In praise of conflict | Jonathan Marks

Çeviri: Fatih Yürekli

Twenty years ago,

Yirmi yıl önce

when I was a barrister and human rights lawyer

Ben Londradaki tam günlü yasal uygulamalarda

in full-time legal practice in London,

insan hakları avukatı iken

and the highest court in the land

ve bölgedeki en yüksek mahkeme

still convened, some would say by an accident of history,

hâlâ toplanırken, bazıları bir tarih kazası ile açıklayabilir,

in this building here,

burada, bu binada

I met a young man who had just quit his job

henüz İngiliz Dış işleri ofisindeki işini bırakmış

in the British Foreign Office.

genç bir adamla tanıştım.

When I asked him, "Why did you leave,"

Ona neden bıraktığını sorduğumda

he told me this story.

bana hikayesini anlattı.

He had gone to his boss one morning and said,

Bir sabah patronuna gitmiş ve

"Let's do something about human rights abuses in China."

"Çin'deki insan hakları ihlalleri ile ilgili bir şeyler yapalım." demiş.

And his boss had replied,

Ve patronu cevaplamış:

"Çin'deki insan hakları ihlalleri ile ilgili bir şeyler yapamayız."

"We can't do anything about human rights abuses in China

because we have trade relations with China."

Çünkü Çin ile ticaret ilişkimiz var.

So my friend went away with his tail between his legs,

Arkadaşım da kuyruğunu kıstırarak oradan uzaklaşmış,

and six months later, he returned again to his boss,

ve altı ay sonra tekrar patronuna dönmüş

and he said this time,

ve bu sefer:

"Let's do something about human rights in Burma,"

daha önce söylendiği gibi

as it was then called.

"Burma'daki insan hakları hakkında birşeyler yapalım." demiş

His boss once again paused

Patronu bir defa daha duraksamış

and said, "Oh, but we can't do anything about human rights in Burma

ve "Fakat Burma'daki insan hakları ile ilgili bir şey yapamayız.

because we don't have any trade relations with Burma."

Çünkü Burma ile herhangi bir ticari ilişkimiz yok." demiş

(Laughter)

(Gülüşmeler)

This was the moment he knew he had to leave.

O anda ayrılmak zorunda olduğunu anlamış.

It wasn't just the hypocrisy that got to him.

Canını sıkan sadece iki yüzlülük değildi.

It was the unwillingness of his government

Bu, hükumetin diğer hükumetler ile çatışmaya,

to engage in conflict with other governments,

yoğun tartışmaya girmedeki

in tense discussions,

gönülsüzlüğüdür,

all the while, innocent people were being harmed.

tüm süreç boyunca, masum insanlar zarar gördü.

We are constantly told

Bize sürekli

that conflict is bad

çatışmanın kötü olduğu söylenir,

that compromise is good;

uzlaşmanınsa iyi olduğu.

that conflict is bad

Çatışma kötüdür

but consensus is good;

fakat mutabakat iyidir.

that conflict is bad

Çatışma kötüdür

and collaboration is good.

ve işbirliği iyidir.

But in my view,

Fakat bana göre,

that's far too simple a vision of the world.

bu çok fazla basit bir dünya vizyonudur.

We cannot know

Kimin savaştığını,

whether conflict is bad

niçin savaştığını

unless we know who is fighting,

ve nasıl savaştığını bilmedikçe

why they are fighting

çatışmanın kötü olup olmadığını

and how they are fighting.

bilemeyiz.

And compromises can be thoroughly rotten

Eğer masada olmayan, savunmasız,

if they harm people who are not at the table,

güçsüz kılınmış, korumakla yükümlü olduğumuz insanlara

people who are vulnerable, disempowered,

zarar verirlerse

people whom we have an obligation to protect.

uzlaşmalar tamamen çürümüş olabilir.

