How nationalism and globalism can coexist | Wanis Kabbaj

Translator: Brian Greene Reviewer: Camille Martínez

Tłumaczenie: Maciek Dmytrow Korekta: Paulina Walas

So two weeks ago, I searched the word "nationalist" on Twitter.

Dwa tygodnie temu wyszukałem na Twitterze słowo "nacjonalista".

The results were quite colorful,

Wyniki były naprawdę barwne.

with expressions like, "Emboldened Racist Moron," --

Pojawiły się wyrażenia takie jak: "rozzuchwalony rasistowski kretyn",

(Laughter)

(Śmiech)

"White Supremacist Idiot,"

"biały rasistowski idiota",

"Fascist Sock Puppets," --

"faszystowskie pacynki",

(Laughter)

(Śmiech)

"Orwellian, Hitlerian, Terrifying."

"orwellowski, hitlerowski, przerażający".

I then searched the word "globalist"

Później wyszukałem słowo "globalista".

and got things like, "Socialist Sell-Outs,"

Otrzymałem wyrażenia typu: "socjalistyczni sprzedawczykowie",

"Disgusting Corporate Propaganda,"

"ohydna korporacyjna propaganda",

"Elitist Financial Overlords,"

"banksterzy",

"Ruthless Cosmopolitan Rats."

"bezwzględne kosmopolityczne szczury".

(Laughter)

(Śmiech)

Even by social media standards, the words are cruel and disgusting.

To okrutne i ohydne słowa, nawet jak na media społecznościowe.

But they reflect the intensity of one of the most fundamental questions

Odzwierciedlają jednak wagę jednego z zasadniczych pytań

of our times:

naszych czasów:

Nationalism or globalism -- what is the best path forward?

nacjonalizm czy globalizm, która droga jest lepsza?

This question impacts everything we care about:

To pytanie dotyczy wszystkiego, na czym nam zależy:

our cultural identity,

tożsamości kulturowej,

our prosperity,

dobrobytu,

our political systems --

systemów politycznych,

everything -- the health of our planet -- everything.

losów naszej planety, słowem wszystkiego.

So on the one hand, we have nationalism.

Z jednej strony mamy nacjonalizm.

Collins defines it as a "devotion to one's nation,"

Zgodnie z definicją to "przywiązanie do własnego narodu",

but also, a "doctrine that puts national interests

ale również "doktryna, która przedkłada narodowy interes

above international considerations."

nad sprawy międzynarodowe".

For nationalists, our modern societies are built on national grounds:

Według nacjonalistów obecne społeczeństwa wyrosły ze świadomości narodowej.

we share a land, a history, a culture, and we defend each other.

Dzielimy terytorium, historię, kulturę i bronimy się nawzajem.

In a big and chaotic world,

W wielkim i chaotycznym świecie

they see nationalism as the only sensible way to maintain social stability.

nacjonalizm jest dla nich jedynym sposobem na społeczną stabilizację.

But alarmed globalists warn us:

Ale zaniepokojeni globaliści ostrzegają,

self-centered nationalism can easily turn ugly.

że radykalny nacjonalizm łatwo może zmienić się w coś paskudnego.

We've seen it with 20th-century fascisms:

Tak było z faszyzmem w XX wieku.

bloody wars, millions of deaths, immeasurable destruction.

Krwawe wojny, miliony zabitych, niepomierne zniszczenia.

On the other hand, we have globalism.

Z drugiej strony mamy globalizm.

The Oxford Living Dictionary defines it as:

Definiuje się go jako "kierunek polityki ekonomicznej i zagranicznej

"the operation or planning of economic and foreign policy

on a global basis."

nastawiony na skalę globalną".

For nationalists, globalism is rapidly deconstructing

Według nacjonalistów globalizm szybko niszczy to,

what our ancestors took decades to build.

co nasi przodkowie budowali przez dekady.

It's like spitting on our soldiers' tombs;

To jak plucie na groby żołnierzy.

it's eroding our national solidarities

Niszczy narodowe wspólnoty

and opening the doors to foreign invasions.

i otwiera granice na inwazję obcych.

But globalists make the case that reinforcing our global governance

Globaliści twierdzą natomiast, że wzmocnienie globalnego rządu

is the only way to tackle big supernational problems,

to jedyny sposób rozwiązania dużych, ponadnarodowych problemów,

like nuclear proliferation,

jak zagrożenie bronią nuklearną,

the global refugee crisis,

globalny kryzys migracyjny,

climate change or terrorism

zmiana klimatu i terroryzm,

or even the consequences of superhuman AI.

a nawet silna sztuczna inteligencja.

