Edward Burtynsky: Manufactured landscapes

Translator: Phuong Phuong Reviewer: Hà Vinh Cao Quang

Thử đi đâu đó trong 4 tháng với 3 điều ước

và những ý tưởng sẽ dần xuất hiện

các bạn nên thế, nghĩ mình có 3 điều ước

Và bạn sẽ làm gì? Đó là một cách tuyệt vời

Walk around for four months with three wishes,

Để nghĩ ra được những điều quan trọng với bản thân

and all the ideas will start to percolate up.

và thực sự suy ngẫm về thế giới xung quanh ta

I think everybody should do it -- think that you've got three wishes.

And what would you do? It's actually a great exercise

Và nghĩ xem, liệu một người có thể thật sự làm một việc gì

to really drill down to the things that you feel are important,

Hay nghĩ ra điều gì đó

có thể tạo ra một sức ảnh hưởng hay làm nên sự khác biệt chăng?

and really reflect on the world around us.

And thinking that, can an individual actually do something,

Lấy cảm hứng từ thiên nhiên -- đó là chủ đề hôm nay

or come up with something,

Và nói thẳng ra, đó là nơi tôi bắt đầu.

that may actually get some traction out there and make a difference?

tôi say mê phong cảnh thiên nhiên như một người canada vậy.

Inspired by nature -- that's the theme here.

And I think, quite frankly, that's where I started.

Chúng tôi có miền bắc rộng lớn, ít người sinh sống

Và bố tôi rất thích dã ngoại

I became very interested in the landscape as a Canadian.

Vì vậy , tôi thực sự có cơ hội được thưởng thức thiên nhiên

Và tôi cũng không hiểu chính xác nó là gì, hay nó tác động tôi thế nào

We have this Great North. And there was a pretty small population,

nhưng tôi nghĩ nó đã cho tôi biết

and my father was an avid outdoorsman.

Rằng cuộc sống của chúng ta rất ngắn ngủi

So I really had a chance to experience that.

And I could never really understand exactly what it was, or how it was informing me.

Và thiên nhiên mà bạn thấy ngoài kia -- những bờ biển nguyên sơ

But what I think it was telling me

Những cánh rừng nguyên sơ mà tôi đã thấy

is that we are this transient thing that's happening,

Thực sự mang lại một cảm giác rằng

and that the nature that you see out there -- the untouched shorelines,

the untouched forest that I was able to see --

Thế giới tự nhiên này đã tồn tại từ lâu

Và chúng ta đang trải nghiệm nó theo một cách khác

really bring in a sense of that geological time,

Và điều đó, đối với tôi, là một tác động mà tôi cần

that this has gone on for a long time,

để làm công việc mà tôi đã làm

and we're experiencing it in a different way.

Và tôi đã ra ngoài, chụp những thảm cỏ xuân non mới chớm

And that, to me, was a reference point that I think I needed to have

trải dọc bên những con đường

Những thảm cỏ non này Sau đó tôi chu du khắp nơi trong nhiều năm

to be able to make the work that I did.

And I did go out, and I did this picture of grasses coming through in the spring,

cố chụp những phong cảnh hoang sơ

Nhưng là một nghệ sĩ nhiếp ảnh, tôi cảm thấy

along a roadside.

những bức ảnh này đã không thực sự có hồn

This rebirth of grass. And then I went out for years

Rằng tôi sẽ khó để biến chúng thành nghệ thuật

trying to photograph the pristine landscape.

Và tôi liên tục bị cuốn vào kiểu chụp phong cảnh in lịch

But as a fine-art photographer I somehow felt

that it wouldn't catch on out there,

hay những kiểu tương tự mà không thoát được

that there would be a problem with trying to make this as a fine-art career.

Vì vậy, tôi bắt đầu tự hỏi, làm sao để thay đổi hướng nhìn về phong cảnh?

And I kept being sucked into this genre of the calendar picture,

Tôi quyết định nhìn nhận lại phong cảnh

như thể nó đã bị chúng ta biến đổi

or something of that nature, and I couldn't get away from it.

tôi đã lạc mất 1 điều gì đó ở Pennsylvania,

So I started to think of, how can I rethink the landscape?

Và tôi đã rẽ trái, cố trở lại đường cao tốc

I decided to rethink the landscape

Cuối cùng, tôi đến thị trấn tên Frackville

as the landscape that we've transformed.

Tôi xuống xe, đứng ra ngoài

I had a bit of an epiphany being lost in Pennsylvania,

Đó là một thị trấn mỏ than , tôi quay ngược 360 độ

and I took a left turn trying to get back to the highway.

Và chiêm ngưỡng một trong những khung cảnh kì ảo nhất từng thấy

And I ended up in a town called Frackville.

I got out of the car, and I stood up,

Hoàn toàn tạo dựng bởi con người

and it was a coal-mining town. I did a 360 turnaround,

Và chính nó đã khiến tôi ra ngoài để chiêm ngưỡng các mỏ than

and that became one of the most surreal landscapes I've ever seen.

Ra ngoài và chứng kiến những sự xâm chiếm của ngành công nghiệp

lên những khung cảnh mà tôi tìm thấy

Totally transformed by man.

Và đó trở thành nền tảng cho những gì tôi làm

And that got me to go out and look at mines like this,

Và đó cũng là chủ đề mà cho rằng mình nên theo đuổi

and go out and look at the largest industrial incursions

in the landscape that I could find.

mà không phải tự mình làm mới

And that became the baseline of what I was doing.

chủ đề này đủ rộng để làm cả đời

And it also became the theme that I felt that I could hold onto,

là thứ mà tôi có thể làm với tất cả đam mê

và chỉ cần nghiên cứu, tìm ra những ngành công nghiệp này ở đâu

and not have to re-invent myself --

that this theme was large enough to become a life's work,

Và một trong những điều mà tôi muốn cảm ơn

to become something that I could sink my teeth into

Điều mà có vẻ tôi quên đi mất

Là cảm ơn tới tất cả những tập đoàn đã cho tôi vào

and just research and find out where these industries are.

Bởi vì , tôi phải thương lượng để chụp mỗi bức ảnh --

And I think one of the things I also wanted to say in my thanks,

Để tôi có thể vào thực địa chụp ảnh

which I kind of missed,

was to thank all the corporations who helped me get in.

Và nếu không có những người giúp tôi vào

Because it took negotiation for almost every one of these photographs --

Những người ở vị trí đầu của các tập đoàn,

Tôi đã không thể tạo nên những tác phẩm này

to get into that place to make those photographs,

Tôi không chống lại các tập đoàn

and if it wasn't for those people letting me in

Tôi sở hữu một tập đoàn , tôi làm việc với họ

at the heads of those corporations,

I would have never made this body of work.

Và tôi cho rằng chúng ta đều cần họ, họ rất quan trọng

So in that respect, to me, I'm not against the corporation.

Nhưng tôi cũng muốn bảo vệ sự bền vững

Vậy nên, tôi đang nghiêng về cả hai phía.

I own a corporation. I work with them,

Và tôi không buộc tội ai vì những điều đang diễn ra

and I feel that we all need them and they're important.

Nhưng đây là một quá trình chậm

But I am also for sustainability.

Vì vậy , tôi bắt đầu nghĩ, chúng ta đã trải qua đủ các thời kỳ:

So there's this thing that is pulling me in both directions.

Đồ đá, Đồ sắt, Đồ đồng

And I'm not making an indictment towards what's happening here,

Và những thời đại đó vẫn tồn tại ngày nay

but it is a slow progression.

So I started thinking, well, we live in all these ages of man:

Nhưng ta đã không còn liên kết với chúng

the Stone Age, and the Iron Age, and the Copper Age.

Có gì đó chúng ta không nhận thấy ở đây

Và việc này rất đáng sợ , Vì khi chúng ta bắt đầu nghiên cứu

And these ages of man are still at work today.

Những lối sống cộng đồng ngày nay,

But we've become totally disconnected from them.

There's something that we're not seeing there.

