Anna Deavere Smith: Four American characters

Anna Deavere Smith'in Amerikan karakteri

Çeviri: Esra Guler Gözden geçirme: Didem Kizen

So my grandfather told me when I was a little girl,

Büyükbabam bana, ben küçük bir kızken dedi ki,

"If you say a word often enough, it becomes you."

''Eğer bir sözü çok söylersen, ona bürünürsün.''

And having grown up in a segregated city, Baltimore, Maryland,

Ve tecrit edilmiş bir şehirde, Baltimore, Maryland'de büyüdüğüm için

I sort of use that idea to go around America with a tape recorder --

bu fikirden yola çıkarak Amerika'yı bir teyple gezmeye karar verdim--

thank God for technology --

Tanrı'ya şükür teknoloji var--

to interview people, thinking that if I walked in their words --

insanlarla röportaj yapmak için, eğer onların söyledikleriyle yürüyebilirsem --

which is also why I don't wear shoes when I perform --

oynarken ayakkabı giymememin sebebi de budur --

if I walked in their words, that I could sort of absorb America.

eğer onların sözcükleriyle yürüyebilirsem, sanki Amerika'yı içime çekebilirim.

I was also inspired by Walt Whitman,

Aynı zamanda Walt Whitman'dan da etkilendim,

who wanted to absorb America and have it absorb him.

kendisi de Amerika'yı içine çekmek ve Amerika'nın onu içine çekmesini istemişti.

So these four characters are going to be from that work

İşte, bu dört karakter bu oyunumdan alınmıştır

that I've been doing for many years now,

yıllardan beri oynamaktayım bunları,

and well over, I don't know, a couple of thousand people

ve yaklaşık --- bilemeyeceğim, bir kaç bin insanla

I've interviewed.

röportaj yaptım.

Anybody out here old enough to know Studs Terkel, that old radio man?

Aranızda Studs Terkel'i bilecek kadar yaşlı olan var mı, o eski radyo adamını?

So I thought he would be the perfect person

Neyse, kendisinin en yetkin kişi olacağını düşündüm

to go to to ask about a defining moment in American history.

gidip de Amerikan tarihini tanımlayan noktanın ne olduğunu sormak için.

You know, he was "born in 1912, the year the Titanic sank,

Biliyorsunuz, 1912'de doğmuş, "inşa edilmiş en büyük geminin,

greatest ship every built. Hits the tip of an iceberg,

Titanik'in battığı yılda. Buz dağının ucuna çarptı

and bam, it went down. It went down and I came up. Wow, some century."

ve paldır küldür, aşağıya indi. O aşağıya indi ve ben çıktım yüzeye. Vay be, ne biçim bir asır.''

(Laughter)

(Kahkaha)

So this is his answer about a defining moment in American history.

Amerikan tarihini tanımlayan anı böyle anlatır.

"Defining moment in American history, I don't think there's one;

Amerikan tarihini tanımlayan an, bence bir tane değil;

you can't say Hiroshima, that's a big one --

Hiroşima sayılmaz, o çok büyük bir olaydı --

I can't think of any one moment I would say is a defining moment.

Sadece tek bir an aklıma gelmiyor, tanımlayan bir an olarak.

The gradual slippage -- 'slippage' is the word

Yavaş yavaş kayma -- kayma kelimesi

used by the people in Watergate, moral slippage --

Watergate kişileri tarafından kullanılan bir kelime, ahlaki kayma --

it's a gradual kind of thing, combination of things.

yavaş yavaş oluşan bir şeydir, bir çok şeylerin birleşimidir.

You see, we also have the technology.

Görüyorsunuz ya, biz bir de teknolojiye sahibiz.

I say, less and less the human touch.

Ben derim ki, gün geçtikçe insan teması azalıyor.

"Oh, let me kind of tell you a funny little play bit.

Ah, size şöyle komik bir hikaye anlatayım.

The Atlanta airport is a modern airport,

Atlanta havaalanı çok modern bir hava alanıdır,

and they should leave the gate there.

hakkını vermek lazım.

These trains that take you out to a concourse and on to a destination.

Seni yolcu alanına götüren ve gideceğin yere yollayan trenler var.

And these trains are smooth,

Ve bu trenler çok hoş,

and they're quiet and they're efficient.

ve de çok sessiz ve etkinler.

And there's a voice on the train, you know the voice was a human voice.

Ve trenden bir ses geliyor, biliyorsunuz ses bir insan sesi.

You see in the old days we had robots, robots imitated humans.

Eskiden robotlar vardı, robotlar insanları taklit ederdi.

Now we have humans imitating robots.

Şimdi de robotları taklit eden insanlar var.

So we got this voice on this train: Concourse One: Omaha, Lincoln.

İşte bu trendeki ses diyor ki: 1. Birinci durak: Omaha, Lincoln.

Concourse Two: Dallas, Fort Worth. Same voice.

2. İkinci durak: Dallas, Fort Worth. Aynı ses.

Just as a train is about to go, a young couple rush in

Tren tam kalkarken, genç bir çift içeri girdi

and they're just about to close the pneumatic doors.

tam da basınçlı kapıları kapanırken.

And that voice, without losing a beat, says,

Ve o ses de, hiç mola vermeden, dedi ki,

'Because of late entry, we're delayed 30 seconds.'

''Geç giriş nedeniyle, 30 saniye geç kalkacağız.''

