How I named, shamed and jailed | Anas Aremeyaw Anas

Anas Aremeyaw Anas: How I named, shamed and jailed

Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast

Translator: Ngoc Trang Vu Reviewer: Ngọc Trâm Trần Thị

I am sorry I cannot show you my face,

Tôi rất lấy làm tiếc khi không thể để lộ khuôn mặt của mình

because if I do, the bad guys will come for me.

vì nếu tôi làm vậy, những kẻ xấu sẽ đến tìm tôi.

My journey started 14 years ago.

Hành trình của tôi bắt đầu từ 14 năm trước.

I was a young reporter. I had just come out of college.

Tôi là một phóng viên trẻ. Tôi chỉ vừa tốt nghiệp đại học.

Then I got a scoop.

Rồi tôi nhận được một tin sốt dẻo.

The scoop was quite a very simple story.

Đó là một câu chuyện rất đơn giản.

Police officers were taking bribes

Cảnh sát đang nhận hối lộ

from hawkers who were hawking on the streets.

từ những người bán hàng rong trên đường phố.

As a young reporter, I thought that I should do it

Là một phóng viên trẻ, tôi cho là tôi nên làm việc của mình

in a different way, so that it has a maximum impact,

theo một cách khác để tạo tác động tối đa

since everybody knew that it was happening,

vì ai cũng biết chuyện gì đang diễn ra,

and yet there was nothing that was keeping it out of the system.

song không ai ngăn cản nó.

So I decided to go there

Bởi thế tôi quyết định đến đó

and act as a seller.

và giả vờ là một người bán hàng.

As part of selling, I was able to document

Ngoài việc bán hàng, tôi thu thập

the hard core evidence.

bằng chứng cốt lõi.

The impact was great.

Hiệu quả thực sự lớn.

It was fantastic.

Nó thật tuyệt vời.

This was what many call immersion journalism,

Người ta gọi nó là báo chí ngầm

or undercover journalism.

hay báo chí bí mật.

I am an undercover journalist.

Tôi là một phóng viên ngầm.

My journalism is hinged on three basic principles:

Nghề báo của tôi gắn liền với ba nguyên tắc cơ bản:

naming, shaming and jailing.

gọi tên, hạ nhục và bỏ tù.

Journalism is about results.

Nghề báo là vì kết quả.

It's about affecting your community or your society

Là vì việc tác động đến cộng đồng hay xã hội của bạn

in the most progressive way.

một cách không ngừng nghỉ.

I have worked on this for over 14 years,

Tôi đã làm việc trong nghề hơn 14 năm,

and I can tell you, the results are very good.

và tôi có thể nói với bạn rằng các kết quả đều rất tốt.

One story that comes to mind

Một câu chuyện nảy ra trong đầu tôi

in my undercover pieces

trong số những mẩu tin bí mật

is "Spirit Child."

là "Đứa con Tinh Thần"

It was about children who were born with deformities,

Chuyện kể về những đứa trẻ được sinh ra với dị tật,

and their parents felt that once they were born

và bố mẹ chúng cho rằng một khi chúng được sinh ra

with those deformities,

với dị tật

they were not good enough to live in the society,

chúng không thể sống trong xã hội,

so they were given some concoction to take

rồi chúng phải uống một số thứ thuốc pha chế

and as a result they died.

kết quả là chúng chết.

So I built a prosthetic baby,

Bởi thế tôi đã tạo một đứa con giả,

and I went into the village,

và đi đến một ngôi làng,

pretended as though this baby had been born

làm bộ như thể dù đứa trẻ này được sinh ra

with a deformity, and here was the guys who do the killing.

với dị tật, và ở đó là những kẻ làm việc giết người.

They got themselves ready.

Chúng sẵn sàng.

In their bids to kill, I got the police on standby,

Trong quá trình chúng chuẩn bị giết người, tôi đã gọi cảnh sát sẵn sàng chờ,

and they came that fateful morning

và chúng đến vào buổi sáng định mệnh

to come and kill the child.

