Woody Norris: Hypersonic sound and other inventions

Woody Norris heyecan verici şeyler icat ediyor

225,869 views ・ 2009-01-27

TED


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Cumhur Korkut Gözden geçirme: osman oguz ahsen
00:18
I became an inventor by accident.
0
18330
2000
Ben kazara bir mucit oldum.
00:20
I was out of the air force in 1956. No, no, that's not true:
1
20330
5000
1956'da hava kuvvetlerinden çıkmıştım. Yok, yok, öyle değildi.
00:25
I went in in 1956, came out in 1959,
2
25330
3000
1956'da girdim, 1959'da çıktım.
00:28
was working at the University of Washington,
3
28330
2000
Washington Üniversitesi'nde çalışıyordum
00:30
and I came up with an idea, from reading a magazine article,
4
30330
2000
ve bir dergide bir yazı okurken
00:32
for a new kind of a phonograph tone arm.
5
32330
3000
aklıma gramofon ses kolununun yeni bir türü fikri geldi.
00:35
Now, that was before cassette tapes, C.D.s, DVDs --
6
35330
3000
Tabii tüm bu olanlar kaset teypleri, CDler, DVD'ler
00:38
any of the cool stuff we've got now.
7
38330
2000
ve şu an sahip olduğumuz havalı şeylerden çok daha önceydi.
00:40
And it was an arm that,
8
40330
2000
Ve bu kol, bir ekleme tutturulmuş bir şekilde
00:42
instead of hinging and pivoting as it went across the record,
9
42330
4000
kaydın üstünde dönmek yerine,
00:46
went straight: a radial, linear tracking tone arm.
10
46330
4000
düz gidiyordu: düz, çizgisel bir yol izleyen ses kolu.
00:50
And it was the hardest invention I ever made, but it got me started,
11
50330
4000
Ve bu benim yaptığım en zor icattı, ama ben de başlamış oldum
00:54
and I got really lucky after that.
12
54330
2000
ve sonradan da şansım epey açıldı.
00:56
And without giving you too much of a tirade,
13
56330
2000
Ve size uzun bir nutuk çekmek yerine
00:58
I want to talk to you about an invention I brought with me today:
14
58330
3000
bugün yanımda getirdiğim bir icatım hakkında konuşmak istiyorum:
01:01
my 44th invention. No, that's not true either.
15
61330
4000
44. icadım. Yok, bu da doğru değil.
01:05
Golly, I'm just totally losing it.
16
65330
2000
Hayret, sürekli unutuyorum.
01:07
My 44th patent; about the 15th invention.
17
67330
3000
44. patentim, yaklaşık 15. icadım.
01:10
I call this hypersonic sound.
18
70330
3000
Bunu hipersonik ses olarak adlandırıyorum.
01:13
I'm going to play it for you in a couple minutes,
19
73330
2000
Sizin için bunu birkaç dakika açacağım
01:15
but I want to make an analogy before I do
20
75330
2000
ama bunu yapmadan önce
01:17
to this.
21
77330
3000
size bir benzerlikten bahsetmek istiyorum.
01:20
I usually show this hypersonic sound and people will say,
22
80330
3000
Ben genelde bu hipersonik sesi gösteriyorum ve insanlar
01:23
That's really cool, but what's it good for?
23
83330
2000
"Bu çok güzel, ama ne işe yarar ki?" diyorlar.
01:26
And I say, What is the light bulb good for?
24
86330
3000
Ve ben de diyorum ki, "Ampul ne işe yarar?"
01:29
Sound, light: I'm going to draw the analogy.
25
89330
3000
Ses, ışık: benzerliklere bakalım.
01:32
When Edison invented the light bulb, pretty much looked like this.
26
92330
3000
Edison ampulü icat ettiğinde, aşağı yukarı böyle bir şeye benziyordu.
01:35
Hasn't changed that much.
27
95330
2000
Çok da değişmedi.
01:37
Light came out of it in every direction.
28
97330
3000
Işık her yöne gidiyordu.
01:40
Before the light bulb was invented,
29
100330
2000
Ampul icat edilmeden önce
01:42
people had figured out how to put a reflector behind it,
30
102330
3000
insanlar arkasına nasıl bir yansıtıcı koyulacağını bulmuşlardı,
01:45
focus it a little bit;
31
105330
2000
biraz odaklanmayı,
01:47
put lenses in front of it,
32
107330
2000
önüne mercek koymayı,
01:49
focus it a little bit better.
