Craig Venter: On the verge of creating synthetic life

Craig Venter sentetik yaşam yaratmanın eşiğinde

Çeviri: Baki Karaçay Gözden geçirme: Burak Özkök

You know, I've talked about some of these projects before --

Bu projelerin bazılarından bahsetmiştim.

about the human genome and what that might mean,

İnsanın gen haritası, bunun ne ifade ettiği ve

and discovering new sets of genes.

yeni genlerin keşfi üzerinde durmuştuk.

We're actually starting at a new point:

Bu kez yeni bir konuya başlangıç yapıyoruz:

we've been digitizing biology,

Biyolojiyi sayısallaştırmaktayız,

and now we're trying to go from that digital code

ve şimdi yaşamı tasarlayıp onu sentezlemek üzere

into a new phase of biology

bu sayısal koddan,

with designing and synthesizing life.

biyolojinin yeni bir evresine geçmeye çalışıyoruz.

So, we've always been trying to ask big questions.

Devamlı büyük sorular sormaya çalışırız.

"What is life?" is something that I think many biologists

"Yaşam nedir?" sorusu, sanırım birçok

have been trying to understand

yaşam bilimcinin değişik düzeylerde

at various levels.

anlamaya çalıştığı bir konu.

We've tried various approaches,

Çeşitli yaklaşımlar denedik,

paring it down to minimal components.

en küçük bileşenlerine kadar inmeye çalıştık.

We've been digitizing it now for almost 20 years;

Neredeyse 20 yıldır yaşamı sayısallaştırmaktayız.

when we sequenced the human genome,

İnsan gen haritasını çıkardığımız zaman,

it was going from the analog world of biology

biyolojinin analog dünyasından

into the digital world of the computer.

bilgisayarın dijital dünyasına geçmiş olduk.

Now we're trying to ask, "Can we regenerate life

Şimdi sorguladığımız şey şu: Yeni yaşamlar başlatabilir miyiz?

or can we create new life

Bu sayısal evrenden

out of this digital universe?"

yeni bir yaşam yaratabilir miyiz?

This is the map of a small organism,

Bu gördüğünüz, küçük bir organizmanın haritası,

Mycoplasma genitalium,

genitalium mikoplazması.

that has the smallest genome for a species

Laboratuarda kendi kopyasını üretebilen

that can self-replicate in the laboratory,

bildiğimiz en küçük genomlu tür.

and we've been trying to just see if

Acaba bundan daha küçük

we can come up with an even smaller genome.

bir genom elde edebilir miyiz, bunu görmek istedik.

We're able to knock out on the order of 100 genes

Bunun için buradaki 500 gen içerisinden

out of the 500 or so that are here.

yaklaşık 100 kadarının yapısını bozabildik.

When we look at its metabolic map,

Ancak, metabolik haritasına baktığımızda,

it's relatively simple

bizimkine nispetle,

compared to ours --

oldukça basit olduğunu görüyoruz.

trust me, this is simple --

İnanın bana, bu basit olanı.

but when we look at all the genes

Fakat genlerin tümüne baktığınız zaman,

that we can knock out one at a time,

ki bir kerede sadece birinin yapısını bozabiliyoruz-

it's very unlikely that this would yield

bundan hâlâ yaşayan bir hücre elde etmek

a living cell.

pek mümkün görünmüyor.

So we decided the only way forward

Bu durumunda, tek çıkar yolun,

was to actually synthesize this chromosome

yapay kromozom elde etmek olduğunu gördük.

so we could vary the components

Böylece, onun bileşenlerini değiştirerek

to ask some of these most fundamental questions.

çok önemli temel soruları sorabilecektik.

And so we started down the road of:

Böylece "kromozom sentezleyebilir miyiz?"

can we synthesize a chromosome?

diyerek bu yola girmiş olduk.

Can chemistry permit making

Kimya, bu büyük molekülleri

these really large molecules

yapmamıza izin verecek miydi?

where we've never been before?

Bunu daha önce denememiştik.

And if we do, can we boot up a chromosome?

Ve eğer olursa, kromozomu canlandırabilecek miyiz?

A chromosome, by the way, is just a piece of inert chemical material.

