,
07:59
music is the only thing that has power
149
479160
3000
chỉ có âm nhạc mới chứa đựng thứ quyền năng
08:02
to enter your cell system,
150
482160
2000
tác động vào hệ thống tế bào trong cơ thể bạn,
08:04
your mind, your heart,
151
484160
3000
đến tâm trí và trái tim,
08:07
influence your soul and your spirit,
152
487160
2000
đến tâm hồn và tinh thần,
08:09
and can even influence the way you live
153
489160
3000
và cách sống của bạn nữa
08:12
without even you knowing.
154
492160
3000
ngay cả khi bạn không nhận thấy điều đó.
08:15
Music is the only thing that can
155
495160
2000
Chỉ có âm nhạc
08:17
make you want to wake up your bed
156
497160
2000
mới khiến bạn thức giấc
08:19
and shake your leg,
157
499160
3000
và lúc lắc tay chân,
08:22
without even wanting to do it.
158
502160
2000
ngay cả khi bạn không hề muốn.
08:24
And so the power music has
159
504160
3000
Thứ quyền năng của âm nhạc
08:27
I normally compare to the power love
160
507160
3000
cũng giống như sức mạnh của tình yêu
08:30
when love doesn't see a color.
161
510160
2000
không hề có sự phân biệt đối xử.
08:32
You know, if you fall in love with a frog, that's it.
162
512160
2000
Giả dụ như bạn yêu một chú ếch, chính là vậy đó.
08:34
One testimony about how I find music
163
514160
2000
Một ví dụ về
08:36
is powerful is when
164
516160
3000
sức mạnh của âm nhạc
08:39
I was still a soldier back then.
165
519160
3000
đó là khi tôi ra trận.
08:42
I hated the people in the north.
166
522160
3000
Tôi ghét dân miền bắc.
08:45
But I don't know why I don't hate their music.
167
525160
4000
nhưng không hiểu sao tôi không ghét âm nhạc của họ.
08:49
So we party and dance to their music.
168
529160
3000
Vì vậy chúng tôi đã tiệc tùng và nhảy múa theo âm nhạc của họ.
08:52
And one thing that shocked me is one day
169
532160
2000
Và điều làm tôi kinh ngạc là một ngày nọ
08:54
they brought an Arab musician
170
534160
3000
một nhạc sỹ người Ả rập
08:57
to come and entertain the soldiers.
171
537160
2000
đã đến biểu diễn cho đám lính chúng tôi xem.
08:59
And I almost broke my leg dancing to his music.
172
539160
3000
Chân tôi rã rời vì nhảy múa theo âm nhạc của ông ấy.
09:02
But I had this question.
173
542160
2000
Nhưng tôi băn khoăn một điều.
09:04
So now I'm doing music so I know what the power of music is.
174
544160
4000
Giờ đây tôi sáng tác âm nhạc, vậy nên tôi thấy được sức mạnh của âm nhạc.
09:08
So what's happening here?
175
548160
2000
Vậy thì sao nữa?
09:10
I've been in a painful journey.
176
550160
3000
Tôi đã đi qua một hành trình gian khổ và đau buồn.
09:13
Today is day number 233
177
553160
3000
Hôm nay là ngày thứ 233
09:16
in which I only eat dinner.
178
556160
2000
tôi chỉ ăn duy nhất một bữa tối trong ngày.
09:18
I don't eat breakfast. No lunch.
179
558160
3000
Tôi không ăn sáng, không ăn trưa.
09:21
And I've done a campaign called
180
561160
2000
Tôi đang phát động một chiến dịch với tên gọi là
09:23
Lose to Win.
181
563160
2000
Thua để thắng.
09:25
Where I'm losing so that I could win
182
565160
2000
Tôi lùi bước để giành thắng lợi
09:27
the battle that I'm fighting now.
183
567160
2000
trong cuộc đấu này.
09:29
So my breakfast, my lunch,
184
569160
4000
Tôi quyên góp bữa sáng và bữa trưa
09:33
I donate it to a charity that I founded
185
573160
2000
cho một tổ chức từ thiện tôi thành lập
09:35
because we want to build a school in Sudan.
186
575160
3000
vì chúng tôi dự định xây 1 ngôi trường ở Sudan.
09:38
And I'm doing this because also
187
578160
3000
Tôi làm điều này còn vì
09:41
it's a normal thing in my home, people eat one meal a day.
188
581160
4000
ăn duy nhất một bữa trong ngày là chuyện bình thường ở đất nước tôi.
