The hidden opportunities of the informal economy | Niti Bhan

Çeviri: Remzi Cihad Çam Gözden geçirme: Figen Ergürbüz

The informal markets of Africa are stereotypically seen

Afrika'daki, kayıt dışı marketler basmakalıp bir şekilde

as chaotic and lackadaisical.

karmakarışık ve cansız görülmektedir.

The downside of hearing the word "informal"

Çok negatif bir manaya gelen

is this automatic grand association we have,

"kayıt dışı" tabiri, yere serilerek

which is very negative,

oluşturulan tezgâhlardan ibaret

and it's had significant consequences and economic losses,

ve bu durumun varlığı, tek başına gayriresmî pazarların günlük kâr marjına

easily adding -- or subtracting -- 40 to 60 percent of the profit margin

yüzde 40'tan yüzde 60'a kadar sahip olması

for the informal markets alone.

ekonomiye ciddi zarar veriyor.

As part of a task of mapping the informal trade ecosystem,

Kayıt dışı ticaretin özüne bakarsak

we've done an extensive literature review

20 yıl geriye kadar giden

of all the reports and research on cross-border trade in East Africa,

Doğu Afrika ticaretinin bütün raporlarının

going back 20 years.

kapsamlı haritasını ortaya koyduk.

This was to prepare us for fieldwork to understand what was the problem,

Kayıt dışı sektördeki ticareti neyin tuttuğunu ve sorunu

what was holding back informal trade in the informal sector.

anlamamızı sağlayan bir çalışmaydı.

What we discovered over the last 20 years was,

Son 20 yılda keşfettiğimiz şey, hiç kimsenin,

nobody had distinguished between illicit --

-kayıt dışı sektördeki kaçakçılık ve kaçak mal ayrımındaki gibi-

which is like smuggling or contraband in the informal sector --

yasadışı mal ile domates, portakal veya meyveler gibi

from the legal but unrecorded,

kayıt dışı yasal malların

such as tomatoes, oranges, fruit.

ne olduğunu ayırt edemediği.

This criminalization --

Bu ticaret (Savahilice'de biashara) suçunu

what in Swahili refers to as "biashara," which is the trade or the commerce,

kaçakçılık (Savahilice'de magendo) suçuyla kıyaslarsak;

versus "magendo," which is the smuggling or contraband --

bu ticaret suçu,

this criminalization of the informal sector,

İngilizce'de bu bakış açılarına bakılmaksızın

in English, by not distinguishing between these aspects,

kayıt dışı sektörde

easily can cost each African economy between 60 to 80 percent addition

her Afrika ülkesi'nin yıllık GSYİH'sine

on the annual GDP growth rate,

%60-80'lik katkı sağlayabilir,

because we are not recognizing the engine

çünkü biz ekonomiyi yürüten

of what keeps the economies running.

mekanizmayı fark etmiyoruz.

The informal sector is growing jobs at four times the rate

Kayıt dışı sektör, geleneksel resmî ekonomiye veya yaygın bir ifade ile

of the traditional formal economy,

"modern" ekonomiye 4 katı oranla

or "modern" economy, as many call it.

istihdam sağlıyor.

It offers employment and income generation opportunities

En beceriksiz insanlara dahi

to the most "unskilled" in conventional disciplines.

iş ve gelir olanağı sağlıyor.

But can you make a french fry machine out of an old car?

Ama eski bir arabadan kızartma makinesi yapabilir misin?

So, this, ladies and gentlemen,

İşte bu, bayanlar ve baylar,

is what so desperately needs to be recognized.

umutsuzca farkına varılmaya ihtiyaç duyan şey.

As long as the current assumptions hold that this is criminal,

Günümüz akımları bunu suç saydığı sürece,

this is shadow,

bu karanlıktır,

this is illegal,

yasa dışıdır.

there will be no attempt at integrating the informal economic ecosystem

Kayıt dışı ekonomiyi, küresel ya da resmî ekonomi sistemlere dâhil edecek

with the formal or even the global one.

hiçbir girişim olmayacaktır.