33
109330
2000
biraz daha odaklanmayı.
01:51
Ultimately we figured out how to make things like lasers
34
111330
3000
Ve sonunda tamamen odaklanabilen
01:54
that were totally focused.
35
114330
3000
lazer gibi şeyler yapmayı keşfettik.
01:57
Now, think about where the world would be today
36
117330
2000
Şimdi, ampulü olan,
01:59
if we had the light bulb,
37
119330
4000
ancak ışığı odaklayamadığınız
02:03
but you couldn't focus light;
38
123330
2000
bir dünya düşünün.
02:05
if when you turned one on it just went wherever it wanted to.
39
125330
5000
bir açtığınızda ışık istediği her yere gidecek.
02:10
That's the way loudspeakers pretty much are.
40
130330
3000
Hoparlörlerin bugünkü durumu tam da o.
02:13
You turn on the loudspeaker,
41
133330
2000
Hoparlörü açıyorsunuz
02:15
and after almost 80 years of having those gadgets,
42
135330
3000
ve onları kullandığımız yaklaşık 80 yıldır
02:18
the sound just kind of goes where it wants.
43
138330
3000
ses istediği her yere gidiyor.
02:21
Even when you're standing in front of a megaphone,
44
141330
2000
Megafonun önünde duruyor olsanız bile
02:23
it's pretty much every direction.
45
143330
2000
hala neredeyse her yön.
02:25
A little bit of differential, but not much.
46
145330
3000
Biraz daha farklı ama, çok değil.
02:28
If the light bulb was the way the speaker is,
47
148330
3000
Eğer ampul hoparlörün olduğu gibi olsaydı,
02:31
and you couldn't focus or sharpen the edges or define it,
48
151330
3000
odaklayamasaydınız, sınırlarını keskin bir şekilde belirleyemeseydiniz,
02:34
we wouldn't have that, or movies in general,
49
154330
5000
ona sahip olmazdık, veya genel olarak filmlere
02:39
or computers, or T.V. sets,
50
159330
3000
veya bilgisayarlara, veya televizyonlara
02:42
or C.D.s, or DVDs -- and just go down the list
51
162330
3000
veya CD'lere veya DVD'lere -- ve bu uzar gider
02:45
of what the importance is
52
165330
2000
ve bu işin önemli noktası
02:47
of being able to focus light.
53
167330
3000
ışığı odaklayabilmekte.
02:50
Now, after almost 80 years of having sound,
54
170330
4000
Şimdi, sesi kullandığımız yaklaşık 80 yılın sonunda,
02:54
I thought it was about time that we figure out
55
174330
2000
sesi istediğimiz yöne yönlendirmenin yolunun
02:56
a way to put sound where you want to.
56
176330
4000
zamanla bulunacağını düşünüyordum.
03:00
I have a couple of units.
57
180330
2000
Bu konuyla ilgili bir kaç aletim var.
03:02
That guy there was made for a demo I did yesterday early in the day
58
182330
2000
Dünün erken saatlerinde bir demo yaptığım
03:04
for a big car maker in Detroit who wants to put them in a car --
59
184330
3000
ve bu sistemi bir arabaya yerleştirmek isteyen Detroitli bir adam vardı
03:07
small version, over your head --
60
187330
2000
küçük bir versiyonunu, kafanızın üstüne -
03:09
so that you can actually get binaural sound in a car.
61
189330
4000
ki siz gerçekten arabanın içinde stereofonik bir ses alabilesiniz.
03:13
What if I could aim sound the way I aim light?
62
193330
4000
Sesi de ışığı yönlendirebildiğim gibi yönlendirebilseydim?
03:18
I got this waterfall I recorded in my back yard.
63
198330
3000
Şimdi elimde arka bahçemde kaydettiğim şelale sesi var.
03:21
Now, you're not going to hear a thing unless it hits you.
64
201330
4000
Şimdi, o sizi bulmadan hiçbir şey duyamayacaksınız.
03:25
Maybe if I hit the side wall it will bounce around the room.
65
205330
3000
Belki yan duvarı nişan alıp yansımasını sağlarım.
03:28
(Applause)
66
208330
3000
(Alkış)
03:31
The sound is being made right next to your ears. Is that cool?
67
211330
4000
Ses, kulaklarınızın tam yanında oluşturuluyor. Bu harika değil mi?