09:45
Here I am in the West. I choose not to.
189
585160
3000
Dù hiện nay tôi đang sống ở phương tây, nhưng tôi vẫn giữ phong tục ăn uống như thế.
09:48
So in my village now, kids there,
190
588160
2000
Ở làng tôi bây giờ, lũ trẻ con
09:50
they normally listen to BBC, or any radio,
191
590160
3000
thường lắng nghe BBC hoặc đài phát thanh
09:53
and they are waiting to know,
192
593160
2000
chúng chờ đợi
09:55
the day Emmanuel will eat his breakfast
193
595160
2000
đến ngày Emmanuel ăn bữa sáng đầu tiên
09:57
it means he got the money to build our school.
194
597160
2000
điều đó nghĩa là anh ta đã dành dụm đủ tiền để xây trường học cho chúng.
09:59
And so I made a commitment. I say,
195
599160
2000
Vì vậy tôi đã cam kết. Tôi nói rằng,
10:01
"I'm gonna not eat my breakfast."
196
601160
3000
"Tôi sẽ không ăn sáng."
10:04
I thought I was famous enough that I would raise the money within one month,
197
604160
3000
Tôi nghĩ rằng mình đủ sức để vận động quyên góp đủ tiền trong vòng một tháng.
10:07
but I've been humbled.
198
607160
2000
Nhưng tôi đã tính toán nhầm thời gian.
10:09
(Laughter)
199
609160
3000
(Cười)
10:12
So it's taken me 232 days.
200
612160
2000
Vì tôi mất đến 232 ngày.
10:14
And I said, "No stop until we get it."
201
614160
3000
Tôi đã nhủ, "Không được dừng lại cho đến khi thành công."
10:17
And like it's been done on Facebook, MySpace.
202
617160
3000
Thông qua Facebook, MySpace,
10:20
The people are giving three dollars.
203
620160
2000
mọi người chia sẻ số tiền là 3 đô la.
10:22
The lowest amount we ever got was 20 cents.
204
622160
3000
Số tiền nhỏ nhất mà chúng tôi từng nhận được là 20 xu.
10:25
Somebody donated 20 cents online.
205
625160
2000
Có người đã quyên góp 20 xu thông qua internet.
10:27
I don't know how they did it.
206
627160
2000
Tôi không biết họ đã làm điều đó như thế nào.
10:29
(Laughter)
207
629160
1000
(Cười)
10:30
But that moved me.
208
630160
2000
Nhưng tôi xúc động vì điều đó.
10:32
And so, the importance of education to me
209
632160
7000
Đối với tôi, giáo dục quan trọng đến mức
10:39
is what I'm willing to die for.
210
639160
2000
tôi sẵn sàng hy sinh vì nó.
10:41
I'm willing to die for this,
211
641160
2000
Tôi sẵn sàng hy sinh vì điều này.
10:43
because I know what it can do to my people.
212
643160
3000
Vì tôi biết rõ nó quan trọng nhường nào đối với đồng bào tôi.
10:46
Education enlighten your brain,
213
646160
2000
Giáo dục khai sáng đầu óc bạn,
10:48
give you so many chances,
214
648160
2000
mang đến cơ hội cho bạn,
10:50
and you're able to survive.
215
650160
3000
để bạn có thể tồn tại.
10:53
As a nation we have been crippled.
216
653160
2000
Đất nước chúng tôi bị tàn phá.
10:55
For so many years we have fed on aid.
217
655160
2000
Và sống nhờ vào cứu trợ trong hàng năm liền.
10:57
You see a 20-years-old, 30-years-old
218
657160
2000
Bạn nhìn thấy nhiều gia đình đầy những thanh niên 20, 30 tuổi
10:59
families in a refugee camps.
219
659160
2000
trong các trại tị nạn.
11:01
They only get the food that drops from the sky, from the U.N.
220
661160
5000
Họ chỉ với lấy thức ăn từ trực thăng cứu hộ trên đầu mình, từ Liên hiệp quốc.
11:06
So these people,
221
666160
2000
Những con người này,
11:08
you're killing a whole generation if you just give them aid.
222
668160
4000
bạn sẽ huỷ hoại cả thế hệ này nếu chỉ trao cho họ những thứ đồ cứu trợ.
11:12
If anybody want to help us
223
672160
3000
Nếu có ai đó muốn giúp chúng tôi
11:15
this is what we need.
224
675160
2000
thì đây là điều chúng tôi cần.