Now, you might be somewhat skeptical of a lawyer

Şimdi, çatışmanın faydaları hakkında tartışan

arguing about the benefits of conflict

ve uzlaşma için problem yaratan bir avukat hakkında

and creating problems for compromise,

şüpheleriniz olabilir, fakat aynı zamanda

but I did also qualify as a mediator,

nitelikli bir arabulucuyum ve bu günlerde

and these days, I spend my time giving talks about ethics for free.

zamanımı etik hakkında ücretsiz konuşmalar yaparak geçiriyorum.

So as my bank manager likes to remind me, I'm downwardly mobile.

Banka müdürünün hatırlatmaktan hoşlandığı gibi gittikçe fakirleşiyorum.

But if you accept my argument,

Fakat, benim argümanımı kabul ederseniz

it should change not just the way we lead our personal lives,

sadece kişisel hayatımızı yönlendirme şeklini değiştirmemeli

which I wish to put to one side for the moment,

-ki bunu şimdilik bir kenara bırakmak istiyorum-

but it will change the way we think about major problems

fakat bu bizim halk sağlığı ve çevrenin temel problemleri hakkında

of public health and the environment.

düşünme şeklimizi değiştirecektir.

Let me explain.

Açıklayayım.

Every middle schooler in the United States,

Birleşik Devletlerdeki tüm orta okul öğrencileri

my 12-year-old daughter included,

ki buna benim 12 yaşındaki kızım dahil

learns that there are three branches of government,

yönetimin 3 erki olduğunu öğrenir.

the legislative, the executive and the judicial branch.

Yasama, yürütme ve yargı.

James Madison wrote,

James Madison şöyle yazdı:

"If there is any principle more sacred in our Constitution,

"Anayasamızda ve aslında herhangi bir özgür anayasada

and indeed in any free constitution,

daha kutsal olan bir prensip varsa,

than any other,

o da yasama,

it is that which separates

yürütme ve yargı güçlerini

the legislative, the executive and the judicial powers."

birbirinden ayıran prensiptir."

Now, the framers were not just concerned

Şimdi, Kurucular sadece gücün toplanması ve

about the concentration and exercise of power.

uygulaması hakkında endişelenmemişlerdi.

They also understood the perils of influence.

Onlar nüfuzun tehlikelerini de anlamışlardı.

Judges cannot determine the constitutionality of laws

Eğer yargıçlar kanun yapımına katılırlar ise

if they participate in making those laws,

ne yasaların anayasaya uygunluğunu değerlendirebilirler,

nor can they hold the other branches of government accountable

ne de yönetimin diğer erklerdeki sorumluluğunu düzenleyebilirler.

if they collaborate with them

Eğer bunlarla işbirliği yaparlar ise

or enter into close relationships with them.

veya yakın bir ilişkiye girişirler ise

The Constitution is, as one famous scholar put it,

Anayasa, ünlü bir bilginin de ifade ettiği gibi,

"an invitation to struggle."

"mücadeleye bir davettir."

And we the people are served

ve bu erkler bunu yaptığında daha doğrusu birbirleri ile mücadele ettiklerinde

when those branches do, indeed, struggle with each other.

biz insanlara hizmet ederler.

Now, we recognize the importance of struggle

Şimdi, sadece kamu sektöründe değil

not just in the public sector

yönetim erkleri arasında da

between our branches of government.

yapılan mücadelenin önemini anlıyoruz.

We also know it too in the private sector,

Bu durumun özel sektörde,

in relationships among corporations.

şirketler arası ilişkilerde de geçerli olduğunu biliyoruz.

Let's imagine that two American airlines get together and agree

İki Amerikan hava yolu şirketinin bir araya geldiğini ve uzlaştığını

that they will not drop the price

düşünün, bu durumda Ekonomik sınıf fiyatlarını

of their economy class airfares below 250 dollars a ticket.

250 dolar altına düşürmeyeceklerdir.

That is collaboration, some would say collusion,

Bu işbirliğidir, bazıları bunu gizli anlaşma olarak tanımlar

not competition,

rekabet olarak değil,

and we the people are harmed

ve biz insanlar bundan zarar görürüz

because we pay more for our tickets.