Yeri gelmişken, kromozom aslında cansız bir kimyasal maddedir.

So, our pace of digitizing life has been increasing

Yaşamı sayısallaştırma adımlarımızın hızı

at an exponential pace.

gittikçe artıyor.

Our ability to write the genetic code

Genetik kodu yazma becerimiz ise

has been moving pretty slowly

oldukça yavaş ilerliyor,

but has been increasing,

ama o da artıyor.

and our latest point would put it on, now, an exponential curve.

Ve geldiğimiz son nokta bu hızı daha da artıracaktır.

We started this over 15 years ago.

Buna 15 yıl kadar önce başladık.

It took several stages, in fact,

Belirli aşamalardan geçti; hatta,

starting with a bioethical review before we did the first experiments.

ilk denemelerimizden önce, biyoetik denetimler başladı.

But it turns out synthesizing DNA

Fakat DNA sentezlemenin

is very difficult.

çok zor olduğu ortaya çıktı.

There are tens of thousands of machines around the world

30 ila 50 harf uzunluğunda

that make small pieces of DNA --

küçük DNA parçaları yapan

30 to 50 letters in length --

onbinlerce makina var Dünyada.

and it's a degenerate process, so the longer you make the piece,

Ama bu hata veren bir işlem. Parçayı ne kadar

the more errors there are.

uzun yaparsan, o kadar çok hata olur.

So we had to create a new method

O yüzden, bu küçük parçaları biraraya toplayıp

for putting these little pieces together and correct all the errors.

tüm hataları giderecek yeni bir metot yaratmamız gerekti.

And this was our first attempt, starting with the digital information

Bu bizim ilk girişimimiz; Phi X 174 genomunun

of the genome of phi X174.

dijital bilgisiyle işe başladık.

It's a small virus that kills bacteria.

Bakterileri öldüren küçük bir virüs.

We designed the pieces, went through our error correction

Parçaları tasarladık ve hataları düzeltmeye giriştik.

and had a DNA molecule

Ve yaklaşık 5.000 harflik

of about 5,000 letters.

bir DNA molekülü elde ettik.

The exciting phase came when we took this piece of inert chemical

Bu cansız kimyasal parçayı alıp da bakteriye aktardığımızda

and put it in the bacteria,

heyecanlı bir süreç başladı.

and the bacteria started to read this genetic code,

Bakteri bu genetik kodu okumaya başladı ve

made the viral particles.

virüs parçacıkları üretti.

The viral particles then were released from the cells

Sonra bu virüsler hücreden ayrıldılar,

and came back and killed the E. coli.

geri geldiler ve E.koli'yi öldürdüler.

I was talking to the oil industry recently

Geçenlerde petrol sanayine konuşuyordum,

and I said they clearly understood that model.

bu modeli çok net anladıklarını söyledim.

(Laughter)

(Kahkaha)

They laughed more than you guys are. (Laughter)

Onlar sizden daha çok güldüler.

And so, we think this is a situation

Bunun, biyolojik bir sistemde

where the software can actually build its own hardware

yazılımın kendi donanımını yapabildiği

in a biological system.

bir durum olduğunu düşünüyoruz.

But we wanted to go much larger:

Bunu daha da genişletmek istedik.

we wanted to build the entire bacterial chromosome --

Bakteriyel kromozomun tamamını oluşturmak istedik.

it's over 580,000 letters of genetic code --

En az 580.000 harflik bir genetik kod.

so we thought we'd build them in cassettes the size of the viruses

Bunları, virüs büyüklüğünde kasetlerde yapabileceğimizi düşündük.

so we could actually vary the cassettes

Bu şekilde kasetleri değiştirerek

to understand

yaşayan bir hücrenin

what the actual components of a living cell are.

gerçek bileşenlerini anlayabilecektik.

Design is critical,

Tasarım çok önemlidir.

and if you're starting with digital information in the computer,

Eğer bilgisayardaki dijital bilgiyle başlıyorsanız,

that digital information has to be really accurate.

bu dijital bilginin gerçekten hatasız olması gerekir.

