What kids can teach adults about asking for help | YeYoon Kim

Transcriber: Leslie Gauthier Reviewer: Krystian Aparta

Translator: Leslie Gauthier Reviewer: Ngoc Nguyen

Ta có thể học gì từ trẻ em để trở thành người tốt hơn?

Chúng vô cùng trung thành với bạn bè,

vội vã bào chữa, xin lỗi tức thì,

và dễ tha thứ.

What can we learn from children about being better humans?

Từng là một giáo viên mầm non,

tận đáy lòng, luôn là giáo viên mầm non,

They're fiercely loyal to their friends,

tôi muốn chia sẻ với bạn

fast to defend, quick to apologize

bài học bất ngờ tôi học được từ chúng trong việc nhờ giúp đỡ.

and swift to forgive.

But as a past kindergarten teacher --

Tôi thích hành vi của con người

always a kindergarten teacher at heart --

cách ta hành động trong tình huống, môi trường khác nhau.

I want to share with you

a surprising lesson I learned from them about being asked for help.

Những đứa trẻ năm tuổi dễ thương có đôi má đáng yêu,

chiều cao hoàn hảo để trao những cái ôm ấm áp buổi sáng

I love human behaviors --

how we act differently in different situations and environments --

và gần như, say mê thi đua đập tay,

and these cute five-year-olds with their adorable cheeks

thật rất thú vị.

Lớp đầu tiên tôi dạy là lớp Sao Hỏa,

and the perfect height to give warm, morning hugs to

có 10 học sinh;

and almost a competitive love for high fives,

tính cách bé nào cũng thú vị.

were so interesting.

Nhưng có một bé tôi không bao giờ quên được.

My first class was called a Mars class.

Hãy cùng gọi cậu là Sam.

I had 10 students,

Sam cư xử như thể quên mất mình mới năm tuổi.

and each were so full of character.

But there was this one kid I'll never forget.

Cậu rất độc lập.

Không chỉ biết buộc dây giày của mình,

Let's call him Sam.

cậu còn giúp các bạn khác buộc dây giày nữa.

Sam behaved like he forgot he was only five.

Cũng không bao giờ mang hộp cơm bẩn về nhà,

He was so independent.

cậu luôn rửa sạch sau giờ ăn trưa.

Not only did he know how to tie his own shoelaces,

but he knew how to tie other kids' shoelaces too.

Nếu có chuyện, cần thay quần áo,

He also never took home a dirty thermos,

cậu sẽ lặng lẽ cẩn thận tự mặc đồ mới.

because he would clean it after his lunch.

Cậu ít khi nhờ người khác giúp đỡ,

And if something happened and he needed a change of clothes,

nhưng lại là người các bạn chung lớp tìm đến khi có việc

he would do so very quietly and discreetly by himself.

như có thể giúp chúng ăn hết kimchi không? Vì nó cay quá.

He didn't ask for help much himself,

Cậu không thích bày tỏ tình cảm với cô giáo,

but he was the one that his classmates went to for help --

rất ngầu lướt qua người bạn.

help on things like,

can he help them finish their kimchi? Because it's too spicy.

Nếu bạn trao cậu cái ôm buổi sáng,

cậu sẽ đảo mắt,

He didn't like showing any type of affection to teachers

làm mặt hài, ra vẻ không thích,

nhưng sẽ đứng không chịu đi nếu chưa được nhận cái ôm buổi sáng.

and came across as "the cool kid."

If you gave him a good-morning hug,

Cậu thông minh và đáng tin đến nỗi thậm chí, tôi cũng quên cậu mới năm tuổi.

he would roll his eyes

and make a funny face as to show discontent,

Là một giáo viên mới vào nghề nên tôi dành nhiều thời gian quan sát

but also stand there and wait if he didn't get his morning hug.

cách giáo viên giàu kinh nghiệm đối xử với học sinh.

He was so smart and reliable

that even I would forget that he was only five.

Tôi để ý thấy có một điều lạ.

As a novice teacher,

Thường khi bị ngã, các bé sẽ không khóc liền.

I spent a lot of time observing

how more experienced teachers interacted with their students.

Chúng sẽ đứng dậy, bối rối, như thể đang cố ra quyết định -

And I noticed something very peculiar.

“Chuyện gì vừa xảy ra?”

Oftentimes when kids fall,

“Có đủ lớn để phải khóc?

they don't start crying immediately.

Có đau không? Chuyện gì thế này?”

They would stand up, puzzled,

Thường thì các bé không sao tới khi chạm vào ánh mắt người lớn:

as if trying to make up their mind --

you know, "What just happened?"

"Is this a big enough deal for me to cry?

người chúng tin tưởng, biết người đó sẽ làm gì cho chúng.

Does this hurt? What's going on?"