11:17
Give us tools. Give the farmers tools.
225
677160
3000
Đưa chúng tôi công cụ. Đưa nông dân những nông cụ cần thiết cho họ.
11:20
It's rain. Africa is fertile. They can grow the crops.
226
680160
4000
Chúng tôi có mưa. Châu Phi có đất đai phì nhiêu. Vì vậy chúng tôi có thể gieo trồng.
11:24
(Applause)
227
684160
3000
(Vỗ tay)
11:27
Invest in education.
228
687160
4000
Hãy đầu tư cho giáo dục.
11:31
Education so that we have strong institution
229
691160
4000
Một nền giáo dục với thể chế vững vàng
11:35
that can create a revolution to change everything.
230
695160
2000
để tạo nên một cuộc cách mạng toàn diện.
11:37
Because we have all those old men
231
697160
3000
Chúng tôi có quá nhiều người già cỗi
11:40
that are creating wars in Africa. They will die soon.
232
700160
3000
đã lầm lỡ gây nên cuộc chiến tranh ở châu Phi. Chẳng bao lâu nữa họ sẽ ra đi.
11:43
But if you invest in education
233
703160
3000
Nhưng nếu bạn đầu tư vào giáo dục
11:46
then we'll be able to change Africa.
234
706160
2000
thì chúng tôi sẽ có khả năng thay đổi châu Phi này.
11:48
That's what I'm asking.
235
708160
2000
Đó là điều mà tôi đang mong chờ.
11:50
(Applause)
236
710160
6000
(Vỗ tay)
11:56
So in order to do that,
237
716160
3000
Để làm điều này,
11:59
I founded a charter called Gua Africa,
238
719160
2000
tôi đã thành lập tổ chức Gua Africa.
12:01
where we put kids in school.
239
721160
3000
Chúng tôi đưa trẻ em đến trường.
12:04
And now we have a couple in university.
240
724160
2000
Có 2 em đang theo học đại học.
12:06
We have like 40 kids, ex-child soldiers
241
726160
3000
Chúng tôi có chừng 40 đứa trẻ từng đi lính
12:09
mixed with anybody that we feel like we want to support.
242
729160
3000
cùng với một số em khác
12:12
And I said "I'm going to put it in practice."
243
732160
3000
Tôi nói "Tôi sẽ thực hiện kế hoạch."
12:15
And with the people that are going to follow me and help me do things.
244
735160
3000
Tôi muốn nói với những bạn bè đang theo dõi tin tức của tôi và muốn giúp đỡ tôi.
12:18
That's what I want to do to change,
245
738160
2000
Đó chính là điều tôi làm để tạo ra sự thay đổi,
12:20
to make a difference in the world.
246
740160
2000
tạo một sự khác biệt trên thế giới này.
12:22
Well now, my time is going,
247
742160
2000
Thời gian của tôi sắp hết.
12:24
so I want to sing a song.
248
744160
2000
Vì vậy tôi muốn hát một bài hát.
12:26
But I'll ask you guys to stand up
249
746160
2000
Nhưng tôi mời các bạn hãy cùng đứng lên
12:28
so we celebrate the life of a British aid worker
250
748160
3000
để tôn vinh cuộc đời một nhân viên cứu hộ người Anh
12:31
called Emma McCune
251
751160
2000
tên là Emma McCune
12:33
that made it possible for me to be here.
252
753160
3000
người đã giúp tôi được hiện diện tại đây.
12:36
I'm gonna sing this song,
253
756160
3000
Tôi hát bài hát này.
12:39
just to inspire you how this woman has made a difference.
254
759160
3000
Để các bạn thấy được người phụ nữ này đã tạo nên sự khác biệt như thế nào.
12:42
She came to my country and saw the importance
255
762160
5000
Bà đến đất nước tôi, và nhận thấy tầm quan trọng
12:47
of education.
256
767160
2000
của giáo dục đối với đất nước tôi.
12:49
She said the only way to help Sudan
257
769160
2000
Bà bảo, cách duy nhất để giúp Sudan
12:51
is to invest in the women, educating them,
258
771160
3000
là đầu tư vào phụ nữ, giúp họ học và phát triển,
12:54
educating the children,
259
774160
2000
giúp trẻ em học và phát triển.
12:56
so that they could come and create a revolution
260
776160
2000
Và rồi họ sẽ có khả năng tạo nên một cuộc cách mạng
12:58
in this complex society.
261
778160
3000
trong lòng xã hội phức tạp này.