Just then, everybody's looking at this couple with hateful eyes

Tabii herkes bu çifte nefret edercesine bakmaya başladı

and the couple's going like this, you know, shrinking.

ve çift de ezilip büzülmeye başladı.

Well, I'd happened to have had a couple of drinks before boarding --

Şey, ben de trene binmeden önce biraz içki içmiştim --

I do that to steel my nerves -- and so

bunu sinirleri yatıştırmak için yapıyorum -- ve işte

I imitate a train call, holding my hand on my --

bir tren anonsunu taklit ettim, elimi şöyle tutup --

'George Orwell, your time has come,' you see.

''George Orwell, geldi sana sıra en sonunda."

Well, some of you are laughing. Everybody laughs

Ha, birkaçınız gülüyorsunuz.

when I say that, but not on this train. Silence.

Ben bunu söylediğimde herkes güler, ama bu trende başaramadık. Çıt yok.

And so suddenly they're looking at me.

Ve birden bire herkes bana da bakmaya başladı.

So here I am with the couple, the three of us

Al işte, ben de bu çiftle birlikte, üçümüz beraber

shrinking at the foot of Calvary about to be up, you know.

ezilip büzüldük, sanki Kalvari Haçı'nın dibine batıyoruz da yeniden yukarı çıkacağız.

"Just then I see a baby, a little baby in the lap of a mother.

Tam o anda bir bebek görüyorum, annesinin kucağında minicik bir bebek.

I know it's Hispanic because she's speaking Spanish to her companion.

İspanyol olduğunu biliyorum çünkü yanındaki arkadaşı ile İspanyolca konuşuyordu.

So I'm going to talk to the baby. So I say to the baby,

İşte, ben de bebekle konuşacağım. Bebeğe döndüm,

holding my hand over my mouth because my breath must be 100 proof,

elimle ağzımı kapayarak, çünkü nefesim her şeyi ele verebilir,

I say to the baby, 'Sir or Madam,

bebeğe dedim ki, ''Bayım, ya da Hanımefendi,

what is your considered opinion of the human species?'

sizin insan türleri hakkındaki düşünceleriniz nedir?''

And the baby looks, you know, the way babies look at you clearly,

Ve bebek bana baktı, bebekler öyle bakar ya size net bir şekilde,

starts laughing,

ve gülmeye başladı,

starts busting out with this crazy little laugh.

hem de kıkır kıkır.

I say, 'Thank God for a human reaction, we haven't lost yet.'

Dedim ki, "Herhangi bir insan tepkisi için Tanrıya şükür, henüz kaybetmiş değiliz.''

"But you see, the human touch, you see, it's disappearing.

Ama bakın, insan sıcaklığı kaybolup gidiyor.

You know, you see, you've got to question the official truth.

Biliyorsunuz, resmi gerçeği sorgulamamız lazım.

You know the thing that was so great about Mark Twain --

Biliyorsunuz, Mark Twain'i en harika kılan yanıydı bu --

you know we honor Mark Twain, but we don't read him.

Mark Twain'e çok saygı duyarız, ama onu hiç okumayız.

We read 'Huck Finn,' of course, we read 'Huck Finn' of course.

Huck Finn'i okuruz, tabii ki, Huck Finn'i okuruz.

I mean, Huck, of course, was tremendous.

Bence, Huck, tabii ki, muazzamdı.

Remember that great scene on the raft, remember what Huck did?

Hatırlıyor musunuz o harika sahneyi, salın üstünde, Huck'ın ne yaptığını?

You see, here's Huck; he's an illiterate kid; he's had no schooling,

Bakın, işte Huck, okuma yazması olmayan bir çocuk, hiç okul görmemiş,

but there's something in him.

ama içinde bir şeyler var.

And the official truth, the truth was, the law was,

Ve resmi belgelere göre, yasalar ve doğrulara göre,

that a black man was a property, was a thing, you see.

zenci bir adam mülk niteliğindeydi, bir maldı, anlıyor musunuz?

And Huck gets on the raft with a property named Jim, a slave, see.

Ve Huck salda adı Jim olan bir malla beraberdi, bir köle, görüyor musunuz?

And he hears that Jim is going to go and take his wife and kids

Ve duyuyor ki, Jim karısını ve çocuklarını geri almayı planlıyor

and steal them from the woman who owns them,

onlara sahip olan kadından kaçırmayı planlıyor,

and Huck says, 'Ooh, oh my God, ooh, ooh --

ve Huck diyor ki ''Aa aa, aman Tanrım, ah, ah --

that woman, that woman never did anybody any harm.

o kadın, o kadının kimseye bir kötülüğü dokunmadı ki.

Ooh, he's going to steal; he's going to steal;

Ah, o gidip kaçırıcak, gidip kaçırıcak,

he's going to do a terrible thing.'

çok korkunç bir şey yapıcak.''

Just then, two slavers caught up, guys chasing slaves, looking for Jim.

Tam o sırada, iki köleci onlara yetişir, köleleri kovalayan herifler, Jim'i arıyorlar.

'Anybody up on that raft with you?' Huck says, 'Yeah.'

''Başka biri var mı salda seninle?'' Huck diyor ki, ''Evet.''

'Is he black or white?' 'White.' And they go off.

''Zenci mi, beyaz mı?'' ''Beyaz.'' Ve çekip gidiyorlar.

And Huck said, 'Oh my God, oh my God, I lied, I lied, ooh,

Ve Huck der ki, ''Ah, aman Tanrım, yalan söyledim, yalan döyledim, ahh,

I did a terrible thing, did a terrible thing -- why do I feel so good?'