để giết đứa trẻ.

I recall how they were seriously boiling the concoction.

Tôi kể lại cảnh chúng nghiêm túc đun hợp chất như thế nào.

They put it on fire. It was boiling hot,

Chúng đặt nó lên bếp. Nó được đun sôi,

getting ready to give to the kids.

sẵn sàng để đưa cho những đứa trẻ.

Whilst this was going on, the police I had alerted,

Trong lúc mọi thứ đang diễn ra, cảnh sát được báo động

they were on standby,

đã sẵn sàng chờ lệnh

and just as the concoction was ready,

và ngay khi hợp chất sẵn sàng

and they were about to give it to the kids,

và chúng chuẩn bị đưa cho những đứa trẻ,

I phoned the police,

tôi gọi cảnh sát

and fortunately they came and busted them.

và may mắn họ đã đến và ngăn chúng.

As I speak now, they are before the courts.

Khi tôi kể câu chuyện này, chúng đang hầu toà.

Don't forget the key principles:

Đừng quên nhưng nguyên tắc cơ bản:

naming, shaming and jailing.

gọi tên, làm nhục và bỏ tù.

The court process is taking place,

Phiên toà đang diễn ra,

and I'm very sure at the end of the day

và tôi chắc chắn rằng cuối ngày hôm nay

we will find them, and we will put them

chúng ta sẽ thấy chúng và chúng ta sẽ để chúng

where they belong too.

ở nơi chúng thuộc về.

Another key story that comes to mind,

Một câu chuyện quan trọng khác,

which relates to this spirit child phenomenon,

liên quan đến hiện tượng đứa con tinh thần này,

is "The Spell of the Albinos."

là "Lời thần chú của những người bệnh bạch tạng"

I'm sure most of you may have heard, in Tanzania,

Tôi chắc là hầu hết các bạn đã nghe, ở Tanzania,

children who are born with albinism

trẻ em sinh ra bị bệnh bạch tạng

are sometimes considered as being unfit

thường được coi là không đủ năng lực

to live in society.

để sống trong xã hội.

Their bodies are chopped up with machetes

Cơ thể chúng bị chặt ra bằng dao phay

and are supposed to be used for some concoctions

và được cho là dùng cho một số hợp chất

or some potions for people to get money --

hoặc thuốc để kiếm tiền-

or so many, many stories people would tell about it.

hoặc nhiều, nhiều câu chuyện khác người ta kể.

It was time to go undercover again.

Đó là lúc lại phải hoạt động ngầm.

So I went undercover as a man who was interested

Bởi thế tất nhiên tôi đã bí mật giả làm một người quan tâm

in this particular business, of course.

đến công việc đặc biệt này.

Again, a prosthetic arm was built.

Một lần nữa, một cánh tay giả được tạo ra.

For the first time, I filmed on hidden camera

Lần đầu tiên, tôi bí mật quay phim

the guys who do this, and they were ready to buy the arm

những kẻ làm việc này, và chúng sẵn sàng mua cánh tay

and they were ready to use it to prepare

và chúng sẵn sàng sử dụng nó để chuẩn bị

those potions for people.

làm thuốc.

I am glad today the Tanzanian government has taken action,

Hôm nay tôi vui mừng rằng chính phủ Tanzania đã hành động,

but the key issue is that the Tanzanian government

nhưng vấn đề chính yếu là chính phủ Tanzania

could only take action because the evidence was available.

chỉ có thể hành động vì bằng chứng có sẵn.

My journalism is about hard core evidence.

Nghề báo của tôi là về bằng chứng cốt lõi.

If I say you have stolen, I show you the evidence

Nếu tôi nói bạn ăn cắp, tôi sẽ chỉ cho bạn bằng chứng

that you have stolen.

là bạn đã ăn cắp.

I show you how you stole it

Tôi chỉ cho bạn thấy bạn đã ăn cắp thế nào,

and when, or what you used

khi nào, hay bạn đã sử dụng cái gì

what you had stolen to do.

bạn sử dụng vật ăn cắp làm gì.