Nhìn xong, chúng bắt đầu bật khóc.

Usually kids will be OK until they lock eyes with an adult:

Nhận ra điều này, tôi rất muốn các bé làm vậy với mình,

one that they trust and know can do something for them.

vì với tôi, nó có nghĩa là đã được các bé tin tưởng,

Eyes lock, and then, they burst out in tears.

chứng tỏ rằng bạn có khả năng giúp chúng mọi việc.

When I noticed this, I so wanted it to happen to me,

Bạn là người hùng của chúng.

because to me, that meant that you had earned a kid's trust

Nhiều tuần trôi qua,

tôi nhìn các bé chạy lại khóc lóc với giáo viên khác,

and had proven that you're capable to help them with anything.

tôi nhìn đến ghen luôn.

You were a hero to them.

Tôi ghen tị cái gì chứ.

Dĩ nhiên, tôi không muốn các bé ngã,

Weeks went by of me just watching other teachers

nhưng tôi thực sự muốn có khoảnh khắc được công nhận,

have kids run to them in tears,

and I'd watch in jealousy.

lòng tin của bé với tôi đủ lớn để tôi trở thành người giúp chúng.

Oh, was I jealous.

I mean, of course I didn't want the kids to fall,

Cuối cùng, nó cũng xảy ra.

but I really wanted that moment of validation

Vào một ngày đẹp trời.

Vào giờ giải lao, tại khu vui chơi,

that yes, I had earned a kid's trust enough to be the one to help them.

các bé nô đùa,

còn tôi sắp xếp một số thứ -

Then, it finally happened.

vì giáo viên thì lúc nào chẳng sắp xếp -

It was a beautiful day.

It was during recess at the indoor playground.

trong phòng giáo viên bên cạnh.

Sau đó, tôi nghe một bé hét: “Cô ơi, cô ơi, Sam bị té.”

The kids were playing

and I was getting some things laminated --

Tôi chạy ra ngoài xem,

because teachers are forever laminating stuff --

nhìn quanh tìm Sam,

in the teacher's room next door.

thằng bé kia rồi, trông rất bối rối,

Then I heard a kid yell, "Teacher, teacher, Sam fell down."

như thể đang cố làm phép cộng hai chữ số.

So I went out to peak,

Rồi, bé nhìn tôi,

mắt chúng tôi chạm nhau,

looked around for Sam,

and there he was, looking very puzzled,

và rồi, điều đó đã xảy ra.

Môi dưới bé bắt đầu run,

as if he was trying to add double digits.

đôi mắt nhỏ bắt đầu rưng rưng nước mắt.

Then he looked at me,

Rồi cậu òa khóc, chạy về phía tôi.

our eyes locked,

and then it happened.

Thật vinh dự.

His lower lip started to tremble

Tôi sẽ không bao giờ quên khoảnh khắc đó.

and his tiny eyes started to fill with tears.

Cậu để tôi ôm chầm lấy, vỗ về.

Then he burst out in tears running towards me,

Thì ra, cậu tự té,

and it was glorious.

trừ nền nhà ra, không có ai để khiển trách.

I'll never forget that moment.

He let me give him a big hug to help him calm down,

Chúng tôi kiểm tra để đảm bảo cậu không bị thương.

Cậu vượt qua, thậm chí, còn không có lấy một vết bầm.

and it turns out that yes, he did trip over his own two feet

Trong khoảnh khắc đó, lạ thay, tôi không thấy mình ở đó để giúp Sam,

so there was no one other than the floor to reprimand.

We checked to make sure that he wasn't hurt

mà lại thấy cậu đã dành cho tôi một món quà,

and he overcame that with not even a bruise.

một cơ hội để được giúp cậu.

It was in that moment, oddly --

Có gì đó rất lạ, khó có thể diễn tả thành lời.

it didn't feel like I was there to help Sam,

but rather he was giving me this gift,

Sự mong manh của cậu khi đến nhờ giúp đỡ,

như thể tôi có thể làm điều gì đó,

this opportunity to help him.

bạn nghĩ điều đó khiến tôi là người có sức mạnh,

And it's something very weird that I struggle putting down in words.

nhưng trong khoảng khắc đó,

With his vulnerability

không, dường như ngược lại,

in coming to me for help as if I could do something about it,

cậu mới chính là người nắm giữ nhiều sức mạnh hơn.

you would think that gives me the power,

Được nhờ giúp đỡ là một đặc ân:

but in that moment,

một món quà bạn có thể làm cho người khác,

no, it was quite the opposite,

and the power shifted even more so to him.

đặc biệt, khi họ dễ tổn thương.

Being asked for help is a privilege:

Dùng những điều học được từ trường mầm non,

hay từ việc “dạy” ở trường mầm non,

a gift for you to do something for someone,

tôi đi chinh phục những thứ khác trong cuộc sống.

especially when it's coming from their place of vulnerability.

