How COVID-19 human challenge trials work -- and why I volunteered | Sophie Rose

Çeviri: Can Boysan Gözden geçirme: Cihan Ekmekçi

[26 Ekim 2020'de kaydedildi.

[Recorded on October 26, 2020.

COVID-19 vaccine development

Kontrollü insan enfeksiyonu denemelerindeki

and ethical considerations around human challenge trials

COVID-19 aşı geliştirmeleri ve bunun ahlaki boyutu

are constantly evolving.]

sürekli bir gelişim halinde.]

In April 2020,

Nisan 2020'de

I made what many perceive as a risky decision.

birçok kişinin riskli karar olarak gördüğü bir şey yaptım.

I volunteered to be deliberately infected with COVID-19.

Gönüllü olarak COVID-19 enfekte oldum.

Bu enfeksiyon,

This infection would be part of what is called a human challenge trial,

kontrollü insan enfeksiyonu denemesi denen sistemin bir parçası.

where young, healthy people are given a vaccine

Bu sistemde genç ve sağlıklı insanlara aşı yapılıyor

and are deliberately exposed to the virus that causes COVID-19.

ve COVID-19'a sebep olan virüsü kasten kapmaları sağlanıyor.

These trials help researchers figure out more quickly

Bu denemeler, bir aşının işe yarayıp yaramadığını

araştırmacıların daha hızlı çözmesine yardımcı oluyor.

if a vaccine is working.

I think this research is crucial,

Bence bu araştırma çok önemli.

because today, I'm going to speak to you for six minutes.

Bugün size sadece altı dakika sesleneceğim

In that time,

ve bu süre içinde

roughly 1,250 people will be confirmed infected with COVID-19.

yaklaşık 1.250 insan COVID-19'a yakalanacak,

Twenty-one people will die.

21 insan ölecek.

And then this pattern will repeat hour after hour and day by day,

Bu dağılım saatlerce, hatta günlerce böyle sürüp gidecek,

until we're able to vaccinate most of the eight billion people

ta ki bu küresel krizden muzdarip

sekiz milyar insanın çoğuna aşı yapabilene dek.

affected by this global crisis.

Scientists have been working around the clock

Bu aşıları hayata geçirmek için

to make those vaccines a reality.

bilim insanları gece gündüz çalışıyor.

Fakat bu aşıları beklemek

But what should we do when the human cost of waiting for those vaccines

her gün daha fazla insanın hayatına mal oluyorken biz ne yapmalıyız?

is rising by the day?

This is where human challenge trials come in.

İşte tam burada

kontrollü insan enfeksiyonu denemeleri devreye giriyor.

They're different from the traditional phase three vaccine trials

Bu deneme,

şu sıralar yapılan geleneksel üç fazlı aşı denemelerinden farklı.

taking place now,

where people are given a vaccine or placebo

Bu denemelerde insanlara aşı yapılıyor ya da plasebo uygulanıyor

and asked to go about their everyday lives.

ve günlük yaşamlarına devam etmeleri söyleniyor.

Here, researchers have to wait to see how many people in each group

Ayrıca, araştırmacılar her gruptan kaç kişinin

enfekte olacağını görmek için beklemek zorunda.

become infected.

Until enough of them get sick,

Yeterli sayıda kişi hastalanana kadar

we don't have enough data to know whether a vaccine is working.

aşının işe yarayıp yaramadığına dair yeterli verimiz yok.

Finding an effective vaccine with this method

Bu yöntem yoluyla etkili aşı bulmak

can take months or sometimes years,

aylar, hatta bazen yıllar alabilir

and it requires thousands of volunteers.

ve bunun için binlerce gönüllü gerekir.

A challenge trial works faster

Enfeksiyon denemesi daha hızlı

because researchers control exposure,

çünkü maruziyet, araştırmacıların kontrolü altında

instead of waiting for people to get sick.

ve insanların hasta olmasını beklemiyorlar.

So instead of a year,

Bir yıl yerine,

we could know in as little as a month

bir ay gibi kısa bir sürede

whether a vaccine seems effective.

aşının etkili olup olmadığını öğreniyoruz.

Instead of thousands of volunteers,

Binlerce gönüllü yerine,

a challenge trial relies on just 50 to 100.

enfeksiyon denemelerinde 50 ile 100 gönüllü yeterli.

Because we know for certain

Çünkü kesinlikle eminiz ki

when people are exposed and develop disease,

insanlar maruz bırakılıp hastalandığında

these trials also allow us to gather data

bu denemeler, enfeksiyonun ilk evreleri ve bağışıklık tepkisi hakkında

about the early stages of infection and our immune response.

veri toplamımıza yardımcı oluyor.