Çok korkunç birşey yaptım, korkunç bir şey -- ama neden kendimi iyi hissediyorum?''

"But it's the goodness of Huck, that stuff that Huck's been made of,

Ama bu Huck'ın iyiliğidir, Huck'ı oluşturan şeylerdir,

you see, all been buried; it's all been buried.

bakın, hepsi gömülmüş, herşey dibe gömülmüş.

So the human touch, you see, it's disappearing.

Yani insan sıcaklığı yok oluyor.

So you ask about a defining moment --

Siz de tarihi tanımlayan o an nedir diye soruyorsunuz.

ain't no defining moment in American history for me.

Amerika'yı tanımlayan öyle bir an yok benim için.

It's an accretion of moments that add up to where we are now,

Çoğaldıkça artan anlar bizi bu noktaya getiren,

where trivia becomes news.

ıvır zıvırın habere dönüştüğü bir zaman.

And more and more, less and less awareness of the pain of the other.

Ve gün geçtikçe başkalarının acısının daha da az farkındayız

Huh. You know, I don't know if you could use this or not,

Eh. İşte, bilmiyorum şu söylediklerim sizin işinize yarar mı,

but I was quoting Wright Morris, a writer from Nebraska, who says,

ama Wright Morris'ten bahsetmiştim, kendisi Nebraska'lı bir yazar, der ki,

'We're more and more into communications

iletişim biçimlerine giderek önem veriyoruz ve

and less and less into communication.'

iletişimin kendisini unutuyoruz.

Okay, kids, I got to scram, got to go see my cardiologist."

Tamam, çocuklar, gitmem lazım, kardiyoloğuma görünmem gerekiyor.

And that's Studs Terkel.

Studs Terkel budur, işte.

(Applause)

(Alkış)

So, talk about risk taking. I'm going to do somebody that nobody likes.

Riske girmekten bahsederken. Sizlere kimsenin hoşlanmadığı bir karakteri canlandıracağım.

You know, most actors want to do characters that are likeable --

Biliyorsunuz çoğu oyuncular hoşa giden karakterlerleri canlandırmak isterler --

well, not always, but the notion, especially at a conference like this,

tabii, her zaman değil, ama bu görüş, özellikle de böyle bir konferansda,

I like to inspire people.

insanlara esin kaynağı olmak isterim.

But since this was called "risk taking,"

Ama konumuz riske girmek olduğu için

I'm doing somebody who I never do, because she's so unlikeable

hiç yapmadığım birini canlandırıcağım, kendisi o kadar sevimsiz biri ki

that one person actually came backstage

seyircinin biri bir gün sahne arkasına geldi

and told me to take her out of the show she was in.

ve bu karakteri bu oyunumdan çıkarmamı söyledi.

And I'm doing her because I think we think of risk,

Bu kişiyi halen canlandırıyorum, çünkü riskin

at a conference like this, as a good thing.

böyle bir konferansta, alınması gereken bir şey olduğunu düşünürüm.

But there are certain other connotations to the word "risk,"

Fakat risk kelimesinin farklı çağrışımları var

and the same thing about the word "nature." What is nature?

aynen tabiat kelimesi gibi. Nedir tabiat?

Maxine Greene, who's a wonderful philosopher

Maxine Greene, kendisi harika bir filozoftur

who's as old as Studs, and was the head of a philosophy --

Studs kadar yaşlı, ve bir felsefenin başkanıydı--

great, big philosophy kind of an organization --

meşhur, önemli bir felsefenin, bir nevi organizasyonun

I went to her and asked her what are the two things

onu ziyaret ettim ve kendisinin bilmediği iki şeyin

that she doesn't know, that she still wants to know.

ne olduğunu sordum, halen bilmek istediği iki şey.

And she said, "Well, personally, I still feel like I have to curtsey

Ve dedi ki, ''Kişisel olarak, halen üniversitemin başkanını

when I see the president of my university.

görünce reverans yapma gereğini duyuyorum.

And I still feel as though I've got to get coffee

Ve halen gidip de erkek mesteklaşlarım için kahve getirmem gerekiyormuş

for my male colleagues, even though I've outlived most of them."

gibi geliyor, çoğundan daha büyük olmama rağmen.''

And she said, "And then intellectually,

Ve dedi ki, ''Ve entelektüel açıdan

I don't know enough about the negative imagination.

olumsuz hayal gücü hakkında halen bilmediğim çok şey var.

And September 11th certainly taught us

Ve 11 Eylül bize bunu öğretti kesinlikle

that that's a whole area we don't investigate."

bu tam soruşturmadığımız bir alan.''

So this piece is about a negative imagination.

Yani bu kısım olumsuz hayal gücü hakkında.

It raises questions about what nature is, what Mother Nature is,

Tabiatın ne olduğunu, Tabiat Ana'nın ne olduğunu sorguluyor,

and about what a risk can be.

ve bir riskin ne olabileceğini sorguyor.

And I got this in the Maryland Correctional Institute for Women.

Ve bunu Maryland Kadın Cezalandırma Kurumu'ndan aldım.

Everything I do is word for word off a tape.

Yaptığım her şey kelimesi kelimesine teypten alınmadır.

And I title things because I think people speak in organic poems,

Verdiğim başlıklar herkesin organik şiir gibi konuştuğunu düşündüğümdendir,

and this is called "A Mirror to Her Mouth."

bunun başlığı "Ağzına bir Ayna".

And this is an inmate named Paulette Jenkins.