13:01
So she even ended up marrying a commander
262
781160
3000
Thậm chí bà đã cưới một vị sỹ quan
13:04
from the SPLA.
263
784160
3000
của SPLA.
13:07
And she rescued over 150 child soldiers.
264
787160
3000
Bà đã giải cứu 150 đứa trẻ phải cầm súng ra trận.
13:10
One of them happened to be me now.
265
790160
2000
Một trong số đó là tôi.
13:12
And so at this moment I want to ask to celebrate Emma with me.
266
792160
5000
Ngay giờ phút này, tôi muốn mời tất cả mọi người hãy cùng tôi tôn vinh Emma.
13:17
Are you guys ready to celebrate Emma?
267
797160
2000
Các bạn đã sẵn sàng chưa?
13:19
Audience: Yes!
268
799160
1000
Khán giả: Rồi!
13:20
Emmanuel Jal: All right.
269
800160
2000
Emmanuel Jal: Được rồi.
13:26
♫ This one goes to Emma McCune ♫
270
806160
3000
♫ Bài hát này dành cho Emma McCune ♫
13:29
♫ Angel to rescue came one afternoon ♫
271
809160
3000
♫ Thiên thần đã đến để giải cứu chúng tôi trong một buổi chiều ♫
13:32
♫ I'm here because you rescued me ♫
272
812160
3000
♫ Tôi có mặt ở nơi này là do người đã cứu tôi ♫
13:35
♫ I'm proud to carry your legacy ♫
273
815160
4000
♫ Tôi tự hào khi kể về người ♫
13:39
♫ Thank you. Bless you. R.I.P. ♫
274
819160
6000
♫ Xin cảm ơn. Cầu chúa ban phước cho người. Hãy yên nghỉ ♫
13:45
♫ What would I be? Me! ♫
275
825160
2000
♫ Tôi sẽ là người như thế nào? Bản thân tôi đấy ! ♫
13:47
♫ If Emma never rescued me? What would I be? ♫
276
827160
4000
♫ Nếu Emma không cứu tôi? Tôi sẽ là người như thế nào? ♫
13:51
♫ What would I be? Me! ♫
277
831160
2000
♫ Tôi sẽ là người như thế nào? Bản thân tôi đấy ! ♫
13:53
♫ Another starving refugee ♫
278
833160
2000
♫ Một đứa trẻ tị nạn đói khát ♫
13:55
♫ What would I be? ♫
279
835160
2000
♫ Tôi sẽ là người như thế nào? ♫
13:57
♫ What would I be? Me! ♫
280
837160
2000
♫ Tôi sẽ là người như thế nào? Bản thân tôi đấy ! ♫
13:59
♫ If Emma never rescued me? Yeah! ♫
281
839160
2000
♫ Nếu Emma không cứu tôi? Yeah! ♫
14:01
♫ Yeah! Yeah! ♫
282
841160
5000
♫ Yeah! Yeah! ♫
14:06
♫ You would have seen my face on the telly ♫
283
846160
3000
♫ Các bạn sẽ thấy tôi trên tivi ♫
14:09
♫ Fat hungry belly ♫
284
849160
2000
♫ với cái bụng đói trương phình ♫
14:11
♫ Flies in my eyes, head too big for my size ♫
285
851160
3000
♫ Ruồi nhặng đậu đầy trên mắt, đầu tôi bỗng to quá khổ so với thân hình ♫
14:14
♫ Just another little starving child ♫
286
854160
3000
♫ Một đứa trẻ đói khát ♫
14:17
♫ Running around in Africa, born to be wild ♫
287
857160
3000
♫ Chạy vòng quanh châu Phi, sinh ra thừa thãi ♫
14:20
♫ Praise God, praise the Almighty ♫
288
860160
3000
♫ Cầu xin Chúa, cầu xin Thượng đế ♫
14:23
♫ for sending an angel to rescue me ♫
289
863160
3000
♫ hãy để thiên thần đến cứu rỗi con ♫
14:26
♫ I got a reason for being on this Earth ♫
290
866160
3000
♫ Con được sinh ra ắt hẳn vì một lý do nào đó ♫
14:29
♫ 'Cause I know more than many what a life is worth ♫
291
869160
2000
♫ Vì con biết cuộc đời đáng sống nhường nào ♫
14:31
♫ Now that I got a chance to stand my ground ♫
292
871160
3000
♫ Và giờ con sẽ không lùi bước ♫
14:34
♫ I'm gonna run over mountains, leaps and bounds ♫
