David Holt: The stories and song of Appalachia

David Holt dağ müziği çalıyor

Çeviri: Diba Szamosi Gözden geçirme: Sancak Gülgen

This is Aunt Zip from Sodom, North Carolina.

Bu, Zip Teyze, Kuzey Carolina'nın Sodom kasabasından.

She was 105 years old when I took this picture.

Kendisi ben bu resmi çektiğimde 105 yaşındaydı.

She was always saying things that made me stop and think, like,

Beni durup düşünmeye sevkeden şeyler söylerdi sürekli,

"Time may be a great healer, but it ain't no beauty specialist."

"Zaman iyi bir iyileştirici olabilir, ama güzellik uzmanı olmadığı aşikar" gibi.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

She said, "Be good to your friends.

Şöyle demişti: "Arkadaşlarına iyi davran.

Why, without them, you'd be a total stranger."

Çünkü onlar olmadan tam bir yabancı olurdun"

(Laughter)

(Gülüşmeler)

This is one of her songs.

Bu onun şarkılarından biri.

Let's see if we can get into the flow here and all do this one together.

Bakalım kendimizi kaptırıp bu şarkıyı birlikte icra edebilecek miyiz...

And I'm going to have Michael Manring play bass with me.

Bas gitarda bana Michael Manring eşlik edecek.

Give him a big old hand.

Kendisine güzel bir alkış...

(Applause)

(Alkışlar)

One, two, three, four.

Bir - ki, üç, dört.

(Music)

(Müzik)

Well, my true love's a black-eyed daisy;

Ah, benim yarim bir papatya, kara gözlü;

if I don't see her, I go crazy.

Görmezsem onu, olurum deli.

My true love lives up the river;

Suyun yukarısında yaşar benim yarim;

a few more jumps and I'll be with her.

İki adım atsam yanına varırım.

Hey, hey, black-eyed Susie! Hey, hey, black-eyed Susie!

Hey, hey, kara gözlü Suzi!

Hey, hey black-eyed Susie, hey.

Hey, hey, kara gözlü Suzi, hey.

Now you've got to picture Aunt Zip at 105 years old in Sodom, North Carolina.

Şimdi Zip Teyze'yi gözünüzde canlandırın. 105 yaşında, Kuzey Carolina'nın Sodom kasabasında.

I'd go up and learn these old songs from her.

Ben gidiyorum ve bu şarkıları öğreniyorum ondan...

She couldn't sing much, couldn't play anymore.

Pek şarkı söyleyemiyordu, alet de çalamıyordu.

And I'd pull her out on the front porch.

Onu verandaya çıkartırdım.

Down below, there was her grandson plowing the tobacco field with a mule.

Aşağıda torunu tütün tarlasını bir katırla sürüyor olurdu.

A double outhouse over here on the side.

Yan tarafımızda ise bir köy helası.

And we'd sing this old song. She didn't have a whole lot of energy,

Ve bu şarkıyı söylerdik biz. Pek gücü kuvveti kalmamıştı,

so I'd sing, "Hey, hey!" and she'd just answer back with, "Black-eyed Susie."

"Hey, hey!" kısmını ben söylerdim o yüzden, o da yanıtlardı: "kara gözlü Suzi".

Oh, hey, hey, black-eyed Susie! Hey, hey, black-eyed Susie!

Hey, hey, kara gözlü Suzi!

Hey, hey, black-eyed Susie, hey.

Hey, hey, kara gözlü Suzi, hey.

Well, she and I went blackberry picking.

Onunla ben gittik böğürtlen toplamaya.

She got mad; I took a licking.

Yedim tokadı, Suzi çok kızınca bana.

Ducks on the millpond, geese in the ocean,

Değirmende ördekler, denizde kazlar,

Devil in the pretty girl when she takes a notion.

Tepesi atmaya görsün, şu şirin kız şeytana benzer.

Hey, hey, black-eyed Susie! Hey, hey, black-eyed Susie!

Hey, hey, kara gözlü Suzi!

Hey, hey black-eyed Susie, hey.

Hey, hey, kara gözlü Suzi, hey.

Let's have the banjo.

Haydi bakalım banjo.

Well, we'll get married next Thanksgiving.

Evleniyoruz biz gelecek Şükran Günü.

I'll lay around; she'll make a living.

Ben aylaklık edicem, Suzi getirecek eve ekmeği.

She'll cook blackjacks, I'll cook gravy;

O meşe yaprağı pişirecek, sosunu da ben;

we'll have chicken someday, maybe.

belki bir tavuğumuz bile olur bir gün.

Hey, hey, hey, hey. Hey, hey, black-eyed Susie, hey!

Hey, hey, hey, hey. Hey, hey, kara gözlü Suzi, hey!

One more time now.

Haydi bir daha.

