The beautiful, mysterious science of how you hear | Jim Hudspeth

Transcriber: Joseph Geni Reviewer: Camille Martínez

Translator: Quế Anh Nguyễn Reviewer: Thuw Nguyen

Can you hear me OK?

Bạn nghe tôi rõ không?

Audience: Yes.

Khán giả: Có.

Jim Hudspeth: OK. Well, if you can, it's really amazing,

Jim Hudspeth: Vâng, nếu nghe rõ, nó thực sự rất tuyệt,

because my voice is changing the air pressure where you sit

bởi vì giọng tôi đang thay đổi áp lực không khí nơi bạn ngồi

by just a few billionths of the atmospheric level,

chỉ bằng vài phần tỉ áp suất khí quyển,

song chúng ta cho là hiển nhiên

yet we take it for granted

that your ears can capture that infinitesimal signal

rằng tai có thể thu nhận được cái tín hiệu nhỏ bé tẹo đó

and use it to signal to the brain the full range of auditory experiences:

và dùng nó để thông báo cho não tất tần tật những trải nghiệm âm thanh:

the human voice, music, the natural world.

giọng nói con người, âm nhạc, thế giới tự nhiên.

How does your ear do that?

Vậy tai hoạt động như thế nào?

And the answer to that is:

Và câu trả lời là:

through the cells that are the real hero of this presentation --

nhờ vào những tế bào - những anh hùng thực sự của bài diễn thuyết này -

the ear's sensory receptors,

cơ quan thụ cảm của tai,

which are called "hair cells."

được gọi là "tế bào lông".

Now, these hair cells are unfortunately named,

Những tế bào lông này không may được đặt tên như vậy,

because they have nothing at all to do with the kind of hair

dù nó không có liên quan gì tới cái dạng lông

of which I have less and less.

mà tôi đang mất dần dần.

These cells were originally named that by early microscopists,

Những tế bào này ban đầu được đặt tên như vậy bởi các nhà hiển vi học đầu tiên,

who noticed that emanating from one end of the cell

người đã quan sát được rằng thứ nhô ra ở một đầu tế bào

was a little cluster of bristles.

là một nhúm nhỏ những lông cứng.

With modern electron microscopy, we can see much better

Với kĩ thuật hiển vi điện tử hiện đại, chúng ta giờ có thể thấy rõ hơn

the nature of the special feature that gives the hair cell its name.

bản chất của đặc trưng đã làm nên cái tên của tế bào lông.

That's the hair bundle.

Đó là một bó lông.

It's this cluster of 20 to several hundred fine cylindrical rods

Nó chính là nhúm lông kể trên với từ 20 đến vài trăm que hình trụ đều

that stand upright at the top end of the cell.

dựng thẳng đứng ở mút đỉnh tế bào.

And this apparatus is what is responsible for your hearing me right this instant.

Và cơ quan này chịu trách nhiệm cho việc bạn đang nghe tôi ngay lúc này.

Now, I must say that I am somewhat in love with these cells.

Bây giờ, tôi phải nói là tôi khá yêu mấy tế bào này.

I've spent 45 years in their company --

Tôi đã dành 45 năm ở bên tụi nó --

(Laughter)

(Cười)

and part of the reason is that they're really beautiful.

và một phần lí do là chúng thật sự rất đẹp.

There's an aesthetic component to it.

Có một phần về thẩm mỹ trong đó.

Here, for example, are the cells

Ví dụ, đây là những tế bào

with which an ordinary chicken conducts its hearing.

mà một con gà bình thường thực hiện quá trình nghe của chúng.

These are the cells that a bat uses for its sonar.

Đây là những tế bào mà con dơi dùng cho hệ thống ra-đa của chúng.

We use these large hair cells from a frog for many of our experiments.

Ta sử dụng những tế bào lông cỡ lớn này từ ếch cho rất nhiều thí nghiệm.

Hair cells are found all the way down to the most primitive of fishes,

Tế bào lông thậm chí còn được tìm thấy ở những loài cá nguyên thuỷ nhất,

and those of reptiles often have this really beautiful,

và ở những loài bò sát còn thường có cấu tạo siêu đẹp

almost crystalline, order.

và trông giống pha lê, như thế này.

Nhưng trên cả vẻ đẹp như vậy,

But above and beyond its beauty,

the hair bundle is an antenna.

bó lông này là một cơ quan thụ cảm.