What is the essence of journalism if it doesn't benefit society?

Bản chất của nghề báo là gì nếu nó không mang lại lợi ích cho xã hội?

My kind of journalism is a product

Đứa con báo chí của tôi là một sản phẩm

of my society.

của xã hội.

I know that sometimes

Tôi biết rằng thỉnh thoảng

people have their own criticisms

người ta có những chỉ trích

about undercover journalism.

về báo ngầm.

(Video) Official: He brought out some money from his pockets

(Video) Quan chức: Anh ta lấy tiền ra khỏi túi

and put it on the table,

và đặt lên bàn,

so that we should not be afraid.

để chúng ta không sợ hãi.

He wants to bring the cocoa and send it to Cote d'Ivoire.

Anh ta muốn mang ca cao và gửi nó đến Bờ Biển Ngà.

So with my hidden intention, I kept quiet.

Với ý đinh bí mật, tôi yên lặng.

I didn't utter a word.

Tôi không phát ra một tiếng.

But my colleagues didn't know.

Nhưng các đồng nghiệp của tôi không biết.

So after collecting the money,

Bởi thế sau khi thu tiền,

when he left, we were waiting for him to bring the goods.

anh ta rời khỏi, chúng tôi đợi anh ta mang hàng.

Immediately after he left, I told my colleagues that

Ngày sau khi anh ta rời khỏi, tôi nói với đồng nghiệp rằng

since I was the leader of the group,

vì tôi là trưởng nhóm,

I told my colleagues that if they come,

tôi nói với đồng nghiệp của tôi rằng nếu chúng đến,

we will arrest them.

chúng tôi phải bắt chúng.

Second official: I don't even know the place called [unclear].

Quan chức thứ hai: Tôi thậm chí không biết nơi đó.

I've never stepped there before.

Tôi chưa bao giờ đến đó.

So I'm surprised.

Bởi thế tôi ngạc nhiên.

You see a hand counting money just in front of me.

Tôi thấy một bàn tay đếm tiền ngay trước mặt tôi.

The next moment, you see the money in my hands,

Tiếp đó, bạn thấy tiền trong tay tôi,

counting, whereas I have not come into contact with anybody.

đếm, trong khi tôi chưa liên lạc với ai.

I have not done any business with anybody.

Tôi chưa hề làm việc này với bất kỳ ai.

Reporter: When Metro News contacted investigative reporter

Phóng viên: Khi Metro News liên lạc phóng viên điều tra

Anas Aremeyaw Anas for his reaction,

Anas Aremeyaw Anas vì phản ứng của anh,

he just smiled and gave this video extract

anh chỉ cười và đưa đoạn phim

he did not use in the documentary recently shown onscreen.

anh đã không sử dụng đoạn phim tài liệu vừa chiếu trên màn hình.

The officer who earlier denied involvement

Công chức mà trước đó từ chối tham gia

pecks a calculator to compute the amount of money

lấy máy tính và tính số tiền

they will charge on the cocoa to be smuggled.

chúng tính theo lượng ca cao buôn lậu.

Anas Aremeyaw Anas: This was another story on anticorruption.

Anas Aremeyaw Anas: Đây là một câu chuyện khác về chống tham nhũng.

And here was him, denying.

Và đó là anh, đang từ chối.

But you see, when you have the hard core evidence,

Nhưng bạn thấy, khi bạn có bằng chứng cốt lõi,

you are able to affect society.

bạn có thể tác động đến xã hội.

Sometimes these are some of the headlines that come. (Music)

Thi thoảng đây là một số tiêu đề hiện trên các báo.

[I will curse Anas to death]

[Tôi sẽ nguyền rủa Anas đến chết]

[Anas Lies]

[Anas nói dối]

[Alarm Blows Over Anas' News for Cash Video]

[Báo động thổi qua tin tức của Anas về Đoạn phim Tiền

[Agenda Against Top CEPS Officials Exposed]

Chương trình chống các quan chức cấp cao CEPS được chưng bày]

[Anas Operates with Invisible Powers?]