Oh, hey, hey, black-eyed Susie! Hey, hey, black-eyed Susie!

Ah, hey, hey, kara gözlü Suzi!

Hey, hey, black-eyed Susie, hey.

Hey, hey, kara gözlü Suzi, hey.

(Applause)

(Alkışlar)

Thank you, Michael.

Teşekkürler, Michael.

This is Ralph Stanley.

Bu Ralph Stanley.

When I was going to college at University of California

California Üniversitesi'nin Santa Barbara kampüsündeki

at Santa Barbara in the College of Creative Studies,

Yaratıcı Çalışmalar Bölümü'ne giderken ben (biyoloji ve

taking majors in biology and art, he came to the campus.

sanat dersleri alıyordum), bir gün kampüse geldi.

This was in 1968, I guess it was.

Sanırım sene 1968'di.

And he played his bluegrass style of music,

Kendi stilinde Bluegrass çaldı bize,

but near the end of the concert, he played the old timing style of banjo picking

ama konserin sonlarına doğru, parmaklarıyla eski usül banjo da çaldı.

that came from Africa, along with the banjo.

Banjo'yla birlikte tâ Afrika'dan gelen usülde.

It's called claw-hammer style, that he had learned from his mother and grandmother.

Buna çatal-çekiç stili denir, Stanley bunu annesinden ve anneannesinden öğrenmiş.

I fell in love with that.

Aşık oldum o sese.

I went up to him and said, how can I learn that?

Yanına gidip dedim ki: "Nasıl öğrenebilirim ben bunu?"

He said, well, you can go back to Clinch Mountain, where I'm from,

"Benim memleketimde, Clinch Dağı'nda öğrenebilirsin,

or Asheville or Mount Airy, North Carolina --

ya da Asheville'de, yahut Kuzey Carolina'da Mount Airy'de,

some place that has a lot of music.

bu müziğin çok çalındığı bir yerlerde.

Because there's a lot of old people still living that play that old style.

Çünkü hâlâ hayattaki bir çok ihtiyar bu eski usülde çalar."

So I went back that very summer.

Hemen o yaz gittim ben de.

I just fell in love with the culture and the people.

Hem insanlara hem de kültüre aşık oldum.

And you know, I came back to school, I finished my degrees

Okula döndüm tabii, mezun oldum

and told my parents I wanted to be a banjo player.

ve anne babama banjo çalgıcısı olmak istediğimi söyledim.

You can imagine how excited they were.

Ne kadar heyecanlandıklarını tahmin edersiniz.

So I thought I would just like to show you some of the pictures

Size bana ustalarımdan bazılarının kendi çektiğim

I've taken of some of my mentors.

fotoğraflarını göstermek istiyorum.

Just a few of them, but maybe you'll get just a little hint of some of these folks.

Sadece birkaçının gerçi, ama belki bu insanlar hakkında bir fikriniz oluşur.

And play a little banjo. Let's do a little medley.

Ve biraz da banjo çalacağım. Kısa bir potpuri yapalım.

(Music)

Müzik

(Applause)

(Alkışlar)

Those last few pictures were of Ray Hicks, who just passed away last year.

Bu son resimler Ray Hicks'in fotoğraflarıydı, kendisi geçen yıl vefat etti.

He was one of the great American folk tale-tellers.

Büyük Amerikalı hikaye anlatıcılarından biriydi o.

The Old Jack tales that he had learned -- he talked like this,

Öğrendiği Yaşlı Jack hikayeleri - aynı böyle konuşurdu,

you could hardly understand him. But it was really wonderful.

zar zor anlardınız. Ama olağanüstüydü.

And he lived in that house that his great-grandfather had built.

Ve büyük dedesinin yaptığı evde yaşardı.

No running water, no electricity. A wonderful, wonderful guy.

Musluk suyu yok, elektrik yok. Harika, şahane bir adamdı.

And you can look at more pictures.

Daha çok fotoğrafa da bakabilirsiniz.

I've actually got a website that's got a bunch of photos that I've done

bugün size gösterme fırsatını bulamadığım

of some of the other folks I didn't get a chance to show you.

başkalarının fotolarını koyduğum bir websitesi var.

This instrument came up in those pictures. It's called the mouth bow.

Bu aleti o fotolarda görebilirsiniz. Ağız yayı deniyor buna.

It is definitely the first stringed instrument ever in the world,

Kesinlikle dünya üzerindeki ilk telli müzik aleti bu,

and still played in the Southern mountains.

ve Güney dağlarında hâlâ çalınıyor.

Now, the old timers didn't take a fancy guitar string and make anything like this.

Tabii eskiler bunun gibi fiyakalı bir gitar teli kullanmıyorlardı.

They would just take a stick and a catgut and string it up.

Sadece bir sopa olup, ona kedi bağırsağı bağlıyorlardı.