It's a machine for converting sound vibrations into electrical responses

Nó là một cỗ máy chuyển đổi những âm rung thành những tín hiệu điện

that the brain can then interpret.

để từ đó não có thể giải mã được.

At the top of each hair bundle, as you can see in this image,

Ở trên đỉnh mỗi bó lông như vậy, như bạn thấy trên hình này,

there's a fine filament connecting each of the little hairs,

có một cọng siêu mảnh liên kết mỗi sợi lông nhỏ xíu đó,

the stereocilia.

những sợi lông nối.

It's here marked with a little red triangle.

Nó ở ngay chỗ tam giác màu đỏ nhỏ xíu.

And this filament has at its base a couple of ion channels,

Và cái cọng này ở gốc có một vài kênh ion,

which are proteins that span the membrane.

bản chất là protein, trải trên lớp màng tế bào.

And here's how it works.

Và đây là cách nó hoạt động.

This rat trap represents an ion channel.

Cái bẫy chuột này tượng trưng cho một kênh ion.

It has a pore that passes potassium ions and calcium ions.

Nó có một lỗ hổng cho phép ion kali và ion canxi đi qua.

It has a little molecular gate that can be open, or it can be closed.

Nó có một cổng phân tử nhỏ có thể hoặc mở, hoặc đóng.

And its status is set by this elastic band which represents that protein filament.

Và trạng thái của nó được định bởi sợi dây đàn hồi này đại diện cho cọng protein đó.

Now, imagine that this arm represents one stereocilium

Bây giờ, tưởng tượng cánh tay này tượng trưng cho một sợi lông nối

and this arm represents the adjacent, shorter one

còn tay này tượng trưng cho sợi khác ngắn hơn, nằm liền kề nó

with the elastic band between them.

với một sợi dây đàn hồi giữa chúng.

When sound energy impinges upon the hair bundle,

Khi âm năng tác động lên bó lông,

it pushes it in the direction towards its taller edge.

nó sẽ đẩy bó lông theo chiều về phía bên rìa cao hơn.

The sliding of the stereocilia puts tension in the link

Những sợi lông nối cứ lướt làm căng liên kết giữa chúng

until the channels open and ions rush into the cell.

cho đến khi những kênh ion mở ra cho phép các ion rúc vào tế bào.

When the hair bundle is pushed in the opposite direction,

Khi bó lông bị đẩy theo chiều ngược lại,

the channels close.

những kênh này sẽ đóng.

And, most importantly,

Và, quan trọng nhất là,

a back-and-forth motion of the hair bundle,

chuyển động tới lui của bó lông,

as ensues during the application of acoustic waves,

là hệ quả của quá trình sóng âm chạm vào nó,

alternately opens and closes the channel,

thay phiên đóng mở kênh,

and each opening admits millions and millions of ions into the cell.

và mỗi lần mở lại cho phép hàng triệu ion vào tế bào.

Those ions constitute an electrical current

Những ion này tạo ra một dòng điện

that excites the cell.

kích thích tế bào này.

The excitation is passed to a nerve fiber,

Kích thích này được truyền qua sợi thần kinh,

and then propagates into the brain.

sau đó lan tới não bộ.

Notice that the intensity of the sound

Lưu ý là cường độ của âm thanh

is represented by the magnitude of this response.

được thể hiện bởi mức độ của phản ứng này.

A louder sound pushes the hair bundle farther,

Âm thanh to hơn đẩy bó lông ra xa hơn,

opens the channel longer,

mở rộng kênh ion hơn,

lets more ions in

để nhiều ion vào hơn

and gives rise to a bigger response.

và làm cho phản ứng trở nên mạnh mẽ hơn.

Now, this mode of operation has the advantage of great speed.

Vậy thì, cái kiểu hoạt động như vậy sẽ được lợi với tốc độ cao.

Some of our senses, such as vision,

Một vài giác quan của chúng ta, thị giác chẳng hạn,

use chemical reactions that take time.

cần tới phản ứng hoá học vốn sẽ tốn thời gian.

And as a consequence of that,

Và như một hệ quả,

if I show you a series of pictures at intervals of 20 or 30 per second,

nếu tôi cho bạn xem một chuỗi hình ảnh khoảng 20 hoặc 30 tấm một giây,

you get the sense of a continuous image.

bạn sẽ có cảm giác một cái hình đang chuyển động.

