How nationalism and globalism can coexist | Wanis Kabbaj

Translator: Brian Greene Reviewer: Camille Martínez

Çeviri: Ömer Sakmar Gözden geçirme: Eren Gokce

So two weeks ago, I searched the word "nationalist" on Twitter.

Bundan iki hafta önce Twitter'da "ulusalcı" kelimesini arattım.

The results were quite colorful,

Bayağı ilginç sonuçlarla karşılaştım,

with expressions like, "Emboldened Racist Moron," --

"Gaza gelmiş ırkçı moron" gibi laflardan tutun da

(Laughter)

(Gülüşmeler)

"White Supremacist Idiot,"

"Aptal Beyaz Irk Üstünlükçüsü" ve

"Fascist Sock Puppets," --

"Faşist Troller" gibi laflara kadar --

(Laughter)

(Gülüşmeler)

"Orwellian, Hitlerian, Terrifying."

"Orwelci, Hitlerci, Korkunç."

I then searched the word "globalist"

Daha sonra "küreselci" kelimesini arattım

and got things like, "Socialist Sell-Outs,"

ve karşıma "Sosyalizmden Cayanlar", "İğrenç Kurumsal Propaganda",

"Disgusting Corporate Propaganda,"

"Seçkinci Para Babaları"

"Elitist Financial Overlords,"

"Acımasız Kozmopolit Fareler"

"Ruthless Cosmopolitan Rats."

gibi sonuçlar çıktı.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Even by social media standards, the words are cruel and disgusting.

Bu laflar, sosyal medyadayken bile kulağa çok acımasız geliyorlar.

But they reflect the intensity of one of the most fundamental questions

Ama bu laflar, çağımızın en temel sorularından birini

of our times:

yansıtıyorlar:

Nationalism or globalism -- what is the best path forward?

Gelecek hangisinde yatıyor: Ulusalcılık mı, küreselcilik mi?

This question impacts everything we care about:

Bu soru büyük önem verdiğimiz

our cultural identity,

kültürel kimliğimizi,

our prosperity,

refahımızı,

our political systems --

siyasi yapımızı,

everything -- the health of our planet -- everything.

gezegenimizin hâli de dâhil olmak üzere her şeyimizi etkiliyor.

So on the one hand, we have nationalism.

Şimdi bir tarafta ulusalcılık var.

Collins defines it as a "devotion to one's nation,"

Collins sözlüğü bu terimi "kendi ulusuna bağlılık" diye tanımlıyor

but also, a "doctrine that puts national interests

ama "ulusal çıkarları, uluslararası meselelerden

above international considerations."

üstün tutan ilke" diye de bir tanım var.

For nationalists, our modern societies are built on national grounds:

Ulusalcılara göre modern toplumlar ulusal temeller üstüne kuruldu

we share a land, a history, a culture, and we defend each other.

ve ortak bir toprağa, tarihe, kültüre sahibiz ve birbirimizi kolluyoruz.

In a big and chaotic world,

Ulusalcılara göre kaosa bürünmüş bu büyük dünyada,

they see nationalism as the only sensible way to maintain social stability.

sosyal istikrarı sağlamanın tek yolu ulusalcılıktan geçiyor.

But alarmed globalists warn us:

Ama alarma geçmiş küreselciler bize diyor ki:

self-centered nationalism can easily turn ugly.

Benmerkezci ulusalcılık kötü sonuçlar doğurabilir.

We've seen it with 20th-century fascisms:

Bu senaryoyu 20. yüzyılın faşizminde yaşamıştık:

bloody wars, millions of deaths, immeasurable destruction.

Kanlı savaşlar, milyonlarca kişinin ölümü, ölçülemeyen bir yıkım.

On the other hand, we have globalism.

Bir de küreselcilik var.

The Oxford Living Dictionary defines it as:

Oxford Yaşayan Sözlük bunu şöyle tanımlıyor:

"the operation or planning of economic and foreign policy

"ekonomik ve dış politikaların küresel temellere göre

on a global basis."

uygulanması veya planlanması".