293
874160
4000
♫ Con sẽ băng qua những ngọn núi rất nhanh thôi ♫
14:38
♫ I ain't an angel, hope I'll be one soon ♫
294
878160
2000
♫ Con không phải là thiên thần, nhưng con hy vọng mình sẽ trở thành ♫
14:40
♫ And if I am, I wanna be like Emma McCune ♫
295
880160
3000
♫ Và nếu được như thế, con ước ao sẽ giống như Emma McCune ♫
14:43
♫ Me! What would I be? Me! ♫
296
883160
4000
♫ Bản thân tôi đấy ! Tôi sẽ là người như thế nào? Bản thân tôi đấy ! ♫
14:47
♫ If Emma never rescued me? ♫
297
887160
2000
♫ Nếu Emma không cứu tôi? ♫
14:49
♫ What would I be? ♫
298
889160
2000
♫ Tôi sẽ là người như thế nào? ♫
14:51
♫ What would I be? Me! ♫
299
891160
2000
♫ Tôi sẽ là người như thế nào? Bản thân tôi đấy ! ♫
14:53
♫ Another starving refugee ♫
300
893160
2000
♫ Một đứa trẻ tị nạn đói khát ♫
14:55
♫ What would I be? ♫
301
895160
2000
♫ Tôi sẽ là người như thế nào? ♫
14:57
♫ What would I be? Me! ♫
302
897160
2000
♫ Tôi sẽ là người như thế nào? Bản thân tôi đấy ! ♫
14:59
♫ If Emma never rescued me? Yeah! Yeah!♫
303
899160
2000
♫ Nếu Emma không cứu tôi? Yeah! Yeah! ♫
15:01
♫ Yeah, Yeah! ♫
304
901160
6000
♫ Yeah, Yeah! ♫
15:07
♫ I would have probably died from starvation ♫
305
907160
3000
♫ Có lẽ tôi sẽ chết trong nạn đói ♫
15:10
♫ Or some other wretched disease ♫
306
910160
4000
♫ hay vì bệnh tật đau đớn ♫
15:14
♫ I would have grown up with no education ♫
307
914160
3000
♫ Tôi sẽ lớn lên mà không hề được đến trường ♫
15:17
♫ Just another refugee ♫
308
917160
3000
♫ Sẽ như một người tị nạn nào đó ♫
15:20
♫ I stand here because somebody cared ♫
309
920160
3000
♫ Tôi đứng đây vì đã có người quan tâm đến tôi ♫
15:23
♫ I stand here because somebody dared ♫
310
923160
3000
♫ Tôi đứng đây vì đã có người dám hành động ♫
15:26
♫ I know there is a lot of Emmas out there ♫
311
926160
2000
♫ Tôi biết có rất nhiều Emma đang ở đây ♫
15:28
♫ Who is willing and trying to save a life of a child ♫
312
928160
4000
♫ Người sẵn sàng cứu cuộc đời một đứa trẻ ♫
15:32
♫ What would I be? Me! ♫
313
932160
2000
♫ Tôi sẽ là người như thế nào? Bản thân tôi đấy ! ♫
15:34
♫ If Emma never rescued me? ♫
314
934160
3000
♫ Nếu Emma không cứu tôi? ♫
15:37
♫ What would I be? ♫
315
937160
2000
♫ Tôi sẽ là người như thế nào? ♫
15:39
♫ What would I be? ♫
316
939160
2000
♫ Tôi sẽ là người như thế nào? ♫
15:41
♫ Another starving refugee ♫
317
941160
2000
♫ Sẽ như một người tị nạn nào đó ♫
15:43
♫ I remember the time when I was small ♫
318
943160
3000
♫ Tôi vẫn nhớ khi mình còn nhỏ ♫
15:46
♫ When I couldn't read or write at all ♫
319
946160
3000
♫ Chẳng biết đọc viết ♫
15:49
♫ Now I'm all grown up, I got my education ♫
320
949160
3000
♫ Giờ tôi lớn lên, tôi đã được đi học ♫
15:52
♫ The sky is the limit and I can't be stopped by no one ♫
321
952160
3000
♫ Giới hạn của tôi là bầu trời, chẳng ai có thể cản ngăn tôi ♫
15:55
♫ How I prayed for this day to come ♫
322
955160
4000
♫ Tôi đã nguyện cầu về ngày này ♫
15:59
♫ And I pray that the world find wisdom ♫
323
959160
3000
♫ Và tôi đã nguyện cầu sự minh triết cho thế giới ♫
16:02