Bu Paulette Jenkins isimli bir mahkumdur.

"I began to learn how to cover it up,

''Her şeyin nasıl üstünü örtebilirim öğrendim,

because I didn't want nobody to know that this was happening in my home.

çünkü kimsenin benim yuvamda bunların olduğunu bilmesini istemedim.

I want everybody to think we were a normal family.

Herkes biz normal bir aileyiz diye düşünsün istedim.

I mean we had all the materialistic things,

Tabii, ihtiyacımız olan bütün maddi şeylere sahiptik,

but that didn't make my children pain any less;

ama bunlar çocuklarımın acısını azaltmadı;

that didn't make their fears subside.

onların korkularını dindirmedi.

I ran out of excuses about how we got black eyes

Göz morluklarımızın nasıl oluştuğuna dair söyleyecek yalanım kalmadı

and busted lips and bruises. I didn't had no more excuses.

ve patlamış dudaklarımız ve çürüklerimiz için. Mazeretlerim kalmadı.

And he beat me too. But that didn't change the fact

Beni de döverdi. Ama bu ortadaki doğruyu değiştirmedi

that it was a nightmare for my family; it was a nightmare.

bu ailem için bir kabustu, bir kabus.

And I failed them dramatically,

Ve herkesi yüzüstü bıraktım.

because I allowed it to go on and on and on.

çünkü bunun devam etmesine ben izin verdim.

"But the night that Myesha got killed --

Ama Myesha'nın öldürüldüğü gece --

and the intensity just grew and grew and grew,

bunun şiddeti büyüdü de büyüdü,

until one night we came home from getting drugs,

ve bir akşam uyuşturucuları alıp eve gelince,

and he got angry with Myesha, and he started beating her,

ve o Myesha'ya çok kızdı, ve başladı dövmeye onu,

and he put her in a bathtub. Oh, he would use a belt.

ve kızı küvete koydu. Ah, kemerini kullanırdı dövmek için.

He had a belt because he had this warped perverted thing

Kemerini kullandı, çünkü kendisi sapıkça bi düşünceyle

that Myesha was having sex with her little brother

Myesha'nın erkek kardeşiyle seks yaptığı düşüncesindeydi

and they was fondling each other -- that would be his reason.

birbirlerini okşadıklarının -- onun nedeni buydu.

I'm just talking about the particular night that she died.

Ben onun öldüğü akşamdan bahsediyorum sadece.

And so he put her in the bathtub,

Neyse işte kızı küvetin içine koydu,

and I was in the bedroom with the baby.

ben de yatak odasında bebekleydim.

"And four months before this happened, four months before Myesha died,

Bu olmadan dört ay önce, Myesha ölmeden dört ay önce,

I thought I could really fix this man. So I had a baby by him -- insane --

bu adamı yola getiririm diye düşünmüştüm. Ve birlikte bebeğimiz oldu -- delice --

thinking that if I gave him his own kid, he would leave mine alone.

Düşündüm ki eğer onun bebeği olursa, benimkileri yanlız bırakır.

And it didn't work, didn't work.

Ve öyle olmadı, olmadı.

And I ended up with three children, Houston, Myesha and Dominic,

Ve üç çocukla bitiverdim, Houston, Myesha ve Dominic,

who was four months old when I came to jail.

Dominic dört aylıktı ben hapise girdiğimde.

"And I was in the bedroom. Like I said, he had her in the bathroom

Ve ben yatak odasındaydım. Dediğim gibi, onu banyoya götürdü

and he -- he -- every time he hit her, she would fall.

ve o -- o -- her bir vurmasıyla, kızım yere düştü.

And she would hit her head on the tub. It happened continuously, repeatedly.

Ve kafasını küvete vurup durdu. Aralıksız olarak sürdü bu, defalarca.

I could hear it, but I dared not to move. I didn't move.

Duyabiliyordum, ama hareket etmeye teşebbüs edemedim. Hareket edemedim.

I didn't even go and see what was happening.

Gidip bakmadım bile ne oluyor diye.

I just sat there and listened.

Orda öyle oturdum ve dinledim.

And then he put her in the hallway.

Ve sonra onu koridora götürdü.

He told her, just set there. And so she set there for about four or five hours.

Ona dedi ki, otur burda. Ve o da dört ya da beş saat kadar orda oturdu.

And then he told her, get up.

Sonra ona dedi ki, kalk.

And when she got up, she says she couldn't see.

Kalkınca kızım gözlerinin göremediğini söyledi.

Her face was bruised. She had a black eye.

Suratı çürük içindeydi. Gözü morarmıştı.

All around her head was just swollen;

Bütün kafası şişmişti;

her head was about two sizes of its own size.

kafası iki misli büyümüştü.

I told him, 'Let her go to sleep.' He let her go to sleep.

Ona dedim ki, bırak uyusun. O da bıraktı kızı, uyuması için.

"The next morning she was dead.

Ertesi gün, ölü bulduk.

He went in to check on her for school, and he got very excited.

Okula gitsin diye kaldırmaya gitti, ve çok heyecanlandı.

He says, 'She won't breathe.'

Dedi ki, nefes almıyor kız.

I knew immediately that she was dead.

Anında anladım öldüğünü.

I didn't even want to accept the fact that she was dead, so I went in

Ben bile öldüğünü kabullenemedim, o yüzden içeri girdim

and I put a mirror to her mouth --

ve ağızına bir ayna yaklaştırdım --

there was no thing, nothing, coming out of her mouth.

hiç birşey yoktu, hiç birşey gelmiyordu ağzından.