Because it doesn't use reactions,

Bởi vì không dùng phản ứng,

the hair cell is fully 1,000 times faster than our other senses.

tế bào lông sẽ nhanh hơn hẳn 1000 lần so với các giác quan khác.

We can hear sounds at frequencies as great as 20,000 cycles per second,

Chúng ta có thể nghe được âm thanh ở những tần số tận 20,000 lần một giây,

and some animals have ever faster ears.

và một vài loài vật còn có thể bắt âm nhanh hơn cả.

The ears of bats and whales, for example, can respond to their sonar pulses

Ví dụ, tai của dơi và cá voi có thể phản ứng với xung ra-đa của nó

at 150,000 cycles a second.

ở tần số 150,000 lần mỗi giây.

But this speed doesn't entirely explain why the ear performs so well.

Nhưng tốc độ này chưa giải thích hết được việc đôi tai có thể hoạt động tốt như vậy.

And it turns out that our hearing benefits from an amplifier,

Và hoá ra là việc chúng ta nghe được là nhờ vào một bộ khuếch đại,

something called the "active process."

được gọi là "quá trình hoạt hoá".

The active process enhances our hearing

Quá trình hoạt hoá tăng cường khả năng nghe của chúng ta

and makes possible all the remarkable features that I've already mentioned.

và cho phép mọi thứ tôi vừa đề cập được thực hiện.

Let me tell you how it works.

Để tôi nói về cách nó hoạt động.

First of all, the active process amplifies sound,

Đầu tiên, quá trình hoạt hoá khuếch đại âm thanh,

so you can hear, at threshold, sounds that move the hair bundle

bạn có thể ngay lập tức nghe thấy âm thanh làm cho bó lông di chuyển

by a distance of only about three-tenths of a nanometer.

từ một khoảng cách chỉ khoảng ba phần mười nanômét.

That's the diameter of one water molecule.

Đó là đường kính một phân tử nước.

It's really astonishing.

Nó thật sự rất vi diệu.

The system can also operate

Hệ thống này còn có thể hoạt động

over an enormously wide dynamic range.

được với một dải mức cường độ âm siêu rộng.

Why do we need this amplification?

Tại sao chúng ta cần sự khuếch đại này?

The amplification, in ancient times, was useful

Sự khuếch đại này, từ xa xưa, có ích

bởi vì nó cho phép ta nghe thấy hổ trước khi nó có thể nghe thấy ta.

because it was valuable for us to hear the tiger before the tiger could hear us.

And these days, it's essential as a distant early warning system.

Và ngày nay, nó đóng vai trò quan trọng như một hệ thống cảnh báo từ xa.

It's valuable to be able to hear fire alarms

Nó rất cần thiết trong việc giúp bạn nghe thấy chuông báo cháy

or contemporary dangerous such as speeding fire engines or police cars or the like.

hoặc những nguy hiểm đột ngột như tiếng xe cứu hỏa hay xe cảnh sát hay đại loại.

When the amplification fails, our hearing's sensitivity plummets,

Khi quá trình khuếch đại hoạt động kém, khả năng nhạy âm của ta sụt hẳn,

and an individual may then need an electronic hearing aid

và người ta sẽ cần đến máy trợ thính điện tử

to supplant the damaged biological one.

để thay thế cơ quan sinh học đã bị hỏng.

This active process also enhances our frequency selectivity.

Quá trình hoạt hoá này cũng tăng cường tính chọn lọc tần số.

Even an untrained individual can distinguish two tones

Ngay cả một người chưa qua đào tạo cũng có thể phân biệt hai tông âm

that differ by only two-tenths of a percent,

với sai khác chỉ hai phần mười phần trăm,

which is one-thirtieth of the difference between two piano notes,

tức là bằng một phần ba mươi sai khác giữa hai nốt trên đàn piano,

and a trained musician can do even better.

và một nhạc sĩ qua đào tạo còn có thể làm tốt hơn.

This fine discrimination is useful

Khả năng phân biệt tinh vi này hữu ích

in our ability to distinguish different voices

trong việc giúp ta phân biệt hai giọng nói khác nhau

and to understand the nuances of speech.

và để nhận ra những sắc thái của lời nói.

And, again, if the active process deteriorates,

Và một lần nữa, nếu quá trình hoạt hoá suy sút,

it becomes harder to carry out verbal communication.

việc giao tiếp bằng lời nói sẽ trở nên khó khăn hơn.