03:35
(Applause)
68
215330
8000
(Alkış)
03:43
Because I have some limited time, I'll cut it off for a second,
69
223330
2000
Kısıtlı zamanım olduğundan, kısa kesiyorum
03:45
and tell you about how it works and what it's good for.
70
225330
3000
ve nasıl çalıştığını ve ne işe yaradığını anlatmaya geçiyorum.
03:48
Course, like light, it's great to be able to put sound
71
228330
3000
Tabii, ışık gibi, sesi de bir giysi rafını işaret etmek
03:51
to highlight a clothing rack, or the cornflakes, or the toothpaste,
72
231330
3000
için kullanabilmek, ya da mısır gevreği, ya da diş macunu
03:54
or a talking plaque in a movie theater lobby.
73
234330
3000
veya bir sinema bekleme salonundaki bir konuşan plak için.
03:57
Sony's got an idea -- Sony's our biggest customers right now.
74
237330
4000
Sony'nin bir fikri var -- Sony şu an en büyük müşterimiz.
04:01
They tried this back in the '60s
75
241330
2000
Bunu 60larda da denemişlerdi
04:03
and were too smart, and so they gave up.
76
243330
2000
ama çok akıllıydılar ve vazgeçtiler.
04:05
But they want to use it -- seriously.
77
245330
3000
Ama bu kullanmak istiyorlar. --cidden.
04:08
There's a mix an inventor has to have.
78
248330
2000
Bir mucidin sahip olması gereken bir karışım vardır.
04:10
You have to be kind of smart,
79
250330
2000
Biraz zeki olmanız gerekir
04:12
and though I did not graduate from college doesn't mean I'm stupid,
80
252330
4000
ve ben bir üniversiteden mezun olmamama rağmen bu aptal olduğum anlamına gelmez
04:16
because you cannot be stupid and do very much in the world today.
81
256330
3000
çünkü günümüz dünyasında aptal olup bir şeyler yapamazsınız.
04:19
Too many other smart people out there. So.
82
259330
2000
Orada daha pek çok zeki insan var. Yani...
04:21
I just happened to get my education in a little different way.
83
261330
2000
Ben sadece eğitimini biraz farklı bir şekilde aldım.
04:23
I'm not at all against education.
84
263330
3000
Eğitime tamamen karşı değilim.
04:26
I think it's wonderful; I think sometimes people,
85
266330
2000
Harika olduğunu düşünüyorum, ama bazen insanlar
04:28
when they get educated, lose it:
86
268330
3000
eğitim aldıklarında, şunu kaybediyorlar:
04:31
they get so smart they're unwilling to look at things that they know better than.
87
271330
4000
o kadar zekileşiyorlar ki daha iyi bildikleri şeylere bakmak istemiyorlar.
04:35
And we're living in a great time right now,
88
275330
3000
ve şu an büyük bir zamanda yaşıyoruz
04:38
because almost everything's being explored anew.
89
278330
3000
çünkü neredeyse herşey yeniden keşfediliyor.
04:41
I have this little slogan that I use a lot, which is:
90
281330
3000
Çok kullandığım küçük bir sloganım var:
04:44
virtually nothing --
91
284330
2000
Neredeyse hiçbir şey -
04:46
and I mean this honestly --
92
286330
2000
ve bunda ciddiyim -
04:48
has been invented yet.
93
288330
2000
henüz icat edilmemiştir.
04:50
We're just starting.
94
290330
2000
Daha yeni başlıyoruz.
04:52
We're just starting to really discover the laws of nature and science and physics.
95
292330
4000
Doğanın, bilimin ve fiziğin kanunlarını keşfetmeye yeni başlıyoruz.
04:56
And this is, I hope, a little piece of it.
96
296330
2000
Ve bu, umarım ki, onun küçük bir parçası.
04:58
Sony's got this vision back -- to get myself on track --
97
298330
4000
Sony bu vizyonu geri kazandı -konuya dönmem gerekirse-
05:02
that when you stand in the checkout line in the supermarket,
98
302330
3000
süpermarkette kasada beklerken,
05:05
you're going to watch a new T.V. channel.
99
305330
2000
yeni bir televizyon kanalı izleyeceksiniz.
05:07
They know that when you watch T.V. at home,
100
307330
2000
Evde televizyon izlerken
05:09
because there are so many choices
101
309330
2000
çok seçenek olduğundan, kanalı değiştirip
05:11
you can change channels, miss their commercials.