When we first sequenced this genome in 1995,

1995'te genlerin dizilimini ilk kez çıkardığımızda,

the standard of accuracy was one error per 10,000 base pairs.

doğruluk standardı 10.000 baz çiftinde 1 hata idi.

We actually found, on resequencing it,

Fakat bu dizilimi tekrar çıkardığımızda,

30 errors; had we used that original sequence,

30 hata olduğunu bulduk. Eğer sentezde ilk dizilimi

it never would have been able to be booted up.

kullansaydık, canlanması asla mümkün olmayacaktı.

Part of the design is designing pieces

Tasarımın bir kısmı, 50 harf

that are 50 letters long

uzunluğunda parçaların hazırlanmasıdır.

that have to overlap with all the other 50-letter pieces

Bunların her birisinin 50 harflik diğer tüm parçalarla örtüşmesi gerekir ki

to build smaller subunits

daha küçük alt birimler elde edebilelim.

we have to design so they can go together.

Birbirleriyle uyuşabilecekleri şekilde tasarlamalıyız.

We design unique elements into this.

Bunun için çok özel parçalar tasarlıyoruz.

You may have read that we put watermarks in.

Filigranlar yerleştirdiğimizi belki okumuşsunuzdur.

Think of this:

Bir düşünün:

we have a four-letter genetic code -- A, C, G and T.

Dört-harflik genetik kod var: A, C, G ve T.

Triplets of those letters

Bu harflerin üçlemeleri

code for roughly 20 amino acids,

yirmi farklı amino asiti kodluyor.

such that there's a single letter designation

Her bir amino asit için

for each of the amino acids.

belli bir harf kullanılır.

So we can use the genetic code to write out words,

Genetik kodu bu şekilde kullanarak,

sentences, thoughts.

kelimeler, cümleler, düşünceler yazabiliriz.

Initially, all we did was autograph it.

Başlangıçta bütün yaptığımız elle yazmaktı.

Some people were disappointed there was not poetry.

Bazıları şiir yazılamadığı için bozuluyorlar.

We designed these pieces so

Bu parçaları

we can just chew back with enzymes;

enzimlerle kesecek şekilde tasarladık.

there are enzymes that repair them and put them together.

Onları onaran ve biraraya getiren enzimler var.

And we started making pieces,

Ve bu parçaları sentezlemeye başladık.

starting with pieces that were 5,000 to 7,000 letters,

Önce 5 ile 7 bin harfle başladık,

put those together to make 24,000-letter pieces,

onları bir araya getirerek 24 bin harfli parçalar yaptık.

then put sets of those going up to 72,000.

Onları da bir araya getirerek 72 bin harfe kadar parçalar ürettik.

At each stage, we grew up these pieces in abundance

Her basamakta bu parçaların miktarını artırdık ki

so we could sequence them

onların dizilimlerini belirleyebilelim.

because we're trying to create a process that's extremely robust

Çünkü çok büyük kapasiteye sahip bir işlem yaratmaya çalışıyoruz.

that you can see in a minute.

Birazdan onu da göreceksiniz.

We're trying to get to the point of automation.

Otomasyon düzeyine gelmeye çalışıyoruz.

So, this looks like a basketball playoff.

O yüzden, bu bir basketbol playoff'una benziyor.

When we get into these really large pieces

Bu gerçekten büyük parçalara

over 100,000 base pairs,

ulaştığımız zaman, -ki bu 100.000'den fazla baz çifti-

they won't any longer grow readily in E. coli --

artık E. koli bakterisinde yetiştirmek imkansız oluyor.

it exhausts all the modern tools of molecular biology --

Moleküler biyolojinin tüm modern araçları yetersiz kalıyor.

and so we turned to other mechanisms.

O yüzden diğer mekanizmalara yöneldik.

We knew there's a mechanism called homologous recombination

Homolog rekombinasyon denen bir mekanizmanın olduğunu biliyorduk.

that biology uses to repair DNA

Parçaların biraraya getirilmesiyle

that can put pieces together.

DNA'nın onarımında kullanılır.

Here's an example of it:

İşte ona bir örnek.

there's an organism called

Deinococcus radiodurans

Deinococcus radiodurans

adında bir organizma vardır;

that can take three millions rads of radiation.