So we are at the crossroads,

Znaleźliśmy się na rozdrożu

and we are asked to choose:

i musimy wybrać.

nationalism or globalism?

Nacjonalizm czy globalizm?

Having lived in four continents,

Mieszkałem na czterech kontynentach

I've always been interested in this question.

i to pytanie ciągle mnie nurtowało.

But it took a whole new level when I saw this happening:

Jednak zainteresowałem się nim na poważnie, gdy zobaczyłem

the biggest surge in nationalist votes in Western democracies

największy wzrost liczby głosów na nacjonalistów w zachodnich demokracjach

since World War II.

od zakończenia II wojny światowej.

All of a sudden, this isn't theory anymore.

Szybko zrozumiałem, że to już nie tylko teoria.

I mean, these political movements have built their success with ideas

Te ruchy polityczne odniosły sukces, bazując na poglądach,

that could mean, down the road, losing my French citizenship

według których powinienem stracić francuskie obywatelstwo,

because I'm North African

bo pochodzę z północnej Afryki,

or not being able to come back home to the US

albo nie powinienem móc wrócić do Stanów Zjednoczonych,

because I come from a Muslim-majority country.

bo pochodzę z kraju głównie muzułmańskiego.

You know, when you live in a democracy,

Kiedy mieszkasz w demokratycznym państwie,

you live with this idea that your government will always protect you,

masz poczucie, że rząd zawsze będzie cię chronił,

as long as you abide by the laws.

jeśli przestrzegasz prawa.

With the rise of national populism,

Wraz z rozwojem nacjonalistycznego populizmu,

despite being the best citizen I can,

nawet będąc przykładnym obywatelem,

I now have to live with the idea that my government can hurt me

muszę martwić się o to, że rząd może mnie skrzywdzić

for reasons I cannot control.

z powodów, na które nie mam wpływu.

It's very unsettling.

To bardzo niepokojące.

But it forced me to rethink

Zmusiło mnie to do zastanowienia się

and rethink this question and try to think deeper.

i głębszego przemyślenia mojego pytania.

And the more I thought about it,

Im dłużej się zastanawiałem,

the more I started questioning the question.

tym więcej miałem wątpliwości.

Why would we have to choose between nationalism and globalism,

Dlaczego musimy wybierać między nacjonalizmem a globalizmem,

between loving our country and caring for the world?

między miłością do kraju a troską o świat?

There's no reason for that.

Nie ma takiej potrzeby.

We don't have to choose between family and country

Nie musimy wybierać między rodziną a krajem lub regionem,

or region or religion and country.

czy też między religią a krajem.

We already have multiple identities, and we live with them very well.

Posiadamy wiele tożsamości i nam to nie przeszkadza.

Why would we have to choose between country and world?

Dlaczego mielibyśmy wybierać między krajem a światem?

What if, instead of accepting this absurd choice,

Może zamiast akceptować tę absurdalną decyzję,

we took it on ourselves to fight this dangerous, binary thinking?

powinniśmy zacząć walczyć z tym biegunowym myśleniem.

So for all the globalists in the audience,

Wszystkich globalistów na sali

I want to ask:

chciałbym zapytać,

When I say the word "nationalist," what image comes to your mind?

jaki obraz mają przed oczami, gdy mówię "nacjonalista"?

Something like this?

Coś takiego?

Believe me, I think of that, too.

Wierzcie mi, myślę o tym samym.

But I'd like you to remember that for most people,

Ale chciałbym, abyście pamiętali, że dla większości ludzi

nationalism feels more like this.

nacjonalizm wygląda raczej tak.

Or maybe like that.

Albo tak.

You know, it's that thing inside you

To coś, co czujecie,

when you accidentally watch an obscure Olympic sport on TV --

gdy przypadkowo oglądacie w telewizji dziwaczny sport olimpijski...

(Laughter)

(Śmiech)

wait --

czekajcie...

and the mere sight of an unknown athlete wearing your national colors

i sam widok nieznanego atlety noszącego wasze barwy narodowe

gets you all excited.

powoduje podekscytowanie.

Your heartbeat goes up,

Serce zaczyna szybciej bić,

your stress level goes up,

stresujecie się,

and you're standing in front of the TV

stoicie przed telewizorem

and screaming with passion for that athlete to win.

i krzyczycie, dopingując tego sportowca.

That's nationalism.

To jest nacjonalizm.

It's people happy to be together,

To ludzie szczęśliwi, że są razem,

happy to belong to a large national community.

szczęśliwi, że należą do dużej, narodowej wspólnoty.