102
311330
4000
reklamlarından kurtulabildiğinizi biliyorlar.
05:15
A hundred and fifty-one million people every day stand in the line at the supermarket.
103
315330
5000
Günde 151 milyon insan süpermarkette kasada bekliyor.
05:20
Now, they've tried this a couple years ago and it failed,
104
320330
2000
Aslında bunu birkaç yıl önce de denemişlerdi ve başarısız olmuştu
05:22
because the checker gets tired of hearing the same message
105
322330
2000
çünkü kasiyer 20 dakikada bir aynı şeyleri duymaktan sıkılıp
05:24
every 20 minutes, and reaches out, turns off the sound.
106
324330
4000
uzanıp sesi kapatıyordu.
05:28
And, you know, if the sound isn't there, the sale typically isn't made.
107
328330
3000
Ve bildiğiniz gibi, ses olmayınca satış da doğal olarak olmuyordu.
05:31
For instance, like, when you're on an airplane, they show the movie,
108
331330
3000
Mesela, uçağa bindiniz diyelim, bir film gösteriyorlar
05:34
you get to watch it for free;
109
334330
2000
ve bunu bedavaya izleyebiliyorsunuz,
05:36
when you want to hear the sound, you pay.
110
336330
2000
ama sesini duymak için para ödüyorsunuz.
05:38
And so ABC and Sony have devised this new thing
111
338330
4000
ABC ve Sony bu yeni şeyi tasarladı,
05:42
where when you step in the line in the supermarket --
112
342330
3000
süpermarkette sıraya girdiğiniz zamanki şeyi.
05:45
initially it'll be Safeways. It is Safeways;
113
345330
3000
Başta adı Safeways'ti, gerçi hala Safeways.
05:48
they're trying this in three parts of the country right now --
114
348330
2000
Şu an bunu ülkenin üç yerinde deniyorlar -
05:50
you'll be watching TV.
115
350330
2000
televizyon izleyeceksiniz.
05:52
And hopefully they'll be sensitive
116
352330
2000
Ve umarım sizi bir satış için
05:54
that they don't want to offend you with just one more outlet.
117
354330
2000
rahatsız etmeyecek kadar hassas olurlar.
05:56
But what's great about it, from the tests that have been done, is,
118
356330
3000
Ama güzel olan, yapılan testlerde de görüldüğü gibi,
05:59
if you don't want to hear it,
119
359330
2000
eğer duymak istemiyorsanız,
06:01
you take about one step to the side and you don't hear it.
120
361330
3000
bir adım yana kayarsınız ve duymazsınız.
06:04
So, we create silence as much as we create sound.
121
364330
4000
Bu açıdan, ses yarattığımız kadar sessizlik de yaratıyoruz.
06:08
ATMs that talk to you; nobody else hears it.
122
368330
3000
ATM'ler sizinle konuşacak ve başka kimse duymayacak
06:11
Sit in bed, two in the morning, watch TV;
123
371330
2000
İki kişi yatakta televizyon izleyin,
06:13
your spouse, or someone, is next to you, asleep;
124
373330
4000
eşiniz ya da bir başkası, yanınızda, uykuda,
06:17
doesn't hear it, doesn't wake up.
125
377330
2000
duymayacak, uyanmayacak.
06:19
We're also working on noise canceling things like snoring, noise from automobiles.
126
379330
6000
Horlama, araba gürültüsü gibi şeyler için de ses yalıtımı üzerinde çalışıyoruz.
06:25
I have been really lucky with this technology:
127
385330
4000
Bu teknoloji konusunda oldukça şanslıyım:
06:29
all of a sudden as it is ready, the world is ready to accept it.
128
389330
5000
birden herkes hazırdı, tüm dünya bunu kabul etmeye hazır.
06:34
They have literally beat a path to our door.
129
394330
2000
Bu gerçekten bizim yolumuzu açtı.
06:36
We've been selling it since about last September, October,
130
396330
3000
Son eylül, ekimden beri satıyoruz,
06:39
and it's been immensely gratifying.
131
399330
3000
ve son derece memnun edici.
06:42
If you're interested in what it costs -- I'm not selling them today --
132
402330
2000
Eğer fiyatıyla ilgileniyorsanız -şu an onları ben satmıyorum ama-
06:44
but this unit, with the electronics and everything,
133
404330
2000
bu ünite, elektroniğiyle ve her şeyiyle
06:46
if you buy one, is around a thousand bucks.