Và những gì mà chúng ta gây ra cho thiên nhiên

And it's a scary thing as well. Because when we start looking

Điều này, với tôi , là khoảnh khắc thức tỉnh, đáng suy ngẫm.

at the collective appetite for our lifestyles,

Và qua những bức ảnh của mình

and what we're doing to that landscape --

Tôi hy vọng có thể khiến cho khán giả chiêm ngưỡng tác phẩm của tôi

that, to me, is something that is a very sobering moment for me to contemplate.

sẽ đón nhận các hình ảnh này và không từ chối chúng

And through my photographs,

Không nói rằng, "Ôi chúa ơi, đó là gì?" mà bị thách thức bởi nó

I'm hoping to be able to engage the audiences of my work,

để nói, "Ôi, nó thật đẹp," ở một mức độ,

nhưng ở một mức độ khác, "Điều này thật đáng sợ, tôi không nên thích nó."

and to come up to it and not immediately be rejected by the image.

Như một thú vui bị ngăn cấm. Và chính thú vui bị ngăn cấm này

Not to say, "Oh my God, what is it?" but to be challenged by it --

là thứ đang gây ảnh hưởng

to say, "Wow, this is beautiful," on one level,

khiến mọi người nhìn ngắm những khung cảnh

but on the other level, "This is scary. I shouldn't be enjoying it."

và muốn đặt chân đến. Và điều này cũng phần nào định nghĩa cảm nhận của tôi

Like a forbidden pleasure. And it's that forbidden pleasure

that I think is what resonates out there,

tôi muốn có một cuộc sống tốt

and it gets people to look at these things,

and it gets people to enter it. And it also, in a way, defines kind of what I feel, too --

tôi muốn có một ngôi nhà, và một chiếc xe.

nhưng việc này để lại hậu quả.

Làm sao tôi vừa bị thu hút lại vừa cảm thấy kinh tởm?

that I'm drawn to have a good life.

trong chính lương tâm mình,

I want a house, and I want a car.

và trong chính các bức ảnh của mình, tôi đang cố tạo lại cảm giác đó.

But there's this consequence out there.

And how do I begin to have that attraction, repulsion?

Những bức ảnh tôi đã chụp -- những lốp xe ở đây

It's even in my own conscience I'm having it,

có 45 triệu lốp. Đây là nhiều nhất.

and here in my work, I'm trying to build that same toggle.

Nó chỉ cách tôi 1 tiếng rưỡi đi xe, và nó đã bốc cháy

khoảng 4 năm trước. Gần Westley, California, Modesto.

These things that I photographed -- this tire pile here

had 45 million tires in it. It was the largest one.

Và tôi quyết định nghiên cứu cái mà, với tôi

It was only about an hour-and-a-half away from me, and it caught fire

như các bức ảnh trước về phong cảnh

about four years ago. It's around Westley, California, around Modesto.

diễn tả được sự thất vọng về những gì ta đã làm với thiên nhiên,

như việc tái chế như các bạn thấy ở đây

And I decided to start looking at something that, to me, had --

Nó thể hiện cái mà theo tôi đó là sự chuộc lỗi

if the earlier work of looking at the landscape

had a sense of lament to what we were doing to nature,

Trong các bức ảnh về việc tái chế của tôi

Tôi đang tìm kiếm một hoạt động mà con người bảo vệ được môi trường.

in the recycling work that you're seeing here

was starting to point to a direction. To me, it was our redemption.

Nếu chúng ta tiếp tục phát triển công nghiệp và đô thị,

That in the recycling work that I was doing,

I'm looking for a practice, a human activity that is sustainable.

đưa chúng vào hệ thống --

Nếu ta tiếp tục làm vậy -- ta có tiếp tục

That if we keep putting things, through industrial and urban existence,

dĩ nhiên ngồi nghe ở các hội nghị,

có nhiều giải pháp hiện nay. Như phỏng sinh học,

back into the system --

và nhiều cách khác --

if we keep doing that -- we can continue on.

như công nghệ nano, có thể giúp ta không phải

Of course, listening at the conference,

there's many, many things that are coming. Bio-mimicry,

tàn phá khung cảnh thiên nhiên.

and there's many other things that are coming on stream --

Và ta đều mong chờ những điều đó.

nanotechnology that may also prevent us from having

Nhưng giờ, những vấn đề đang gia tăng.

Chúng vẫn đang tiếp tục diễn ta.

Bức ảnh mà các bạn đang nhìn thấy là khi tôi đi đến Bangladesh

to go into that landscape and tear it apart.

tôi bắt đầu rời Bắc Mỹ

And we all look forward to those things.

But in the meantime, these things are scaling up.

và nghiên cứu nhiều nơi trên thế giới.

These things are continuing to happen.

Những hình ảnh ở Bangladesh này

What you're looking at here -- I went to Bangladesh,

xuất hiện trong một chương trình radio mà tôi đã nghe.

so I started to move away from North America;

Họ đang nói về Exxon Valdez,

I started to look at our world globally.

rằng sẽ dư thừa các tàu chở dầu

These images of Bangladesh

vì ngành công nghiệp bảo hiểm.

came out of a radio program I was listening to.

Những tàu chở dầu này sẽ bị ngừng sử dụng,

và năm 2004 sẽ là năm đỉnh điểm.

They were talking about Exxon Valdez,

Tôi nghĩ "Trời, điều đó có nghĩa là gì?"

and that there was going to be a glut of oil tankers

Khi chứng kiến những con tàu lớn nhất bị tháo dỡ bằng tay,

because of the insurance industries.

And that those oil tankers needed to be decommissioned,

ở những nước thế giới thứ ba.

and 2004 was going to be the pinnacle.

Vậy nên, ban đầu tôi định đi Ấn Độ.

And I thought, "My God, wouldn't that be something?"

nhưng không vào được vì vấn đề với Tổ chức Greenpeace ở đó

To see the largest vessels of man being deconstructed by hand,

và sau đó thì đến được Bangladesh,

và lần đầu tiên tận mắt thấy thế giới thứ ba

literally, in third-world countries.

So originally I was going to go to India.

And I was shut out of India because of a Greenpeace situation there,

mà tôi chưa bao giờ nghĩ có thể.

and then I was able to get into Bangladesh,

130 triệu người sống trong một khu vực rộng bằng Wisconsin --

and saw for the first time a third world, a view of it,

mọi người từ khắp nơi -- dân số rất cao,

that I had never actually thought was possible.

và điều kiện làm việc rất tệ.

Các bạn đang thấy các mỏ dầu ở California,

130 million people living in an area the size of Wisconsin --

một trong những mỏ dầu lớn nhất. Và một lần nữa, tôi bắt đầu nghĩ rằng --

people everywhere -- the pollution was intense,

and the working conditions were horrible.

tôi chợt nhận ra rằng

Here you're looking at some oil fields in California,

cả thế giới mà chúng ta đang sống

some of the biggest oil fields. And again, I started to think that --

là kết quả của việc có nhiều dầu.

Và tôi lại bắt đầu phát triển ý tưởng này,

there was another epiphany --

tiếp tục phát triển.

that the whole world I was living in was

Đây là chủ đề mà tôi hi vọng hoàn thành

a result of having plentiful oil.

And that, to me, was again something that I started building on,

trong khoảng 2 hay 3 năm nữa,

với tựa đề "Bữa tiệc dầu"

and I continued to build on.

Vì tôi cho rằng mọi thứ quanh ta --

So this is a series I'm hoping to have ready

quần áo, xe, đường sá, mọi thứ -- là hệ quả trực tiếp của nó

in about two or three years,

Tôi sẽ tiếp tục bằng những hình ảnh ở Trung Quốc.

under the heading of "The Oil Party."

Because I think everything that we're involved in --

Tôi bắt đầu chụp ảnh Trung Quốc cách đây 4 năm,

our clothing, our cars, our roads, and everything -- are directly a result.