For nationalists, globalism is rapidly deconstructing

Ulusalcılara göre küreselcilik atalarımızın kurmak için onlarca yıl

what our ancestors took decades to build.

uğraştıkları şeyleri yıkıyor.

Bir nevi askerlerimizin mezarına tükürmeye benziyor.

It's like spitting on our soldiers' tombs;

Yaptığımız şeyler ulusal egemenliğimizi yok ediyor,

it's eroding our national solidarities

bizi dış tehditlere karşı savunmasız bırakıyor.

and opening the doors to foreign invasions.

But globalists make the case that reinforcing our global governance

Ama küreselcilere göre nükleer büyüme,

is the only way to tackle big supernational problems,

küresel mülteci sorunu, iklim değişikliği

like nuclear proliferation,

veya terörizm

the global refugee crisis,

ve hatta olası bir insanüstü yapay zekânın sonuçları gibi

climate change or terrorism

büyük ulusüstü sorunlarla başa çıkabilmek için

or even the consequences of superhuman AI.

küresel bir yönetim sağlamak gerekiyor.

So we are at the crossroads,

Bu da bizi çıkmaza sokuyor

and we are asked to choose:

ve karşımıza şu soru çıkıyor:

nationalism or globalism?

Ulusalcılık mı, küreselcilik mi?

Having lived in four continents,

Dört farklı kıtada yaşadım

I've always been interested in this question.

ve bu soru her daim ilgimi çekti.

But it took a whole new level when I saw this happening:

Ama Batı ülkelerindeki ulusalcı partilerin, 2. Dünya Savaşı'ndan bu yana

the biggest surge in nationalist votes in Western democracies

ilk kez bu kadar yüksek oy aldıklarını görünce,

since World War II.

bu soruya daha farklı bakmaya başladım.

All of a sudden, this isn't theory anymore.

Bu artık bir teori olmaktan çıkmıştı.

I mean, these political movements have built their success with ideas

Yani bu gibi siyasi partilerin savundukları fikirler, eninde sonunda

that could mean, down the road, losing my French citizenship

Kuzey Afrikalı olduğum için Fransa vatandaşlığından atılmama

because I'm North African

veya belki de

or not being able to come back home to the US

çoğunluğun Müslüman olduğu bir ülkeden geldiğim için

because I come from a Muslim-majority country.

bir daha ABD'ye dönemememe sebep olabilir.

You know, when you live in a democracy,

Demokratik bir ülkede yaşıyor

you live with this idea that your government will always protect you,

ve yasalara uyuyorsanız; hükûmetinizin sizi

as long as you abide by the laws.

her zaman koruyacağını düşünürsünüz.

With the rise of national populism,

Ama ben iyi bir vatandaş olmama rağmen

despite being the best citizen I can,

ulusal popülizmdeki artış yüzünden artık

I now have to live with the idea that my government can hurt me

elimde olmayan sebepler yüzünden, kendi hükûmetimin bana zarar verebileceği

for reasons I cannot control.

düşüncesiyle yüzleşmek zorundayım.

It's very unsettling.

Bu da oldukça rahatsız edici.

But it forced me to rethink

Tüm bunlar, bu soruyu

and rethink this question and try to think deeper.

tekrar ve tekrar düşünmeme yol açtı.

And the more I thought about it,

Ve ne kadar çok kafa yorarsam

the more I started questioning the question.

bu soruyu o kadar daha fazla sorgulamaya başlıyorum.

Why would we have to choose between nationalism and globalism,

Niye ulusalcılık ve küreselcilik, ülkeni sevmek ve dünyanı korumak

between loving our country and caring for the world?

gibi seçenekler arasında bir tercih yapmak zorundayız?

There's no reason for that.

Gerçekten hiç lüzumu yok.

We don't have to choose between family and country

Ailemiz ve ülkemiz veya bölge, din, ülke olguları

or region or religion and country.

arasında bir seçim yapmamıza gerek yok.

We already have multiple identities, and we live with them very well.

Zaten birden fazla sosyal kimliğimiz var ve hâlimiz böyle iyi.

Why would we have to choose between country and world?

Niye ülke ile dünya arasında seçim yapalım ki?