134
406330
2000
alırsanız, bin dolar civarında.
06:48
We expect by this time next year,
135
408330
2000
Önümüzdeki yıl satın alma fiyatının
06:50
it'll be hundreds, a few hundred bucks, to buy it.
136
410330
2000
yüz ya da birkaç yüz dolar olmasını bekliyoruz.
06:52
It's not any more pricey than regular electronics.
137
412330
4000
Normal elektronik aletlerden daha pahalı değil.
06:56
Now, when I played it for you, you didn't hear the thunderous bass.
138
416330
4000
Şimdi, bunu sizin açtığımda şimşekvari bası duymamıştınız.
07:00
This unit that I played goes from about 200 hertz to above the range of hearing.
139
420330
5000
Bu açtığım ünite 200 hertz civarlarından duyma sınırının üstlerine kadar uzanıyor.
07:05
It's actually emitting ultrasound -- low-level ultrasound --
140
425330
4000
Aslında ültrason üretiyor. -alt seviye ültrason-
07:09
that's about 100,000 vibrations per second.
141
429330
3000
saniyede 100,000 titreşim gibi bir şey ediyor.
07:12
And the sound that you're hearing,
142
432330
2000
Ve sizin duyduğunuz ses,
07:14
unlike a regular speaker on which all the sound is made on the face,
143
434330
4000
normal bir hoparlörde tüm sesin ön yüzden,
07:18
is made out in front of it, in the air.
144
438330
3000
ön taraftan havaya yayılışı gibi değil.
07:21
The air is not linear, as we've always been taught.
145
441330
4000
Hep öğretildiği gibi, hava doğrusal değildir.
07:25
You turn up the volume just a little bit --
146
445330
2000
Ses seviyesini birazcık artırırsınız,
07:27
I'm talking about a little over 80 decibels --
147
447330
3000
-burada 80 desibelden bahsediyorum-
07:30
and all of a sudden the air begins to corrupt signals you propagate.
148
450330
4000
ve birden hava yaydığınız sinyalleri bozmaya başlar.
07:34
Here's why: the speed of sound is not a constant. It's fairly slow.
149
454330
5000
Sebebi şu: sesin hızı sabit değildir. Oldukça yavaştır.
07:39
It changes with temperature and with barometric pressure.
150
459330
4000
Sıcaklık ve barometrik basınçla değişir.
07:43
Now, imagine, if you will, without getting too technical,
151
463330
3000
Şimdi, hayal ederseniz, çok teknik bilgiye girmeden,
07:46
I'm making a little sine wave here in the air.
152
466330
3000
burada havaya küçük bir sinüs dalgası yayıyorum.
07:49
Well, if I turn up the amplitude too much,
153
469330
3000
Peki, şiddetini çok artırırsam,
07:52
I'm having an effect on the pressure,
154
472330
3000
basınca yönelik bir etki oluşturuyorum,
07:55
which means during the making of that sine wave,
155
475330
3000
ki bu da sinüs dalgası oluşturulurken
07:58
the speed at which it is propagating is shifting.
156
478330
3000
yayılma hızının değiştiği anlamına gelir.
08:01
All of audio as we know it
157
481330
3000
Bildiğimiz tüm sesler
08:04
is an attempt to be more and more perfectly linear.
158
484330
4000
sürekli daha doğrusal olmak isterler.
08:08
Linearity means higher quality sound.
159
488330
4000
Doğrusallık daha kaliteli ses demektir.
08:12
Hypersonic sound is exactly the opposite:
160
492330
4000
Hipersonik ses ise tam tersidir:
08:16
it's 100 percent based on non-linearity.
161
496330
4000
yüzde 100 doğrusal olmamaya dayalıdır.
08:20
An effect happens in the air, it's a corrupting effect of the sound --
162
500330
5000
Havada bir etki oluşur, yayılan
08:25
the ultrasound in this case -- that's emitted,
163
505330
3000
sesin bozulması etkisi -ültrasonu kastediyorum-
08:28
but it's so predictable
164
508330
2000
ama bu etkiden çok net bir sesin
08:30
that you can produce very precise audio out of that effect.
165
510330
4000
üretilebileceği çok tahmin edilebilirdir.
08:34
Now, the question is, where's the sound made?
166
514330
3000
Şimdi, sorumuz şu, ses nerede oluşturuluyor?