çünkü bilet için daha fazla öderiz.

Imagine similarly two airlines were to say,

Benzer şekilde hayal edin iki hava yolu şirketi dese ki;

"Look, Airline A, we'll take the route from LA to Chicago,"

"hey, Havayolu şirketi A, biz LA'dan Şikago'ya olan rotayı alacağız,"

and Airline B says, "We'll take the route from Chicago to DC,

ve B şirketi " biz Şikago'dan DC'ye olan rotayı alacağız,

and we won't compete."

ve biz rekabet etmeyelim" diye söylese.

Once again, that's collaboration or collusion instead of competition,

Bir defa daha tekrar edersek bu rekabetin yerine

and we the people are harmed.

işbirliği veya anlaşmadır, ve bu insanlara zarar verir.

So we understand the importance of struggle

Bu nedenle yönetim birimleri arasındaki ilişkilere,

when it comes to relationships between branches of government,

kamu sektörüne gelince

the public sector.

mücadelenin önemini anlıyoruz.

We also understand the importance of conflict

Şirketler arasında ki ilişkilere,

when it comes to relationships among corporations,

özel sektöre gelince

the private sector.

çatışmanın da önemini anlıyoruz.

But where we have forgotten it

Fakat bizim unutmuş olduğumuz şey

is in the relationships between the public and the private.

kamu sektörü ile özel sektör arasındaki ilişkisinin içindedir.

And governments all over the world are collaborating with industry

Ve tüm dünyada ki yönetimler

to solve problems of public health and the environment,

halk sağlığı ve çevre sorunlarını çözmek için endüstri ile işbirliği yapıyorlar,

often collaborating with the very corporations

sıklıkla birçok şirket ile yapılan işbirlikleri

that are creating or exacerbating the problems they are trying to solve.

ki bu çözmeye çalıştıkları problemleri meydana getiriyor ve şiddetlendiriyor.

We are told that these relationships

Bize bu ilişkinin kazan-kazan

are a win-win.

olduğu söyleniyor.

But what if someone is losing out?

Ancak ya birileri kaybediyorsa?

Let me give you some examples.

Size bir takım örnekler vereyim.

A United Nations agency decided to address a serious problem:

Birleşmiş Milletler ajansı bazı problemleri ilgilenmeye karar verdi:

poor sanitation in schools in rural India.

Hindistan'ın kırsal alanındaki okulların kısıtlı hijyen işleri.

They did so not just in collaboration with national and local governments

Bu sadece Birleşmiş Milletler ve yerel yönetim işbirliği ile yapılmadı

but also with a television company

bir televizyon şirketi ile

and with a major multinational soda company.

ve bir uluslar arası soda şirketi ile yapıldı.

In exchange for less than one million dollars,

Bir milyon dolardan az bir bedelle

that corporation received the benefits of a months-long promotional campaign

bu firma bir ay süreyle firma logosu ve renklerini kullanan

including a 12-hour telethon

12 saatlik kamu spotunu içeren tanıtım kampanyasından

all using the company's logo and color scheme.

faydalandı.

This was an arrangement

Bu firmanın bakış açısından

which was totally understandable

tamamen anlaşılabilir

from the corporation's point of view.

bir anlaşmaydı.

It enhances the reputation of the company

Bu firmanın şöhretini artırdı

and it creates brand loyalty for its products.

ve kendi ürünleri için marka güvenilirliği yarattı.

But in my view,

Benim açımdan;

this is profoundly problematic for the intergovernmental agency,

Hükumetler arası ajanslar ve sürdürülebilir yaşamı

an agency that has a mission to promote sustainable living.

teşvik eden ajans için derin bir problem sahasıdır.