Why would it be wrong?

Co w tym złego?

You know, globalists, you may think of nationalism

Globaliści, możecie myśleć, że nacjonalizm

as an old, 19th-century idea that is destined to fade.

to stara, XIX-wieczna ideologia skazana na porażkę.

But I'm sorry to tell you that the facts are not on your side.

Niestety fakty są przeciwko wam.

When the World Values Survey asked more than 89,000 people

W ramach światowego badania wartości i przekonań zapytano 89 tysięcy osób

across 60 countries

z 60 krajów,

how proud they felt about their country,

czy czują się dumni ze swojego kraju.

88.5 percent said "very proud" or "quite proud" --

88,5% było bardzo dumnych lub dość dumnych.

88.5 percent.

88,5%.

Nationalism is not going away anytime soon.

Nacjonalizm nie zniknie w najbliższym czasie.

It's a powerful feeling that, according to another study,

To silne uczucie, które według innych badań

is a strong predictor of individual happiness.

jest mocnym wyznacznikiem osobistego szczęścia.

It's crazy, but your happiness is more correlated with national satisfaction

To szalone, ale szczęście ma więcej wspólnego z narodową dumą

than with things you would expect, like household income

niż z bardziej oczywistymi rzeczami, jak dochód,

or your job satisfaction

satysfakcja z pracy

or your health satisfaction.

albo stan zdrowia.

So if nationalism makes people happy,

Jeśli nacjonalizm sprawia, że jesteśmy szczęśliwi,

why would anybody take it away from them?

po co go zwalczać?

Fellow globalists, if you are like me,

Globaliści, jeśli jesteście jak jak,

you may be attached to globalization for humanistic reasons.

globalizm może przyciągać was z humanistycznych pobudek.

And you may take great joy in some of its accomplishments since 1945.

Możecie cieszyć się z niektórych z jego osiągnięć po 1945 roku.

After all, major regions of the world have been exceptionally peaceful;

Jak by nie patrzeć, w większości regionów świata panuje pokój,

extreme poverty rates around the globe are trending down;

zmniejsza się skrajne ubóstwo,

and more than two billion people, most notably in Asia,

a ponad dwa miliardy ludzi, głównie w Azji,

show spectacular improvements in their standards of living.

żyje w znacznie lepszych warunkach.

But studies also show that globalization has a dark side.

Jednak badania ukazują też mroczną stronę globalizacji.

And left on the side of the road

To odstawione na boczny tor

are hundreds of millions of people in Western middle classes

setki milionów przedstawicieli klasy średniej w krajach zachodnich,

with anemic income growth for more than two decades,

których dochód niemrawo rósł przez ostatnie dwie,

possibly three decades, according to some studies.

może nawet trzy, dekady według niektórych badań.

We cannot ignore this elephant in our room.

Nie możemy tego ignorować.

If anything, our collective energy would be better used

Powinniśmy wykorzystać wspólną energię

finding ways to fix this aspect of globalization,

do naprawy niedoskonałości globalizacji,

instead of fighting this polarizing battle against nationalism.

zamiast walczyć z nacjonalizmem i ulegać polaryzacji.

So now, the nationalists in the audience,

Zajmijmy się nacjonalistami wśród słuchaczy.

I have some crusty, nonbinary nuggets for you.

Mam dla was kilka łakomych, nieoczywistych kąsków.

(Laughter)

(Śmiech)

When I say the word "globalist," what comes to your mind?

Kiedy mówię "globalista", o czym myślicie?

Out-of-touch, one-percent plutocrats?

Jeden procent oderwanych od rzeczywistości plutokratów?

(Laughter)

(Śmiech)

Or maybe the heartless, greedy Wall Street type, right?

Albo pozbawiony serca, chciwy typ z Wall Street?

Or maybe people like me, with multiple origins,

A może ktoś jak ja, o wielorakich korzeniach,

living in a big, cosmopolitan metropolis.

zamieszkujący wielkie, kosmopolityczne metropolie?

Well, you remember that World Values Survey that I mentioned earlier?

Pamiętacie wspomniane wcześniej badanie wartości i przekonań?

It showed another fascinating finding:

Pokazało inną fascynującą rzecz.

71 percent of the world population agreed with the statement,

71% światowej populacji zgodziło się ze zdaniem: "Jestem obywatelem świata".

"I am a citizen of the world."

Do you know what it means?

Wiecie, co to znaczy?

Most of us are simultaneously proud of our country

Większość z nas jest jednocześnie dumna ze swojego kraju

and citizens of the world.

i czuje się obywatelem świata.