08:37
Instead of being made on the face of the cone,
167
517330
2000
Koninin ön yüzünden yapılmak yerine,
08:39
it's made at literally billions of little independent points
168
519330
4000
aslında bu dar hava boşluğu sütunu boyunca,
08:43
along this narrow column in the air,
169
523330
4000
milyarlarca bağımsız noktacıktan yapılıyor
08:47
and so when I aim it towards you,
170
527330
2000
ve ben bunu size doğru tuttuğumda
08:49
what you hear is made right next to your ears.
171
529330
3000
duyduğunuz ses kulaklarınızın tam yanında oluşturuluyor.
08:52
I said we can shorten the column,
172
532330
3000
Bu sütunu kısaltabiliriz de,
08:55
we can spread it out to cover the couch.
173
535330
2000
biraz daha yayabiliriz de.
08:57
I can put it so that one ear hears one speaker,
174
537330
3000
Bunu bir kulağınız bir hoparlörü, diğer kulağınız
09:00
the other ear hears the other. That's true binaural sound.
175
540330
4000
öbürünü duyacak şekilde koyabilirim. İşte bu gerçek stereofonik ses.
09:04
When you listen to stereo on your home system,
176
544330
3000
Ev sisteminde stereo bir şey dinlerken,
09:07
your both ears hear both speakers.
177
547330
3000
iki kulağınız iki hoparlörü de duyuyor.
09:10
Turn on the left speaker sometime
178
550330
2000
Bir ara sol hoparlörü açın
09:12
and notice you're hearing it also in your right ear.
179
552330
2000
ve sağ kulağınızla da duyduğunuzu fark edin.
09:14
So, the stage is more restricted --
180
554330
3000
Yani, sahne daha kısıtlıdır -
09:17
the sound stage that's supposed to spread out in front of you.
181
557330
3000
önünüzden yayılması gereken ses sahnesi yani.
09:20
Because the sound is made in the air along this column,
182
560330
3000
Ses bu sütun boyunca havada yapıldığı için,
09:23
it does not follow the inverse square law,
183
563330
2000
ters kare yasasına uymaz
09:25
which says it drops off about two thirds
184
565330
3000
ki bu yasa uzaklığı her iki katına çıkarışınızda
09:28
every time you double the distance:
185
568330
2000
onun üçte iki oranında azalacağını söyler:
09:30
6dB every time you go from one meter, for instance, to two meters.
186
570330
5000
1 metreden örneğin 2 metreye her gidişinizde 6 dB.
09:35
That means you go to a rock concert or a symphony,
187
575330
3000
Bu bir rock konserine veya senfoniye gittiğinizde,
09:38
and the guy in the front row gets the same level
188
578330
2000
öndeki çocuğun arkadaki çocukla
09:40
as the guy in the back row, now, all of a sudden.
189
580330
2000
aynı seviyede ses alacağı anlamına geliyor.
09:42
Isn't that terrific?
190
582330
3000
Korkunç değil mi?
09:45
So, we've been, as I say, very successful, very lucky,
191
585330
3000
Yani, dediğim gibi, firmaların bu işin vizyonunu yakalaması konusunda
09:48
in having companies catch the vision of this,
192
588330
3000
oldukça başarılı ve şanslıyız.
09:51
from cars -- car makers who want to put a stereo system in the front for the kids,
193
591330
4000
Örneğin arabalar, araba yapımcıları öne çocuklar için,
09:55
and a separate system in the back --
194
595330
2000
ve arkaya ayrı bir stereo sistem koymak istiyorlar -
09:57
oh, no, the kids aren't driving today.
195
597330
2000
ama, yok, çocuklar henüz araba kullanmıyordu.
09:59
(Laughter)
196
599330
1000
(Gülüşme)
10:00
I was seeing if you were listening.
197
600330
2000
Dinleyip dinlemediğinize baktım sadece.
10:02
Actually, I haven't had breakfast yet.
198
602330
2000
Aslında, henüz kahvaltı yapmadım.
10:04
A stereo system in the front for mom and dad,
199
604330
4000
Anne ve baba için öne bir stereo sistem,
10:08
and maybe there's a little DVD player in the back for the kids,
200
608330
3000
ve belki arkaya çocuklar için küçük bir DVD player
10:11
and the parents don't want to be bothered with that,
201
611330
2000
ve ebeveynler onların rap müziğinden veya
10:13
or their rap music or whatever.
202
613330
2000
başka bir şeyinden rahatsız olmayacaklar.