This data is impossible to gather in any other way,

Bu veriyi başka bir şekilde edinmemize imkan yok,

especially for people who become infected but never show symptoms.

özellikle, enfekte olup semptom göstermeyen insanlar için bu imkansız.

This knowledge is important for designing policies

Bu bilgi, COVID-19 bulaşımını sınırlayan

that limit COVID-19 transmission.

tasarım politikaları için önemli.

The time saved translates into precious months' head start

Kazandığımız zaman çok değerli aylara dönüşüyor,

on manufacturing,

böylece üretime başlanabiliyor

getting us more working COVID-19 vaccines faster.

ve bu, COVID-19 aşıları üzerinde daha hızlı çalışmamızı sağlıyor.

These trials are useful --

Yeni sonuçlanan üçüncü faz denemeleri bizi ümitlendirse de

even though recent phase three results sound encouraging.

bu denemeler de faydalı.

The arrival of the first vaccine is going to be a monumental breakthrough.

İlk aşının üretimi muazzam bir buluş olacak.

It just isn't quite the fairytale ending we're all hoping for.

Bu sadece umutla beklediğimiz peri masalının bitişi değil.

Çok sayıda aşıya ihtiyacımız olacak

We're going to need multiple vaccines,

because we just don't have the infrastructure needed

çünkü tek tip aşıyla

gezegendeki sekiz milyar insana

to immunize all eight billion people on the planet with just one kind.

bağışıklık kazandırabilecek bir alt yapımız yok.

Each type of vaccine requires its own special process and equipment

Her aşının kendine özel prosedürü ve donanımı olması gerek.

Bu, aşıları üretmek, depolamak ve dağıtmak için önemli.

to make, store and deliver it.

If we had multiple working COVID-19 vaccines,

Etkili olan çok sayıda COVID-19 aşımız olsa

we could make use of all of our equipment at the same time.

bütün donanımımızdan aynı anda faydalanabiliriz.

Etkili olma şansı yüksek olan bazı aşıların

Some of the leading candidates need to be kept extremely cold

insanlara ulaştırılana kadar

before they are delivered to people.

çok soğuk sıcaklıklarda saklanması gerekiyor.

This can be really hard,

Bunu uygulamak çok zor olabilir,

especially in countries where there isn't reliable electricity

özellikle aşıları saklamak için

sağlam elektriği ya da güvenli bir yöntemi olmayan ülkeler çok zorlanabilir.

or a secure method to store them.

Scientists have been using human challenge trials

Bilim insanları,

kontrollü insan enfeksiyonu denemelerini yüzyıllardır uyguluyorlar.

for hundreds of years.

They've sped up the development of vaccines against typhoid and cholera,

Bu süre içinde tifo ve kolera aşılarını geliştirmeye hız verdiler,

and they've helped us better understand how immunity develops

grip, sıtma ve dang gibi hastalıklara karşı

to things like the flu, malaria and dengue.

bağışıklığımızın gelişimini anlamamıza yardımcı oldular.

We've even used them for other types of coronavirus before.

Başka tür koronavirüsler için bunları kullandık bile.

There's been a lot of debate

Bu enfeksiyon denemelerinin çok riskli olduğuna dair

about whether challenge trials are too risky.

çok fazla tartışma var.

I happen to think that those risks are worth taking.

Bence bu riskleri almaya değer.

A challenge trial would only recruit young and healthy participants --

Bir enfeksiyon denemesi sadece genç ve sağlıklı olan

ve 20 ile 29 yaş aralığındaki katılımcıları kapsıyor.

think between the ages of 20 and 29.

Fewer than one percent of people in that age-group

Bu yaş grubundaki insanların

%1'inden daha az kısmı COVID-19 olduğunda

need to be taken to hospital after becoming infected with COVID-19.

onların hastaneye götürülmesi gerekiyor.

Bunun bir enfeksiyon denemesinde gerçekleşme olasılığı düşük

So it would likely be even lower in a challenge trial,

çünkü araştırmacılar,

because researchers check to make sure

katılımcıların halihazırda bir hastalıklarının olmadığını

that participants have no preexisting conditions.

garanti altına alıyorlar.

The risk of a young healthy person dying of COVID-19

Sağlıklı ve genç bir bireyin

COVID-19 sebebiyle ölme olasılığı yaklaşık %0,05.

is around five thousandths of a percent.