He said, he said, he said,

Ve dedi ki, dedi ki, dedi ki,

'We can't, we can't let nobody find out about this.'

hiç kimse, hiç kimsenin bilmemesi gerekiyor bunu.

He say, 'You've got to help me.' I agree. I agree.

Dedi ki, bana yardım etmelisin. Ben de kabul ettim. Kabul ettim.

"I mean, I've been keeping a secret for years and years and years,

Yani, ben yıllardır ve yıllardır bir sır saklıyordum,

so it just seemed like second hand to me, just to keep on keeping it a secret.

o yüzden alışkanlık haline gelmişti, bir sır olarak saklamaya devam etmek.

So we went to the mall and we told a police that we had, like, lost her,

Sonra alışveriş merkezine gittik ve oradaki polise, kızımızı kaybettiğimizi

that she was missing.

onun kayıp olduğunu söyledik.

We told a security guard that she was missing,

Güvenlik görevlisine kızımızın kayıp olduğunu söyledik;

though she wasn't missing.

kayıp olmadığı halde.

And we told the security guard what we had put on her

Ve güvenlik görevlisine onun o gün üstünde ne olduğunu anlattık

and we went home and we dressed her in exactly the same thing

ve eve gidip aynı şekilde üstünü değiştirdik onun

that we had told the security guard that we had put on her.

güvenlik görevlisine söylediğimiz gibi giydirdik onu.

"And then we got the baby and my other child,

Ve bebeğimizi ve öbür çocuğumuzu da alıp

and we drove out to, like, I-95.

arabayla I-95'e doğru yola çıktık.

I was so petrified and so numb,

Ben put gibi kesilmiştim, donakalmıştım,

all I could look was in the rear-view mirror.

bakabildiğim tek şey dikiz aynasıydı.

And he just laid her right on the shoulder of the highway.

Ve kızı otobanın kenarına yatırdı öylece.

My own child, I let that happen to."

Benim kendi yavrum, ben de izin verdim bunun olmasına.

So that's an investigation of the negative imagination.

Evet bu da olumsuz hayal gücünün bir sorgulanmasıdır.

(Applause)

(Alkış)

When I started this project

Bu projeye başladığımda

called "On the Road: A Search For an American Character"

Yolda: Amerikan Karakterini Arayış isimli oyunum,

with my tape recorder, I thought that I was going to go around America

bir teyple, Amerika'nın her yerine gideceğimi düşünüp

and find it in all its aspects -- bull riders, cowboys, pig farmers,

her yönüyle karşılaşacağımı-- boğa binicileri, kovboylarını, domuz çiftçilerini,

drum majorettes -- but I sort of got tripped on race relations,

bando kızlarını -- düşündüm fakat bir şekilde ırk ilişkilerine takıldım,

because my first big show was a show about a race riot.

çünkü ilk büyük gösterim bir ırk ayaklanması hakkındaydı.

And so I went to both -- two race riots,

Ve ben ikisine de gittim -- iki ırk ayaklanması,

one of which was the Los Angeles riot. And this next piece is from that.

birincisi Los Angeles ayaklanmasıydı. Bu parça o ayaklanmadan alınmadır.

Because this is what I would say

Çünkü şunu söylemek istiyorum

I've learned the most about race relations, from this piece.

Irk ilişkileri hakkında öğrendiğim en çok şey bu parça sayesinde.

It's a kind of an aria, I would say, and in many tapes that I have.

Bütün teyplerimde olan, demek istediğim, bir arya gibi.

Everybody knows that the Los Angeles riots happened

Herkes bilir Los Angeles ayaklanmasının gerçekleştiğini

because four cops beat up a black man named Rodney King.

çünkü dört polis siyah bir adamı dövdü, ismi Rodney King'di.

It was captured on videotape -- technology --

Video teype kaydedildi -- teknoloji --

and it was played all over the world.

ve dünyanın dört bir yanında gösterildi.

Everybody thought the four cops would go to jail.

Herkes bu dört polisin hapse atılacağını sandı.

They did not, so there were riots.

Hapse atılmadılar, ve bu da ayaklanmalara neden oldu.

And what a lot of people forget, is there was a second trial,

Ve çoğu kişinin unuttuğu ikinci bir duruşma oldu,

ordered by George Bush, Sr.

Baba George Bush'un emrettiği.

And that trial came back with two cops going to jail

Ve bu duruşmanın sonunda iki polis hapse gitti

and two cops declared innocent. I was at that trial.

ve iki polis masum olarak görüldü. Ben de bu duruşmadaydım.

And I mean, the people just danced in the streets

Ve demek istediğim, insanlar sokaklarda dans ediyorlardı

because they were afraid there was going to be another riot.

çünkü herkes yeni bir ayaklanmanın çıkacağından korkuyordu.

Explosion of joy that this verdict had come back this way.

Mahkeme kararının bu yönde verilmesi çok büyük sevince yol açtı.

So there was a community that didn't -- the Korean-Americans,

Aynı zamanda bir başka topluluk o sevinci hissetmedi -- Koreli Amerikalılar,

whose stores had been burned to the ground.

onların dükkanları yerle bir edildi.

And so this woman, Mrs. Young-Soon Han,

Ve bu bayan, Young-Soon Han Hanım,

I suppose will have taught me the most that I have learned about race.

sanıyorum bana ırk hakkında bilmem gereken en büyük unsuru öğretti.