10:15
So, again, this idea of being able to put sound anywhere you want to
203
615330
3000
Yani, bu sesi istediğiniz yere gönderme fikri
10:18
is really starting to catch on.
204
618330
2000
rağbet görmeye başladı.
10:20
It also works for transmitting and communicating data.
205
620330
4000
Veri iletimi ve iletişiminde de kullanılıyor.
10:24
It also works five times better underwater.
206
624330
3000
Ayrıca su altında 5 kat daha iyi çalışıyor.
10:27
We've got the military -- have just deployed some of these into Iraq,
207
627330
4000
Ordu daha yakın zamanda bunlardan birkaç tane Irak'a gönderdi,
10:31
where you can put fake troop movements
208
631330
3000
böylece tepenin çeyrek mil uzağında
10:34
quarter of a mile away on a hillside.
209
634330
2000
sahte birlik hareketleri yapabiliyorlar.
10:36
(Laughter)
210
636330
3000
(Gülüşme)
10:39
Or you can whisper in the ear of a supposed terrorist some Biblical verse.
211
639330
4000
Veya terörist olduğu düşünülen birinin kulağına İncil ayetleri fısıldayabiliyorlar.
10:43
(Laughter)
212
643330
2000
(Gülüşme)
10:45
I'm serious. And they have these infrared devices
213
645330
6000
Ciddiyim ve 90 metre uzaktan
10:51
that can look at their countenance,
214
651330
3000
karşı tarafın yüzlerine bakıp
10:54
and see a fraction of a degree Kelvin in temperature shift
215
654330
4000
herhangi bir sıcaklık değişimi olup olmadığını
10:58
from 100 yards away when they play this thing.
216
658330
3000
görebilecekleri şu kablosuz araçları var.
11:01
And so, another way of hopefully determining who's friendly and who isn't.
217
661330
4000
Ve böylece, kimin dost kimin düşman olduğunu anlamanın bir yolu daha.
11:05
We make a version with this which puts out 155 decibels.
218
665330
5000
Bunun 155 desibel ses çıkaran bir sürümünü yaptık.
11:10
Pain is 120.
219
670330
2000
Acı sınırı 120'dir.
11:12
So it allows you to go nearly a mile away and communicate with people,
220
672330
4000
Yani bu sizin bir buçuk kilometre uzaktan insanlarla iletişim kurmanızı sağlıyor
11:16
and there can be a public beach just off to the side,
221
676330
2000
ve kıyıda halk plajı falan olabilir
11:18
and they don't even know it's turned on.
222
678330
2000
ve onlar bunun açılmış olduğunu bile bilmeyecekler.
11:20
We sell those to the military presently for about 70,000 dollars,
223
680330
4000
Bugün bunları orduya 70 bin dolar civarında bir fiyata satıyoruz
11:24
and they're buying them as fast as we can make them.
224
684330
2000
ve onlar ne kadar hızlı yaparsak o kadar hızlı satın alıyorlar.
11:26
We put it on a turret with a camera, so that when they shoot at you,
225
686330
5000
Bunu bir kamerayla birlikte bir kuleye koyduk, yani size ateş ederlerse
11:31
you're over there, and it's there.
226
691330
3000
siz ordasınız ve o orda.
11:34
I have a bunch of other inventions.
227
694330
2000
Başka icatlarım da var.
11:36
I invented a plasma antenna, to shift gears.
228
696330
2000
Vites değiştirmek için plazma anten icat ettim.
11:38
Looked up at the ceiling of my office one day --
229
698330
3000
Bir gün ofisimin tavanına baktım,
11:41
I was working on a ground-penetrating radar project --
230
701330
4000
yer altına giren bir radar projesi üzerinde çalışıyordum
11:45
and my physicist CEO came in and said, "We have a real problem.
231
705330
4000
ve fizikçi CEO'm geldi ve dedi ki "Ciddi bir sorunumuz var.
11:49
We're using very short wavelengths.
232
709330
3000
Çok kısa dalga boyları kullanıyoruz.
11:52
We've got a problem with the antenna ringing.
233
712330
2000
Antenin çalmasıyla ilgili bir sorunumuz var.