üç milyon rad radyasyon alabilir.

You can see in the top panel, its chromosome just gets blown apart.

Üst panelde onu görebilirsiniz, kromozomu parça parça olmuş.

Twelve to 24 hours later, it put it

12 ila 24 saat sonra, tıpkı öncesindeki gibi

back together exactly as it was before.

hepsini eski yerlerine aynen geri koyar.

We have thousands of organisms that can do this.

Bunu yapan binlerce organizma biliyoruz.

These organisms can be totally desiccated;

Bu organizmalar tamamen kuru ortamlarda bulunabilirler.

they can live in a vacuum.

Havasız yerlerde yaşayabilirler.

I am absolutely certain that life can exist in outer space,

Ötemizdeki uzayda yaşam olabileceğinden kesinlikle eminim,

move around, find a new aqueous environment.

biraz gezinip su olan yeni bir ortam bulmak lazım.

In fact, NASA has shown a lot of this is out there.

Aslında NASA bunu defalarca göstermiştir.

Here's an actual micrograph of the molecule we built

Gördüğünüz, ürettiğimiz özel tasarımlı parçaları maya hücresine

using these processes, actually just using yeast mechanisms

aktardığımızda, maya hücresinin mekanizmalarının

with the right design of the pieces we put them in;

ortaya çıkardığı şeyin bir mikrografı.

yeast puts them together automatically.

Maya hücresi bunları otomatik olarak biraraya getirir.

This is not an electron micrograph;

Bu bir elektron mikrografı değil;

this is just a regular photomicrograph.

bu bildiğimiz normal bir fotomikrograf.

It's such a large molecule

O kadar büyük bir moleküldür ki,

we can see it with a light microscope.

bir ışık mikroskobuyla bile görebiliriz.

These are pictures over about a six-second period.

Bunlar yaklaşık 6 saniyelik periyotlarla çekilmiş fotoğraflar.

So, this is the publication we had just a short while ago.

Bu, çok kısa bir süre önce çıkardığımız bir yayın.

This is over 580,000 letters of genetic code;

Bu, 580.000 harften uzun bir genetik kod.

it's the largest molecule ever made by humans of a defined structure.

İnsanlar tarafından yapılmış, belli bir yapıda tasarlanmış olan en büyük molekül.

It's over 300 million molecular weight.

Molekül ağırlığı 300 milyonun üzerinde.

If we printed it out at a 10 font with no spacing,

Hiç boşluk bırakmadan 10 punto ile çıktısını alsak,

it takes 142 pages

sadece bu genetik kodun baskısı

just to print this genetic code.

142 sayfa tutar.

Well, how do we boot up a chromosome? How do we activate this?

Peki, bir kromozomu nasıl yaşamaya başlatabiliriz? Onu nasıl canlandırabiliriz?

Obviously, with a virus it's pretty simple;

Açıkçası bir virüs ile oldukça basit.

it's much more complicated dealing with bacteria.

Bakteriyle uğraşmak bundan çok daha karmaşık.

It's also simpler when you go

Bizim gibi ökaryotlar ile de

into eukaryotes like ourselves:

daha basit:

you can just pop out the nucleus

Sadece hücre çekirdeğini birinden çıkarıp

and pop in another one,

diğerine yerleştiriyorsunuz.

and that's what you've all heard about with cloning.

Klonlama diye duyduğunuz şey de işte bundan ibaret.

With bacteria and Archaea, the chromosome is integrated into the cell,

Arke bakterisinde, kromozom, hücrenin içerisine birleşiktir.

but we recently showed that we can do a complete transplant

Fakat kısa süre önce, bir hücreden diğerine

of a chromosome from one cell to another

kromozom nakli yapabileceğimizi ve

and activate it.

onu canlandırabileceğimizi gösterdik.