And she asks also a question that Studs talks about:

Ve kendisi Studs'ın bahsettiği bir konuyu da sorguluyor:

this notion of the "official truth," to question the "official truth."

şu resmi doğruluk fikri, resmi doğruluğu sorgulamak.

So what she's questioning here, she's taking a chance

Kendisinin sorguladığı şey, kendisi bir riske giriyor

and questioning what justice is in society.

ve bir toplumda adaletin ne olduğunu sorguluyor.

And this is called, "Swallowing the Bitterness."

Ve bu parçanın ismi ''Acıları Yutmak.''

"I used to believe America was the best.

Eskiden Amerika'nın en iyisi olduğuna inanırdım.

I watched in Korea many luxurious Hollywood lifestyle movie.

Kore'deyken bir sürü şaşaalı Hollywood hayat tarzında film izledim.

I never saw any poor man, any black.

Hiçbir zaman ne yoksul adam gördüm, ne de siyah.

Until 1992, I used to believe America was the best -- I still do;

1992'ye kadar Amerika'nın en iyisi olduğuna inanırdım -- halen inanırım,

I don't deny that because I am a victim.

Bir mağdur bile olsam bunu inkar etmiyorum.

But at the end of '92, when we were in such turmoil,

Ama 92'nin sonunda, o karışıklığın içindeyken,

and having all the financial problems, and all the mental problems,

ve geçirdiğimiz finansal zorluklar, ve de ruhsal problemler,

I began to really realize that Koreans

yavaş yavaş gerçekten anladım ki Koreliler

are completely left out of this society and we are nothing.

bu toplumdan tamamen dışlanmıştır ve biz bir hiçiz.

Why? Why do we have to be left out?

Neden? Neden dışlanmak zorundayız?

We didn't qualify for medical treatment, no food stamp, no GR,

Tıbbi tedavi için kabul edilmedik, ne bir gıda pulu, ne bir Genel Yardım,

no welfare, anything. Many African-Americans who never work

hiç sosyal yardım, hiç birşey. Birçok işsiz Afrika-Amerikalı

got minimum amount of money to survive.

asgari miktarda para aldılar, ayakta kalabilecek kadar.

We didn't get any because we have a car and a house.

Biz hiç bir şey alamadık çünkü bizim arabamız var ve evimiz var.

And we are high taxpayer. Where do I find justice?

Ve biz yüksek vergi ödeyen kişileriz. Nerede bulabilirim adaleti?

"OK. OK? OK. OK.

Tamam. Tamam. Tamam. Tamam.

Many African-Americans probably think that they won by the trial.

Bir çok Afrika-Amerikalı bu davayı kazandıklarını sanıyorlardır.

I was sitting here watching them the morning after the verdict,

Kararın verildiği sabah ben burda oturup izledim onları,

and all the day they were having a party, they celebrated,

ve bütün gün bir parti verdiler, kutladılar,

all of South Central, all the churches. And they say,

bütün Merkezi Güney, bütün kiliseler. Ve dediler ki,

'Well, finally justice has been done in this society.'

evet, en sonunda adalete kavuştuk bu toplumda.

Well, what about victims' rights?

Ee, peki mağdurların haklarından ne haber?

They got their rights by destroying innocent Korean merchants.

Onlar masum Koreli satıcıyı tahrip ederek haklarına kavuştular.

They have a lot of respect, as I do, for Dr. Martin King.

Onlar Dr. Martin King'e çok saygı duyarlar, benim gibi.

He is the only model for black community; I don't care Jesse Jackson.

O siyah topluluk için tek rol modeli; Jesse Jackson'ı umursamam.

He is the model of non-violence, non-violence --

Şiddete başvurmama da kendisi eşsiz bir örnek, şiddete başvurmama--

and they would all like to be in his spirit.

ve onların hepsi de King'in ruhuna sahip olmak isterler.

"But what about 1992? They destroyed innocent people.

Peki 1992'da ne oldu? Bir sürü masum insanı tahrip ettiler.

And I wonder if that is really justice

Ve ben merak ediyorum

for them, to get their rights in that way.

onların bu şekilde haklarına kavuşmaları gerçekten adil mi?

I was swallowing the bitterness, sitting here alone and watching them.

Acıları yutuyordum, burada otururken ve onları izlerken.

They became so hilarious, but I was happy for them.

Çok gülünç geldiler bana, ama onlar için mutluydum.

I was glad for them. At least they got something back, OK.

Onlar için hoşnuttum. En azından onlar bir sonuca vardılar, Tamam.

Let's just forget about Korean victims and other victims

Hadi Koreli mağdurları unutalım ve onlar tarafından tahrip edilen

who were destroyed by them.

diğer mağdurları da unutalım.

They fought for their rights for over two centuries,

Onlar hakları için iki asır savaştılar,

and maybe because they sacrifice other minorities,

ve belki de diğer azınlıkları gözden çıkardıkları için,

Hispanic, Asian, we would suffer more in the mainstream.

İspanyollar, Asyalılar, biz ortalıkta daha çok acı çekiyoruz.

That's why I understand;

O yüzden anlıyorum,

that's why I have a mixed feeling about the verdict.

bu yüzden benim verilen karara karşı duygularım karmaşık.

"But I wish that, I wish that, I wish that

Ama isterdim ki, isterdim

I could be part of the enjoyment.

bu sevince katılabilmeyi.

I wish that I could live together with black people.

İsterdim siyah insanlarla yaşayabilmeyi.

But after the riot, it's too much difference.