11:54
When you run very short wavelengths,
234
714330
2000
Çok kısa dalga boyları yaptığımız zaman,
11:56
like a tuning fork the antenna resonates,
235
716330
2000
anten bir diyapozon gibi çınlıyor
11:58
and there's more energy coming out of the antenna
236
718330
2000
ve antenden yerden geri saçılımından
12:00
than there is the backscatter from the ground
237
720330
2000
daha fazla enerji çıkıyor,
12:02
that we're trying to analyze, taking too much processing."
238
722330
3000
bu saçılımı analiz etmeye çalışıyoruz, çok zaman alıyor.
12:05
I says, "Why don't we make an antenna that only exists when you want it?
239
725330
5000
Dedim ki, "Neden sadece sen istediğinde var olan bir anten yapmıyoruz?"
12:10
Turn it on; turn it off.
240
730330
3000
Aç, kapa.
12:13
That's a fluorescent tube refined."
241
733330
5000
Düzgün floresan lamba.
12:18
I just sold that for a million and a half dollars, cash.
242
738330
3000
Bunu bir buçuk milyon dolara sattım, nakit.
12:21
I took it back to the Pentagon after it got declassified,
243
741330
3000
Gizliliği kalmayınca onu Pentagon'a götürdüm,
12:24
when the patent issued, and told the people back there about it,
244
744330
4000
patentini almak için ve orada insanlara bunun ne olduğunu anlattım
12:28
and they laughed, and then I took them back a demo and they bought.
245
748330
2000
ve güldüler, ama sonra onlara bir denemesini yaptım ve satın aldılar.
12:30
(Laughter)
246
750330
2000
(Gülüşme)
12:32
Any of you ever wore a Jabber headphone -- the little cell headphones?
247
752330
5000
Hiç Jabber kulaklıklarından taktınız mı -küçük kulaklıklardan?
12:37
That's my invention. I sold that for seven million dollars.
248
757330
2000
O benim icadım. Yedi milyon dolara sattım.
12:39
Big mistake: it just sold for 80 million dollars two years ago.
249
759330
4000
Büyük hata: sadece iki yıl önce 80 milyon dolara satıldı.
12:43
I actually drew that up on a little crummy Mac computer
250
763330
3000
Aslında onu evimin tavan arasındaki
12:46
in my attic at my house,
251
766330
3000
küçük hantal Mac bilgisayarında çizmiştim
12:49
and one of the many designs which they have now
252
769330
3000
ve şu an kullandıkları tasarımların birçoğu
12:52
is still the same design I drew way back when.
253
772330
2000
hala o zaman benim çizdiğimle aynı.
12:54
So, I've been really lucky as an inventor.
254
774330
3000
Yani, ben bir mucit olarak çok şanslıydım.
12:57
I'm the happiest guy you're ever going to meet.
255
777330
4000
Görüp görebileceğiniz en mutlu kişi benim.
13:01
And my dad died before he realized anybody in the family
256
781330
5000
Ve benim babam aileden herhangi birinin
13:06
would maybe, hopefully, make something out of themselves.
257
786330
3000
belki kendisinden bir şey çıkarabileceğinin farkında olmadan öldü.
13:09
You've been a great audience. I know I've jumped all over the place.
258
789330
2000
İyi bir dinleyici kitlesisiniz. Biliyorum sürekli oradan oraya atlıyorum.
13:11
I usually figure out what my talk is when I get up in front of a group.
259
791330
3000
Genelde konuşmamın ne olduğunu grubun önüne çıkınca anlıyorum.
13:14
Let me give you, in the last minute,
260
794330
2000
İzin verin, son dakikada,
13:16
one more quick demo of this guy,
261
796330
3000
bunun küçük bir demosunu daha yapalım,
13:19
for those of you that haven't heard it.
262
799330
3000
duymayanlarınız için.
13:22
Can never tell if it's on.
263
802330
2000
Açık olup olmadığını söylemeyeceğim.
13:24
If you haven't heard it, raise your hand.
264
804330
3000
Duymadıysanız elinizi kaldırın.
13:29
Getting it over there?
265
809330
3000
Geliyor mu?
13:32
Get the cameraman.
266
812330
3000
Kameramana da.
13:35
Yeah, there you go.
267
815330
2000
Evet, işte bu.
13:37
I've got a Coke can opening that's right in your head; that's really cool.
268
817330
3000
Kafanızın tam içinde kola kutusu açıyorum, harika bir şey bu.
13:40
Thank you once again.
269
820330
2000
Hepinize tekrar teşekkür ediyorum.
13:42
Appreciate it very much.
270
822330
2000
Çok takdir ediyorum.
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7