We purified a chromosome from one microbial species --

Bir mikrobiyal türden bir kromozomu ayırdık.

roughly, these two are as distant as human and mice --

Bu ikisi tahminen insan ve fare kadar birbirlerine uzak.

we added a few extra genes

Birkaç ilave gen ekledik

so we could select for this chromosome,

böylece aktardığımız koromozomu seçmemiz mümkün oldu.

we digested it with enzymes

Proteinlerin tümünü etkisiz hale getirmek için

to kill all the proteins,

proteinleri enzimlerle parçaladık.

and it was pretty stunning when we put this in the cell --

Bunu hücre içerisine yerleştirmemiz oldukça hayret uyandırıcıydı--

and you'll appreciate

Bu çok sofistike çizimlerimizi

our very sophisticated graphics here.

sanırım beğeneceksiniz.

The new chromosome went into the cell.

Yeni koromozom hücrenin içerisine yerleşti.

In fact, we thought this might be as far as it went,

Doğrusu, biz ancak buraya kadar düşünmüştük,

but we tried to design the process a little bit further.

fakat bu süreci daha ileriye taşımaya çabaladık.

This is a major mechanism of evolution right here.

Burada gördüğünüz, aslında büyük bir evrim mekanizması.

We find all kinds of species

Her türün bir yerlerden ikinci ya da

that have taken up a second chromosome

üçüncü bir kromozom aldığını ve

or a third one from somewhere,

saniyeler içerisinde o türe

adding thousands of new traits

binlerce yeni özellik

in a second to that species.

kazandırdığını görüyoruz.

So, people who think of evolution

Onun için, evrimi, bir defada bir genin

as just one gene changing at a time

değişimi gibi düşünenler,

have missed much of biology.

biyolojinin önemli bir kısmını kaçırıyorlar.

There are enzymes called restriction enzymes

Restriksiyon enzimi adı verilen enzimler var.

that actually digest DNA.

Bunlar DNA'yı keserler.

The chromosome that was in the cell

Hücrenin kromozomunda

doesn't have one;

bunlardan yoktur.

the chromosome we put in does.

Ama eklediğimiz kromozomda vardı.

It got expressed and it recognized

Gen çalıştı ve hücrenin kendi kromozomunu

the other chromosome as foreign material,

yabancı malzeme olarak algıladı

chewed it up, and so we ended up

ve onu parçaladı.

just with a cell with the new chromosome.

Sonuçta hücrede sadece yeni kormozom kaldı.

It turned blue because of the genes we put in it.

Eklediğimiz genlerden ötürü rengi maviye döndü.

And with a very short period of time,

Ve çok kısa bir sürede

all the characteristics of one species were lost

bir türün tüm özellikleri kayboldu,

and it converted totally into the new species

hücreye eklediğimiz yeni yazılıma göre

based on the new software that we put in the cell.

tamamen yeni bir türe dönüştü.

All the proteins changed,

Bütün proteinler değişti,

the membranes changed;

membranlar değişti--

when we read the genetic code, it's exactly what we had transferred in.

genetik kodu okuduğumuzda, tamamen aktardığımız kromozomun aynısı olduğunu gördük.

So, this may sound like genomic alchemy,

Bu, genomik simya gibi gelebilir size,

but we can, by moving the software of DNA around,

ama bir yazılım olan DNA'yı, organizmalar arasında

change things quite dramatically.

taşıyarak çok önemli değişiklikler yapabilmekteyiz.

Now I've argued, this is not genesis;

Ben bunun yaratılış olmadığını söyledim.

this is building on three and a half billion years of evolution.

Bu, 3,5 milyar yıllık evrimi devam ettirmektir.

And I've argued that we're about to perhaps

Belki de dijital ortamda tasralanan

create a new version of the Cambrian explosion,

türlerin topyekun halde ortaya çıktığı

where there's massive new speciation

Kambriyan patlamasının yeni bir versiyonunun

based on this digital design.

ortaya çıkışıdır.

Why do this?

Bunu neden yapıyoruz?

I think this is pretty obvious in terms of some of the needs.

Sanırım, bazı ihtiyaçlarımıza bakınca bu açık.

We're about to go from six and a half

Önümüzdeki 40 yıl içerisinde,

to nine billion people over the next 40 years.

dünya nüfusu 6 milyardan 9 milyara çıkacak.

To put it in context for myself:

Bunu kendi bağlamımda alırsam:

I was born in 1946.

Ben 1946'da doğdum.