By increasing consumption of sugar-sweetened beverages

Kısıtlı yerel su kaynaklarından yapılan ve halen obezite ile

made from scarce local water supplies and drunk out of plastic bottles

uğraşan bir ülkede plastik şişeden içilen şekerle tatlandırılmış

in a country that is already grappling with obesity,

içeceklerin tüketimini artırarak,

this is neither sustainable from a public health

bu ne halk sağlığı ne de çevre açısından

nor an environmental point of view.

sürdürülebilir bir durum değildir.

And in order to solve one public health problem,

Ve halk sağlığının bir problemini çözmek için,

the agency is sowing the seeds

ajans bir başka şeyin tohumlarını

of another.

ekiyor.

This is just one example of dozens I discovered

Yönetimler ve Endüstriler arasındaki ilişki üzerine olan kitabı araştırırken

in researching a book on the relationships between government and industry.

bu benim keşfettiği düzineler içerisinden bir örnek.

I could also have told you about the initiatives in parks

Size egzersizi teşvik eden aynı firmayı içeren Londra'da ve tüm ülkedeki

in London and throughout Britain,

parklardaki girişimlerden veya aslında endüstriyi düzenlemek

involving the same company, promoting exercise,

or indeed of the British government creating voluntary pledges

yerine

endüstri ile ortaklık vaadinde

in partnership with industry

bulunan İngiliz yönetiminden

instead of regulating industry.

bahsedebilirdim.

These collaborations or partnerships have become the paradigm in public health,

Bu ortaklık ve işbirliği halk sağlığında paradigmik oluyor,

and once again, they make sense from the point of view of industry.

ve bir kez daha, endüstri açısından mantıklı oluyor.

It allows them to frame public health problems and their solutions

Bu durum onlara halk sağlığı problemlerini ve en az tehdit eden

in ways that are least threatening to,

yollarla kendi çözümlerini, en uyuşan ticari çıkarlarını

most consonant with their commercial interests.

ifade etmelerine izin veriyor.

So obesity becomes a problem

Bu nedenle obezite bireysel karar vermenin,

of individual decision-making,

kişisel davranışların, kişisel sorumlulukların

of personal behavior,

ve fiziksel aktivitelerinin eksikliğinin

personal responsibility and lack of physical activity.

problemi oluyor.

It is not a problem,

Bu şekilde ifade edildiğinde

when framed this way,

bu durum

of a multinational food system involving major corporations.

büyük şirketleri içeren uluslararası yemek sisteminin problemi olmuyor.

And again, I don't blame industry.

Ve bir kez daha, Endüstriyi suçlamıyorum.

Industry naturally engages in strategies of influence

Doğal olarak endüstri kendi ticari çıkarlarını desteklemek için

to promote its commercial interests.

etkileme stratejisine angaje olacaktır.

But governments have a responsibility

Fakat yönetimlerin, bizi ve ortak faydayı korumak için

to develop counterstrategies

yeni karşı stratejiler geliştirme

to protect us

sorumluluğu

and the common good.

vardır.

The mistake that governments are making

Yönetimlerin endüstri ile bu yolla

when they collaborate in this way

işbirliği yaparken

with industry

yaptığı hata şudur;

is that they conflate

ortak fayda ile

the common good

ortak paydayı

with common ground.

birleştrimek.

When you collaborate with industry,

Endüstri ile işbirliği yaparken

you necessarily put off the table

masa başı işleri ertelemelisiniz ki

things that might promote the common good to which industry will not agree.

bu endüstrinin aynı fikirde olmadığı ortak faydayı teşfik eder.

Industry will not agree to increased regulation

Endüstri daha fazla düzenlemeyi def edeceğine

unless it believes this will stave off even more regulation

veya belki bazı rakiplerini market dışına iteceğine inanmadıkça

or perhaps knock some competitors out of the market.

düzenlemenin artmasını onaylamayacaktır.

Nor can companies agree to do certain things,

Firmalarda, örneğin sağlıksız ürünlerin fiyatlarının artırılması gibi belirli

for example raise the prices of their unhealthy products,

şeylerin yapılmasını kabul etmeyebilirler,

because that would violate competition law,

çünkü bizim saptadığımız gibi

as we've established.

bu rekabet kanununu ihlal eder.