Chín năm trôi qua nhanh chóng,

tôi đã gia nhập hiệp hội các chuyên gia quản lý dự án,

With everything I learned from kindergarten,

or in "teaching" kindergarten,

thường xuyên làm việc với các tình nguyện viên.

I went to conquer other things in life.

Làm việc với những tình nguyện viên là một trải nghiệm tuyệt vời,

Fast-forward nine years,

and I landed in an association for project management professionals

nhưng có vài điều tôi ước mình được cảnh báo,

in a role that works extensively with volunteers.

như thiết lập ranh giới.

Rất dễ rơi vào cái bẫy của “vì họ là tình nguyện viên.”

Working with volunteers is a wonderful experience,

but there are some things I wish had a been warned about,

Những cuộc gọi đêm khuya?

Được thôi. Vì họ là tình nguyện viên nên còn có công việc chính.

like how to set boundaries.

It's very easy to fall into the rabbit hole

Những chuyến công tác gần như chỉ đi được cuối tuần?

of "because they're volunteers."

Được thôi. Vì họ là tình nguyện viên nên còn có công việc chính.

Late night calls?

Yes, because they're volunteers and have day jobs.

Không phải vỗ ngực tự khen, chứ tôi làm khá tốt công việc của mình.

Business trips that are almost exclusively only on weekends?

Các mối quan hệ ngày càng phát triển.

Yes, because they're volunteers and have day jobs.

Cách tốt nhất để biết người khác có tin tôi hay không

Not to pat myself on the back,

but I got quite good at my job.

là họ có tìm tôi nhờ giúp đỡ không.

I was thriving off of the relationships I was building.

Tôi rất thích điều đó.

Mỗi lần tổng kết cuối năm,

And the best way I knew how to judge whether I had earned someone's trust

khi nói về những dự định cho năm sau,

từ tôi hay dùng luôn là: “giúp đỡ” hay “hữu ích”.

was if they would come and ask me for help.

I loved it.

Vấn đề là tôi không chỉ giúp đỡ người khác.

Every time we did year-end retreats

and we talked about what we wanted to be in the next year,

Theo thời gian, tôi đặt ngày càng nhiều áp lực lên bản thân,

my keywords were always "help" or "helpful."

luôn bận rộn,

và luôn làm tốt công việc.

The problem was that I wasn't being just helpful.

Chẳng bao lâu, giá trị bản thân tôi gắn liền với hiệu suất công việc,

Over time, I put more and more pressure on myself

về cơ bản, là cách tạo nên thảm họa.

to always be busy

and to always do a good job.

Nhưng đừng lo, tôi có cơ chế đối phó tốt nhất,

Soon my self-worth became associated with my performance at work,

chính là phủ nhận,

làm bản thân quên đi bằng nhiều công việc hơn

which is basically a recipe for disaster.

và nhậu nhẹt -

rất nhiều.

But don't worry, because I had the best coping mechanism,

Tôi bận rộn giúp đỡ mọi người và khiến bản thân độc lập,

which was denial,

trở thành một bé Sam hoàn hảo,

quên cách nhờ giúp đỡ khi cần thiết.

distraction with even more work

and drinking --

and lots of it.

Những gì tôi cần là nhờ giúp đỡ,

I was so busy being helpful and independent

nếu thực sự tin nhờ giúp đỡ là một món quà,

and being a great Sam

thì tôi cần làm nhiều hơn, đúng không?

that I forgot how to ask for help when I needed it.

Không phải lúc nào ta cũng làm điều mình khuyên bảo người khác.

All I had to do was ask,

Khoảng hai năm trước, một cú vả cực lớn nhắc nhở tôi.

and if I truly believed that asking for help was a gift,

Nói nhẹ nhàng, là lúc đó, tôi kiệt sức,

then I should have been doing it more, right?

Well, we don't always practice what we preach,

nhưng nhờ cơ chế đối phó của tôi, nhậu nhẹt,

but about two years ago,

I was slapped with a big, fat reminder.

trông như tôi đang rất vui vẻ.

To say that I was burned-out at the time was an understatement,

Nhưng một ngày nọ,

hệt như Sam tại khu vui chơi,

but thanks to my coping mechanism, drinking,

tôi ngã sóng soài.

it looked like I was just having a great time.

Bị ngất đi,

tỉnh lại với một vết cắt lớn ở chân do mảnh vỡ,

But one day,

just like Sam in the playground,

mắt sưng lên vì khóc,

I tripped over my own two feet.

giọng rất khàn như đang rên rỉ.

I blacked out

and woke up with a big cut on my foot from broken pieces of glass,

Tôi không rõ chuyện gì đã xảy ra,

eyes swollen from crying

nhưng lại nhớ mình cảm thấy thật bực tức, đau buồn và sợ hãi.

and a voice so hoarse that I'd most likely been wailing.