Trung Quốc thể hiện sự thân thiện với môi trường

I'm going to move to some pictures of China.

chưa kể đến là Trung Quốc cũng

tạo nên sức ảnh hưởng lớn đến những ngành công nghiệp quanh tôi.

And for me China -- I started photographing it four years ago,

Tôi đến từ một thị trấn lao động chân tay,

and China truly is a question of sustainability in my mind,

một thị trấn GM, và cha tôi làm việc ở GM,

not to mention that China, as well,

nên tôi hiểu rõ ngành công nghiệp đó

has a great effect on the industries that I grew up around.

và xuất thân cũng cung cấp thông tin cho công việc của tôi. Nhưng bạn biết đấy,

I came out of a blue-collar town,

a GM town, and my father worked at GM,

khá kinh ngạc khi chứng kiến Trung Quốc phát triển với tốc độ nhanh như vậy

so I was very familiar with that kind of industry

and that also informed my work. But you know,

Ở đây là Đập Tam Hiệp,

đây là đập lớn gấp rưỡi từng được xây dựng bởi con người.

to see China and the scale at which it's evolving, is quite something.

Hầu hết các kĩ sư trên thế giới đều bỏ dự án

So what you see here is the Three Gorges Dam,

vì họ cho rằng, "Nó quá lớn."

and this is the largest dam by 50 percent ever attempted by man.

Thật ra, khi nó được đổ đầy nước cách đây 1 năm rưỡi,

Most of the engineers around the world left the project

họ đo được một sự chấn động mặt đất nhẹ khi nó chạy

Mất 15 ngày để đổ đầy nước.

because they said, "It's just too big."

Tạo nên một hồ chứa nước dài 600 kilômét,

In fact, when it did actually fill with water a year and a half ago,

they were able to measure a wobble within the earth as it was spinning.

một trong những hồ chứa lớn nhất được tạo.

Và một trong những dự án lớn khác là

It took fifteen days to fill it.

So this created a reservoir 600 kilometers long,

dời 13 thành phố đông dân khỏi nơi xây hồ chứa

one of the largest reservoirs ever created.

và san bằng những tòa nhà để có chỗ chứa tàu.

And what was also one of the bigger projects around that

Đây là ảnh "trước và sau". Đây là trước.

was moving 13 full-size cities up out of the reservoir,

Đây là 10 tuần sau đó, do con người dỡ bỏ.

and flattening all the buildings so they could make way for the ships.

Tôi nghĩ họ dùng thuốc nổ cho 11 tòa nhà,

phần còn được dỡ bỏ. Đây là 10 tuần sau.

This is a "before and after." So that was before.

Việc này đem đến một ý tưởng.

Tất cả là do người dân sinh sống ở đó

And this is like 10 weeks later, demolished by hand.

dỡ bỏ

I think 11 of the buildings they used dynamite,

và được trả công cho từng viên gạch để dỡ bỏ thành phố họ từng sống.

everything else was by hand. That was 10 weeks later.

And this gives you an idea.

And it was all the people who lived in those homes,

Đây là một số hình ảnh cho việc đó.

Tôi đã đi ba chuyến đến Đập Tam Hiệp,

were the ones that were actually taking it apart

and working, and getting paid per brick to take their cities apart.

chứng kiến sự biến đổi lớn của khung cảnh.

Trông khung cảnh như bị bom phá hủy, nhưng không phải.

And these are some of the images from that.

So I spent about three trips to the Three Gorges Dam,

Khung cảnh biến đổi có chủ đích.

looking at that massive transformation of a landscape.

Họ cần năng lượng điện, họ bằng lòng tạo nên

And it looks like a bombed-out landscape, but it isn't.

biến đổi lớn đến mức này để có năng lượng điện.

What it is, it's a landscape that is an intentional one.

This is a need for power, and they're willing to go through this

May thay Trung Quốc chọn phương pháp này

massive transformation, on this scale, to get that power.

vì nếu đem ra so sánh,

có 27 nhà máy điện hạt nhân sắp được xây dựng.

And again, it's actually a relief for what's going on in China

Điều không hề có ở Bắc Mỹ trong 20 năm

vì vấn đề "NCK" "Nhạy cảm khác"

Nhưng TQ lại nói "Không, tụi tôi sẽ có 27 cái trong 10 năm nữa"

because I think on the table right now,

there's 27 nuclear power stations to be built.

Ở đó cũng có lò đốt than

There hasn't been one built in North America for 20 years

để tạo năng lượng thuỷ điện mỗi tuần.

because of the "NIMBY" problem -- "Not In My BackYard."

But in China they're saying, "No, we're putting in 27 in the next 10 years."

Nên than là một trong những vấn đề lớn nhất.

And coal-burning furnaces are going in there

Và một vấn đề khác ở Đập Tam Hiệp là --

for hydroelectric power literally weekly.

nhiều đất nông nghiệp ở phía bên trái đã bị mất;

So coal itself is probably one of the largest problems.

một phần đất nông nghiệp màu mỡ nhất bị mất ở đó.

And one of the other things that happened in the Three Gorges --

Và 1.2 đến 2 triệu người đã phải dời đi,

a lot of the agricultural land that you see there on the left was also lost;

tùy thuộc vào số liệu đang nghiên cứu.

Và đây là thứ họ đang xây dựng.

some of the most fertile agricultural land was lost in that.

Đây là Wushan, một trong những thành phố lớn nhất bị di dời.

And 1.2 to 2 million people were relocated,

Đây là tòa thị chính của thành phố.

depending on whose statistics you're looking at.

Về việc xây lại thành phố -- với tôi, đáng buồn là

And this is what they were building.

This is Wushan, one of the largest cities that was relocated.

họ đã không giữ lại nhiều

This is the town hall for the city.

những gì chúng ta đã thân thuộc khi quy hoạch thành phố.

And again, the rebuilding of the city -- to me, it was sad to see

Không có công viên, cây cỏ.

Nhiều người sống ở bên hông đồi.

that they didn't really grab a lot of, I guess,

Ở đây, họ có cơ hội xây lại thành phố từ dưới lên,

what we know here, in terms of urban planning.

nhưng lại không liên kết với họ.

There were no parks; there were no green spaces.

Đây là biển hiệu, "Chấp hành chính sách kế hoạch hóa gia đình.

Very high-density living on the side of a hill.

And here they had a chance to rebuild cities from the bottom up,

Xây dựng nhận thức khoa học về hôn nhân và sinh sản văn minh, tân tiến."

but somehow were not connecting with them.

Ở đây, nếu các bạn nhìn vào tấm quảng cáo này,

Here is a sign that, translated, says, "Obey the birth control law.

nó có mọi thứ liên quan đến văn hóa phương Tây.

Build our science, civilized and advanced idea of marriage and giving birth."

Bạn đang thấy những lễ phục, bó hoa.

So here, if you look at this poster,

Nhưng với tôi, điều thật sự đáng sợ về bức tranh này

it has all the trappings of Western culture.

và về tấm quảng cáo này là nhà máy lọc ở phía sau.

You're seeing the tuxedos, the bouquets.

Nó giống như kết hợp tất cả những gì chúng ta có

nó thể hiện cách chúng ta đang thích nghi lối sống mới, chấm hết.

But what's really, to me, frightening about the picture

and about this billboard is the refinery in the background.

Và khi bạn nhận thấy điều đó,

So it's like marrying up all the things that we have

and it's an adaptation of our way of life, full stop.

khi thấy họ đang chuyển từ lối sống nông thôn

And again, when you start seeing that kind of embrace,

với lượng carbon thấp sang lối sống thành thị

với lượng carbon lớn hơn nhiều, mọi việc trở nên nghiêm trọng.

and you start looking at them leading their rural lifestyle

Đây là hình một trong những quảng trường lớn nhất ở Quảng Đông

with a very, very small footprint and moving into an urban lifestyle

và là nơi nhiều người lao động di cư đến từ các miền đất nước.

with a much higher footprint, it starts to become very sobering.