[Anas hoạt động vứi sức mạnh ngầm?]

[Gov't Wobbles Over Anas Video]

[Chính phủ lung lay sau đoạn phim của Anas]

[Hunting the Hunter]

[Săn kẻ đi săn]

[Anas 'Bribe' Men in Court]

[Anas Những người hối lội ở Toà]

[15 Heads Roll Over Anas Tape]

[15 Người đứng đầu trong đoạn băng Anas]

[Finance Minister Backs Anas]

[Bộ trưởng tài chính ủng hộ Anas]

[11 Given Queries Over Anas' Story]

[11 truy vấn sau câu chuyện của Anas]

[GJA Stands By Anas]

[GJA ở bên Anas]

[Prez. Mills Storms Tema Harbour Over Anas Video]

[Tổng thống Mills nổi bão Cảng Tema sau đoạn phim của Anas]

["Late Prof. John Evans Atta Mills: Former president of Ghana"]

["Giáo sư quá cố John Evans Atta Mills: Cựu tổng thống của Ghana"]

John Evans Atta Mills: What Anas says

John Evans Atta Mills: Điều Anas nói

is not something which is unknown to many of us,

không phải những điều chúng ta không biết,

but please, those of you who are agents,

nhưng làm ơn, những ai trong số các bạn là công chức,

and who are leading the customs officers into temptation,

và những ai đang cám dỗ các quan chức hải quan,

I'm telling you, Ghana is not going to say

tôi nói với các bạn, Ghana sẽ không nói

any good things to you about this.

bất kỳ điều tốt đẹp nào với các bạn về vấn đề này.

AAA: That was my president.

AAA: Đó là tổng thống của tôi.

I thought that I couldn't come here

Tôi nghĩ rằng tôi không thể đến đây

without giving you something special.

nếu không tặng các bạn món quà đặc biệt này.

I have a piece, and I'm excited that

Tôi có một mẩu tin, và tôi rất hào hứng

I'm sharing it for the first time with you here.

lần đầu tiên chia sẻ với các bạn ở đây.

I have been undercover in the prisons.

Tôi đã hoạt động ngầm ở trong tù.

I have been there for a long time.

Tôi vừa ở đó một thời gian dài.

And I can tell you, what I saw is not nice.

Và tôi có thể nói với các bạn, điều tôi đã thấy không hề tốt đẹp.

But again, I can only affect society

Nhưng một lần nữa, tôi chỉ có thể tác động đến xã hội

and affect government if I bring out the hard core evidence.

và tác động đến chính phủ nếu tôi đưa ra ánh sáng bằng chứng cốt lõi.

Many times, the prison authorities have denied

Nhiều lần, quản lý nhà tù phủ nhận

ever having issues of drug abuse,

từng có các vấn đề lạm dụng thuốc,

issues of sodomy, so many issues they would deny

vấn đề kê gian, cũng như nhiều vấn đề họ phủ nhận

that it ever happens.

là đã xảy ra.

How can you obtain the hard core evidence?

Làm thế nào để bạn có được bằng chứng cốt lõi?

So I was in the prison. ["Nsawan Prison"]

Bởi thế tôi đã ở tù. ["Nhà tù Nsawan"]

Now, what you are seeing is a pile of dead bodies.

Bây giờ, cái các bạn đang thấy là một chồng xác chết.

Now, I happen to have followed one of my inmates,

Bây giờ, tôi chứng kiến một trong số tù nhân cùng phòng với tôi,

one of my friends, from his sick bed till death,

một người bạn của tôi, từ khi anh ốm trên giường đến chết,

and I can tell you it was not a nice thing at all.

và tôi có thể nói với bạn rằng nó không hề dễ dàng.