Finally, the active process is valuable in setting the very broad range

Sau cùng, quá trình hoạt hoá rất cần thiết trong việc thiết lập một quãng rộng

of sound intensities that our ears can tolerate,

cường độ âm thanh trong ngưỡng chịu đựng của tai,

from the very faintest sound that you can hear, such as a dropped pen,

từ âm thanh mỏng nhất bạn có thể nghe được, như tiếng cây bút rớt,

to the loudest sound that you can stand --

đến âm thanh lớn nhất bạn có thể chịu được --

say, a jackhammer or a jet plane.

như, cái búa khoan hay máy bay phản lực.

The amplitude of sounds spans a range of one millionfold,

Biên độ của âm trải dài trong một khoảng gấp một triệu lần

which is more than is encompassed by any other sense

nhiều hơn cả của những giác quan kia

or by any man-made device of which I'm aware.

hay của bất kì thiết bị nhân tạo nào mà tôi biết gộp lại.

And again, if this system deteriorates,

Và cũng vậy, nếu hệ thống này bị hỏng,

an affected individual may have a hard time

người bị bệnh sẽ gặp khó khăn

hearing the very faintest sounds

trong việc nghe được âm thanh nhỏ nhất

or tolerating the very loudest ones.

hay chịu được âm thanh ồn nhất.

Now, to understand how the hair cell does its thing,

Bây giờ, để hiểu được cách tế bào lông vận hành,

one has to situate it within its environment within the ear.

phải đặt nó vào môi trường của nó trong tai.

We learn in school that the organ of hearing

Chúng ta được học trong trường rằng cơ quan nghe

is the coiled, snail-shaped cochlea.

là ốc tai có dạng cuộn tròn, hình con ốc.

It's an organ about the size of a chickpea.

Đó là một cơ quan có kích cỡ một hạt đậu.

It's embedded in the bone on either side of the skull.

Nó nằm trong xương ở hai bên đầu xương sọ.

We also learn that an optical prism

Chúng ta cũng được học là lăng kính quang học

can separate white light into its constituent frequencies,

có thể tán sắc ánh sáng trắng thành những tần số cấu thành nó,

which we see as distinct colors.

mà như chúng ta thấy là những màu sắc khác nhau.

In an analogous way,

Tương tự,

the cochlea acts as sort of an acoustic prism

ốc tai hoạt động như một lăng âm học

that splits apart complex sounds into their component frequencies.

chia nhỏ âm thanh phức tạp thành những tần số cấu thành.

So when a piano is sounded,

Vậy nên khi đàn piano tạo ra âm thanh,

different notes blend together into a chord.

những nốt nhạc trộn vào nhau tạo thành giao hưởng.

The cochlea undoes that process.

Ốc tai hoàn tác quá trình đó.

It separates them and represents each at a different position.

Nó tách âm và đặt mỗi tông ở một vị trí khác nhau.

In this picture, you can see where three notes --

Trong bức hình này, bạn sẽ thấy nơi mà ba nốt --

middle C and the two extreme notes on a piano --

C trung và hai nốt cao và thấp nhất trên phím đàn --

are represented in the cochlea.

được đặt trong ốc tai.

The lowest frequencies go all the way up to the top of the cochlea.

Những tần số nhỏ nhất đều nằm ở đỉnh ốc tai.

The highest frequencies, down to 20,000 Hz,

Những tần số cao nhất, tới mức 20,000 Hz,

go all the way to the bottom of the cochlea,

đều nằm ở đáy ốc tai,

and every other frequency is represented somewhere in between.

và những tần số còn lại thì được đặt đâu đó ở giữa.

And, as this diagram shows,

Và, như trên biểu đồ,

những tông liền nhau nằm cách nhau vài chục tế bào lông

successive musical tones are represented a few tens of hair cells apart

along the cochlear surface.

dọc trên bề mặt ốc tai.

Now, this separation of frequencies

Sự tách tần số

is really key in our ability to identify different sounds,

là mấu chốt cho khả năng nhận diện được những âm thanh khác nhau của chúng ta,

because very musical instrument,

bởi vì mỗi nhạc cụ,

every voice,

mỗi giọng nói,

emits a distinct constellation of tones.

đều phát ra những cụm tông rất riêng biệt.