It was hard on the cats, but it made a great little instrument.

Kediler için pek iyi değildi tabii bu, ama küçük, şahane bir alet ortaya çıkıyordu.

It sounds something like this.

Sesi de aynen şöyledir.

(Music)

(Müzik)

Well, have you heard the many stories told by young and old with joy

Genç yaşlı herkesin neşeyle anlattığı hikâyeleri bildin mi?

about the many deeds of daring that were done by the Johnson boys?

Johnson biraderlerin cesaret dolu maceralarını?

You take Kate, I'll take Sal; we'll both have a Johnson gal.

Sen Kate'i al, ben de Sam'i; ikimize de Johnson'lardan bir kız varsın.

You take Kate, I'll take Sal; we'll both have a Johnson gal.

Sen Kate'i al, ben de Sam'i; ikimize de Johnson'lardan bir kız varsın.

Now, they were scouts in the rebels' army,

Bu gençler isyan ordusunda izciydiler,

they were known both far and wide.

dört bir yanı sarmıştı şanları.

When the Yankees saw them coming, they'd lay down their guns and hide.

Onları görünce, silahlarını indirip saklanırdı Yankiler.

You take Kate, I'll take Sal; we'll both have a Johnson gal.

Sen Kate'i al, ben de Sam'i; ikimize de Johnson'lardan bir kız varsın.

You take Kate, I'll take Sal; we'll both have a Johnson gal.

Sen Kate'i al, ben de Sam'i; ikimize de Johnson'lardan bir kız varsın.

Ain't that a sound?

Nasıl ses ama?

(Applause)

(Alkışlar)

Well, it was 1954, I guess it was.

Sanırım 1954 yılıydı.

We were driving in the car outside of Gatesville, Texas,

Hayatımın ilk yıllarını geçirdiğim Texas, Gatesville'in

where I grew up in the early part of my life.

dışında arabayla yol alıyorduk.

Outside of Gatesville we were coming back from the grocery store.

Kentin dışındaki bir süpermarket'ten dönüyorduk.

My mom was driving; my brother and I were in the back seat.

Arabayı annem kullanıyordu; erkek kardeşim ve ben arka koltuktaydık.

We were really mad at my mom. We looked out the window.

Annemize gerçekten kızgındık. Pencereden dışarı bakıyorduk.

We were surrounded by thousands of acres of cotton fields.

Binlerce dönüm pamuk tarlasıyla çevriliydik.

You see, we'd just been to the grocery store,

Anlıyorsunuz ya, daha biraz önce süpermarketteydik,

and my mom refused to buy us the jar of Ovaltine

ve annemiz bize kakao almayı reddetmişti, ama o kakao

that had the coupon for the Captain Midnight decoder ring in it.

kavanozunda Kaptan Geceyarısı'nın şifre çözücü yüzüğü vardı.

And, buddy, that made us mad.

Çok sinirlenmiştik doğrusu.

Well, my mom didn't put up with much either, and she was driving, and she said,

Annem de hiç müsamaha göstermedi, ve şöyle dedi bir yandan araba kullanırken:

"You boys! You think you can have anything you want.

"Çocuklar! İstediğiniz herşeyi elde edeceğinizi sanıyorsunuz.

You don't know how hard it is to earn money. Your dad works so hard.

Ama para kazanmak ne kadar zor hiç bir fikriniz yok. Babanız çok çalışıyor.

You think money grows on trees. You've never worked a day in your lives.

Zannediyorsunuz ki para ağaçta yetişiyor. Bir gün bile çalışmadınız hayatınızda.

You boys make me so mad. You're going to get a job this summer."

Çok sinirlendiriyorsunuz beni. Bu yaz bir işe gireceksiniz."

She pulled the car over; she said, "Get out of the car."

Kenra çekti arabayı; ve şöyle dedi,"Haydi dışarı."

My brother and I stepped out of the car.

Kardeşim ve ben arabadan aşağı indik.

We were standing on the edge of thousands of acres of cotton.

Binlerce dönüm pamuk tarlasının tam sınırında duruyorduk.

There were about a hundred black folks out there picking.

Pamuk toplayan yaklaşık yüz kadar siyah işçi vardı orada.

My mom grabbed us by the shoulders. She marched us out in the field.

Annem bizi omuzlarımızdan kavradı ve tarlaya doğru yürüttü.

She went up to the foreman; she said,

İşçibaşına gitti ve şöyle dedi:

"I've got these two little boys never worked a day in their lives."

"İki küçük oğlum var, hayatlarında bir gün olsun çalışmadılar."

Of course, we were just eight and 10.

Tabii sadece sekiz ve on yaşlarındaydık.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

She said, "Would you put them to work?"

"İşe alır mısınız onları?" diye sordu.