There are now three people on the planet

1946'da var olan her bir kişiye karşılık

for every one of us that existed in 1946;

bugün yeryüzünde üç kişi var.

within 40 years, there'll be four.

40 yıl içinde bu rakam dört olacak.

We have trouble feeding, providing fresh, clean water,

6,5 milyar insanı beslemede,

medicines, fuel

içme suyu, ilaç, yakıt temininde

for the six and a half billion.

zorluklarla karşılaşıyoruz.

It's going to be a stretch to do it for nine.

9 milyar olunca bunlar daha da zorlaşacak.

We use over five billion tons of coal,

5 milyar tondan fazla kömür tüketiyoruz.

30 billion-plus barrels of oil --

30 milyar varilden fazla petrol.

that's a hundred million barrels a day.

Bu, günde yüz milyon varil demek.

When we try to think of biological processes

Bunu karşılayacak biyolojik süreçleri ya da

or any process to replace that,

yerine geçecek bir süreci düşündüğümüz zaman

it's going to be a huge challenge.

çok büyük bir sorun olacağı belli.

Then of course, there's all that

Tabi, bir de bunlardan oluşan

CO2 from this material

atmosferde biriken

that ends up in the atmosphere.

karbondioksit sözkonusu.

We now, from our discovery around the world,

Dünya genelindeki keşiflerimiz sonucu

have a database with about 20 million genes,

20 milyon genden oluşan bir veritabanımız var.

and I like to think of these as the design components of the future.

Bunları geleceğin tasarımlarının parçaları olarak görüyorum.

The electronics industry only had a dozen or so components,

Elektronik endüstrisinin sadece bir düzine kadar bileşeni var.

and look at the diversity that came out of that.

Ama ondan ortaya çıkan çeşitliliğe bakın.

We're limited here primarily

İşte burada, sınırlarımızı,

by a biological reality

biyolojik gerçeklik ve

and our imagination.

hayal gücümüz belirliyor.

We now have techniques,

Şimdi elimizde teknikler var,

because of these rapid methods of synthesis,

bu hızlı sentez metodları sayesinde

to do what we're calling combinatorial genomics.

eklemeli genomik dediğimiz şeyi gerecekleştirebiliyoruz.

We have the ability now to build a large robot

Günde bir milyon kromozom üretebilecek

that can make a million chromosomes a day.

büyük bir robot yapabilecek durumdayız.

When you think of processing these 20 million different genes

Bu 20 milyon farklı geni işleme tabi tutmayı

or trying to optimize processes

veya oktan üretimi yahut

to produce octane or to produce pharmaceuticals,

tıbbi ürünler, yeni aşılar üretimi için işlemleri

new vaccines,

optimize etmeyi düşündüğümüzde,

we can just with a small team,

değişim başlatabiliriz. Küçük bir ekiple

do more molecular biology

bilimin son 20 yılda yaptığından

than the last 20 years of all science.

daha fazla moleküler biyoloji yapabiliriz.

And it's just standard selection:

Bu sadece standart bir seleksiyon.

we can select for viability,

Yaşama kabiliyetine göre seçebiliriz,

chemical or fuel production,

kimyasal madde veya petrol üretimi

vaccine production, etc.

veya aşı üretimi vs. için seçim yapabiliriz.

This is a screen snapshot

Bu tam bir tasarım yazılımının

of some true design software

bir ekran görüntüsü.

that we're working on to actually be able to sit down

Doğrusu bizler şimdi oturup bilgisayarda

and design species in the computer.

türler tasarlamaya çalışıyoruz.

You know, we don't know necessarily what it'll look like:

Tam anlamıyla nasıl birşey ortaya çıkacağını bilmiyoruz.

we know exactly what their genetic code looks like.

Ama genetik kodunun tam olarak nasıl göründüğünü biliyoruz.

We're focusing on now fourth-generation fuels.

Şimdi dördüncü-nesil yakıtlara yöneliyoruz.

You've seen recently, corn to ethanol

Geçtiğimiz yıllarda gördük ki, mısırı etanole

is just a bad experiment.

çevirmek kötü bir deney oldu.