Ama bu ayaklanmadan sonra, aramızdaki farklılık çok.

The fire is still there. How do you say it? [Unclear].

Ateş hala yanıyor. Nasıl dersiniz? [Anlaşılmıyor].

Igniting, igniting, igniting fire. Igniting fire.

Tutuşuyor, tutuşuyor, tutuşuyor ateş. Tutuşuyor ateş.

It's still there; it can burst out anytime."

Halen orada; her an patlak verebilir.

Mrs. Young-Soon Han.

Young-Soon Han Hanım.

(Applause)

(Alkış)

The other reason that I don't wear shoes

Ayakkabı giymememin başka bir nedeni ise

is just in case I really feel like I have to cuddle up

yani tam tamına sokulup sarılmak istersem diye

and get into the feet of somebody,

bir başkasının ayaklarına bürünebilmeyi,

walking really in somebody else's shoes.

tam olarak başkasının ayakkabılarını giyip yürümek için.

And I told you that in -- you know, I didn't give you the year,

Söylemiştim size -- biliyorsunuz, size yılını söylememiştim,

but in '79 I thought that I was going to go around

ama 79'da her yeri gezeceğimi zannediyordum

and find bull riders and pig farmers and people like that,

ve rodeo binicilerini ve domuz çiftçilerini ve bu çeşit insanları bulabilmek için,

and I got sidetracked on race relations.

ama ırk ilişkileri beni başka yöne çevirdi.

Finally, I did find a bull rider, two years ago.

En sonunda, bir rodeo binicisini buldum, iki yıl önce.

And I've been going to the rodeos with him, and we've bonded.

Ve rodeolara gitmeye başladık onunla, ve bağlandık birbirimize.

And he's the lead in an op-ed I did about the Republican Convention.

Ve kendisi Cumhuriyetçi Konvansiyonu hakkındaki makalemin baş kahramanıydı.

He's a Republican -- I won't say anything about my party affiliation, but anyway --

Kendisi Cumhuriyetçi -- ben hangi partiye üye olduğumu söylemeyeceğim, neyse

so this is my dear, dear Brent Williams,

bu benim sevgili, sevgili Brent Williams'ım,

and this is on toughness,

ve bu bıçkınlık hakkında,

in case anybody needs to know about being tough

eğer biri bilmek isterse bıçkınlığın ne olduğunu

for the work that you do. I think there's a real lesson in this.

yaptığınız meslek için. Bence burdan çıkarılacak büyük bir ders var.

And this is called "Toughness."

Ve bunun ismi ''Bıçkınlık.''

"Well, I'm an optimist. I mean basically I'm an optimist.

Evet, ben iyimser biriyim. Yani esas olarak ben iyimserimdir.

I mean, you know, I mean, it's like my wife, Jolene,

Yani, biliyorsun, yani, benim karım gibi, Jolene,

her family's always saying,

onun ailesi sürekli der ki,

you know, you ever think he's just a born loser?

yani işte, onun doğuştan kaybeden biri olduğunu hiç düşündün mü,

It seems like he has so much bad luck, you know.

şimdiye dek şansı pek yaver gitmemiş gibi.

But then when that bull stepped on my kidney, you know,

Ama o boğa benim böbreğimi ezdiğinde, biliyorsun,

I didn't lose my kidney -- I could have lost my kidney,

böbreğimi kaybetmedim -- böbreğimi kaybedebilirdim,

I kept my kidney, so I don't think I'm a born loser.

böbreğim duruyor, o yüzden bence doğuştan kaybeden biri değilim ben.

I think that's good luck.

Bence bu iyi şansı gösteriyor.

(Laughter)

(Kahkaha)

"And, I mean, funny things like this happen.

Evet, yani, çok komik şeyler oluyor bu türden.

I was in a doctor's office last CAT scan,

Bir doktordaydım en son tomografi çekiliceği zaman,

and there was a Reader's Digest, October 2002.

ve Ekim 2002'nin Reader's Digest'i vardı orda.

It was like, 'seven ways to get lucky.' And it says

yedi şekilde şansı yakalamak gibi bir başlık vardı. Ve şöyle diyordu

if you want to get lucky,

eğer talihiniz açılsın istiyorsanız,

you know, you've got to be around positive people.

işte, olumlu insanlarla beraber olmalısınız.

I mean, like even when I told my wife that you want to come out here

Yani, mesela eşime bile söylediğimde sizin buraya gelmek istediğinizi

and talk to me, she's like, 'She's just talking;

ve benimle konuşmak istediğinizi, dedi ki, konuşuyor sadece,

she's just being nice to you. She's not going to do that.'

sana karşı nazik davranıyor. Buralara niye gelsin o.

"And then you called me up and you said you wanted to come out here

Ama sonra siz beni aradınız ve buraya gelmek istediğinizi söylediniz

and interview me and she went and looked you up on the Internet.

ve benimle röportaj yapmak istediğinizi söylediniz ve gidip size internetten baktı.

She said, 'Look who she is.

Dedi ki, bak bakalım kim bu.

You're not even going to be able to answer her questions.'

Sorduğu sorulara cevap bile veremeyeceksin ki.

(Laughter)

(Kahkaha)

And she was saying you're going to make me look like an idiot

Ve dedi ki beni bir budala gibi göstereceksin

because I've never been to college,

çünkü ben üniversiteye gitmedim,

and I wouldn't be talking professional or anything.

ve ben profesyonel gibi falan da konuşamam.

I said, 'Well look, the woman talked to me for four hours.