There were issues of bad food being served

Có nhiều vấn đề về thức ăn kém chất lượng

as I recall that some of the food I ate

như tôi nhớ một số món tôi đã ăn

is just not good for a human being.

đơn giản không phải cho con người.

Toilet facilities: very bad.

Chỗ vệ sinh: rất tệ.

I mean, you had to queue to get proper toilets to attend --

Tôi muốn nói rằng, bạn phải xếp hàng để có nhà cầu thực sự -

and that's what I call proper,

và đó là cái tôi gọi là thực sự,

when four of us are on a manhole.

khi bốn người chúng tôi ở trên một cửa ống.

It is something that if you narrate it to somebody,

Đó là một số thứ mà nếu bạn thuật lại với người khác,

the person wouldn't believe it.

người đó có lẽ không tin nổi.

The only way that you can let the person believe

Cách duy nhất mà bạn có thể khiến người ta tin

is when you show hard core evidence.

là khi bạn chỉ ra bằng chứng cốt lõi.

Of course, drugs were abundant.

Tất nhiên, có nhiều loại thuốc.

It was easier to get cannabis, heroin and cocaine,

Nhà tù là noi kiếm cần sa, hê rô in, và thuốc phiện trắng dễ dang hơn

faster even, in the prison than outside the prison.

thậm chí nhanh hơn ngoài nhà tù

Evil in the society is an extreme disease.

Cái ác trong xã hội là một căn bệnh cực độ.

If you have extreme diseases,

Nếu bạn có những căn bệnh này,

you need to get extreme remedies.

bạn cần có biện pháp chữa trị cực độ

My kind of journalism might not fit in other continents

Cách làm báo của tôi có thể không phù hợp với nhiều lục địa

or other countries,

và quốc gia khác,

but I can tell you, it works in my part of the continent

nhưng tôi có thể nói với các bạn, nó hữu hiệu trong khu vực của tôi

of Africa, because usually, when people talk

ở châu Phi, vì thông thường khi nói

about corruption, they ask, "Where is the evidence?

về tham nhũng, người ta hỏi "Bằng chứng đâu?"

Show me the evidence."

Cho tôi xem bằng chứng."

I say, "This is the evidence."

Tôi nói, "Đây bằng chứng đây."

And that has aided in me putting a lot of people behind bars.

Và nó đã giúp tôi đưa nhiều người ra hầu toà.

You see, we on the continent are able

Bạn thấy đấy, chúng tôi trên lục địa này có thể

to tell the story better because we face the conditions

kể chuyện rõ hơn vì chúng tôi phải đối mặt với các tình huống

and we see the conditions.

và chúng tôi thấy các tình huống.

That is why I was particularly excited

Đó là lý do tại sao tôi đặc biệt hào hứng

when we launched our "Africa Investigates" series

khi chúng tôi phát động bộ "Châu Phi điều tra"

where we investigated a lot of African countries.

quay lai nhiều quốc gia châu Phi chúng tôi đã điều tra.

As a result of the success of the "Africa Investigates" series,

Kết quả sau thành công của loạt "Châu Phi điều tra" là

we are moving on to World Investigates.

chúng tôi chuyển sang "Thế giới điều tra."

By the end of it, a lot more bad guys

Cuối cùng, thêm nhiều kẻ xấu

on our continent will be put behind bars.

trên lục địa của chúng tôi sẻ phải hầu toà.

This will not stop.

Việc này sẽ không dừng lại.

I'm going to carry on with this kind of journalism,

Tôi sẽ tiếp tục sự nghiệp báo chí này,

because I know that when evil men destroy,

bởi tôi biết khi những kẻ xấu phá hoại,

good men must build and bind.

những người tốt phải xây dừng và đoàn kết lại.

Thank you very much.

Cảm ơn các bạn rất nhiều.

(Applause)

(Vỗ tay)

Chris Anderson: Thank you. Thank you.

Chris Anderson: Cảm ơn anh. Cảm ơn anh.

I have some questions for you.

Tôi có một vài câu hỏi cho anh.