I'm going to tell you a story of Teresia,

Tüm varsayımlarımızı altüst eden tüccar

a trader who overturned all our assumptions,

Teresia'nın hikâyesini anlatacağım.

made us question all the stereotypes that we'd gone in on,

20 yıllık bir literatür çalışmasını gözden geçirerek

based on 20 years of literature review.

bütün basmakalıp düşünceleri sorgulamamıza neden oldu.

Teresia sells clothes under a tree in a town called Malaba,

Teresia, Kenya ve Uganda sınırındaki Malaba kasabasında,

on the border of Uganda and Kenya.

bir ağacın altında kıyafet satardı.

You think it's very simple, don't you?

Bunun çok basit olduğunu düşünüyorsunuz, değil mi?

We'll go hang up new clothes from the branches,

Dallara yeni giysiler asar,

put out the tarp, settle down, wait for customers,

tentemizi kurup yerleşirdik ve müşteri beklerdik

and there we have it.

ve müşteri gelirdi.

She was everything we were expecting according to the literature,

Literatüre göre, araştırmamıza göre,

to the research,

o tam da olmasını beklediğimiz kişi,

right down to she was a single mom driven to trade,

tamamıyla ticarete bağlı yalnız bir anne,

supporting her kids.

çocuklarına bakıyor.

So what overturned our assumptions?

Peki varsayımlarımızı tersine çeviren şey neydi?

What surprised us?

Bizi ne şaşırttı?

First, Teresia paid the county government market fees

Birincisi; Teresia ülkesine her bir çalıştığı gün için

every single working day

vergi ödüyor,

for the privilege of setting up shop under her tree.

çünkü ağacın altında ticaret yapma önceliğine sahip.

She's been doing it for seven years,

7 yıldır bu işi yapıyor,

and she's been getting receipts.

fiş kesiyor,

She keeps records.

kayıtları tutuyor.

We're seeing not a marginal,

Yolun köşesinde imkânları kısıtlı,

underprivileged,

zayıf Afrikalı kadın tüccarı

vulnerable African woman trader by the side of the road -- no.

marjinal olarak görmüyoruz.

We were seeing somebody who's keeping sales records for years;

Onu, satış kayıtlarını tutan,

somebody who had an entire ecosystem of retail that comes in from Uganda

Uganda'dan gelen malları satan

to pick up inventory;

ya da el arabasıyla hem malzeme getiren,

someone who's got handcarts bringing the goods in,

hem de toplayan

or the mobile money agent who comes to collect cash

ya da gecenin bir vakti nakit toplamaya gelen taşınabilir para

at the end of the evening.

acentası olarak görüyoruz.

Can you guess how much Teresia spends, on average,

Teresia'nın Nairobi'den her ay getirttiği

each month on inventory --

yeni kıyafetler için

stocks of new clothes that she gets from Nairobi?

ortalama ne kadar harcadığını biliyor musunuz?

One thousand five hundred US dollars.

1.500 Amerikan Doları.

That's around 20,000 US dollars invested in trade goods and services

20.000 Amerikan Doları civarı, her yıl, ticari mal ve hizmetlere

every year.

yatırılıyor.

This is Teresia,

Bu Teresia,

the invisible one,

görünmez olan,

the hidden middle.

saklı orta sınıf.

And she's only the first rung of the small entrepreneurs,

Küçük girişimciler için yalnızca ilk basamak,

the micro-businesses that can be found in these market towns.

pazar kurulan bu kasabalarda mikro işletmeler görülebilir.

At least in the larger Malaba border, she's at the first rung.

En azından Malaba'nın geniş sınırları içerisinde, ilk basamakta.

The people further up the value chain

Tedarik zincirini ileriye taşıyan insanlar

are easily running three lines of business,

üç iş kolunu da kolayca idare ediyor,

investing 2,500 to 3,000 US dollars every month.

her ay 2.500 - 3.000 Amerikan Doları yatırım yapıyorlar.