The cochlea separates those frequencies,

Ốc tai phân tách tần số,

and the 16,000 hair cells then report to the brain

và 16,000 tế bào lông sẽ thông báo cho não

how much of each frequency is present.

mỗi tần số đang hiện diện có giá trị bao nhiêu.

The brain can then compare all the nerve signals

Não bộ từ đó có thể đối chiếu tất cả những tín hiệu thần kinh

and decide what particular tone is being heard.

và quyết định là tông nào đã được nghe.

But this doesn't explain everything that I want to explain.

Nhưng như vậy vẫn chưa giải thích hết điều tôi muốn giải thích.

Where's the magic?

Phép màu ở đâu?

I told you already about the great things that the hair cell can do.

Tôi đã kể bạn những điều tuyệt vời mà tế bào lông có thể làm.

How does it carry out the active process

Làm cách nào nó vận hành quá trình hoạt hoá

and do all the remarkable features that I mentioned at the outset?

và thực hiện tất tần tật những thứ đáng kể mà tôi nhắc tới từ đầu tới giờ?

The answer is instability.

Câu trả lời là nhờ sự biến đổi đột ngột.

We used to think that the hair bundle was a passive object,

Chúng ta từng cho rằng bó lông thụ động,

it just sat there, except when it was stimulated.

nó chỉ nằm đó, trừ khi có kích thích tác động lên.

But in fact, it's an active machine.

Nhưng thật sự là nó là một cỗ máy hoạt động tích cực.

It's constantly using internal energy to do mechanical work

Nó liên tục sử dụng năng lượng bên trong để làm việc cơ học

and enhance our hearing.

và khuếch đại khả năng nghe.

So even at rest, in the absence of any input,

Vậy nên dù đang nghỉ, không tiếp nhận bất cứ cái gì,

an active hair bundle is constantly trembling.

bó lông vẫn rung rinh không ngừng.

It's constantly twitching back and forth.

Nó liên tục dịch chuyển tới lui.

But when even a weak sound is applied to it,

Nhưng khi chỉ một âm thanh mỏng chạm vào nó,

it latches on to that sound and begins to move very neatly

nó sẽ bám lấy âm thanh đó và di chuyển nhịp nhàng

in a one-to-one way with it,

theo kiểu một kèm một với nó,

and by so doing, it amplifies the signal about a thousand times.

và nhờ vậy, nó khuếch đại tín hiệu tới 1.000 lần.

This same instability also enhances our frequency selectivity,

Sự biến đổi đột ngột này còn gia tăng khả năng chọn lọc tần số,

for a given hair cell tends to oscillate best

như tế bào lông sẽ dao động đều nhất

at the frequency at which it normally trembles

ở tần số mà nó sẽ rung rinh một cách bình thường

when it's not being stimulated.

khi không có gì kích thích lên nó.

So, this apparatus not only gives us our remarkably acute hearing,

Cho nên, công cụ này không chỉ giúp chúng ta nghe rất nhạy

but also gives us the very sharp tuning.

mà còn cho chúng ta khả năng dò bắt tần số rất bén.

I want to offer you a short demonstration

Tôi muốn cho bạn một ví dụ nhỏ

of something related to this.

về thứ gì đó tương tự vậy.

I'll ask the people who are running the sound system

Tôi sẽ nhờ người đang chạy hệ thống âm thanh

to turn up its sensitivity at one specific frequency.

chỉnh độ nhạy của hệ thống đến một tần số nào đó.

So just as a hair cell is tuned to one frequency,

Giống như tế bào lông được tinh chỉnh đến một tần số,

the amplifier will now enhance a particular frequency in my voice.

máy khuếch đại giờ sẽ làm nổi bật một tần số nào đó trong giọng của tôi.

Notice how specific tones emerge more clearly from the background.

Để ý những tông riêng biệt đang dần hiện ra trên nền âm ra sao,

This is exactly what hair cells do.

đó chính xác là cách tế bào lông vận hành.

Each hair cell amplifies and reports one specific frequency

Mỗi tế bào lông khuếch đại và ghi nhận một tần số riêng biệt

and ignores all the others.

và bỏ qua tất cả tần số còn lại.

And the whole set of hair cells, as a group, can then report to the brain

Và sau đó một nhóm gồm tập hợp các tế bào lông, có thể báo cáo lại cho não

exactly what frequencies are present in a given sound,

chính xác những tần số nào có mặt trong âm thanh vừa nghe,

and the brain can determine what melody is being heard

và bộ não có thể xác định được giai điệu nào đang được nghe

or what speech is being intended.

hay lời nói mang dụng ý gì.