Well, that must have seemed like a funny idea to that foreman:

İşçibaşının

put these two middle-class little white boys out in a cotton field

şu iki orta-sınıf beyaz oğlanı pamuk tarlasının ortasına koy

in August in Texas -- it's hot.

hem de Ağustos ayında Teksas'ta -- hava sıcak.

So he gave us each a cotton sack,

Bize birer pamuk çuvalı verdi adam,

about 10 feet long, about that big around, and we started picking.

3 metre uzunluğunda, şu kadar geniş, ve başladık toplamaya.

Now, cotton is soft but the outside of the plant is just full of stickers.

Pamuk yumuşaktır ama bitkinin dışı hep dikenle kaplıdır.

And if you don't know what you're doing,

Eğer ne yaptığınızı bilmiyorsanız,

your hands are bleeding in no time.

Elleriniz hemen kanar.

And my brother and I started to pick it,

Kardeşim ve ben başladık toplamaya,

and our hands were startin' to bleed, and then -- "Mom!"

ve ellerimiz kanamaya başladı, ve sonra -- "Annee!"

And Mom was just sitting by the car like this.

Annem tam da bu şekilde arabanın yanında oturuyordu.

She wasn't going to give up.

Pes etmeye niyeti yoktu.

Well, the foreman could see he was in over his head, I guess.

Eh, işçibaşı durumun farkına varmıştı, sanırım.

He kind of just snuck up behind us and he sang out in a low voice.

Arkamıza yanaşıp, bas bir sesle şarkı söylemeye başladı.

He just sang: "Well, there's a long white robe in heaven, I know.

"Uzun geniş bir entari var semada, biliyorum.

Don't want it to leave me behind.

İstemem ardında bıraksın beni.

Well, there's a long white robe in heaven, I know.

Evet, uzun, geniş bir entari var semada, biliyorum.

Don't want it to leave me behind."

İstemem ardında bıraksın beni."

And from all around as people started singing and answering back, he sang:

Ve etraftaki insanlar şarkı söyleyerek cevap verince, o da devam etti:

"Good news, good news: Chariot's coming.

"Haberler iyi: At arabası geliyor.

Good news: Chariot's coming.

Haberler iyi: At arabası geliyor.

Good news: Chariot's coming.

Haberler iyi: At arabası geliyor.

And I don't want it to leave me behind."

Ve istemem arkada bıraksın beni."

Now, my brother and I had never heard anything like that

Kardeşim ve ben böyle hiç bir şey duymamıştık

in our whole lives. It was so beautiful.

hayatımız boyunca. Çok güzeldi.

We sat there all day picking cotton, without complaining,

Bütün gün orada pamuk topladık, işçiler şarkı söylerken,

without crying, while they sang things like:

hiç şikayet etmeden, ağlamadan. Şu şarkıları söylediler:

"Oh, Mary, don't you weep, don't you moan" and "Wade in the water,"

"Meryem, ağlayıp sızlanma" ve "Yürüyor suyun üzerinde"

and "I done done," "This little light of mine."

ve "Yaptım ettim", "Benim küçük ışığım".

Finally, by the end of the day,

Sonunda, günün bitiminde,

we'd each picked about a quarter of a bag of cotton.

ikimiz de çeyrek çuval kadar pamuk toplamıştık.

But the foreman was kind enough to give us each a check for a dollar,

Yine de işçibaşı bize bir dolarlık birer çek verecek kadar nazikti.

but my mother would never let us cash it.

Ama annem o çeki bozdurmamıza hiç izin vermedi.

I'm 57; still have the check.

57 yalındayım, çek hala bende.

Now, my mother hoped that we learned from that the value of hard work.

Annem o gün sıkı çalışmanın değerini öğreneceğimizi ummuştu.

But if you have children, you know it doesn't often work that way.

Ama çocuğunuz varsa eğer bileceksiniz, işler pek öyle yürümüyor.

No, we learned something else.

Hayır, biz başka bir şey öğrendik o gün.

The first thing I learned that day

O gün öğrendiğim ilk şey

was that I never ever wanted to work that hard again.

bir daha asla bu kadar sıkı çalışmak istemediğimdi.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

And pretty much never did.

Ve hiç de çalışmadım.

But I also learned that some people in this world

Ama bu dünyada bazı insanların her gün o kadar

do have to work that hard every day, and that was an eye-opener.

sıkı çalışmak zorunda olduklarını da öğrendim, ve bu çok zihin açıcıydı.

And I also learned that a great song can make hard work go a little easier.

Ve güzel bir şarkının zor bir işi kolaylaştıracağını da öğrendim.

And it also can bring the group together in a way that nothing else can.

Ve hiçbir şeyin bir grup insanı bir şarkı gibi bir araya getiremeyeceğini.