And it gets even better.

Robi się coraz ciekawiej.

The citizens of the world in the survey show a higher level of national pride

Obywatele świata według badania przejawiają większą dumę narodową

than the ones that rejected that label.

niż ci, którzy się tak nie określają.

So once and for all, being a globalist doesn't mean betraying your country.

Przestańmy więc wreszcie traktować bycie globalistą jak zdradę swojego kraju.

It just means that you have enough social empathy,

Oznacza to tylko, że macie w sobie tyle społecznej empatii,

and you project some of it outside your national borders.

że wylewa się ona poza granice krajów.

Now, I know that when I dig into my own nationalist feelings,

Kiedy rozmyślam o moich nacjonalistycznych odczuciach

one of my anxieties versus the globalized world

w kontekście zglobalizowanego świata,

is national identity:

boję się utraty tożsamości narodowej.

How are we going to preserve what makes us special,

Jak zachować to, co czyni nas wyjątkowymi,

what makes us different,

co czyni nas unikatowymi,

what brings us together?

co nas jednoczy?

And as I started thinking about it, I realized something really strange,

Gdy myślałem o tym wszystkim, zrozumiałem coś bardzo dziwnego.

which is that a lot of the key ingredients of our national identities

Wiele najważniejszych składników narodowych tożsamości

actually come from outside our national borders.

tak naprawdę pochodzi spoza granic naszych krajów.

Like, think of the letters that we use every day.

Pomyślcie o literach, których codziennie używamy.

I don't know if you realize,

Nie wiem, czy wiecie,

but the Latin script, the Latin alphabet that we use

że łaciński alfabet, którego używamy,

has its origins thousands of years ago,

powstał tysiące lat temu

near the Nile River.

nad brzegami Nilu.

It all started with a cow just like this,

Wszystko zaczęło się od takiej właśnie krowy,

that was captured by a scribe into an elegant hieroglyph.

którą pewien skryba opisał za pomocą gustownego hieroglifu.

That hieroglyph was transcribed by a Semite in the Sinai

Semita z Synaju przekształcił hieroglif

into the letter aleph.

w literę alef.

Aleph traveled with Phoenicians and reached the European shores in Greece,

Alef dotarło wraz z Fenicjanami do europejskich brzegów Grecji,

where it became alpha,

gdzie stało się alfą,

the mother of our letter A.

matką naszej litery A.

So that's how an Egyptian cow became our letter A.

Tak właśnie egipska krowa zamieniła się w naszą literę A.

(Laughter)

(Śmiech)

And same thing with the Egyptian house that became bet, beta and B.

To samo stało się z egipskim domem, który zmienił się w bet, betę i B.

And the Egyptian fish that became daleth, delta and D.

I egipską rybą, która zmieniła się w dalet, deltę i D.

Our most fundamental texts are full of Egyptian cows,

Nasze najważniejsze pisma wypełnione są egipskimi krowami,

houses and fish.

domami i rybami.

(Laughter)

(Śmiech)

And there are so many other examples.

Jest jeszcze wiele innych przykładów.

Take the United Kingdom and its monarchy.

Chociażby Wielka Brytania i jej monarchia.

Queen Elizabeth II?

Królowa Elżbieta II?

German ancestry.

Niemieckie pochodzenie.

The mottos on the royal coat of arms?

Dewizy w królewskim herbie?

All written in French, not a single word of English.

Wszystkie są po francusku, ani jednego angielskiego słowa.

Take France and it's iconic Eiffel Tower.

Pomyślcie o Francji i jej symbolu - Wieży Eiffla.

The inspiration?

Inspiracja?

The United States of America --

Stany Zjednoczone

and I don't mean Las Vegas,

i nie mam na myśli Las Vegas,

I mean 19th-century New York.

tylko XIX-wieczny Nowy Jork.

(Laughter)

(Śmiech)

This was the tallest building in New York in the mid-19th century.

To była najwyższa konstrukcja w Nowym Jorku w połowie XIX wieku.

Does it remind you of something?

Przypomina wam to coś?

And you may think of China as a self-contained civilization,

Możecie myśleć o Chinach jako samowystarczalnej cywilizacji

protected behind its Great Wall.

ukrytej za Wielkim Murem.

But think twice.

Ale zastanówcie się dobrze.

The Chinese official ideology?

Oficjalna ideologia w Chinach?

Marxism, made in Germany.

Marksizm, made in Germany.

One of China's biggest religions?

Największa religia w Chinach?

Buddhism, imported from India.

Buddyzm zaimportowany z Indii.