We have second- and third-generation fuels

Oldukça yakın bir zamanda çıkacak

that will be coming out relatively soon

ikinci ve üçüncü nesil yakıtlar var:

that are sugar, to much higher-value fuels

Oktan ve farklı tiplerde bütanol gibi

like octane or different types of butanol.

daha zengin, şekerden elde edilen yakıtlar.

But the only way we think that biology

Gıda maliyetlerini daha fazla artırmadan

can have a major impact without

ve teminini sınırlamadan, biyolojinin

further increasing the cost of food and limiting its availability

etkinliğini artırmanın tek yolunun, CO2'i hammadde olarak

is if we start with CO2 as its feedstock,

kullanmak olduğunu düşünüyoruz.

and so we're working with designing cells to go down this road.

İşte bunu geliştirmek için "hücre tasarımına" çalışıyoruz ve

And we think we'll have the first fourth-generation fuels

yaklaşık 18 ay gibi bir sürede dördüncü nesil yakıtlarımız

in about 18 months.

olacağını düşünüyoruz.

Sunlight and CO2 is one method ...

Güneş ışığı ve CO2 metotlardan biri--

(Applause)

(Alkış)

but in our discovery around the world,

Dünya çapındaki keşiflerimiz sonucunda

we have all kinds of other methods.

elimizde çok sayıda değişik metod var.

This is an organism we described in 1996.

Bu, 1996'da tanımladığımız bir organizma.

It lives in the deep ocean,

Okyanusların, yaklaşık bir buçuk mil

about a mile and a half deep,

kadar derinlerinde,

almost at boiling-water temperatures.

neredeyse kaynama sıcaklığında suda yaşıyor.

It takes CO2 to methane

Enerji kaynağı olarak kullandığı

using molecular hydrogen as its energy source.

moleküler hidrojen ile CO2'i metana çevirir.

We're looking to see if we can take

Bu işlemi devam ettirmek için

captured CO2,

tesislere kolaylıkla pompalanabilecek olan

which can easily be piped to sites,

CO2'i ele geçirip, sonra da

convert that CO2 back into fuel

yakıta dönüştürebilir miyiz

to drive this process.

diye araştırıyoruz.

So, in a short period of time,

Böylece kısa bir sürede,

we think that we might be able to increase

"Yaşam nedir?" sorusunun cevabına

what the basic question is of "What is life?"

daha çok yaklaşabiliriz.

We truly, you know,

Petro-kimyasal sanayinin

have modest goals

yerini tamamen alacak bir sistem

of replacing the whole petrol-chemical industry --

geliştirmek gibi mütevazi hedeflerimiz var.

(Laughter) (Applause)

(Kahkaha) (Alkış)

Yeah. If you can't do that at TED, where can you? --

Elbette. Bunu TED'de yapamazsanız, nedere yapacaksınız?

(Laughter)

(Kahkaha)

become a major source of energy ...

Bu sistem, enerjinin ana kaynağı olabilir.

But also, we're now working on using these same tools

Ayrıca, elimizdeki bu araçları kullanarak

to come up with instant sets of vaccines.

hazır aşıların üretimi üzerinde çalışıyoruz.

You've seen this year with flu;

Grip konusunda bunu gördünüz.

we're always a year behind and a dollar short

Konu aşı olunca, ya bir yıl gerideyiz,

when it comes to the right vaccine.

ya da paramız yetmiyor.

I think that can be changed

Bunun değişebileceğini düşünüyorum,

by building combinatorial vaccines in advance.

öncesinden bileşik aşılar yapabiliriz.

Here's what the future may begin to look like

Gelecekte, sentetik bakteri ve

with changing, now, the evolutionary tree,

arkiya ile başlayıp,

speeding up evolution

sonuçta ökaryotlarda

with synthetic bacteria, Archaea

evrimin hızının artması ile

and, eventually, eukaryotes.

evrim ağacının değişeceği görünüyor.

We're a ways away from improving people:

İnsan neslini iyileştirmeye biraz uzağız.

our goal is just to make sure that we have a chance

Şu andaki hedefimiz, bunu yapabilme şansını yakalayabiilmek için

to survive long enough to maybe do that. Thank you very much.

yeterince uzun yaşamayı garantilemek. Çok teşekkürler.

(Applause)

(Alkış)