What if, instead of accepting this absurd choice,

Peki ya bu saçma seçimi yapmayıp bu tehlikeli sonuçlar doğurabilecek

we took it on ourselves to fight this dangerous, binary thinking?

ikili düşünce metoduyla mücadele etseydik?

So for all the globalists in the audience,

Salondaki küreselcilere

I want to ask:

şu soruyu sormak istiyorum:

When I say the word "nationalist," what image comes to your mind?

"Ulusalcı" dediğim zaman kafanızda ne canlanıyor?

Something like this?

Bunun gibi bir şey mi?

Believe me, I think of that, too.

İnanın ben de öyle düşünüyorum.

But I'd like you to remember that for most people,

Ama bilmenizi isterim ki pek çok kişi ulusalcı denildiği zaman

nationalism feels more like this.

bu tarz bir şey düşünüyor.

Or maybe like that.

Ya da böyle.

You know, it's that thing inside you

Hani şöyle karmaşık bir Olimpiyat yarışı

when you accidentally watch an obscure Olympic sport on TV --

izlerken bir şey hissedersiniz ya --

(Laughter)

(Gülüşmeler)

wait --

Durun --

and the mere sight of an unknown athlete wearing your national colors

ve sizin ülkenizin renklerini taşıyan bilmediğiniz bir atlet gördüğünüzde

gets you all excited.

heyecanlanırsınız.

Your heartbeat goes up,

Kalp hızınız artar,

your stress level goes up,

stres yaparsınız

and you're standing in front of the TV

ve TV'nin karşısına dikilip

and screaming with passion for that athlete to win.

o atlet için tezahürat yapmaya başlarsınız.

That's nationalism.

İşte ulusalcılık bu;

It's people happy to be together,

insanlarla bir arada olmanın

happy to belong to a large national community.

ve büyük bir ulusa ait olmanın verdiği mutluluk.

Why would it be wrong?

Peki bunun neresi yanlış?

You know, globalists, you may think of nationalism

Küreselciler, ulusalcılık denilince 19. yüzyılda kalan

as an old, 19th-century idea that is destined to fade.

ve artık mazide kalacak bir şey olarak düşünebilirler.

But I'm sorry to tell you that the facts are not on your side.

Kusura bakmasınlar ama işin aslı öyle değil.

When the World Values Survey asked more than 89,000 people

Dünya Değerleri Anketi, 60 farklı ülkeden yaklaşık 90 bin kişinin katıldığı

across 60 countries

bir ankette insanlara

how proud they felt about their country,

kendi ülkelerinden ne kadar gurur duyduklarını sorunca

88.5 percent said "very proud" or "quite proud" --

katılımcıların %88,5'i "çok" ya da "oldukça" cevabını verdi.

88.5 percent.

Yüzde 88,5.

Nationalism is not going away anytime soon.

Ulusalcılık yakın zamanda ortadan kalkmayacak.

It's a powerful feeling that, according to another study,

Öylesine güçlü bir duygu ki, farklı bir araştırmaya göre

is a strong predictor of individual happiness.

kişisel mutluluğun göstergelerinden biri.

It's crazy, but your happiness is more correlated with national satisfaction

Gariptir ama kendi ulusunuza duyduğunuz sevgi,

than with things you would expect, like household income

kişisel mutluluğunuzu etkileme konusunda aldığınız maaştan

or your job satisfaction

veya işinizin ya da sağlığınızın

or your health satisfaction.

iyi olmasından daha etkili.

So if nationalism makes people happy,

Yani madem ki ulusalcılık insanları mutlu ediyor,

why would anybody take it away from them?

neden bu mutluluk insanların elinden alınsın?

Fellow globalists, if you are like me,

Küreselci dostlarım, eğer siz de benim gibiyseniz

you may be attached to globalization for humanistic reasons.

insancıl gerekçelerle küreselciliğe ılımlı olabilirsiniz.

And you may take great joy in some of its accomplishments since 1945.

1945'ten beri küreselcilik sayesinde atılan adımlar sizi mutlu ediyor olabilir.