Now, an amplifier such as the public address system

Một máy khuếch đại, chẳng hạn như hệ thống phát thanh

can also cause problems.

cũng có thể gây ra vài rắc rối.

If the amplification is turned up too far,

Nếu bộ khuếch đại bị chỉnh đi xa quá,

it goes unstable and begins to howl

nó sẽ bắt đầu không ổn định và bắt đầu rít

or emit sounds.

hoặc phát ra âm thanh.

And one wonders why the active process doesn't do the same thing.

Một người sẽ tự hỏi tại sao quá trình hoạt hoá lại không bị vậy.

Why don't our ears beam out sounds?

Tại sao tai ta lại không phát ra âm thanh?

And the answer is that they do.

Và câu trả lời là có đó.

In a suitably quiet environment, 70 percent of normal people

Trong một không gian yên tĩnh vừa đủ, 70% người bình thường

will have one or more sounds coming out of their ears.

sẽ có một hay vài âm toát ra từ lỗ tai của họ.

(Laughter)

(Cười)

I'll give you an example of this.

Tôi sẽ cho bạn một ví dụ.

You will hear two emissions at high frequencies

Bạn sẽ nghe hai luồng âm cao tần

coming from a normal human ear.

từ tai một người bình thường.

You may also be able to discern background noise,

Có thể bạn sẽ nghe thấy một vài tiếng ồn xung quanh,

like the microphone's hiss,

như tiếng hú của micrô,

the gurgling of a stomach, the heartbeat, the rustling of clothes.

tiếng òng ọc của bụng, tiếng tim đập, tiếng sột soạt của quần áo.

(Hums, microphone hiss, dampened taps, clothes rustling)

(Tiếng o o, micrô hú, tiếng gõ tắt dần, quần áo sột soạt)

This is typical.

Điều này là bình thường.

Most ears emit just a handful of tones,

Đa phần tai chỉ phát ra vài tông,

but some can emit as many as 30.

nhưng có vài người có thể phát ra tới 30 tông.

Every ear is unique, so my right ear is different from my left,

Mỗi cái tai đều khác biệt, nên tai phải tôi sẽ khác với tai trái,

my ear is different from your ear,

tai tôi sẽ khác với tai bạn,

but unless an ear is damaged,

nhưng trừ khi bị tổn thương,

it continues to emit the same spectrum of frequencies

nó sẽ liên tục phát ra y chang âm phổ những tần số như vậy

over a period of years or even decades.

qua hàng năm hay thậm chí hàng thế kỉ.

So what's going on?

Vậy chuyện gì đang xảy ra?

It turns out that the ear can control its own sensitivity,

Hoá ra là tai của bạn có thể điều khiển được độ nhạy của nó,

its own amplification.

độ khuếch đại của nó.

So if you're in a very loud environment, like a sporting event

Nên nếu bạn đang ở một không gian rất ồn, như sự kiện thể thao

or a musical concert,

hay buổi hoà nhạc,

you don't need any amplification,

bạn không cần sự khuếch đại nào cả,

and the system is turned down all the way.

và toàn bộ hệ thống đó sẽ nghỉ.

If you are in a room like this auditorium,

Nếu bạn ở trong căn phòng dạng như thính phòng,

you might have a little bit of amplification,

có thể bạn sẽ cần một ít sự khuếch đại,

but of course the public address system does most of the work for you.

nhưng đương nhiên là hệ thống âm thanh đã thực hiện hầu hết phần việc cho bạn.

And finally, if you go into a really quiet room

Cuối cùng, nếu bạn bước vô một căn phòng yên ắng

where you can hear a pin drop,

đến nỗi nghe được tiếng đinh rớt,

the system is turned up almost all the way.

toàn bộ hệ thống đó sẽ bật lên.

But if you go into an ultraquiet room such as a sound chamber,

Nhưng nếu bạn vô một căn phòng cực tĩnh, chẳng hạn như phòng cách âm,

the system turns itself up to 11,

hệ thống này sẽ khuếch đại lên tới 11 lần,

it goes unstable

tai bạn sẽ không ổn định

and it begins to emit sound.

và bắt đầu phát ra âm thanh.

And these emissions constitute a really strong demonstration

Việc tai phát ra âm thanh là minh chứng rõ ràng

of just how active the hair cell can be.

cho việc tế bào lông linh hoạt tới cỡ nào.

So in the last minute, I want to turn to another question that might come up,

Cuối cùng, tôi muốn chuyển qua một câu hỏi có thể sẽ nảy sinh,

which is: Where do we go from here?

đó là: Chúng ta làm được gì từ đây?

And I would say that there are three issues

Và tôi muốn nói là có ba vấn đề

that I would really like to address in the future.

mà tôi rất muốn giải quyết được trong tương lai.

The first is: What is the molecular motor

Một là: cơ chế phân tử nào

that's responsible for the hair cell's amplification?

chịu trách nhiệm cho khả năng khuếch đại của tế bào lông?

Somehow, nature has stumbled across a system

Bằng cách nào đó, tạo hoá đã vô tình chộp được một hệ thống

that can oscillate or amplify at 20,000 cycles per second,

có khả năng dao động hay khuếch đại 20.000 lần một giây

or even more.

hoặc thậm chí hơn.

That's much faster than any other biological oscillation,

Nó nhanh hơn bất cứ dao động sinh học nào khác,

and we would like to understand where it comes from.

và chúng ta muốn hiểu hơn về nguồn gốc của nó.

The second issue is how the hair cell's amplification is adjusted

Vấn đề thứ hai là làm cách nào tế bào lông điều chỉnh được khả năng khuếch đại

to deal with the acoustic circumstances.

để đáp ứng với điều kiện âm thanh bên ngoài.

Who turns the knob to increase or decrease the amplification

Ai là người xoay núm vặn điều chỉnh tăng giảm khuếch đại

in a quiet or in a loud environment?

trong môi trường yên tĩnh hay ồn ào?

And the third issue is one that concerns all of us,

Và thứ ba là vấn đề tất cả chúng ta đều quan ngại,

which is what we can do about the deterioration of our hearing.

đó là chúng ta có thể làm gì trước việc suy giảm chức năng nghe của mình.

Thirty million Americans,

Ba mươi triệu người Mỹ,

and more than 400 million people worldwide,

cùng hơn 400 triệu người trên thế giới

have significant problems on a daily basis

gặp những vấn đề đáng kể trong sinh hoạt hằng ngày

with understanding speech in a noisy environment

trong việc nhận biết lời nói trong môi trường nhiều tiếng ồn

or over the telephone.

hoặc qua điện thoại.

Many have even worse deficits.

Nhiều người còn bị tệ hơn vậy.

Moreover, these deficits tend to get worse with time,

Hơn nữa, sự suy giảm này chỉ càng tệ hơn theo thời gian,

because when human hair cells die,

bởi vì một khi tế bào lông ở người chết đi,

they're not replaced by cell division.

chúng sẽ không được thay thế từ việc phân chia tế bào.

But we know that nonmammalian animals can replace their cells,

Nhưng ta biết rằng động vật không thuộc lớp Thú thay thế được tế bào này,

and those creatures' cells are dying and being replaced throughout life,

và tế bào của những loài vật này sẽ chết đi và được thay thế suốt đời,

so the animals maintain normal hearing.

nên chúng sẽ luôn duy trì khả năng nghe tốt.

Here's an example from a little zebra fish.

Đây là ví dụ từ cá ngựa vằn.

The cell at the top will undergo a division

Tế bào ở trên đỉnh sẽ trải qua quá trình phân chia

to produce two new hair cells.

và sinh ra hai tế bào lông mới.

They dance for a little bit,

Chúng chỉ nhộn lên một chút,

and then settle down and go to work.

sau đó sẽ ổn định và bắt đầu làm việc.

So we believe that if we can decode the molecular signals that are used

Vậy nên chúng ta tin là nếu có thể giải mã tín hiệu phân tử được dùng

by these other animals to regenerate their hair cells,

bởi các loài động vật này trong việc tái tạo tế bào lông,

we'll be able to do the same thing for humans.

chúng ta có thể làm điều tương tự với con người.

And our group and many other groups are now engaged in research

Và nhóm của tôi cũng như nhiều nhóm khác đang thực hiện việc nghiên cứu

trying to resurrect these amazing hair cells.

cố gắng phục sinh những tế bào lông tuyệt vời này.

Thank you for your attention.

Cảm ơn các bạn đã lắng nghe.

(Applause)

(Vỗ tay)