Có khoảng 130 triệu người di cư

This is a shot in one of the biggest squares in Guangdong --

luôn cố đến các trung tâm đô thị,

and this is where a lot of migrant workers are coming in from the country.

và trong 10 tới 15 năm nữa, sẽ có

thêm 400 đến 500 triệu người di cư

And there's about 130 million people in migration

đến các thành phố như Thượng Hải và các trung tâm sản xuất.

trying to get into urban centers at all times,

and in the next 10 to 15 years, are expecting

Những nhà sản xuất

another 400 to 500 million people to migrate

thường là trong nước - bạn có thể biết một nhà máy nội địa qua việc

into the urban centers like Shanghai and the manufacturing centers.

họ đều dùng đồng phục cùng màu.

Đây là đồng phục hồng ỏ nhà máy này. Đây là nhà máy giày.

The manufacturers are --

the domestics are usually -- you can tell a domestic factory by the fact

Họ có ký túc xá cho công nhân.

Họ thu hút công nhập cư và cho công nhân ở trong ký túc xá.

that they all use the same color uniforms.

Đây là một trong những nhà máy giày lớn nhất, Yuyuan

So this is a pink uniform at this factory. It's a shoe factory.

gần Thâm Quyến. Hơn 90,000 công nhân làm giày ở đây.

And they have dorms for the workers.

So they bring them in from the country and put them up in the dorms.

Đây là lúc đổi ca làm việc, một trong ba lần.

This is one of the biggest shoe factories, the Yuyuan shoe factory

Có 2 nhà máy cấp độ này ở cùng một thành phố.

near Shenzhen. It has 90,000 employees making shoes.

Đây là một cái với hơn 45000 người, nên mỗi bữa ăn trưa,

có khoảng 12,000 người đến đây ăn.

This is a shift change, one of three.

Họ ngồi xuống; có khoảng 20 phút để ăn.

There's two factories of this scale in the same town.

Sau đó đến lượt tiếp theo. Thật là một lực lượng lao động lớn

This is one with 45,000, so every lunch,

đang phát triển ở đó. Thượng Hải --

there's about 12,000 coming through for lunch.

Tôi đang nhìn thấy sự phục hồi đô thị ở Thượng Hải,

They sit down; they have about 20 minutes.

cả vùng này sẽ bị san bằng

The next round comes in. It's an incredible workforce

để xây những tòa nhà cao tầng trong 5 năm nữa.

that's building there. Shanghai --

I'm looking at the urban renewal in Shanghai,

Một điều nữa đang diễn ra ở Thượng Hải là

Trung Quốc, chẳng hạn, đang biến đổi vì việc này đáng lẽ không diễn ra

and this is a whole area that will be flattened

and turned into skyscrapers in the next five years.

5 năm trước do từ chối thỏa thuận.

Họ được họi là dengzahoo -- họ như đinh tán trên đường.

What's also happening in Shanghai is --

Họ không dời đi. Họ không chịu thỏa thuận.

China is changing because this wouldn't have happened

Họ không nhận đủ tiền nên họ không chịu dời đi.

five years ago, for instance. This is a holdout.

Nên họ không chấp nhận cho đến khi đi đến thỏa thuận có lợi.

They're called dengzahoos -- they're like pin tacks to the ground.

Họ khá thành công trong việc đạt những thỏa thuận tốt hơn

They won't move. They're not negotiating.

vì phần lớn họ bị đối xử bất công.

They're not getting enough, so they're not going to move.

Họ đang phải làm thêm giờ khoảng 2 tiếng --

And so they're holding off until they get a deal with them.

những cộng đồng này đã ở đây hàng trăm năm,

And they've been actually quite successful in getting better deals

thậm chí có thể là hàng ngàn năm,

và họ đang bị tách ra và sống rải rác ở các vùng ngoại ô

because most of them are getting a raw deal.

They're being put out about two hours --

bên ngoài Thượng Hải. Nhưng đây chỉ là một nhóm người

the communities that have been around for literally hundreds of years,

từ chối thỏa thuận của công trình ở Thượng Hải.

or maybe even thousands of years,

are being broken up and spread across in the suburban areas

Theo tôi, đây có lẽ là dự án nâng cấp thành phố lớn nhất

outside of Shanghai. But these are a whole series of guys

trên hành tinh này.

holding out in this reconstruction of Shanghai.

Tất cả những gì họ đang thay thế --

Probably the largest urban-renewal project, I think,

một trong những mong muốn của tôi, và tôi chưa từng muốn đến đó,

là nói cho họ biết những cách tốt hơn để xây nhà.

ever attempted on the planet.

Sự đối lập về phong cách thật ấn tượng

And then the embrace of the things that they're replacing it with --

again, one of my wishes, and I never ended up going there,

Đây là biệt thự.

was to somehow tell them that there were better ways to build a house.

The kinds of collisions of styles and things were quite something,

Như bây giờ, họ đang dời đi.

Giàn giáo vẫn còn đó, đây là một khu chất thải điện tử

and these are called the villas.

nếu bạn nhìn khu vực gần chỗ chụp ảnh này,

bạn sẽ thấy được nền công nghiệp của họ là tái chế.

And also, like right now, they're just moving.

Nền công nghiệp đã phát triển

The scaffolding is still on, and this is an e-waste area,

quanh những công trình mới này.

and if you looked in the foreground on the big print,

Đây là cầu vượt 5 tầng ở Thượng Hải.

you'd see that the industry -- their industry -- they're all recycling.

Thượng Hải là một thành phố rất thú vị -- nó phát triển ở mức độ

So the industry's already growing

around these new developments.

mà tôi nghĩ không một thành phố nào làm được.

This is a five-level bridge in Shanghai.

Shanghai was a very intriguing city -- it's exploding on a level

Thật ra, thậm chí Thâm Quyến, vùng kinh tế

một trong 5 vùng đầu tiên -- 15 năm trước có 100,000 người,

that I don't think any city has experienced.

In fact, even Shenzhen, the economic zone --

ngày nay có khoảng 10 tới 11 triệu người.

Việc này giúp ta thấy được hình thức di cư và tốc độ phát triển nơi đây --

one of the first ones -- 15 years ago was about 100,000 people,

đây là những chiếc taxi đang được sản xuất của hãng Volkswagen.

and today it boasts about 10 to 11 million.

Có 9,000 chiếc ở đây,

So that gives you an idea of the kinds of migrations and the speed with which --

và chúng đang được xây dựng cho một trong những thành phố lớn nhất,

this is just the taxis being built by Volkswagen.

Bắc Kinh, Thượng Hải, Thâm Quyến.

There's 9,000 of them here,

Đây không phải là thị trường ô tô nội địa mà là thị trường taxi.

and they're being built for most of the big cities,

Beijing and Shanghai, Shenzhen.

Cái chúng ta đang nhìn thấy là sự phát triển ngoại ô --

And this isn't even the domestic car market; this is the taxi market.

tương tự vậy, nhưng chúng đều là nhà cao tầng.

Họ sẽ xây 20 đến 40 cái 1 lúc,

And what we would see here as a suburban development --

và họ sẽ xây lên như cách mà

một căn nhà cho một hộ gia đình được xây ở đây.

a similar thing, but they're all high-rises.

So they'll put 20 or 40 up at a time,

Mật độ dân cư cũng khá cao.

and they just go up in the same way

as a single-family dwelling would go up here in an area.

Một trong những điều mà tôi muốn chỉ ra từ bức hình này là

And the density is quite incredible.

khi nhìn thấy những tòa nhà này,

And one of the things in this picture that I wanted to point out

tôi đã sốc khi nhận ra

chúng không dùng hệ thống điều hòa trung tâm;

mỗi cửa sổ đều có một máy điều hòa.

is that when I saw these kinds of buildings,

Và tôi chắc rằng có người ở đây

I was shocked to see

that they're not using a central air-conditioning system;

biết rõ hơn tôi về năng suất điện,

nhưng tôi không nghĩ việc mỗi căn hộ có một máy điều hòa riêng

every window has an air conditioner in it.

là cách hiệu quả để làm mát tòa nhà cỡ này.

And I'm sure there are people here who probably

Khi bạn nhìn thấy điều này,

know better than I do about efficiencies,

và bắt đầu nghĩ đến thành phố to lớn như Thượng Hải,

but I can't imagine that every apartment having its own air conditioner

đó thật sự là một khu rừng tòa nhà chọc trời.

is a very efficient way to cool a building on this scale.

And when you start looking at that,

thật ngoạn mục, tốc độ mà thành phố này đang biến đổi.

and then you start factoring up into a city the size of Shanghai,

Có thể thấy vùng cận cảnh của bức ảnh này,

it's literally a forest of skyscrapers.

vẫn đang được xây dựng.

It's breathtaking, in terms of the speed at which this city is transforming.

Vùng này đã được xây dựng xong 8 tháng trước.

các tòa nhà cao tầng ở vùng trung tâm.

And you can see in the foreground of this picture,

Một tòa nhà chọc trời thật sự được xây dựng trong 1 đêm ở Thượng Hải.

it's still one of the last areas that was being held up.

Right now that's all cleared out -- this was done about eight months ago --

and high-rises are now going up into that central spot.

Gần đây nhất khi thâm nhập và quan sát

So a skyscraper is built, literally, overnight in Shanghai.

một trong những ngành công nghiệp lớn nhất Trung Quốc.

Đây là Baosteel, ngay vùng ngoài Thượng Hải.

Đây là nơi cung cấp than cho nhà máy thép 18 km vuông

Most recently I went in, and I started looking

at some of the biggest industries in China.

Đây là một công ty rất lớn, theo tôi có 15,000 công nhân,

And this is Baosteel, right outside of Shanghai.

This is the coal supply for the steel factory -- 18 square kilometers.

5 lò đúc, và cái thứ 6 đang được chuyển đến đây.

It's an incredibly massive operation, I think 15,000 workers,

Họ đang xây dựng những lò luyện rất lớn

để đáp ứng nhu cầu thép ở Trung Quốc.

five cupolas, and the sixth one's coming in here.

Đây là 3 lò luyện có thể thấy được từ góc chụp này.

So they're building very large blast furnaces

Khi nhìn những ảnh này, ta cảm nhận họ phải làm việc quần quật.

to try to deal with the demand for steel in China.

So this is three of the visible blast furnaces within that shot.

Đoạn clip này là một người lắp ráp đang làm việc. Đó là cầu dao tự động.

And again, looking at these images, there's this constant, like, haze that you're seeing.

This is going to show you, real time, an assembler. It's a circuit breaker.

10 tiếng 1 ngày ở tốc độ này.

10 hours a day at this speed.

Tôi cho rằng một trong những vấn đề

mà Trung Quốc đang đối mặt là

I think one of the issues

họ đang dùng rất nhiều công nghệ sản xuất tân tiến nhất

Trong đó, có 400 người làm việc trên tầng.

that we here are facing with China,

Tôi đã hỏi quản lý chỉ ra 5 công nhân làm việc năng suất nhất,

is that they're using a lot of the latest production technology.

sau đó tôi đến và quan sát từng người khoảng 15 đến 20 phút,

In that one, there were 400 people that worked on the floor.

và chọn người phụ nữ này.

And I asked the manager to point out five of your fastest producers,

Nhanh như tia chớp

tốc độ lắp ráp của cô, gần như không tưởng.

and then I went and looked at each one of them for about 15 or 20 minutes,

Nhưng đó là mánh khoé của họ

mà họ đang sử dụng thành công; đó là họ dùng

and picked this one woman.

And it was just lightning fast;

những công nghệ mới và máy đùn chất dẻo,

the way she was working was almost unbelievable.

để lắp ráp tất cả thành phần tự động,

But that is the trick that they've got right now,

nhưng thật ra họ mang đến các dây chuyền lắp ráp --

that they're winning with, is that they're using

những công nhân rất sẵn sàng làm. Họ cần công việc.

all the latest technologies and extrusion machines,

and bringing all the components into play,

Có hàng tá người muốn công việc của họ.

but the assembly is where they're actually bringing in --

Tình trạng này sẽ còn kéo dài 10 đến 15 năm nữa

the country workers are very willing to work. They want to work.

nếu họ nhận ra điều họ muốn, đó là

There's a massive backlog of people wanting their jobs.

thêm 400 đến 500 triệu người chuyển đến các thành phố.

Trong trường hợp này -- đây là dây chuyền lắp ráp mà bạn thấy;

That condition's going to be there for the next 10 to 15 years

một bức ảnh.

if they realize what they want, which is, you know,

Tôi phải dùng khẩu độ rất nhỏ đế tạo độ sâu cho bức ảnh.

400 to 500 million more people coming into the cities.

Tôi phải yêu cầu họ ngồi yên trong 10 giây để chụp bức ảnh này.

In this particular case -- this is the assembly line that you saw;

Tôi mất 5 lần chụp thử

this is a shot of it.

I had to use a very small aperture to get the depth of field.

bởi vì họ cứ tiếp tục làm việc. Giảm tốc độ của họ là gần như không thể.

I had to have them freeze for 10 seconds to get this shot.

Họ chỉ làm những việc như vậy trong suốt một ngày dài,

It took me five fake tries

cho đến khi quản lý nghiêm khắc ra hiệu,

"Được rồi, mọi người dừng lại."

because they were just going. To slow them down was literally impossible.

Công việc không quá tệ,

They were just wound up doing these things all day long,

nhưng họ phải lắp ráp ở tốc độ rất nhanh.

until the manager had to, with a stern voice, say,

"Okay, everybody freeze."

Đây là xưởng dệt may đang sản xuất lụa tổng hợp, một phụ phẩm của dầu mỏ

It wasn't too bad,

but they're driven to produce these things at an incredible rate.

Và cái bạn thấy ở đây là,

một trong những xưởng may tân tiến nhất.

This is a textile mill doing synthetic silk, an oil byproduct.

Có 500 máy; mỗi máy có giá khoảng 200,000 đô la.

Có 12 người giám sát,

And what you're seeing here is,

họ kiểm tra máy móc -- họ di chuyển giữa các đường trống.

again, one of the most state-of-the-art textile mills.

Các máy đều hoạt động,

There are 500 of these machines; they're worth about 200,000 dollars each.

thật đáng kinh ngạc khi thấy quy mô các nền công nghiệp ở đây

So you have about 12 people running this,

Và tôi bắt đầu thâm nhập sâu hơn vào các nhà máy.

and they're just inspecting it -- and they're just walking the lines.

The machines are all running,

Đây là ảnh đôi, tôi chụp nhiều ảnh so sánh

absolutely incredible to see what the scale of industries are.

để mô tả được quy mô của những nơi này.

And I started getting in further and further into the factories.

Đây là băng chuyền nơi công nhân nhận chỉ

và quấn chỉ lại với nhau

And that's a diptych. I do a lot of pairings

trước khi được đưa đến nhà máy.

to try and get the sense of scale in these places.

Đây là việc cần nguồn lực lao động lớn,

This is a line where they get the threads

làm giày.

and they wind the threads together,

Tầng này có khoảng 1,500 công nhân.

pre-going into the textile mills.

Công ty có khoảng 10,000 nhân viên,

Here's something that's far more labor-intensive,

which is the making of shoes.

và họ đang sản xuất giày nội địa.

This floor has about 1,500 workers on this floor.

Rất khó để thâm nhập vào các công ty quốc tế

The company itself had about 10,000 employees,

bởi vì tôi phải có sự cho phép từ các công ty như Nike và Adidas,

and they're doing domestic shoes.

điều đó rất khó.

Họ không muốn cho tôi vào.

It was very hard to get into the international companies

Nhưng thị trường nội địa thì dễ hơn.

because I had to get permission from companies like Nike and Adidas,

Có cảm giác dễ dàng thâm nhập -- đây là lí do

thật sự mà nhiều người di cư đến Trung Quốc để tìm việc

and that's very hard to get.

And they don't want to let me in.

ngành sản xuất giày. Nike là một trong các thương hiệu đầu tiên.

But the domestic was much easier to do.

Thị trường Trung Quốc giàu nguồn nhân lực

It just gives you a sense of, again -- and that's where,

really, the whole migration of jobs started going over to China

nên thâm nhập thị trường này rất có lý.

and making the shoes. Nike was one of the early ones.

Đây là nhà máy sản xuất điện thoại di động cao cấp: điện thoại hiệu Bird,

It was such a high labor component to it

một trong những thương hiệu lớn nhất TQ

Tôi cho rằng các công ty sản xuất điện thoại di động

that it made a lot of sense to go after that labor market.

đang xuất hiện ngày một nhiều mỗi tuần,

This is a high-tech mobile phone: Bird mobile phone,

và họ làm tăng số lượng điện thoại được sản xuất.

one of the largest mobile makers in China.

I think mobile phone companies

Đây là nhà máy sản xuất áo --

are popping up, literally, on a weekly basis,

Youngor, một trong các nhà máy sản xuất quần áo lớn nhất TQ.

and they have an explosive growth in mobile phones.

Ảnh tiếp theo là ở nhà ăn.

This is a textile where they're doing shirts --

Mọi việc đều rất hiệu quả.

Trong khi chuẩn bị chụp ảnh này,

Youngor, the biggest shirt factory and clothing factory in China.

những công nhân ăn trưa trong khoảng 8 tới 10 phút.

And this next shot here is one of the lunchrooms.

Everything is very efficient.

While setting up this shot,

Đây quy mô nhà máy lớn nhất tôi từng thấy.

people on average would spend eight to 10 minutes having a lunch.

Họ sản xuất cà phê, nơi sản xuất cà phê lớn nhất

và máy nướng bánh lớn nhất --

This was one of the biggest factories I've ever seen.

họ sản xuất 20 triệu cái trên thế giới.

They make coffeemakers here, the biggest coffeemaker

Có 21,000 nhân viên. Nhà máy này -- và họ cái vài nhà máy nữa --

and the biggest iron makers --

có chiều dài nửa kilômét.

Những bức ảnh này được chụp gần đây -- tôi về 1 tháng trước,

they make 20 million of them in the world.

There's 21,000 employees. This one factory -- and they had several of them --

nên các bạn là những người đầu tiên thấy chúng,

những bức ảnh về các nhà máy mà tôi đã chụp.

is half a kilometer long.

Tôi mất gần 1 năm để vào những nơi này.

These are just recently shot -- I just came back about a month ago,

so you're the first ones to be seeing these,

Một khía cạnh khác của Trung Quốc là

these new factory pictures I've taken.

ở đó rất cần vật liệu.

So it's taken me almost a year to gain access into these places.

Vì vậy nhiều vật liệu thu thập được ở đây

đang được tái chế và mang đến Trung Quốc bằng tàu.

The other aspect of what's happening in China

Đó là khối kim loại. Đó là cuộn ứng

is that there's a real need for materials there.

So a lot of the recycled materials that are collected here

nơi họ lấy đồng và thép cao cấp

từ các động cơ và tái chế chúng.

are being recycled and taken to China by ships.

That's cubed metal. This is armatures, electrical armatures,

Việc này chắc chắn diễn ra ở California và Thung lũng Silicon

where they're getting the copper and the high-end steel

Nhưng việc này xảy ra với hầu hết các máy tính.

from electrical motors out, and recycling them.

50 phần trăm máy tính trên thế giới cuối cùng được tái chế ở Trung Quốc.

This is certainly connected to California and Silicon Valley.

Nó được gọi là "rác thải điện tử" ở đó.

Và đây là một vấn đề. Cách mà họ tái chế bàn phím

But this is what happens to most of the computers.

Fifty percent of the world's computers end up in China to be recycled.

là dùng than bánh

vốn khá phổ biến ở trung quốc họ đốt than để nung chảy bàn phím

It's referred to as "e-waste" there.

And it is a bit of a problem. The way they recycle the boards

rồi họ dùng kìm để lấy các thành phần ra.

Họ cố lấy các kim loại có giá trị ra khỏi các thành phần đó.

is that they actually use the coal briquettes,

Nhưng mùi độc hại -- khi bạn vào một thành phố

which are used all through China, but they heat up the boards,

dùng cách này để đốt bàn phím,

and with pairs of pliers they pull off all the components.

bạn có thể ngửi thấy mùi đó 5 hay 10 kilômét trước khi đến nơi.

They're trying to get all the valued metals out of those components.

Đây là một công ty khác. Tất cả đều là nghề thủ công,

But the toxic smells -- when you come into a town

nên không ở những nơi lớn -- tất cả đều ở trước hiên của người dân,

that's actually doing this kind of burning of the boards,

you can smell it a good five or 10 kilometers before you get there.

ở sân sau, thậm chí là trong nhà khi họ đốt bàn phím,

Here's another operation. It's all cottage industries,

so it's not big places -- it's all in people's front porches,

Việc này có thể ảnh hưởng đến người đi ngang --

vì việc này được xem là phạm pháp ở Trung Quốc

in their backyards, even in their homes they're burning boards,

nhưng họ không thể ngăn các sản phẩm điện tử được chuyển đến.

if there's a concern for somebody coming by --

Bức chân dung này -- tôi không được biết đến với ảnh chân dung,

because it is considered in China to be illegal, doing it,

nhưng tôi không thể không chụp bức này, bà ấy đã trải qua thời Mao Trạch Đông,

but they can't stop the product from coming in.

chiến dịch Đại Nhảy vọt,

và Cách mạng văn hóa, giờ đây bà lại ngồi trước hiên

This portrait -- I'm not usually known for portraits,

với rác thải điện tử bên cạnh. Thật ấn tượng.

but I couldn't resist this one, where she's been through Mao,

Đây là một con đường tràn ngập bàn phím máy tính

and she's been through the Great Leap Forward,

and the Cultural Revolution, and now she's sitting on her porch

ở các thành phố lớn nhất nơi tái chế chúng.

with this e-waste beside her. It's quite something.

Đó là những bức ảnh mà tôi muốn cho các bạn xem.

This is a road where it's been shored up by computer boards

(Vỗ tay)

Tôi muốn gửi những ước muốn cho con gái tôi

in one of the biggest towns where they're recycling.

Chúng ngồi trên vai tôi suốt khoảng thời gian tôi suy ngẫm.

So that's the photographs that I wanted to show you.

Đây là Megan, bên phải và ở đó là Katja.

(Applause)

Với tôi, toàn bộ khái niệm --

I want to dedicate my wishes to my two girls.

những thứ tôi chụp được bắt nguồn từ nỗi lo

They've been sitting on my shoulder the whole time while I've been thinking.

về quy mô phát triển công nghiệp và cái chúng ta gọi là phát triển.

One's Megan, the one of the right, and Katja there.

Và dù có nhiều thứ tuyệt vời sắp tới --

And to me the whole notion --

the things I'm photographing are out of a great concern

khá rõ ràng trong căn phòng này --

about the scale of our progress and what we call progress.

có những thứ sắp thất bại

nhưng lại có thể giải quyết rất nhiều vấn đề,

And as much as there are great things around the corner --

Tôi thật sự hi vọng rằng những thứ đó sẽ lan rộng ra thế giới

and it's palpable in this room --

và đem lại nhiều lợi ích.

of all of the things that are just about to break

Nó không chỉ ảnh hưởng thế giới chúng ta,

that can solve so many problems,

mà còn nhiều lợi ích khác -- vì tôi nghĩ chúng ta có thể giảm

I'm really hoping that those things will spread around the world

mức tác động của mình -- nhưng sự tác động hiện đang tăng

and will start to have a positive effect.

And it isn't something that isn't just affecting our world,

ở Châu Á với tốc độ rất nhanh

but it starts to go up -- because I think we can start correcting

tôi không nghĩ ta có thể duy trì đồng đều mọi nơi. Nên với chiến lược này

our footprint and bring it down -- but there's a growing footprint

tôi nghĩ chúng ta phải quan tâm đến quá trình phát triển của họ,

that's happening in Asia, and is growing at a rapid, rapid rate,

vì nó sẽ liên quan đến sự phát triển của chính chúng ta,

and so I don't think we can equalize it. So ultimately the strategy,

Nên một phần tôi suy nghĩ và mong muốn

I think, here is that we have to be very concerned about their evolution,

tôi ngồi suy ngẫm

because it is going to be connected to our evolution as well.

nghĩ về việc

"Cuộc sống của con gái tôi sẽ ra sao khi chúng muốn có con,

So part of my thinking, and part of my wishes,

hay khi chúng muốn kết hôn trong 20 năm nữa hay

is sitting with these thoughts in mind,

15 năm nữa?"

and thinking about,

Đây là cốt lõi của những suy tư của tôi --

"How is their life going to be when they want to have children,

trong công việc của tôi, có được cơ hội để nói lên một vài ước muốn của mình.

or when they're ready to get married 20 years from now -- or whatever,

15 years from now?"

And to me that has been the core behind most of my thinking --

Ước muốn 1: thay đổi thế giới. Tôi muốn sử dụng những hình ảnh của mình

in my work, and also for this incredible chance to have some wishes.

để thuyết phục hàng triệu người tham gia các buổi thảo luận quốc tế

Và chính qua những buổi thảo luận ngày nay

Wish one: world-changing. I want to use my images

mà tôi thấy việc đó không phải bất khả thi

to persuade millions of people to join in the global conversation on sustainability.

Tôi đã tìm kiếm -- tôi muốn liên kết suy nghĩ của mình với một cái gì đó

And it is through communications today

Tôi không muốn một ước muốn mà lại không có cơ sở.

that I believe that that is not an unreal idea.

Một điều tôi gầy dựng từ tay trắng, còn điều kia

Oh, and I went in search -- I wanted to put what I had in mind,

Một điều tôi gầy dựng từ tay trắng, còn điều kia

hitch it onto something. I didn't want a wish just to start from nowhere.

Và Worldchanging.com là một trang blog tuyệt vời

One of them I'm starting from almost nothing, but the other one,

I wanted to find out what's going on that's working right now.

được truy cập bởi gần nửa triệu người mỗi tháng.

And Worldchanging.com is a fantastic blog, and that blog

Và nó chỉ mới được lập cách đây 14 tháng.

is now being visited by close to half-a-million people a month.

Vẻ đẹp của trang blog

đó là giọng điệu của các cuộc thảo luận mà tôi thích.

And it just started about 14 months ago.

Trên trang blog đó, họ không --

And the beauty of what's going on there

tôi nghĩ các hoạt động môi trường thất bại

is that the tone of the conversation is the tone that I like.

vì phê phán quá nhiều;

vì nói về dự diệt vong trong tương lai quá nhiều;

What they're doing there is that they're not --

nhưng không nói về những khía cạnh tích cực

I think the environmental movement has failed

in that it's used the stick too much;

của việc quan tâm đến môi trường và thoát tình trạng hiện tại.

it's used the apocalyptic tone too much;

Những thảo luận trên trang blog

it hasn't sold the positive aspects of

là về những cuộc vận động tích cực,

về việc thay đổi thế giới theo cách tốt hơn, nhanh hơn.

being environmentally concerned and trying to pull us out.

Trang blog đi sâu vào công nghệ, vào những thiết bị tiết kiệm năng lượng mới,

Whereas this conversation that is going on in this blog

is about positive movements,

vào cách để thay đổi suy nghĩ và thay đổi chiến thuật

about how to change our world in a better way, quickly.

để vận động việc sử dụng năng lượng thân thiện với môi trường.

And it's looking at technology, and it's looking at new energy-saving devices,

Với tôi, một trong những thứ tôi muốn làm

and it's looking at how to rethink and how to re-strategize

là đưa những nghiên cứu của mình vào việc quảng bá

the movement towards sustainability.

And so for me, one of the things that I thought

cho trang web Wordchanging.com.

Các bạn có thể biết anh ấy, Stephen Sagmeister, nhà diễn thuyết TED, và tôi

would be to put some of my work in the service of promoting

đang hợp tác trong một số bản thiết kế. Đây chỉ là giai đoạn đầu mà thôi

the Worldchanging.com website.

Những ảnh này, cùng với Worldchanging.com có thể được dùng trong bất cứ

Some of you might know, he's a TEDster -- Stephen Sagmeister and I

are working on some layouts. And this is still in preliminary stages;

phương tiện truyền thông nào.

Chúng có thể được đăng trên các trang Web,

these aren't the finals. But these images, with Worldchanging.com,

dùng cho biển quảng cáo hay hình xe buýt hay tương tự vậy.

can be placed into any kind of media.

They could be posted through the Web;

Chúng tôi đang cố gắng xây dựng.

they could be used as a billboard or a bus shelter, or anything of that nature.

Chúng tôi thảo luận

trong quảng cáo, hình ảnh sẽ có nhiều chữ,

So we're looking at this as trying to build out.

chữ sẽ xuất hiện khắp ảnh. Điều kì lạ,

theo Stephen là chỉ có ít hơn 5% quảng cáo

And what we ended up discussing

thật sự chú trọng hình ảnh.

was that in most media you get mostly an image with a lot of text,

Trong trường hợp này

and the text is blasted all over.

vì liên quan đến nhiều hình ảnh cũng là cái mà chúng đại diện

What was unusual, according to Stephen,

is less than five percent of ads are actually leading with image.

và những câu hỏi mà chúng khơi gợi,

chúng tôi cho rằng nên để hình ảnh làm trọng tâm, khiến cho người ta thắc mắc,

And so in this case,

because it's about a lot of these images and what they represent,

Vậy Worldchanging.com và những hình ảnh này sẽ làm được gì?"

and the kinds of questions they bring up,

that we thought letting the images play out and bring someone to say,

Hi vọng có thể khiến mọi người truy cập trang web.

Việc xây dựng trang web Worldchanging.com,

"Well, what's Worldchanging.com, with these images, have to do?"

tôi không cho rằng nó là một trang web để chúng ta chỉ theo dõi

And hopefully inspire people to go to that website.

những biến đổi chết chóc.

Trang web này sẽ có tiếng nói riêng và sẽ lan tỏa và hành động

So Worldchanging.com, and building that blog, and it is a blog,

Vì hiện nay có nhiều cuộc đàm thoại

and I'm hoping that it isn't -- I don't see it as the kind of blog

ở Ấn Độ, Trung Quốc, Nam Mỹ --

where we're all going to follow each other to death.

có nhiều bài viết từ khắp thế giới.

This one is one that will spoke out, and will go out,

Tôi nghĩ sẽ có cơ hội tổ chức một cuộc đàm thoại, trò chuyện

and to start reaching. Because right now there's conversations

về việc sử dụng năng lượng sạch trên Worldchanging.com

in India, in China, in South America --

Và bất cứ gì các bạn có thể làm để quảng bá đều rất tuyệt vời.

there's entries coming from all around the world.

I think there's a chance to have a dialogue, a conversation

Ước muốn 2 liên quan đến khởi nguồn nhận thức

about sustainability at Worldchanging.com.

Đó là: tổ chức một cuộc thi sáng tạo nhằm thúc đẩy trẻ em nghĩ ý tưởng sử dụng

And anything that you can do to promote that would be fantastic.

năng lượng sạch và đầu tư cho chúng

Wish two is more of the bottom-up, ground-up one that I'm trying to work with.

And this one is: I wish to launch a groundbreaking competition

Một trong những ý tưởng là

của Allison trong một lần suy nghĩ ý tưởng

that motivates kids to invest ideas on, and invent ideas on, sustainability.