Dedim ki, al bak, bu kadın benle dört saat konuştu.

You know, if I wasn't talking -- you know,

İşte, eğer konuşmasaydım -- biliyorsun,

like, you know, she wanted me to talk,

işte, biliyorsun, benim konuşmamı istedi,

I don't think she would even come out here.'

O zaman buraya gelmezdi bile.

"Confidence? Well, I think I ride

Kendine güven? Ya, ben sanırım boğaya

more out of determination than confidence.

daha çok kararlılıktan biniyorum, kendime güvendiğimden değil.

I mean, confidence is like, you know,

Kendine güvenmek bak işte şöyle bir şey,

you've been on that bull before; you know you can ride him.

o boğaya daha önceden bindin, biliyorsun ki onu sürebilirsin.

I mean, confidence is kind of like being cocky, but in a good way.

Yani, kendine güvenmek ukalalık gibi bir şey, ama daha iyi açıdan.

But determination, you know, it's like just, you know, 'Fuck the form,

Fakat kararlılık, bak, şey gibi, bak, ''Siktir et usulü,

get the horn.'

yakala boynuzu.''

(Laughter)

(Kahkaha)

That's Tuff Hedeman, in the movie '8 Seconds.'

Bu Tuff Hedeman, 8 Saniye filminde.

I mean, like, Pat O'Mealey always said when I was a boy,

Yani, işte, Pat O'Mealey dedi ki: ben çocukken

he say, 'You know, you got more try than any kid I ever seen.'

sende hiçbir çocukta görmediğim kadar deneyim var.

And try and determination is the same thing.

Ve deneyim ile kararlılık aynı şey.

Determination is, like, you're going to hang on that bull,

Kararlılık şey gibi, o boğaya tutunacaksın,

even if you're riding upside down.

tepetaklak olsan bile.

Determination's like, you're going to ride

Kararlılık şey gibidir, o boğayı sürüceksin

till your head hits the back of the dirt.

kafan kire bulanana kadar.

"Freedom? It would have to be the rodeo.

Özgürlük? Rodeo olmalı bence.

"Beauty? I don't think I know what beauty is.

Güzellik? Güzelliğin ne olduğunu bildiğimi sanmıyorum.

Well, you know, I guess that'd have to be the rodeo too.

Ha, bak, sanırım o da rodeo olmalı.

I mean, look how we are, the roughy family,

Yani, bize baksana, haşin bir aile gibiyiz,

palling around and shaking hands and wrestling around me.

takılıyoruz ve el sıkışıyoruz ve güreşiyoruz her tarafta.

It's like, you know, racking up our credit cards on entry fees and gas.

Şey gibi, bak, kredi kartlarının puanlarını giriş ücreti ve benzinle arttırıyoruz.

We ride together, we, you know, we, we eat together

Birlikte biniyoruz, biz, bak, biz, birlikte yemek yiyoruz

and we sleep together.

ve birlikte uyuyoruz.

I mean, I can't even imagine what it's going to be like

Yani, nasıl olacağını tahmin edemiyorum bile

the last day I rodeo. I mean, I'll be alright.

en son rodeo yapacağım günün. Yani, bana bir şey olmaz.

I mean, I have my ranch and everything,

Yani, çiftliğim var en azından,

but I actually don't even want to think the day that comes.

ama aslında o gün ne zaman gelir düşünmek bile istemiyorum.

I mean, I guess it just be like --

Yani, sanırım şey gibi olur --

I guess it be like the day my brother died.

Sanırım abimin öldüğü gün gibi bir gün olur.

"Toughness? Well, we was in West Jordan, Utah, and this bull

Bıçkınlık? Ya, West Jordan'daydık, Utah, ve şu boğa

shoved my face right through the metal shoots in a --

yüzümü metal sürgüye bindirdi --

you know, busted my face all up and had to go to the hospital.

işte, yüzüm parçalandı ve hastaneye gitmek zorunda kaldım.

And they had to sew me up and straighten my nose out.

Ve bana dikiş atmaları gerekti ve burnumu düzelttiler.

And I had to go and ride in the rodeo that night,

Ve o akşam rodeoya gidip tekrar binmem gerekiyordu,

so I didn't want them to put me under anesthesia,

ve bana anestezi yapmalarını

or whatever you call it. And so they sewed my face up.

ya da neyse ismi, istemedim. Ve işte yüzüme dikiş attılar.

And then they had to straighten out my nose,

Ve sonra da burnumu düzelttiler,

and they took these rods and shoved them up my nose

ve şöyle çubukları getirdiler ve soktular burnuma

and went up through my brains

ta beynime kadar soktular çubukları

and felt like it was coming out the top of my head,

ve başımın tepesinden çıkacaklarmış gibime geldi,

and everybody said that it should have killed me,

ve herkes bunun beni öldürmesi gerektiğini söyledi

but it didn't, because I guess I have a high tolerance for pain.

ama öldürmedi, çünkü sanırım acıya karşı toleransım çok yüksek.

(Laughter)

(Kahkaha)

But the good thing was, once they shoved those rods up there

Ama en güzel yanı, o çubukları burnuma soktuklarından

and straightened my nose out, I could breathe,

ve burnumu düzelttiklerinden sonra artık nefes alabiliyordum,

and I hadn't been able to breathe

ve ben çoktandır nefes alamıyordum

since I broke my nose in the high school rodeo."

ta lisedeyken burnumu kırdığımdan beri.

Thank you.

Teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkış)