The weird history of the "sex chromosomes" | Molly Webster

Transcriber: Ivana Korom Reviewer: Krystian Aparta

Translator: Ivana Korom Reviewer: Nguyen Hue

Được rồi.

Vậy hãy bắt đầu từ năm 1891,

khi một nhà khoa học người Đức dùng kính hiển vi

OK.

để nghiên cứu tế bào côn trùng.

Ông ta nhìn thấy được một điều khá thú vị.

So we are going to start in 1891,

Giữa những tế bào đó tồn tại một chất có màu tối,

when a German scientist was looking through a microscope

và chưa có ai từng nhìn thấy những chất này.

at insect cells.

Ông cũng nhận thấy rằng khi các tế bào nhân lên và phân chia,

And he saw something kind of funny.

At the center of the cells, there was this dark stuff.

các chất này sẽ chỉ đi vào một số tế bào con

nhưng không vào những tế bào con khác.

No one had ever seen it before.

không rõ là gì, ông đặt nó cái tên rất hay

And he noticed that as the cells would multiply and divide,

ông gọi nó là "nhân tố X"

it would go into some of the new cells

(Cười)

Và ông ấy nói:“Chúng ta sẽ tìm và thay thế vào X sau vậy”.

but not the others.

He didn't know what it was, so he gave it a really great name.

Sau đó, tua nhanh qua 10 năm sau,

He called it the "X element."

có một nhà khoa học người Mỹ,

(Laughter)

And he was like, "We'll just fill in that X later."

Khi cô ấy nhìn qua kính hiển vi

And then, fast-forward 10 years later,

cũng là nghiên cứu tế bào côn trùng.

Cô ấy nhận thấy có thứ gì đó thú vị.

Rằng các chất màu tối này xuất hiện nhiều hơn.

and there is an American scientist,

and she is looking through her microscope,

nó có kích thước khá nhỏ

và nó nằm gần với nhân tố X.

also at insect cells.

Cuối cùng thì cũng có người ngộ ra rằng

And she sees something funny.

"Nếu chất kia được gọi là X,

There's more of this dark stuff.

sao ta không gọi chất này là Y?" (cười)

And it's kind of tiny,

it's hanging out near the X element.

Và như thế, (búng tay)

các nhiễm sắc thể giới tính đã được tìm ra

And eventually, someone was like,

Nói về các nhiễm sắc thể,

"Well, if that one thing's called X,

should we call this other thing Y?"

bạn có thể đã biết qua,

nhưng tôi cũng sẽ giải thích lại.

And like that, (Snaps fingers)

Chúng được cấu tạo từ ADN

the sex chromosomes had been discovered.

Nó có trong mọi sinh vật, nó là bản thiết kế của sự sống

So chromosomes,

Nó có ở trong con chuột, cây cối.

you probably all know what they are,

có ở côn trùng, có ở con người.

but I will tell you anyways.

Và khi nói về các nhiễm sắc thể ở người,

They're made up of DNA --

everything has it, it's the blueprint of life,

Nhà di truyền học Melissa Wilson giải thích với tôi như sau:

we've got rats, we've got trees,

we've got insects, we've got humans.

(ghi âm) Melissa Wilson: thường bạn nhận một bản sao của mỗi nhiễm sắc thể

And in the case of human chromosomes,

từ mẹ ruột mình

geneticist Melissa Wilson broke it down for me like this.

và một bản sao của mỗi nhiễm sắc thể (NST) từ cha ruột,

tổng cộng chúng ta có 22 cặp nhiễm sắc thể

(Audio) Melissa Wilson: Typically, you'll get one copy of every chromosome

bạn sẽ nhận 1 NST đơn từ mẹ và 1 NST đơn từ bố.

from your genetic mom

Và rồi chúng ta có cặp nhiễm sắc thể thứ 23, X và Y.

and one copy of every chromosome from your genetic dad,

and we have 22 of these

Molly Webster: Trong khi tất cả các cặp NST khác được đánh số,

that you get one copy from mom and one copy from dad.

từ 1 đến 22,

And then there's a 23rd pair, X and Y.

Chúng tôi không gọi X và Y là cặp nhiễm sắc thể thứ 23.

Molly Webster: So while all the other chromosomes are numbered,

Tôi thích nghĩ rằng họ đang chờ cho một Lebron James xuất hiện.

one through 22,

nhưng trong trường hợp này, họ lại nghĩ rằng.

we do not call X and Y 23.

"Chúng ta sẽ giữ các chữ cái,

I like to think that they are waiting for, like, a LeBron James to come along.

và đưa cho chúng một cái tên".

Họ gọi chúng là các NST giới tính.

But in this instance, they were like,

Giờ, tôi sẵn sàng cược rằng ở Mỹ,

"We're just going to keep the letters,

chúng là cặp nhiễm sắc thể được biết đến nhiều nhất

and then we'll give them a title."

chỉ vì một lí do đơn giản:

They called them the sex chromosomes.

chúng ta hay nói X bằng với “con gái” và Y bằng với “con trai” --

Now I would wager that in the United States,

rằng những chữ cái này quyết định giới tính sinh học.

these are the most well-known chromosomes

Và tôi phải nói điều này,

for one simple fact:

rằng khi tôi nói về “giới tính sinh học” ở đây,

that we say X equals "girl," and Y equals "boy" --

tôi đang đề cập tới việc sinh học cho ta các tuyến sinh dục --

that they are responsible for sex.

là buồng trứng và tinh hoàn của chúng ta.

And -- and I had to learn this --

Tôi đang không nói tới giới tính tâm lí mà chúng ta tự nhìn nhận.

but when I'm talking about "sex" here,

I'm talking about the way biology gives us gonads,

Vậy nên, một phóng viên cho chương trình

which are our ovaries and our testes --

Radiolab, một chương trình radio tài liệu mà tôi làm việc cho

I'm not talking about gender, which is how we identify.

tôi kiểu như, “rốt cuộc các nhiễm sắc thể giới tính này là gì vậy?”

And so, as a reporter at the show --

Bạn biết đó, bản chất công việc của tôi là nghĩ về những thứ kì lạ

"Radiolab," the audio documentary program I work for --

rồi gọi người khác

hỏi họ một số câu hỏi và hy vọng họ trả lời.

I was like, what's up with these sex chromosomes?

Với chủ đề này, rất nhiều người đã trả lời.

You know, that's kind of my job, I think things are weird,

Trong hai năm tôi báo cáo về X và Y

and then I get to call people about them

như trong “Tuyến sinh dục” một series về giới tính

and ask questions, and then hopefully they answer.

And in this case, a lot of people answered.

mà tôi thực hiện cho “Radiolab”

And in the two years I had of reporting on X and Y,

tôi nhận ra rằng hai nhiễm sắc thể này sống trong một thế giới khá dị thường

as part of "Gonads," the series on sex and gender

hay biến đổi;

I ended up doing for "Radiolab,"

nơi mà mọi thứ tôi nghĩ là sự thật

I found out that these two chromosomes live in a world that is unexpected,

bị biến đổi theo một cách mà chúng ta chưa thấy bao giờ

Và thế giới vượt xa những ranh giới của giới tính sinh học

a little unsettling;

where things that I thought were facts

Tôi kiểu như,

were, like, twisted in ways I hadn't seen before.

“Có lẽ tất cả chúng ta nên nói về điều này.”

And the world goes so far beyond the boundaries of sex,

Vậy, các bạn,

chúng ta sẽ cùng nhau nói về điều này.

I was like,

Đối với tôi,

"Maybe we should all talk about this."

chính xác thì câu chuyện của X và Y bắt đầu với tên của chúng.

So, you're you all,

we're all going to talk about it.

Trong những năm đầu tiên được phát hiện,

And for me,

hai nhiễm sắc thể này đã được gán cho hơn 10 cái tên khác nhau.

the true story of X and Y starts with their name.

Có những cái tên như “thể trung tâm kép”, “dị nhiễm sắc thể”

So within years of being discovered,

và "nhiễm sắc thể đặc trưng",

these two little chromosomes had acquired more than 10 different names.

và hầu hết các thuật ngữ đó liên quan tới cấu trúc, hình thể,

There was diplosome and heterochromosome

và kích thước của chúng.

Rồi cái tên "NST giới tính" xuất hiện

and idiochromosome,

cái tên được đặt bởi vì thật ra

and most of the names had to do with their structure, their shape,

chúng ta bắt đầu thấy X thường gắn với những người phụ nữ,

their size.

và Y thường gắn với những người đàn ông.

And then there was "sex chromosome,"

Tuy nhiên, các nhà khoa học lại nghĩ,

which they had been given because of the fact

that we had started seeing that the X would go with the females,

“Liệu chúng ta có nên gọi chúng là NST giới tính hay không?”

and the Y would often go with the males.

Câu chuyện này được nhà sử học khoa học Sarah Richardson kể lại cho tôi.

But scientists were like,

"Do we really want to call them sex chromosomes?"

(ghi âm) Sarah Richardson: trong ba thập kỉ, các nhà khoa học

And science historian Sarah Richardson is the one who told me this story.

nói rằng “ta không nên gọi là NST giới tính”

X và Y có rất nhiều chức năng,

(Audio) Sarah Richardson: For three decades, scientists were like,

và chúng ta không nên giả định rằng một nhiễm sắc thể duy nhất

"You should not call them the sex chromosomes.

điều hành một đặc tính duy nhất.

The X and Y have many functions,

Giống như gọi một NST là “NST tiết niệu”

and you wouldn't assume that a single chromosome

hay "NST gan" vậy.

controls a single trait.

MW: Các nhà khoa học, nếu bạn đào sâu vào lịch sử

Imagine calling one chromosome the 'urogenital chromosome,'

nó thật sự thú vị,

bạn nên thường khá do dự khi phải đặt và dính liền với một cái tên quá cụ thể

or the 'liver chromosome.'"

MW: Scientists, if you dig into the history --

và hàm súc đến như vậy.

it's really cool, you should --

Có một nỗi sợ hãi rằng điều đó sẽ khiến nó trở nên gò bó

were hesitant to, like, commit to such a specific name

có thể với khoa học hay có thể với xã hội

nhưng nỗi sợ thật sự hiện hữu.

and such a powerfully connotated name.

Cuối cùng, chúng ta có thể thấy rằng họ chọn cái tên “NST giới tính”

There was a fear that it would actually be really limiting --

maybe to science, maybe to society --

một cái tên quả thật là khá lí thú.

but the fear was in the room.

Và bạn biết đó, nó giúp phổ biến di truyền học.

And you can see they ended up getting "sex chromosome" --

Dù vậy, trong 100 năm chúng ta sử dụng cái tên đó,

it's like a pretty juicy title,

it popularized genetics, you know?

tình hình bắt đầu trở nên phức tạp hơn một chút.

But in the 100-year history since we settled on that name,

Khoảng năm 1960

đây sẽ là mốc thời gian đầu tiên mà tôi nói về

thế giới đầy sự phức tạp của các NST giới tính.

you can see it starts to get a little complicated.

Vào những năm 60,

chúng ta khám phá ra loài người có thể mang bộ NST XYY.

So around 1960 --

this is going to be our first stop

Họ tìm được một người đàn ông có bộ XYY.

on the complicated world of the sex chromosomes --

Đi lạc đề một chút,

so around 1960,

we had discovered that you could be XYY.

Hóa ra là khuôn mẫu “X là con gái và Y là con trai”

They discovered an XYY man.

lại thật sự đơn giản quá mức.

And to digress a little here,

Bạn có thể sở hữu đủ kiểu tổ hợp giữa X và Y với nhau,

it turns out that the model of "X equals girl and Y equals boy"

mà mỗi tổ hợp sẽ dẫn đến nhiều loại giới tính sinh học khác biệt.

is really simplistic.

Bạn có thể có 1 cặp XX và 1 cặp YY,

You can actually be a whole bunch of different combinations of X and Y,

Bạn có thể có bộ bốn X, bộ năm X,

giving you, like, different types of biological sex.

hay thậm chí là bộ XO.

Và tôi thấy điều đó khá là điên rồ, bởi vì tôi như thể,

You could be two Xs and two Ys together.

“Ồ, điều này thật sự đảo lộn khuôn mẫu cho giới tính

You could be four Xs, you could be five Xs,

mà tôi nghĩ đa số chúng ta trong căn phòng này được dạy”

you could be XO.

And so I thought that was pretty crazy,

Vậy vài năm sau khi họ nhận ra bạn có thể là XYY,

because I was like,

"Wow, this really upends a model of biological sex

các nhà nghiên cứu đi đến một nhà tù ở Scotland,

I think most of us in this room have been taught."

và họ thực hiện phân tích gen một loạt các tù nhân nam.

So a few years after they realized that you can be XYY,

Và họ tìm thấy một lượng người mang bộ XYY

researchers go to a prison in Scotland,

and they do genetic analysis of a bunch of the male prisoners.

Và theo như Sarah:

(Âm thanh) SR: Họ liền nhanh chóng công bố một học thuyết

And they find a number of people who are XYY.

đề xuất rằng nhiễm sắc thể Y bị dư này

And according to Sarah:

có thể giải thích khuynh hướng phạm tội ở một vài người đàn ông.

(Audio) SR: They just rushed to publish a theory

suggesting that this extra Y chromosome

MW: Yeah.

Vậy lập luận sẽ như sau:

Theo như trên, chúng ta nghĩ Y là đàn ông.

could explain criminality in some men.

Chúng ta nghĩ đàn ông có tính hung hăng,

MW: Yeah.

vậy nên Y quyết định tính hung hăng.

So the logic goes like this:

Nếu bạn có thêm Y, bạn phải khá điên rồ.

By this point, we're thinking Y is male.

Và do đó, chúng ta trở nên điên cuồng với học thuyết này.

We think male is aggressive,

so Y must be aggression.

Chúng ta gọi nó là siêu đàn ông

Họ bắt đầu kiểm tra nhiều tù nhân hơn,

If you've got an extra Y, you must be crazy.

các kẻ giết người hàng loạt, các chàng trai.

And like, we went nuts with this theory.

và một cách nghiêm túc,

We called it the supermale,

thật sự có một đề xuất rằng chúng ta nên xem xét phá bỏ các bào thai mang XYY.

they started scanning more prisoners,

serial killers, boys.

And in all seriousness,

Vậy vào năm 1980,

there was actually a suggestion that we consider aborting XYY fetuses.

học thuyết này tương đối bị lung lay, với một vài lí do sau.

Một,

Thật sự có một nghiên cứu quy mô lớn

So in 1980,

mà cơ bản cho thấy không có liên kết nào

this theory pretty much toppled, for a number of reasons.

giữa NST Y và bạo lực,

One,

Tôi nghĩ ta đều thấy điều sẽ xảy ra.

there had been this really large study

Và sau đó, có một điều khác nữa.

that basically showed there was no connection

(Ghi âm) SR: Quay lại và nhìn vào những phát hiện ban đầu

between Y and violence,

I think we all saw that coming.

ở bệnh viên tâm thần với an ninh cao này

And then, there was one other thing.

họ cũng đã tìm ra một lượng lớn cá nhân

(Audio) SR: Going back and looking at those original findings

với nhiễm sắc thể X thêm vào.

in that high-security psychiatric institution,

Vậy đó là XXY, trái ngược với XYY.

they had also found a high number of individuals

(Ghi âm) MW: Thật sao? (Ghi âm) SR: Yeah. Họ đã không bao giờ

with an extra X chromosome.

cho rằng các cá nhân có thêm NST X

So these are XXY, as opposed to XYY.

là các siêu phụ nữ.

Họ không bao giờ điều tra liệu họ có tỉ lệ bạo lực cao hay không.

(Audio) MW: Really?

(Audio) SR: Yeah. Now, they never claimed

that the individuals with an extra X chromosome

MW: Có vẻ như có sự bỏ sót.

were superfemales.

Tôi không biết.

Nhưng tôi nghĩ nó thú vị,

They never investigated whether they had higher rates of violence.

vì điều bạn thấy là nếu bạn bắt đầu nhìn vào các nhiễm sắc thể này

MW: Seems like kind of an oversight.

qua thấu kính giới tính sinh học

I don't know.

thứ mà thường được nhìn nhận

But I think it's interesting,

because what you see is if you start looking at these chromosomes

là việc chúng ta nhìn chúng qua thấu kính giới tính tâm lí,

và những đặc điểm chúng ta gắn với nó.

Vậy đàn ông thì bạo lực,

through the lens of sex,

what naturally falls in place behind

và Y giải thích tại sao họ lại ở trong tù.

is we look at them through the lens of gender,

X không làm như thế,

bởi vì, bạn biết đấy, X là gì?

and the traits that we associate with gender.

Chúng ta không gắn nó với bạo lực.

So men were violent,

and Y explained why they were in prison.

Và mặc dù ngày nay chúng ta không tin vào thuyết siêu đàn ông

The X did not do that,

Ôi, tôi mong là không

because like, you know, what's X?

Ta không tin vào thuyết siêu đàn ông ngày nay

We don't associate it with violence.

Vẫn có một cuộc hội thoại tương tự vẫn đang diễn ra

And while we don't believe in supermales today --

về tính bạo lực vốn có ở con trai và sinh học.

God, I hope we don't --

we don't believe in supermales today,

there is a very similar conversation that's still happening

Vậy điểm dừng tiếp theo của tôi về thế giới kì lạ của X và Y,

around inherent violence in boys and biology.

hay những thứ cho một chút cảm giác hỗn loạn, vào năm 1985.

Đại hội thể thao Sinh viên Thế giới được bố trí tổ chức ở Nhật Bản,

So my next stop on the weird world of X and Y,

và vận động viên chạy vượt rào Tây Ban Nha María José Martínez-Patiño dự định chạy.

or things feeling a little topsy-turvy, is 1985.

The World University Games were set to happen in Japan,

Cô ấy giống như điểm nóng, một siêu sao đang lên.

and the Spanish hurdler María José Martínez-Patiño was scheduled to run.

và một đêm trước cuộc đua, họ kiểm tra DNA của cô ấy.

Lúc bấy giờ, đây điều họ thường làm,

She was like a hot shot, a rising superstar.

bởi vì họ kiểu như,

“Được rồi, ta không muốn đàn ông ngầm đua như phụ nữ,

And the night before her race, they had her DNA scanned.

vậy nên chúng tôi sẽ kiểm tra phụ nữ

Now at the time, this was a thing that they were doing,

và đảm bảo tất cả đều có các NST X."

because they were like,

"OK, we don't want men covertly racing as women,

Và do đó tôi nghe câu chuyện này từ Ruth Padawer

so we're going to scan the women

là một phóng viên của Thời báo New York Times

and make sure all their Xs line up."

và cô ấy đưa tin về María.

And so I heard this story from Ruth Padawer

(Ghi âm) Ruth Padawer: Vậy họ bảo cô ấy kết quả kiểm tra NST là bất thường.

who was a New York Times Magazine reporter

Mặc dù vẻ ngoài, cô ấy hoàn toàn giống phụ nữ,

and she reported on María.

cô ấy có các NST XY và tinh hoàn ẩn,

(Audio) Ruth Padawer: So they tell her the chromosome test results were abnormal.

MW: Họ kiểu như,

“Tôi ghét phải nói với bạn, María nhưng bạn thực sự là đàn ông.

Although on the outside, she was fully female,

Bạn không thể thi đấu với phụ nữ."

she had XY chromosomes and these internal testes.

MW: They were like,

(Ghi âm) RP: Và cô ấy bị loại khỏi đội tuyển quốc gia,

"We hate to break it to you, María, but you're actually a dude.

Cô ấy bị đuổi khỏi khu vực cho các vận động viên ở,

You can't race with the ladies."

Cô ấy bị từ chối học bổng,

rất nhiều người bạn bỏ rơi cô,

(Audio) RP: And so she's thrown off the national team,

các vận động viên đồng nghiệp bỏ rơi cô,

she's expelled from the athletics residence,

Cô đánh mất các huy chương, các kỉ lục bị hủy bỏ.

she's denied her scholarship,

a bunch of her friends dump her,

MW: Vậy cho thấy rằng

fellow athletes abandon her,

nhớ khi tôi bảo các bạn

bạn có thể là một loạt các sự kết hợp của X và Y

she loses her medals, her records are revoked.

Bạn có thể là XY và là phụ nữ.

Bạn có thể là XX và là đàn ông.

MW: So it turns out --

remember when I told you

Trong trường hợp của María, cô ấy được gọi là hội chứng nữ hoá có tinh hoàn.

you can be a bunch of different combinations of X and Y --

Nghĩa là cô ấy có loại tinh hoàn ẩn bên trong cơ thể

you can also be XY and be female.

You can be XX and male.

chúng tiết ra testosterone

In María's case, she was something called androgen insensitive.

nhưng cơ thể cô ấy không thể dùng nó.

Which means that she did have some sort of internal testes --

Và nếu bạn nghĩ testosterone, giống như, một siêu sức mạnh,

thì cô ấy không được lợi ích gì từ nó.

they were making testosterone --

Và cuối cùng,

but her body couldn't use it.

các cơ quan thể thao, để cô ấy trở lại,

And so if you thought of testosterone as, like, a superpower,

nhưng sự nghiệp của cô đã kết thúc.

she was not benefiting from it.

Và ở ví dụ này bạn đã nhìn ra,

And so eventually,

sports authorities, like, let her back in,

nếu bạn xác định giới tính dựa vào một vị trí cụ thể của cơ thể,

but her career was done.

hay ít nhất, đấy là cái tôi nhìn thấy, đúng chứ?

And in this instance you see how,

Nếu bạn xác định giới tính dựa vào một bộ phận cụ thể trên cơ thể,

if you assign sex to a specific place in the body,

nó sẽ khiến chúng ta nghĩ rằng chúng ta có thể nhìn xuyên vào cơ thể,

or at least, like, this is what I saw, right?

nhìn vào một bộ phận cụ thể

If you assign sex to a specific place in the body,

và nói với ai đó chúng ta biết nhiều về họ

nhiều hơn họ biết về chính mình.

it somehow makes us think that we can go into a body,

Và cảm giác đó làm tôi hoảng sợ.

look at a specific place

and tell someone we know something more about them

Và chúng ta không kiểm tra di truyền trên các vận động viên nữ nữa,

than they know about themselves.

nhưng bạn có thể thấy các thảo luận tương tự xảy ra

And that feels terrifying to me.

khi chúng ta nói về testosterone trong thể thao,

And we don't genetically test female athletes anymore,

bạn có thể nhìn thấy nó trong các đề xuất chúng ta kiểm tra người chuyển giới

but you can see very similar conversations happening

và ta phân tích di truyền họ và chúng ta cho họ biết họ là ai.

when we talk about testosterone in sports,

you can also see it in suggestions that we take transgender individuals

Đó là sự thật,

đó là một việc được nhắc đến gần đây.

and we genetically analyze them and we tell them who they are.

Nơi cuối cùng tôi chia sẻ với bạn

nơi các nhiễm sắc thể này trở nên phức tạp với tôi

That is real,

that is a conversation that has happened recently.

là một điều Melissa nói với tôi.

(Ghi âm) Wilson: Bạn không thể sống sót nếu thiếu một NST X

The last place that I'll share with you

Bất kể tuyến sinh dục hay danh tính là gì,

where these chromosomes got complicated for me

mỗi con người phải có một NST X,

is this one thing that Melissa told me.

vì nếu không có, phần còn lại cơ thể sẽ không phát triển.

(Audio) Wilson: You can't survive without an X chromosome.

MW: Tại sao ta gọi đó là nhiễm sắc thể nữ?

No matter your gonads, no matter your identity,

OK, đó là thứ tôi chưa bao giờ nghĩ đến,

every single human being has to have an X chromosome,

nhưng thật vậy, mỗi người trong khán phòng này có một nhiễm sắc thể X,

because without one, the rest of your body doesn't develop.

Tôi không nói dối.

Mỗi người ở hành tinh này đều có một nhiễm sắc thể X,

MW: Why do we call this the female chromosome?

OK, this is something I had never though about,

nhưng không ai nói rằng, “đây là nhiễm sắc thể mỗi-người”

but literally, every single person in this audience has an X chromosome,

Bạn biết không?

Giống như, bằng cách nào đó nó ở đây, NST Y ở đây,

I'm not lying.

Every single person on the planet has an X chromosome,

và họ phải thật sự khác biệt,

but no one is going around like, "This is the every-person chromosome."

và tôi thấy rằng, mọi thứ sẽ tốt hơn nhiều

nếu nó là NST mỗi-người.

You know?

Và không chỉ bởi vì tôi thích, tôi yêu mọi người và muốn tất cả đều có

Like, somehow it's over here, the Y is over there,

and they must be really different,

nhưng vì chúng ta bị xao lãng bởi nhìn nhận rằng nó là phụ nữ.

and I'm just like, it would be so much better

if it was the every-person chromosome.

And not just because I'm like, love you all and I want you all in,

Bởi vì tôi sẽ nói với bạn một trong những điều điên rồ nhất tôi tìm ra.

but because of what we're overlooking by the fact that we consider it female.

Đó là, khi bạn nghĩ về nhiễm sắc thể X

Trong gần như 1,100 gen trên nhiễm sắc thể X,

Because I'm going to tell you one of the craziest things I found out.

Bạn nghĩ có bao nhiêu liên quan đến giới tính và sinh sản?

Which is, when you think about the X chromosome,

Đoán thử một con số trong đầu bạn.

of the almost 1,100 genes on the X chromosome,

Bốn phần trăm.

how many do you think have to do with sex and reproduction?

Điều đó có nghĩa là 96% các gen còn lại trên nhiễm sắc thể đó

Like, get a number in your head.

hoạt động một cách không liên quan gì với các tuyến sinh dục.

Four percent.

và tôi đoán rằng tất cả những điều này, kiểu như, một số là câu chuyện xã hội

That means 96 percent of the rest of that chromosome

is doing something that has nothing to do with your gonads.

một số là câu chuyện khoa học, một vài là sự thật,

bắt đầu gắn kết lại, tôi chỉ nghĩ rằng,

And I guess as all of these,

sort of, some of them social stories,

tại sao ta gọi chúng là nhiễm sắc thể giới tính?

some of them scientific stories, some of these facts,

Hoặc nếu tất cả chúng ta, có thể ta đều thích cái tên này

started to add up, I just thought, like,

liệu ta có nên cho phép mình nghĩ về chúng

why are we calling these the sex chromosomes?

một chút rộng hơn?

Bởi vì nếu chúng ta làm vậy,

Or if we are, like, maybe we all like that name,

những hiểu biết sâu nào ta sẽ đạt được, với tư cách là con người, là nhà khoa học?

should we just allow ourselves to think about them

Và chúng ta vào thời điểm này sẽ nghĩ về

a little more broadly?

Because if we do,

cách chúng ta muốn dạy khoa học,

like, what insights would we gain, as people, as scientists?

điều ta muốn gây quỹ cho

ta muốn là ai trong xã hội, bạn biết không?

Tôi tự hỏi liệu nó không phải là thời điểm nghĩ lại về mặt sinh học của NST X và Y,

And we're at this point where we're thinking about, like,

how do we want to teach science,

what do we want to fund,

và ít nhất,

like, who do we want to be as a society, you know?

để nhớ rằng, chú thích cuối của lịch sử,

And I just wondered if it wasn't a moment to rethink the biology of X and Y,

đó là người đàn ông thốt ra câu “nhiễm sắc thể giới tính,”

and at the very least,

thật sự có ý rằng, “Này, mọi người, hãy nhớ rằng, đây chỉ là”

to remember, like, the footnotes of history,

which is that the dude who came up with the phrase "sex chromosome,"

và tôi trích lại: “một dạng của viết nhanh.”

Và ta không nên tin theo đúng nghĩa đen của nó

actually was like, "Hey, everyone, just remember, this is just,"

Cám ơn các bạn.

(Vỗ tay)

and I quote, "a form of shorthand."

We should not take it literally.

Thank you.

(Applause)