Now, I was just a little eight-year-old boy that day

Sadece 8 yaşında küçük bir çocuktum o gün, annem beni

when my mama put me out of the car in that hot Texas cotton field.

arabadan çıkartıp sıcak bir Teksas pamuk tarlasına bıraktığında.

I wasn't even aware of music -- not even aware of it.

Müzik nedir, onu bile bilmiyordum -- hiç haberim yoktu.

But that day in the cotton field out there picking,

Ama o gün tarlada pamuk toplarken,

when those people started singing,

o insanlar şarkı söylemeye başladıklarında,

I realized I was in the very heart of real music,

gerçek müziğin tam kalbinde olduğumun farkına vardım,

and that's where I've wanted to be ever since.

ve o zamandan beri de hep orada olmak istedim.

Try this old song with me. I sing:

Şu eski şarkıyı söyleyin benimle. Ben şurayı söyleyeceğim:

Well, there's a long white robe in heaven, I know.

Evet, uzun, geniş bir entari var semada, biliyorum.

You sing: Don't want it to leave me behind.

Ve siz de: İstemem ardında bıraksın beni.

Well, there's a long white robe in heaven, I know.

Evet, uzun, geniş bir entari var semada, biliyorum.

Don't want it to leave me behind.

Ve siz de: İstemem ardında bıraksın beni.

Good news, good news: Chariot's coming.

Haberler iyi: At arabası geliyor.

Good news: Chariot's coming.

Haberler iyi: At arabası geliyor.

Good news: Chariot's coming.

Haberler iyi: At arabası geliyor.

And I don't want it to leave me --

Ve istemem arkada bıraksın --

It's been a while since you guys have been picking your last bale of cotton, isn't it?

Son pamuk balyanızı toplayalı bayağı olmuş galiba, değil mi?

Let's try it one more time.

Haydi bir daha deneyelim.

There's a starry crown in heaven, I know.

Yaldızlı bir taç var semada, biliyorum.

Don't want it to leave me behind.

İstemem ardında bıraksın beni.

There's a starry crown in heaven, I know.

Yaldızlı bir taç var semada, biliyorum.

Don't want it to leave me behind.

İstemem ardında bıraksın beni.

Good news: Chariot's coming.

Haberler iyi: At arabası geliyor.

Good news: Chariot's coming.

Haberler iyi: At arabası geliyor.

Good news: Chariot's coming.

Haberler iyi: At arabası geliyor.

And I don't want it to leave me behind.

Ve istemem arkada bıraksın beni.

It was a few years ago, but I sort of remembered this story,

Birkaç yıl önceydi, bu hikayeyi hatırladım ve

and I told it at a concert.

bir konserde anlattım.

My mom was in the audience.

Annem de dinleyiciler arasındaydı.

After the -- she was glad to have a story about herself, of course,

Kendisi hakkında bir hikaye anlatılmasından hoşnuttu elbette,

but after the concert she came up and she said,

ama konserden sonra geldi ve şöyle dedi:

"David, I've got to tell you something.

David, sana bir şey söylemem gerek.

I set that whole thing up.

Bütün o mizanseni önceden ayarlamıştım.

I set it up with the foreman. I set it up with the owner of the land.

İşçibaşını ayarlamıştım, tarla sahibiyle anlaşmıştım.

I just wanted you boys to learn the value of hard work.

Sadece sizin sıkı çalışmanın değerini anlamanızı istiyordum.

I didn't know it was going to make you fall in love with music though."

Senin müziğe aşık olmana yol açacağını hiç bilmiyordum doğrusu.

Let's try. Good news: Chariot's coming.

Haydi deneyelim. Haberler iyi: At arabası geliyor.

Good news: Chariot's coming.

Haberler iyi: At arabası geliyor.

Good news: Chariot's coming.

Haberler iyi: At arabası geliyor.

And I don't want it to leave me behind.

Ve istemem arkada bıraksın beni.

(Applause)

(Alkışlar)

Well, this is the steel guitar. It's an American-made instrument.

Bu bir steel (çelik) gitar. Amerikan yapımı bir alet.

It was originally made by the Dopyera Brothers,

İlk olarak Dopyera Biraderler tarafından imal edilmiş,

who later on made the Dobro, which is a wood-bodied instrument

ki onlar daha sonra Dobro'yu da yaptılar. Bu ikincisi, tahta gövdeli,

with a metal cone for -- where the sound comes from.

ve sesin geldiği metal haznesi olan bir alettir.

It's usually played flat on your lap.

Genellikle kucağa yatırılarak çalınır.

It was made to play Hawaiian music back in the 1920s,

1920lerde Hawaii müziği çalmak için üretilmiş,

before they had electric guitars, trying to make a loud guitar.

daha henüz elektrikli gitarlar yokken, gitarın sesini artırmak için.