That means for every 100,000 20-year-olds who become infected with COVID-19,

Yani, 20 yaşında COVID-19 olan 100 bin kişiden beşi ölüyor.

about five die.

If I were to give birth in the United States,

Ben ABD'de çocuk doğurmuş olsaydım

my risk of dying would be higher than that.

ölüm riskim bundan daha yüksek olurdu.

Or you could choose to think about it this way.

Şöyle de düşünebilirsiniz:

Kız kardeşimin böbreğe ihtiyacı olsaydı

If my little sister needed a kidney,

teklif bile etmeden ve bir an düşünmeden

I wouldn't hesitate for a moment before I offered her mine.

kendi böbreğimi ona verirdim.

And if I can take on that risk to benefit a loved one,

Eğer sevdiğim bir insan uğruna bu riski alabiliyorsam

it makes sense to allow people to take on a similar risk

başka insanların da buna benzer riskler alması mantıklı,

to speed up the development of a vaccine

böylece bir aşının geliştirilme süreci hız kazanacak

that would benefit not just their loved ones,

ve sadece sevdiklerine değil,

but everyone around them as well.

çevresindeki herkese yardımı dokunacak.

There's a lot we still don't know,

Hâlâ bilmediğimiz çok şey var,

especially about the long-term effects of COVID-19 infection.

özelllikle COVID-19 enfeksiyonun uzun süreli yan etkilerini bilmiyoruz.

I volunteered despite that uncertainty

Ben bu belirsizliğe rağmen gönüllü oldum

because like many of you, I feel frustrated

çünkü çoğunuz gibi ben de

knowing that hundreds of thousands of people are dying.

yüz binlerce insan öldüğü için çok üzüldüm.

And that's without mentioning the millions more who are struggling

Milyonlarca insanın bu hastalıkla boğuştuğunu saymıyorum bile.

as measures to stop the spread take a toll on their physical,

Virüsün yayılımını önlemek için alınan tedbirler

bu insanların fiziksel, duygusal

emotional and mental well-being.

ve ruhsal sağlığına büyük zararlar veriyor.

It turns out I'm not alone in feeling this way.

Böyle hisseden tek insan ben değilim.

Since May, over 39,000 people from across the world

Mayıs'tan beri dünya üzerinde 39 bin insan

have volunteered to participate in potential COVID-19 challenge trials

bulunmasına yardımcı olduğum

1Day Sooner adındaki kâr amacı gütmeyen bir kurum yoluyla

through a nonprofit I helped found called 1Day Sooner.

COVID-19 enfeksiyon denemelerine gönüllü olarak katıldı.

We advocate for challenge trial participants

Bu katılımcıları destekliyoruz

ve enfeksiyon denemeleri hazırlıklarına başlamaları için

and have been encouraging stakeholders to begin preparing for these trials.

ilgili tarafları teşvik ediyoruz.

As early as May,

Daha Mayıs ayında

when challenge trials were still being considered

enfeksiyon denemelerinin

COVID-19 için hayata geçirilmesi hâlâ düşünülürken

for their role in the fight against COVID-19,

Dünya Sağlık Örgütü,

the World Health Organization cited 1Day Sooner

enfeksiyon denemesi başlatmak için gereken

as an example of the kind of public engagement needed

kamuoyu sorumluluğu örneği olarak 1Day Sooner kurumundan bahsetti.

to run a challenge trial.

In mid-October,

Ekim ayı ortalarında

the UK government formally announced their intention

Birleşik Krallık hükûmeti, 2021'in başlarında

to conduct a challenge trial at the beginning of 2021.

bir enfeksiyon denemesine başlamayı hedeflediklerini resmen duyurdu.

It is clear that the COVID-19 pandemic is a global crisis.

Şu açık ki COVID-19 pandemisi küresel bir kriz.

It has inspired record-shattering innovation,

Rekorlar kıran inovasyonlara ilham oldu

and it has highlighted the heroic acts of many frontline workers,

ve ön saflarda çalışan birçok insanın kahramanlığına ışık tuttu

but is has also taken a catastrophic toll.

fakat felaket hasarlar bıraktı.

The arrival of each new vaccine brings us one step closer to rebuilding.

Yeni aşıların üretilmesi

yeniden canlanmamıza bizi bir adım daha yaklaştırıyor.

But the true global solution

Fakat asıl küresel çözüm,

lies in those vaccines being in the hands of people all over the world.

bu aşıları dünyadaki herkesin elde edebilmesi.

Challenge trials could be a part of that solution.

Enfeksiyon denemeleri bu çözümün bir parçası olabilir.

Thank you.

Teşekkür ederim.