How did you end up in jail? This was just a few weeks ago, I believe, yeah?

Anh đã làm thế nào để được vào tù? Tôi cho là vệc này diễn ra vài tuần trước, phải không?

AAA: Sure. You know, undercover is all about

AAA: Vâng. Anh biết đấy, bí mật xét cho cùng là

setting the priorities right, so we got people

việc xếp đặt thứ tự ưu tiên đúng đắn, bởi thế chúng tôi đã nhờ người

to take me to court.

đưa tôi ra toà.

So I went through the very legal process,

Bởi thế tôi đã trải qua quá trình hầu toà hơp pháp,

because at the end of the day, the prison authorities

vì cuối cùng, quản lý nhà tù

want to check whether indeed you have been there or not,

muốn kiểm tra liệu thực sự tôi đã ở đó hay không,

and that's how I got in there.

và đó là cách tôi đã vào tù.

CA: So someone sued you in court,

CA: Vậy ai đó đã kiện anh ở toà,

and they took you there, and you were in remand custody

và họ đưa anh vào tù, và anh bị tạm giam

for part of it, and you did that deliberately.

phần nào vì thế, và anh đã cố tình làm thế.

AAA: Yes, yes.

Vâng, vâng.

CA: Talk to me just about fear

CA: Hãy nói cho tôi về nỗi sợ

and how you manage that,

và làm thế nào anh có thể xoay xở với nó,

because you're regularly putting your life at risk.

khi anh thường xuyên đưa bản thân mình vào chỗ nguy hiểm.

How do you do that?

Sao anh làm được như vậy?

AAA: You see, undercover is always a last resort.

AAA: Anh thấy đấy, bí mật luôn luôn là giải pháp cuối cùng.

Before we go undercover, we follow the rules.

Trước khi chúng tôi hoạt động bí mật, chúng tôi tuân thủ các nguyên tắc.

And I'm only comfortable and I'm purged of fear

Và tôi chỉ thoải mái và tôi không còn sợ hãi

whenever I am sure that all the steps

khi tôi chắc chắn rằng tất cả các bước

have been taken. I don't do it alone. I have a backup team

được tiến hành. Tôi không thực hiện một mình. Tôi có một nhóm hỗ trợ

who help ensure that the safety and all the systems

người người giúp tôi đảm bảo rằng an toàn và tất cả các hệ thống

are put in place, but you've got to take

được đặt đúng vị trí, nhưng anh phải đưa ra

very intelligent decisions whenever they are happening.

những quyết định rất thông minh khi mọi việc diễn ra.

If you don't, you will end up losing your life.

Nếu anh không làm được điều đó, anh sẽ mất mạng.

So yes, when the backup systems are put in place,

Vì thế, khi hệ thống hỗ trợ được đặt đúng vị trí,

I'm okay, I go in. Risky, yes,

tôi sẵn sàng, và tôi hoạt động. Mạo hiểm, vâng,

but it's a hazard of a profession.

nhưng nó là rủi ro nghề nghiệp.

I mean, everybody has their hazard.

Tôi muốn nói, tất cả mọi người đều có rủi ro.

And once you say that is yours,

Và khi anh nói đó là của anh,

you've got to take it, as and when it comes.

anh sẻ phải chấp nhận nó như khi nó đến.

CA: Well, you're an amazing human and you've done amazing work

CA: Ồ, anh là một người phi thường và anh đã làm những công việc phi thường

and you've taught us a story

và anh đã dạy chúng tôi một câu chuyện

like no story I think any of us have heard before.

mà chưa ai trong chúng tôi từng được nghe.

And we're appreciative. We salute you. Thank you so much, Anas.

Và chúng tôi rất cảm kích. Chúng tôi chúc anh sức khoẻ. Cảm ơn anh rất nhiều, Anas.

AAA: Thank you.

AAA: Xin cảm ơn.

CA: Thank you. Stay safe. (Applause)

CA: Xin cảm ơn. Bảo trọng (Vỗ tay)