And then African-American folks figured out you could take a broken bottle neck,

Ama sonra Afrikalı-Amerikalılar bir şişenin kırık boyun kısmını alıp,

just like that -- a nice Merlot works very well.

tıpkı bunun gibi -- güzel bir Merlot şişesi de işe yarar.

That wine we had yesterday would have been perfect.

Dün içtiğimiz şarap mükemmel olurdu.

Break it off, put it on your finger, and slide into the notes.

Kır, parmağına tak, ve notaların arasında kaydır.

This instrument pretty much saved my life.

Bu müzik aleti benim hayatımı kurtardı desek yeridir.

Fifteen years ago, 14 years ago, I guess, this year,

15 yıl önce, aslında 14 yıl önce hâlâ galiba bu yıl,

my wife and I lost our daughter, Sarah Jane, in a car accident,

karım ve ben kızımız Sarah Jane'i bir trafik kazasında kaybettik,

and it was the most -- it almost took me out -- it almost took me out of this world.

ve bu başıma gelen -- neredeyse sonum olacaktı -- bu dünyadan götürecekti beni.

And I think I learned a lot about what happiness was

Ve sanırım mutluluğun ne olduğu hakkında çok şey öğrendim

by going through such unbelievable grief,

inanılmaz bi kederin içinden geçerek,

just standing on the edge of that abyss and just wanting to jump in.

uçurumun tam kenarında durup aşağı atlamak isterken tam da.

I had to make lists of reasons to stay alive.

Hayatta kalmak için bir sebepler listesi yapmak zorundaydım.

I had to sit down and make lists, because I was ready to go;

Oturup listeler yaptım, çünkü gitmeye hazırdım;

I was ready to check out of this world.

Bu dünyayı terk etmeye hazırdım.

And you know, at the top of the list, of course,

Listenin tepesinde, tabii ki,

were Jenny, and my son, Zeb, my parents -- I didn't want to hurt them.

Jenny, oğlum Zeb, ve ebeveynim vardı -- onları incitmek istemiyordum.

But then, when I thought about it beyond that,

Ama sonra, bunun ötesinde,

it was very simple things.

hep çok basit şeylerdi.

I didn't care about -- I had a radio show,

Hiç umurumda bile değildi -- Bir radyo programım vardı,

I have a radio show on public radio, "Riverwalk,"

"Riverwalk" isminde bir radyo programım var,

I didn't care about that. I didn't care about awards or money or anything.

Ve hiç umurumda değildi. Ne ödüller, ne para, ne de başka bir şey umrumdaydı.

Nothing. Nothing.

Hiçbir şey. Hiçbir şey.

On the list it would be stuff like,

Listemde şöyle şeyler olurdu,

seeing the daffodils bloom in the spring, the smell of new-mown hay,

baharda nergislerin açtığını görmek, yeni biçilmiş çayırın kokusu,

catching a wave and bodysurfing, the touch of a baby's hand,

bir dalga yakalayıp vücut sörfü yapmak, bir bebeğin elinin dokunuşu,

the sound of Doc Watson playing the guitar,

Doc Watson'ın çaldığı gitarın sesi,

listening to old records of Muddy Waters and Uncle Dave Macon.

Muddy Waters'ın ve Uncle Dave Macon'ın eski kayıtlarını dinlemek.

And for me, the sound of a steel guitar,

Ve benim için, steel gitarın sesi.

because one of my parents' neighbors just gave me one of these things.

Annemlerin komşularından biri bunlardan bir tane vermişti bana.

And I would sit around with it, and I didn't know how to play it,

Gitar yanımda oturup duruyordum, nasıl çalınır hiç bilmiyordum,

but I would just play stuff as sad as I could play.

sadece çalabildiğim kadar hüzünlü şeyler çalıyordum.

And it was the only instrument that, of all the ones that I play,

Ve o gitarr, bütün enstrümanlarım arasında, o bağlantıyı

that would really make that connection.

kurabilen yegane aletti.

This is a song that came out of that.

Bu şarkı bu şekilde ortaya çıktı

(Music)

(Müzik)

Well, I hear you're having trouble.

Duyuyorum ki bir derdin varmış.

Lord, I hate to hear that news.

Tanrım, hiç sevmem bunu duymayı.

If you want to talk about it, you know, I will listen to you through.

Konuşmak istersen, biliyorsun, dinlerim seni sonuna kadar.

Words no longer say it; let me tell you what I always do.

Kelimeler kifayetsiz kalınca ben ne yaparım, diyeyim sana.

I just break off another bottleneck and play these steel guitar blues.

Kırarım bir şişe boynu ve bu steel gitar blues'unu çalarım.

People say, "Oh, snap out of it!"

İnsanlar "Eh, yeter artık, boşver!" derler

Oh yeah, that's easier said than done.

Tabii, söylemesi kolay.

While you can hardly move, they're running around having all kinds of fun.