India's favorite pastime?

Ulubiona rozrywka w Indiach?

Cricket.

Krykiet.

I really love this quote from Ashis Nandy,

Uwielbiam słowa Ashisa Nandy'ego,

who said, "Cricket is an Indian game accidentally discovered by the British."

który powiedział: "Krykiet to indyjska gra przypadkiem odkryta przez Brytyjczyków".

(Laughter)

(Śmiech)

So these are good reminders that a lot of what we love in our national traditions

To nam przypomina, że to, co kochamy w naszych narodowych tradycjach

actually come from previous waves of globalization.

pochodzi z poprzednich fal globalizacji.

And beyond individual symbols, there are whole national traditions

Poza pojedynczymi symbolami istnieją całe narodowe tradycje,

that could not have existed without globalization.

których by nie było bez globalizacji.

And the example that comes to my mind is a world-beloved national tradition:

Do głowy przychodzi mi narodowa tradycja uwielbiana na całym świecie.

Italian cuisine.

Kuchnia włoska.

Przyjaciele, jeśli kiedykolwiek będziecie mieć okazję

My friends, if you ever have a chance

to go to a superauthentic Italian restaurant

udać się do superautentycznej włoskiej restauracji,

that only serves ancient Roman recipes,

która serwuje wyłącznie starożytne, rzymskie przepisy,

my advice for you is: don't go.

to radzę wam, nie idźcie.

(Laughter)

(Śmiech)

You'd get very, very disappointed.

Bylibyście bardzo, bardzo rozczarowani.

No spaghetti, no pasta --

Żadnego spaghetti, żadnego makaronu.

that really started in Sicily in the eighth century,

Te dania powstały na Sycylii w VIII wieku

when it was under Arabian rule.

pod panowaniem arabskim.

No perfect espresso, no creamy cappuccino --

Żadnego doskonałego espresso czy kremowego cappuccino,

that came from Abyssinia via Yemen in the 17th century.

które przywędrowały z Abisynii przez Jemen w XVII wieku.

And of course, no perfect pizza Napoletana --

I oczywiście żadnej doskonałej pizzy neapolitańskiej,

how would you make it without the tomatoes of the New World?

bo jak ją zrobić bez pomidorów z Nowego Świata?

No, instead, you would be served probably a lot of porridge,

W rzeczywistości dostalibyście dużo owsianki,

some vegetable -- mostly cabbage -- some cheese,

trochę warzyw, głównie kapusty, trochę sera

and maybe if you're lucky,

i gdybyście mieli szczęście,

the absolute delicacy of that time --

absolutny delikates w tamtych czasach,

mmm, perfectly cooked fattened dormice.

idealnie ugotowane tuczone koszatki.

(Laughter)

(Śmiech)

Thankfully, it was not a close tradition preserved by fanatic watchdogs.

Na szczęście to nie była ścisła tradycja strzeżona przez fanatyków.

No, it was an open process,

To był otwarty proces

nourished by explorers, traders, street sellers and innovative home cooks.

napędzany przez odkrywców, handlarzy, ulicznych sprzedawców i kucharzy amatorów.

And in many ways, globalization is a chance

Pod wieloma względami globalizacja to szansa

for our national traditions to be questioned, regenerated, reinterpreted,

na kwestionowanie, odnawianie i reinterpretowanie tradycji narodowych,

to attract new converts to stay vibrant and relevant over time.

na przyciąganie innych, wzbudzanie ekscytacji i bycie na czasie.

So just remember this:

Zapamiętajcie jedno.

most of us nationalists in the world are globalists,

Większość nacjonalistów to globaliści,

and most of us globalists in the world are nationalists.

a większość globalistów to nacjonaliści.

A lot of what we like in our national traditions

Wiele z tego, co lubimy w narodowych tradycjach,

come from outside our national borders.

pochodzi spoza granic naszych krajów.

And the reason we venture outside our national borders

Po to zapuszczamy się poza granice,

is to discover these other national traditions.

aby odkrywać tradycje innych narodów.

So the real question should not be

Tak naprawdę nie chodzi o to,

to choose between nationalism and globalism.

aby wybrać między nacjonalizmem a globalizmem.

The real questions is: How can we do both better?

Chodzi o to, jak poprawić jedno i drugie.

It's a complex question for a complex world

To skomplikowane zadanie w skomplikowanym świecie,

that calls for creative, nonbinary solutions.

które wymaga twórczego, nieoczywistego rozwiązania.

What are you waiting for?

Na co czekacie?

Thank you.

Dziękuję.

(Applause)

(Brawa)