So the problem turned out that it wasn't the criminalization;

Yani, sorunun bunun suç sayılması olmadığı ortaya çıktı.

you can't really criminalize someone you're charging receipts from.

Gerçekten de, fatura doldurduğunuz kişi hakkında suçlamada bulunamazsınız.

It's the lack of recognition of their skilled occupations.

Onların yeteneklerini tanımadaki yetersizliktir.

The bank systems and structures have no means to recognize them

Bankaların onları mikro iş olarak tanıyacağı

as micro-businesses,

bir sistemi yok,

much less the fact that, you know,

bildiğiniz gibi,

her tree doesn't have a forwarding address.

onun ağacının bir adresi yok.

So she's trapped in the middle.

Yani tam ortada kapana kısılmıştı.

She's falling through the cracks of our assumptions.

Tahminlerimizin çatlağına düştü.

You know all those microloans to help African women traders?

Afrikalı kadın tüccarlara verilen mikro kredileri biliyor musunuz?

They're going to loan her 50 dollars or 100 dollars.

Ona 50 ya da 100 dolar kredi verecekler.

What's she going to do with it?

Bu parayla ne yapacak?

She spends 10 times that amount every month

Her ay 10 katı fazlasını sadece malzemelere

just on inventory --

harcayacak--

we're not talking about the additional services

ek hizmetlerden ya da destekleyici sistemlerden

or the support ecosystem.

bahsetmiyoruz.

These are the ones who fit neither the policy stereotype

Bunlar; orta sınıfı oluşturduğu söylenen

of the low-skilled and the marginalized,

ne dışlanmış düşük becerilere sahip basma kalıp insanlarla,

nor the white-collar, salaried office worker

ne de beyaz yakalı ofis çalışanıyla

or civil servant with a pension

ya da maaşlı memurlarla

that the middle classes are allegedly composed of.

uyuşmaz.

Instead, what we have here are the proto-SMEs

Bunun yerine; proto-SME dediğimiz

these are the fertile seeds of businesses and enterprises

işletmelerin üretken tohumları

that keep the engines running.

mekanizmayı çalıştırıyor.

They put food on your table.

Masanıza yemeği koyarlar.

Even here in this hotel, the invisible ones --

Buradaki en ücra otelde bile bu görünmez çalışanlar--

the butchers, the bakers the candlestick makers --

kasaplar, aşçılar ve şamdancılar hepsi

they make the machines that make your french fries

patates kızartmanızı yapan makineyi yapıyorlar

and they make your beds.

ve yataklarınızı yapıyorlar.

These are the invisible businesswomen trading across borders,

Bunlar, yolun her tarafındaki sınırları aşıp ticaret yapan

all on the side of the road,

görünmez iş kadınlarıdır.

and so they're invisible to data gatherers.

Veri toplayanlar için son derece görünmezlerdir.

And they're mashed together with the vast informal sector

Kayıt dışı sektörle harmanlansalar da

that doesn't bother to distinguish between smugglers and tax evaders

yasa dışı iş yapan kaçakçılar

and those running illegal whatnot,

ve vergi kaçıranlarla

and the ladies who trade,

çocuğunu üniversitede okutmak için masaya

and who put food on the table and send their kids to university.

yemek koyan iş kadınlarını ayırt etmek zahmetli değildir.

So that's really what I'm asking here.

Gerçekten sormak istediğim bu.

That's all that we need to start by doing.

Bunu yaparak başlamalıyız.

Can we start by recognizing the skills, the occupations?

Meslekleri ve yetenekleri tanıyarak başlayalım mı?

We could transform the informal economy by beginning with this recognition

Bunları tanıyarak kayıt dışı ekonomiyi değiştirebiliriz.

and then designing the customized doorways for them to enter

Sonra onlara kapı açarız.

or integrate with the formal,

Böylece onları resmî sistemle,

with the global,

küresel sistemle,

with the entire system.

bütün sistemle bütünleştirebiliriz.

Thank you, ladies and gentlemen.

Teşekkürler, bayanlar ve baylar.

(Applause)

(Alkış)