Sen hareket bile edemezken, onlar etrafta eğlence peşinde koşar.

Sometimes I think it's better just to sink way down in your funky mood

Bazen düşünüyorum da, o garip hallerine iyice gömülsen daha iyi olur

'til you can rise up humming these steel guitar blues.

ki yükselesin yeniden, mırıldanarak bu steel gitar blues'unu.

Now, you can try to keep it all inside

Herşeyi içine atmayı deneyebilirsin

with drink and drugs and cigarettes,

içkiyle, uyuşturucuyla ve sigarayla,

but you know that's not going to get you where you want to get.

ama biliyorsun ki bunlar seni istediğin yere götürmez.

But I got some medicine here that just might shake things loose.

Ama ilacın burada işte, durumları düzeltecek.

Call me in the morning after a dose of these steel guitar blues.

Sabah ara beni, bir doz aldıktan sonra bu steel gitar blues'undan.

Open up now.

Başla haydi.

(Applause)

(Alkışlar)

Oh, I think I've got time to tell you about this. My dad was an inventor.

Hah, sanırım bunu size söylemeye vaktim var. Babam bir mucitti benim.

We moved to California when Sputnik went up, in 1957.

Sputnik fırlatıldığında California'ya taşınmıştık, 1957'de.

And he was working on gyroscopes;

gyroskoplar üzerine çalışıyordu;

he has a number of patents for that kind of thing.

patentleri var hatta bu aletler üzerine.

And we moved across the street from Michael and John Whitney.

Michael ve John Whitney'nin evlerinin karşısına taşındık.

They were about my age.

Benim yaşlarımdaydılar.

John went on, and Michael did too,

John da, Michael da, bilgisayar

to become some of the inventors of computer animation.

animasyonu alanında buluşlar yaptılar büyüyünce.

Michael's dad was working on something called the computer.

Michael'ın babası bilgisayar adı verilen bir şey üzerine çalışıyordu.

This was 1957, I was a little 10-year-old kid;

Yıl 1957'ydi, ben on yaşında bir çocuktum;

I didn't know what that was. But he took me down to see one,

ne olduğunu bilbiyordum. Ama o bana bir tane gösterdi,

you know, what they were making. It was like a library,

yani yaptıkları şeyden bahsediyorum. Bir kütüphane gibiydi,

just full of vacuum tubes as far as you could see,

göz alabildiğine vakum tüpleriyle doluydu,

just floors and floors of these things,

her yer onlarla €kaplıydı,

and one of the engineers said,

ve mühendislerden biri şöyle dedi,

some day you're going to be able to put this thing in your pocket.

bir gün şunların cebe sığanlarını yapacaklar.

I thought, damn, those are going to be some big pants!

Ben de, heralde kocaman pantolon cepleri olacak diye düşündüm.

(Laughter)

(Kahkahalar)

So that Christmas -- maybe I've got time for this --

O noelde -- biraz zamanım oldu tabi --

that Christmas I got the Mister Wizard Fun-o-Rama chemistry set.

o noelde Mister Wizard Fun-oRama kimya setini hediye olarak aldım.

Well, I wanted to be an inventor just like my dad; so did Michael.

Aslında, ben de Michael da babam gibi bir mucit olmak istiyorduk.

His great-granddad had been Eli Whitney,

Büyük-büyükbabası Eli Whitney'di,

the inventor of the cotton gin.

pamuk çırçırının mucidi.

So we looked in that --

Hediyeme bakakaldık --

this was a commercial chemistry set.

ticari bir kimya setiydi.

It had three chemicals we were really surprised to see:

İçinde gördüğümüzde bizi şaşırtan üç kimyasal vardı

sulfur, potassium nitrate and charcoal.

sülfür, potasyum nitrat ve kömür.

Man, we were only 10, but we knew that made gunpowder.

Sadece 10 yaşındaydık ama bunların barut yapmaya yaradığını biliyorduk.

We made up a little batch and we put it on the driveway

Küçük bir karışım yaptık ve araba yoluna döktük

and we threw a match and phew, it flared up. Ah, it was great.

ve bir kibrit fırlattık, off nasıl patladı! Ah süperdi.

Well, obviously the next thing to do was build a cannon.

Tabi sonrasında bir top yaptık.

So we went over into Michael's garage --

Michael'ın garajına gittik --

his dad had all kinds of stuff, and we put a pipe in the vice there,

babasının türlü türlü aleti vardı ve oradaki karışıklığa bir boru soktuk,

and screwed a cap on the end of the pipe,

borunun ucuna kapak taktık,

drilled a hole in the back of the pipe, took some of our firecrackers,

arka kısmına bir delik açtık, bizdeki fişeklerden bir kaçını aldık

pulled out the fuses, tied them together, put them in the back there,

ve arkalarını çıkarıp birbirlerine bağlayarak geriye koyduk,

and -- down in that hole -- and then stuffed some of our gunpowder

ve -- o deliğin içine -- ve boruan aşağı barutumuzdan ekledik

down that pipe and put three ball bearings on the top, in the garage.

ve tepesine üç bilya yerleştirdik. Garajda.