Hiện tại, bạn mới biết tôi được mười phút,

I don't have much recollection of what actually happened,

nhưng bạn có thể nói chẳng giống tôi chút nào.

but I remember feeling frustrated, sad and afraid.

Tôi sốc khi nhận thức ra vấn đề.

Now you've known me for only about 10 minutes,

Chẳng có gì để nói, trừ việc tôi cần giúp đỡ,

but you can probably tell that this was really not like me,

cần cả được giúp trị liệu tâm lý,

so when I came to my senses about what had happened,

lẫn giúp thoát ra khỏi hoàn cảnh này.

I was in shock.

Dù đó là một trong những thời khắc đen tối nhất đời tôi,

There was no other way of saying it other than that I needed help,

vậy mà, thậm chí, vào lúc đó,

both in the sense of I needed some type of therapy help,

não tôi vẫn hoạt động hết mức để giải quyết vấn đề.

but also help in getting out of that situation.

Tôi phải làm gì với nó?

It was one of the lowest moments of my life,

Nếu không xử lý, tôi lại càng đáng thất vọng hơn.

and even in that moment,

my mind was running at hyperspeed into problem-solving mode.

Nếu không giải quyết, tôi lại càng thất bại hơn.

Những điều này xoay vần trong tâm trí,

What do I do with this?

If I don't fix this, then I'm even more of a disappointment.

tôi thậm chí còn không nghĩ đến mình có thể nhờ giúp đỡ.

If I don't resolve this, then I'm even more of a failure.

Bên cạnh tôi luôn có những người quan tâm và muốn giúp đỡ

Those are things that were running through my mind,

and it didn't even occur to me that I could ask for help.

nhưng tôi lại không thấy họ.

Cuối cùng, một người bạn tốt phải nắm lấy vai tôi, theo nghĩa đen,

I was surrounded by so many people who cared for me and wanted to help,

buộc tôi phải nhờ giúp đỡ.

but I just couldn't see them.

“Cậu làm được không?”

Until finally, my good friend had to literally hold me by my shoulders

"Không."

“Có cần giúp gì không?”

"Có."

and force me to ask for help.

“Để tớ giúp được không?”

“Ừ.”

"Can you do this?"

“Tớ tìm thêm những người yêu thương và quan tâm cậu để cùng giúp nhé?”

"No."

"Do you need help?"

"Yes."

“Ừ.”

"Can I help you?"

Đó là phiên bản trưởng thành của tôi bắt gặp ánh mắt của cô giáo.

"Yes."

"Can I get others that love and care for you to help you too?"

Vậy là, vừa nói: “Ừ, giúp mình đi,”

"Yes."

lòng tôi lại ngập tràn hi vọng,

cảm giác giành lại được chút quyền kiểm soát.

That was my grown-up version of locking eyes with my teacher.

Nếu nghĩ về nó,

phải chăng thật quá kỳ lạ, ta dành cả tuổi thơ

And just like that,

as soon as I said, "Yes, you may help me,"

để học cách nhờ giúp đỡ

I felt a tingling of hope

mong rằng trưởng thành trở thành người tự chủ,

and some sort of control coming back.

And if you think about it,

và ta thật rất độc lập

isn't it so weird we spend all of childhood

đến nỗi cần được nhắc nhở rằng nhờ giúp đỡ cũng không sao?

being so good at asking for help

and are expected to grow up to be these self-reliant human beings

Sau này, khoảnh khắc đó giúp tôi nhận ra nhiều điều.

Tôi luôn rất vui khi giúp đỡ người khác, cũng rất thích việc này,

and we get so good at it

that we have to be reminded that it's OK to ask for help?

sao người khác lại không sẵn lòng giúp tôi cơ chứ?

Later, that moment helped me realize so many things.

Quan trọng hơn,

sao tôi lại không muốn người khác cảm nhận niềm vui và hạnh phúc

I'm always so happy to help others and I love it.

khi được giúp những bé Sam ngoài kia cơ chứ?

Why wouldn't others be willing to help me?

Mọi người đều muốn làm bé Sam hoàn hảo nhất trong cuộc sống:

And more importantly,

mạnh mẽ, độc lập và tự chủ,

why wouldn't I want others to feel the happiness and joy

that comes from helping the Sams of the world?

nhưng không cần phải luôn như vậy.

Hãy bắt đầu nhờ giúp đỡ thường xuyên hơn,

We all want to be the best Sams in life:

vì giúp đỡ những bé Sam là đặc ân và cũng là món quà.

to be strong, independent and self-reliant,

Cám ơn.

but we don't always have to be.

So let's start asking for help more often,

because helping Sams is a privilege and a gift.

Thank you.