So our governments should not confound

Bu nedenle bizim hükumetimiz,

the common good and common ground,

özellikle ortak paydanın anlamı endüstri anlaşmaya varmak olduğunda

especially when common ground means reaching agreement with industry.

ortak fayda ile ortak paydayı karıştırmamalıdır.

I want to give you another example,

Size başka bir örnek vermek istiyorum,

moving from high-profile collaboration

Yüksek profilli işbirliğinden

to something that is below ground

alt seviye olana gidelim

both literally and figuratively:

Tam anlamıyla;

the hydraulic fracturing of natural gas.

doğal gazın hidrolik kırılması.

Imagine that you purchase a plot of land

Mineral haklarının satıldığından haberiniz olmadığı araziyi

not knowing the mineral rights have been sold.

satın aldığınızı düşünün.

This is before the fracking boom.

Bu petrol patlamasından önce.

You build your dream home on that plot,

Araziye hayalinizdeki evi yapıyorsunuz,

and shortly afterwards,

ve kısa bir süre sonra,

you discover that a gas company is building a well pad on your land.

petrol şirketinin sizin arazinize petrol musluğu inşa ettiğini fark ediyorsunuz

That was the plight of the Hallowich family.

Bu Hallowich ailesinin durumuydu.

Within a very short period of time,

Kısa bir süre içerisinde,

they began to complain of headaches,

gürültü , sallanma ve doğal gazın alevinden çıkan parlak ışıklara

of sore throats, of itchy eyes,

ilave olarak

baş ağrısı, boğaz ağrısı, kaşınan gözlerden

in addition to the interference of the noise, vibration

and the bright lights from the flaring of natural gas.

şikayetçi olamaya başladılar.

They were very vocal in their criticisms,

Eleştirilerinde gayet sesliydiler,

and then they fell silent.

ve ardından sessizleştiler.

And thanks to the Pittsburgh Post-Gazette, where this image appeared,

Ve bu fotoğrafın görüldüğü Pittsburg Post gazetesi ve bir başka gazete sayesinde

and one other newspaper, we discovered why they fell silent.

neden sessisleştiklerini fark ettik.

The newspapers went to the court and said, "What happened to the Hallowiches?"

Gazeteler mahkemeye gitti ve "Hallowich'lere ne oldu" dediler.

And it turned out the Hallowiches had made a secret settlement

Ve ortaya çıktı ki Hallowich'ler gaz şirketi ile gizli anlaşma yapmış

with the gas operators, and it was a take-it-or-leave-it settlement.

ve bu da AL veya TERK ET anlaşmasıydı.

The gas company said,

Gaz şirketi

you can have a six-figure sum

" Başka bir yere taşınmak ve tekrar hayatınıza başlamanız için

altı rakamlı bir meblağa sahip sahip olabilirsiniz" demiş

to move elsewhere and start your lives again,

but in return

fakat karşılığında

you must promise not to speak of your experience with our company,

bizim şirketimiz ile olan tecrübenizden konuşmayacağınıza söz vereceksiniz,

not to speak of your experience with fracking,

ve de medikal incelemeyle ortaya çıkabilecek

not to speak about the health consequences

sağlık sorunları hakkında

that might have been revealed by a medical examination.

konuşmayacaksınız" demiş.

Now, I do not blame the Hallowiches for accepting

Şimdi, AL veya TERK ET anlaşmasını kabul ettiği ve

a take-it-or-leave-it settlement

herhangi bir yerde hayatlarına başladıkları için

and starting their lives elsewhere.

Hallowich'leri suçlamıyorum.

And one can understand

Ve şirketin gıcırdayan tekerlekleri niçin susturmak istediğini

why the company would wish to silence a squeaky wheel.

herhangi biri anlayabilir.