After all, major regions of the world have been exceptionally peaceful;

Ayrıca dünyanın büyük bir kısmı eşi benzeri görülmemiş bir barış döneminde;

extreme poverty rates around the globe are trending down;

dünya genelindeki aşırı yoksulluk oranları düşmeye devam ediyor

and more than two billion people, most notably in Asia,

ve çoğu Asya'da olmak üzere toplam iki milyardan fazla insan

show spectacular improvements in their standards of living.

yaşam standartı konusunda ciddi artış yaşamış durumda.

But studies also show that globalization has a dark side.

Ama araştırmalara göre küreselciliğin de kendince zararları var.

And left on the side of the road

Ve yirmi, bazı araştırmalara göre otuz yıldan uzun süredir

are hundreds of millions of people in Western middle classes

yıllık gelirinde doğru düzgün bir artış görmeyen

with anemic income growth for more than two decades,

Batı'daki yüz milyonlarca orta sınıf vatandaş,

possibly three decades, according to some studies.

bu zararların cefasını çekiyor.

We cannot ignore this elephant in our room.

Bu gerçeği görmezden gelemeyiz.

If anything, our collective energy would be better used

Ulusalcılıkla mücadele etmek yerine

finding ways to fix this aspect of globalization,

bir araya gelip küreselciliğin bu tip zararları ile mücadele etmeye çalışsak

instead of fighting this polarizing battle against nationalism.

çok daha verimli sonuç alırdık.

So now, the nationalists in the audience,

Şimdi de salondaki ulusalcılara gelelim.

I have some crusty, nonbinary nuggets for you.

Size bazı sert laflar hazırladım.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

When I say the word "globalist," what comes to your mind?

"Küreselci" dediğim zaman aklınıza ne geliyor?

Out-of-touch, one-percent plutocrats?

Kraldan çok kralcılar?

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Or maybe the heartless, greedy Wall Street type, right?

Ya da belki Wall Street'teki kalpsiz tipler?

Or maybe people like me, with multiple origins,

Belki de benim gibi farklı etnik kökenlere sahip,

living in a big, cosmopolitan metropolis.

büyük, kozmopolit bir şehirde yaşayan tipler?

Well, you remember that World Values Survey that I mentioned earlier?

Demin Dünya Değerleri Anketi'nden bahsetmiştim ya,

It showed another fascinating finding:

işte o ankette bir de şöyle bir sonuç çıktı:

71 percent of the world population agreed with the statement,

Katılımcıların yüzde 71'i, kendilerini

"I am a citizen of the world."

"Dünya vatandaşı" olarak görüyor.

Do you know what it means?

Bu da şu demek:

Most of us are simultaneously proud of our country

Çoğumuz hem ülkemizi seviyoruz, hem de kendimizi Dünya vatandaşı

and citizens of the world.

olarak görüyoruz.

And it gets even better.

Durun daha bitmedi.

The citizens of the world in the survey show a higher level of national pride

Kendini Dünya vatandaşı olarak görenler, kendini böyle görmeyenlere göre

than the ones that rejected that label.

ülkelerinden daha memnun durumdalar.

So once and for all, being a globalist doesn't mean betraying your country.

Şunu netleştirelim: Küreselci olmak, vatan hainliği demek değil.

It just means that you have enough social empathy,

Yalnızca kendi ülkenizden olmayanlara da millî sınırların dışına çıkarak

and you project some of it outside your national borders.

sosyal empatiyle yaklaştığınızın bir göstergesi.

Now, I know that when I dig into my own nationalist feelings,

Ben kendi içimdeki ulusalcı düşüncelere daldığım zaman

one of my anxieties versus the globalized world

küresel dünya ile ulusal kimlik

is national identity:

çatışması yaşıyorum:

How are we going to preserve what makes us special,

Bizi özel ve farklı kılan ve bizi bir arada tutan şeyleri

what makes us different,

tam olarak nasıl

what brings us together?

muhafaza edeceğiz?

And as I started thinking about it, I realized something really strange,

Bu konu hakkında kafa yorunca epey ilginç bir şeyi fark ettim.

which is that a lot of the key ingredients of our national identities

Kendi ulusal kimliğimizin parçası olarak gördüğümüz pek çok şey

actually come from outside our national borders.

aslında bize dışarıdan ithal geliyor.