♫ To give the poor in need some assistance ♫
324
962160
3000
♫ Cho người nghèo khổ được cứu giúp ♫
16:05
♫ Instead of putting up resistance, yeah ♫
325
965160
3000
♫ thay vì họ phải đứng lên đối kháng, yeah ♫
16:08
♫ Sitting and waiting for the politics to fix this ♫
326
968160
4000
♫ hay chờ trông vào những thay đổi chính trị ♫
16:12
♫ It ain't gonna happen ♫
327
972160
2000
♫ Điều đó chẳng bao giờ xảy ra ♫
16:14
♫ They're all sitting on they asses ♫
328
974160
3000
♫ Tất cả bọn họ đang ngồi ung dung ♫
16:17
♫ Popping champagne and sponging off the masses ♫
329
977160
3000
♫ thụ hưởng sâm panh và mọi thứ chính từ nhân dân ♫
16:20
♫ Coming from a refugee boy-soldier ♫
330
980160
3000
♫ Là một đứa trẻ tị nạn ♫
16:23
♫ But I still got my dignity ♫
331
983160
3000
♫ Nhưng tôi có phẩm cách của mình ♫
16:26
♫ I gotta say it again ♫
332
986160
2000
♫ Tôi nói một lần nữa ♫
16:28
♫ If Emma never rescued me ♫
333
988160
2000
♫ Nếu Emma không cứu tôi ♫
16:30
♫ I'd be a corpse on the African plain ♫
334
990160
3000
♫ Có lẽ tôi đã chết trên đồng cỏ châu Phi ♫
16:33
Is there anybody who's here in the back, some love.
335
993160
3000
♫ Có ai trong các bạn ngồi phía sau, hãy dành tình yêu ♫
16:36
Big scream for Emma everybody.
336
996160
2000
♫ và gọi tên Emma nào mọi người ♫
16:38
Yeah! I'm gonna get crazy now.
337
998160
3000
♫ Yeah! Tôi đang phát điên ♫
16:45
♫ What would I be? ♫
338
1005160
2000
♫ Tôi sẽ là người như thế nào? ♫
16:47
♫ If Emma never rescued me? ♫
339
1007160
3000
♫ Nếu Emma không cứu tôi? ♫
16:50
♫ What would I be? ♫
340
1010160
3000
♫ Tôi sẽ là người như thế nào? ♫
16:53
♫ Another starving refugee ♫
341
1013160
2000
♫ Sẽ như một người tị nạn nào đó ♫
16:55
♫ What would I be? ♫
342
1015160
4000
♫ Tôi sẽ là người như thế nào? ♫
16:59
♫ If Emma never rescued me? ♫
343
1019160
2000
♫ Nếu Emma không cứu tôi? ♫
17:01
♫ Yeah, Yeah ♫
344
1021160
4000
♫ Yeah, Yeah ♫
17:09
♫ Yeah, I would have probably died from starvation ♫
345
1029160
4000
♫ Yeah, có lẽ tôi sẽ chết trong nạn đói ♫
17:13
♫ Or some other wretched disease ♫
346
1033160
4000
♫ hay vì bệnh tật đau đớn ♫
17:17
♫ I would have grown up with no education ♫
347
1037160
3000
♫ Tôi sẽ lớn lên mà không hề được đến trường ♫
17:20
♫ Just another refugee ♫
348
1040160
3000
♫ Sẽ như một người tị nạn nào đó ♫
17:31
(Applause)
349
1051160
5000
(Vỗ tay)
17:36
Thank you.
350
1056160
2000
Cảm ơn.
17:38
(Applause)
351
1058160
2000
(Vỗ tay)
17:40
Go save a life of a child.
352
1060160
2000
Hãy cứu một đứa trẻ.
17:42
(Applause)
353
1062160
15000
(Vỗ tay)
Về trang web này

Trang web này sẽ giới thiệu cho bạn những video YouTube hữu ích cho việc học tiếng Anh. Bạn sẽ thấy các bài học tiếng Anh được giảng dạy bởi các giáo viên hàng đầu từ khắp nơi trên thế giới. Nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh hiển thị trên mỗi trang video để phát video từ đó. Phụ đề cuộn đồng bộ với phát lại video. Nếu bạn có bất kỳ nhận xét hoặc yêu cầu nào, vui lòng liên hệ với chúng tôi bằng biểu mẫu liên hệ này.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7