What I want to point the finger at is the legal and regulatory system,

Burada parmak basmak istediğim nokta yasal ve düzenleyici sistem,

a system in which there are networks of agreements

sistem ki içinde bunun gibi insanları susturmaya ve

just like this one

halk sağlığı uzmanlarından ve epidemiologlardan gelen

which serve to silence people and seal off data points

veri noktalarını kapatmaya

from public health experts and epidemiologists,

hizmet eden,

a system in which regulators

hatta sistem ki, eğer mülk sahipleri

will even refrain from issuing a violation notice

ve gaz şirketi anlaşmayı kabul ederse

in the event of pollution

düzenleyiciler hava kirliliği durumunda

if the landowner and the gas company

ihlali bildirmekten

agree to settle.

sakınacaklardır.

This is a system which isn't just bad from a public health point of view;

Bu sadece kamu sağlığı açısından kötü olan bir sistem değil;

it exposes hazards to local families

karanlıkta kalan yerel aileler

who remain in the dark.

için tehlike ortaya çıkartmaktadır.

Now, I have given you two examples not because they are isolated examples.

İzole edilmiş oldukları için şimdi size iki örnek verdim.

They are examples of a systemic problem.

Verdim çünkü bunlar sistematik problem örnekleridir.

I could share some counterexamples,

Bazı karşı örnekleri de paylaşabilirim,

the case for example of the public official

kendi antidepresan ilaçlarının yetişkinlerde intihar düşüncesini

who sues the pharmaceutical company

artırdığı gerçeğini gizleyen

for concealing the fact

ilaç şirketini mahkemeye veren

that its antidepressant increases suicidal thoughts in adolescents.

kamu görevlisi örneği gibi.

I can tell you about the regulator who went after the food company

Size kendi yoğurtlarının sözde sağlığa faydalarını abartan

for exaggerating the purported health benefits of its yogurt.

yiyecek şirketlerini takip eden düzenleyiciden bahsedebilirim.

And I can tell you about the legislator

Ve size koridorun iki tarafından ağır lobicilik faaliyetine

who despite heavy lobbying directed at both sides of the aisle

maruz kalmasına rağmen çevre koruması için iten

pushes for environmental protections.

milletvekillini söyleyebilirim.

These are isolated examples,

Bunlar izole edilmiş örneklerdir,

but they are beacons of light in the darkness,

fakat bunlar karanlıktaki ışığın feneridir,

and they can show us the way.

ve bize yolu gösterebilirler.

I began by suggesting that sometimes we need to engage in conflict.

Bazen çatışmaya girmemiz gerektiğini ifade ederek başladım.

Governments should tussle with,

Hükumetler uğraşmalı,

struggle with, at times engage in direct conflict with corporations.

mücadele etmeli, bazen şirketlerle direkt çatışmaya girmeli.

This is not because governments are inherently good

Bu yönetimlerin doğası gereği iyi olması

and corporations are inherently evil.

ve şirketlerin doğası gereği kötü olmasından kaynaklanmıyor.

Each is capable of good or ill.

Her ikisi de iyi veya kötü olabilir.

But corporations understandably act to promote their commercial interests,

Fakat şirketler anlaşılır bir şekilde kendi ticari çıkarlarını artırmak için hareket eder,

and they do so either sometimes undermining or promoting the common good.

ve bunu bazen ortak faydanın altını oymak, bazen de desteklemek için yaparlar.

But it is the responsibility of governments

fakat ortak faydayı korumak ve desteklemek

to protect and promote the common good.

yönetimlerin sorumluluğudur.

And we should insist

Ve bunu yapmak için savaşmaları hususunda

that they fight to do so.

ısrarcı olmalıyız.

This is because governments

Çünkü, yönetimler

are the guardians

kamu sağlığının

of public health;

koruyucusudur;

governments are the guardians

yönetimler çevrenin

of the environment;

koruyucularıdır;

and it is governments

Ve bizim ortak faydamızın

that are guardians

önemli parçalarının koruyucusu

of these essential parts of our common good.

yönetimlerdir.

Thank you.

Teşekkür Ederim.

(Applause)

(Alkış)