Like, think of the letters that we use every day.

Günlük hayatta kullandığımız harfleri düşünün.

I don't know if you realize,

Bilmem farkında mısınız ama

but the Latin script, the Latin alphabet that we use

kullandığımız Latin yazıları, Latin alfabesinin kökeni

has its origins thousands of years ago,

binlerce yıl öncesine, Nil Nehri yakınlarına

near the Nile River.

dayanıyor.

It all started with a cow just like this,

Her şey burada gördüğünüz ineğe benzer bir ineğin

that was captured by a scribe into an elegant hieroglyph.

zarifçe bir hiyeroglife aktarılmasıyla başladı.

That hieroglyph was transcribed by a Semite in the Sinai

Daha sonra Sina'da yaşayan bir Sami, bu hiyeroglifi

into the letter aleph.

Alef harfine uyarladı.

Aleph traveled with Phoenicians and reached the European shores in Greece,

Fenikeliler, Alef harfini Yunanistan'a götürdüler ve bu harf orada

where it became alpha,

zamanla A harfine dönüşen

the mother of our letter A.

'Alfa' hâlini aldı.

So that's how an Egyptian cow became our letter A.

Böylece Mısır'daki bir inek, bize A harfini vermiş oldu.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

And same thing with the Egyptian house that became bet, beta and B.

Mısır'daki bir ev de sırayla bet, beta, B hâllerini aldı.

And the Egyptian fish that became daleth, delta and D.

Yine Mısır'daki bir balık sırayla dalet, delta ve D harflerini oluşturdu.

Our most fundamental texts are full of Egyptian cows,

En temel harflerimiz aslında Mısır'daki bir inekten

houses and fish.

evden ve balıktan geliyor.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

And there are so many other examples.

Bunun gibi çok fazla örnek var.

Take the United Kingdom and its monarchy.

Birleşik Krallık ve monarşisine bir bakalım:

Queen Elizabeth II?

Kraliçe 2. Elizabeth?

German ancestry.

Alman kökenli.

The mottos on the royal coat of arms?

Kraliyet armasındaki sözler?

All written in French, not a single word of English.

Hepsi Fransızca'dan gelme ve tek bir İngilizce kelime yok.

Take France and it's iconic Eiffel Tower.

Fransa'ya ve Eyfel Kulesi'ne bakalım.

The inspiration?

Nereden esinlendiler?

The United States of America --

Amerika Birleşik Devletleri--

and I don't mean Las Vegas,

Las Vegas'ı kast etmiyorum.

I mean 19th-century New York.

19. yüzyıl New York'undan bahsediyorum

(Laughter)

(Gülüşmeler)

This was the tallest building in New York in the mid-19th century.

Bu, 19. yüzyılın ortalarında New York'taki en uzun binaydı.

Does it remind you of something?

Sizde bir şeyler çağrıştırdı mı?

And you may think of China as a self-contained civilization,

Çin'in Çin Seddi arkasında kendi kendine gelişen

protected behind its Great Wall.

bir medeniyet olduğunu zannedebilirsiniz.

But think twice.

Bir kez daha düşünün.

The Chinese official ideology?

Çin'in resmî ideolojisi?

Marxism, made in Germany.

Almanya'da ortaya çıkan Marksizm.

One of China's biggest religions?

Çin'in en büyük dinlerinden biri?

Buddhism, imported from India.

Hindistan'dan ithal giden Budizm.

India's favorite pastime?

Hindistan'ın en yaygın eğlencesi?

Cricket.

Kriket.

I really love this quote from Ashis Nandy,

Ashis Nandy'nin çok sevdiğim bir sözü var:

who said, "Cricket is an Indian game accidentally discovered by the British."

"Kriket, kazara İngilizler'in bulduğu bir Hint oyunudur."

(Laughter)

(Gülüşmeler)

So these are good reminders that a lot of what we love in our national traditions

Tüm bu örnekler, ulusal gelenek diye beni benimseyip sevdiğimiz şeylerin

actually come from previous waves of globalization.

aslında küresel akımlarla aktarıldığını gösteriyor.