Cô ấy nói rằng việc tái chế ở Canada hướng đến nhận thức của trẻ

ở độ tuổi từ lớp 4 đến lớp 6

And one of the things that came out --

Allison, who actually nominated me, said something earlier on

in a brainstorming. She said that recycling in Canada

Điều đó khiến bạn suy ngẫm

had a fantastic entry into our psyche through kids between grade four and six.

lớp 4 -- vợ tôi và tôi cho rằng 7 tuổi là độ tuổi trẻ bắt đầu có lý trí

và xây dựng lý trí ở tuổi tiền dậy thì.

And you think about it, you know,

Đây là một giai đoạn tốt

grade four -- my wife and I, we say age seven is the age of reason,

để bạn gây ảnh hưởng đến trẻ. Điều gì xảy ra ở tuổi dậy thì?

Chúng ta đã biết từ những bài thuyết trình trước.

so they're into the age of reason. And they're pre-puberty.

Suy nghĩ của tôi là chúng ta cố gắng thúc đẩy trẻ có nhiều ý tưởng để cho

So it's this great window where they actually are --

you can influence them. You know what happens at puberty?

You know, we know that from earlier presentations.

chúng hiểu sử dụng năng lượng sạch là gì

So my thinking here is that we try to motivate those kids

và chúng sẽ có lợi nếu việc đó diễn ra.

Một trong những cách mà tôi suy nghĩ ra là sử dụng tiền thưởng của tôi

to start driving home ideas. Let them understand what sustainability is,

khoảng 30,000 hay 40,000 USD tiền thưởng,

and that they have a vested interest in it to happen.

phần còn lại sẽ dùng để tổ chức dự án này,

And one of the ways I thought of doing it is to use my prize,

như là phần thưởng cho các bé.

Nhưng một điều khác mà tôi nghĩ rất tuyệt

so I would take 30,000 or 40,000 dollars of the winnings,

là tạo ra những "mục tiêu phần thưởng"

and the rest is going to be to manage this project,

Có thể là phần thưởng cho ý tưởng hay nhất cho một dự án cấp trường hay

but to use that as prizes for kids to get into their hands.

But the other thing that I thought would be fantastic

phần thưởng cho một dự án của hộ gia đình,

was to create these -- call them "prize targets."

hay dự án cộng đồng về dùng năng lượng không gây hại môi trường.

And so one could be for the best sustainable idea

Tôi nghĩ nên có một giải thưởng lớn

for an in-school project, the best one for a household project,

cho tác phẩm cho cuộc thi "Trong thế giới của tôi". Điều sẽ xảy ra là giải thưởng

or it could be the best community project for sustainability.

được mở rộng khi vận động đóng góp

And I also thought there should be a nice prize

dụng cụ, như là phòng thí nghiệm ý tưởng,

for the best artwork for "In My World." And what would happen --

hay tiền để làm giải thưởng đủ lớn --

mở rộng ra tất cả các trường công,

it's a scalable thing. And if we can get people to put in things --

hay trường có trẻ em ở độ tuổi đó,

whether it's equipment, like a media lab,

và biến nó thành một cuộc thi để trẻ cố gắng đạt giải thưởng

or money to make the prize significant enough --

and to open it up to all the schools that are public schools,

từ đó đề xuất ý tưởng.

Ý tưởng phải khả thi,

or schools that are with kids that age,

and make it a wide-open competition for them

Những tác phẩm nghệ thuật là vế ý tưởng và cách trẻ trình bày và

to go after those prizes and to submit them.

thực hiện ý tưởng khả thi và thực tế.

And the prize has to be a verifiable thing, so it's not about just ideas.

Theo cách đó, việc xảy ra là

chúng ta đang thúc đẩy một nhóm tuổi động não.

The art pieces are about the ideas and how they present them

Các bé sẽ tác động

and do them, but the actual things have to be verifiable.

In that way, what's happening is that

đến gia đình. Phụ huynh cũng sẽ phản ứng, và giúp đỡ các em thực hiện dự án.

we're motivating a certain age group to start thinking.

Tôi nghĩ điều này sẽ khuyến khích

And they're going to push that up, from the bottom -- up into,

suy nghĩ về việc sử dụng năng lượng tốt

I believe, into the households. And parents will be reacting to it,

theo một cách tích cực,

và dạy cho trẻ em. Hiện nay, chúng biết về việc tái chế

and trying to help them with the projects.

nhưng chúng không thật sự hiểu việc sử dụng năng lượng sạch

And I think it starts to motivate the whole idea towards sustainability

và tác động ảnh hưởng nghiêm trọng ra sao.

in a very positive way,

Chỉ dạy cho trẻ em, với tôi, là một ước muốn tuyệt vời,

and starts to teach them. They know about recycling now,

but they don't really, I think, get sustainability in all the things,

và đó sẽ là việc mà tôi muốn dốc tâm làm. Trong cuộc thi "Trong thế giới của tôi"

and the energy footprint, and how that matters.

chúng tôi sử dụng các tác phẩm nghệ thuật

And to teach them, to me, would be a fantastic wish,

nộp cho cuộc thi để quảng bá.

and it would be something that I would certainly put my shoulder into.

Tôi thích cụm từ "Trong thế giới của tôi,"

bởi vì nó tạo ra cảm giác sở hữu thế giới với người thực hiện

And again, in "In My World," the competition --

Đây là thế giới của tôi; không phải của ai khác.

we would use the artwork that comes in from that competition to promote it.

Tôi muốn làm gì đó. Tôi nghĩ cuộc thi là cơ hội kết hợp được trí tưởng tượng

And I like the words, "in my world,"

because it gives possession of the world to the person who's doing it.

và ý tưởng hay của bọn trẻ

It is my world; it's not someone else's. I want to help it;

I want to do something with it. So I think it has a great opportunity

để trẻ áp dụng chúng vào dự án,

và làm gì đó cho trường.

Tôi cho rằng mọi trường cần dùng nhiều thiết bị và tiền hơn --

to engage the imaginations -- and great ideas, I think, come from kids --

Đó sẽ là một sự khích lệ cho các bé thực hiện dự án.

and engage their imagination into a project,

Đây là một số ý tưởng về nơi

and do something for schools.

I think all schools could use extra equipment, extra cash --

để quảng bá hình ảnh cho cuộc thi "Trong thế giới của tôi".

it's going to be an incentive for them to do that.

Ước muốn 3: phim dùng công nghệ Imax. Có người nói tôi nên làm một phim cho mình

And these are some of the ideas in terms of where

we could possibly put in some promotion for "In My World."

và tôi đã luôn muốn làm vậy.

And wish three is: Imax film. So I was told I should do one for myself,

Quy mô dự án của tôi cũng như ý tưởng mà tôi muốn làm đến từ

lúctôi xem bộ phim Imax đầu tiên,

and I've always wanted to actually get involved with doing something.

"Tôi có thể tác động mọi người với cái tôi thực hiện

và với phạm vi của cái tôi làm khi là một nhiếp ảnh gia."

And the scale of my work, and the kinds of ideas I'm playing with --

Tôi cho rằng tôi có khả năng

when I first saw an Imax film, I almost immediately thought,

tác động đến khán giả nếu có cơ hội.

"There's a real resonance between what I'm trying to do

Nên tôi đang tìm kiếm một nhà cố vấn, vì tôi vừa bước qua tuổi

and the scale of what I try to do as a photographer."

And I think there's a real possibility

50, không thể quay lại trường bây giờ --

Tôi quá bận. Tôi cần ai đó

to reach new audiences if I had a chance.

có thể giúp tôi cập nhật nhanh chóng cách để làm việc đó,

So I'm looking, really, for a mentor, because I just had my birthday.

I'm 50, and I don't have time to go back to school right now --

và giúp tôi minh mẫn để hiểu được sao một người có thể làm vậy.

I'm too busy. So I need somebody

Điều đó sẽ thật tuyệt vời. Và đó chính là ba ước muốn của tôi.

who can put me on a quick catch-up course on how to do something like that,

(Vỗ tay)

and lead me through the maze of how one does something like this.

That would be fantastic. So those are my three wishes.

(Applause)