And beyond individual symbols, there are whole national traditions

Tekil semboller haricinde, küreselcilik olmasa var olamayacak

that could not have existed without globalization.

genel ulusal gelenekler dahi var.

And the example that comes to my mind is a world-beloved national tradition:

Dünya genelinde sevilen ulusal gelenek denince aklıma

Italian cuisine.

İtalyan mutfağı geldi.

My friends, if you ever have a chance

Arkadaşlar eğer yolunuz bir gün

to go to a superauthentic Italian restaurant

sadece Roma tariflerine göre yemek yapan

that only serves ancient Roman recipes,

geleneksel bir İtalyan restoranına düşerse

my advice for you is: don't go.

benden size tavsiye; girmeyin.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

You'd get very, very disappointed.

Çok ağır hayal kırıklığı yaşarsınız.

No spaghetti, no pasta --

Spagetti desen yok, makarna desen yok --

that really started in Sicily in the eighth century,

ki zaten bunlar 8. yüzyılda Arap kontrolünde olan

when it was under Arabian rule.

Sicilya'da bulunmuşlardı.

No perfect espresso, no creamy cappuccino --

Ne muhteşem espresso var, ne de 17. yüzyılda

that came from Abyssinia via Yemen in the 17th century.

Yemen üzerinden Habeşistan'dan gelmiş kremalı cappucino var.

And of course, no perfect pizza Napoletana --

Tabii Yeni Dünya'daki domatesler henüz bulunmamışken

how would you make it without the tomatoes of the New World?

muhteşem bir pizza Napoliten yapmak da mümkün olmuyor.

No, instead, you would be served probably a lot of porridge,

Size daha çok yulaf lapası,

some vegetable -- mostly cabbage -- some cheese,

başlıca lahana olmak üzere biraz sebze, biraz peynir,

and maybe if you're lucky,

bir de eğer şanslıysanız

the absolute delicacy of that time --

o dönemlerin en cazip lezzeti olan

mmm, perfectly cooked fattened dormice.

şişman fındık faresi servis ederler.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Thankfully, it was not a close tradition preserved by fanatic watchdogs.

Neyse ki bu fanatik muhafazakârlar bu gelenekleri korumamışlar.

No, it was an open process,

Bu açık süreç kâşifler, tüccarlar,

nourished by explorers, traders, street sellers and innovative home cooks.

sokak satıcıları ve yenilikçi aşçılar sayesinde gelişti.

And in many ways, globalization is a chance

Küreselcilik, pek çok açıdan bakıldığında ulusal gelenekleri sorgulayıp,

for our national traditions to be questioned, regenerated, reinterpreted,

yeniden yaratılıp tekrar yorumlanarak yeni çeşitleri almak, canlı kalmak

to attract new converts to stay vibrant and relevant over time.

ve zamanın şartlarına uymak için bir fırsat doğuruyor.

So just remember this:

O yüzden şunu unutmayın:

most of us nationalists in the world are globalists,

Biz ulusalcıların çoğu aslında küreselci;

and most of us globalists in the world are nationalists.

biz küreselcilerin çoğu ise ulusalcıyız.

A lot of what we like in our national traditions

Sevdiğimiz ulusal geleneklerimizin büyük bir kısmı

come from outside our national borders.

kendi sınırlarımızın dışından bize aktarıldı.

And the reason we venture outside our national borders

Ve kendi ulusal sınırlarımızın dışına çıkıyoruz,

is to discover these other national traditions.

çünkü diğerlerinin ulusal geleneklerini öğrenmek istiyoruz.

So the real question should not be

Dolayısıyla asıl soru,

to choose between nationalism and globalism.

'ulusalcılık mı küreselcilik mi?' değil.

The real questions is: How can we do both better?

Asıl soru: Bu iki şeyi nasıl geliştiririz?

It's a complex question for a complex world

Karmaşık dünyamızın karmaşık sorularından olan bu soruya

that calls for creative, nonbinary solutions.

yaratıcı bir cevap bulmak gerekiyor.

What are you waiting for?

Peki siz ne bekliyorsunuz?

Thank you.

Teşekkürler.

(Applause)

(Alkış)