(Laughter)

(Kahkahalar)

We weren't stupid: we put up a sheet of plywood about five feet in front of it.

Aptal değildik: beş adım önüne kontrplak koyduk.

We stood back, we lit that thing,

Geriye çekildik, ve ateşledik.

and they flew out of there -- they went through that plywood like it was paper.

ve oraya uçtular -- kontraplağı kağıtmış gibi delip geçtiler.

Through the garage.

Garajın içinden.

Two of them landed in the side door of his new Citroen.

İki tanesi yepyeni Citroen'in kapısında durdu.

(Laughter)

(Kahkahalar)

We tore everything down and buried it in his backyard.

Ne varsa toparlayıp arkabahçeye gömdük.

That was Pacific Palisades; it probably is still there, back there.

Pacific Palisades'teydi, büyük ihtimalle hala orada duruyorlardır.

Well, my brother heard that we had made gunpowder.

Erkek kardeşim barut yaptığımızı duydu.

He and his buddies, they were older, and they were pretty mean.

O ve kankaları, bizden büyüklerdi, ve oldukça acımasızlardı.

They said they were going to beat us up

Eğer onlara da barut yapmazsak

if we didn't make some gunpowder for them.

bizi pataklayacaklarını söylediler.

We said, well, what are you going to do with it?

Biz de, şey, ne yapacaksınız? diye sorduk.

They said, we're going to melt it down and make rocket fuel.

Bunları eritip roket yakıtı yapacağız dediler.

(Laughter)

(Kahkahalar)

Sure. We'll make you a big batch.

Tabi. Biz de size büyük bir karışım yapacağız dedik.

(Laughter)

(Kahkahalar)

So we made them a big batch, and it was in my --

Sonra büyük bir karışım hazırladık ve benim şeye --

now, we'd just moved here. We'd just moved to California.

şimdi, biz oraya yeni taşınmıştık. California'ya yeni gitmiştik.

Mom had redone the kitchen; Mom was gone that day. We had a pie tin.

Annem mutfağı yeniden yaptırmıştı; o gün dışarı çıkmıştı. Bir kurabiye kutusu aldık.

It became Chris Berquist's job to do the melting down.

Eritme işi Chris Berquist'in oluverdi.

Michael and I were standing way at the side of the kitchen.

Michael ve ben mutfağın kenarında dikiliyorduk.

He said, "Yeah, hey, it's melting. Yeah, the sulfur's melting.

Bize "Evet, bakın eriyor, Evet sülfür eriyor.

No problem. Yeah, you know."

Sorun yok, Bakın." dedi.

It just flared up, and he turned around, and he looked like this.

Bir anda alev aldı ve döndü, ve şuna benzedi.

No hair, no eyelashes, no nothing.

Saç yok, kirpik yok, hiçbir şey yok.

There were big welts all over my mom's kitchen cabinet;

annemin yeni mutfağının duvarlarında şeritler vardı;

the air was the just full of black smoke.

içerisi siyah dumanla doldu.

She came home, she took that chemistry set away, and we never saw it again.

Annem eve geldi, kimya setini ortadn kaldırdı, bi daha asla göremedik.

But we thought of it often, because every time she'd cook tuna surprise

Ama çok defa aklımıza geldi, çünkü her ton balığı pişirişinde

it made -- tasted faintly of gunpowder.

çok hafif bir barut kokusu alıyorduk.

So I like to invent things too,

Yani bir şeyler icat etmeyi de çok severim,

and I think I'll close out my set with something I invented a good while back.

ve sanırım konuşmamı uzun zaman önce icat ettiğim bir şeyle bitireceğim.

When drum machines were new, I got to thinking,

Davul setleri yeni çıkmışken, şöyle düşündüm

why couldn't you take the oldest form of music, the hambone rhythms,

neden en eski müzik şeklini alıp, şu ritimli ses çıkararak dansetme,

and combine it with the newest technology?

ve en yeni teknolojiyle birleştiremiyoruz?

I call this Thunderwear.

Ben buna "Thunderwear" diyorum.

At that time, drum triggers were new.

O zamanlar, davul tetikleri yeniydi.

And so I put them all together and sewed 12 of them in this suit.

Ve ben hepsini bir araya getirip on ikisini bir takıma diktirdim.

I showed you some of the hambone rhythms yesterday;

Dün size birkaç tane ritimli dans örneği göstermiştim;

I'm going to be doing some of the same ones.

onlardan bazılarını şimdi yapacağım.

I have a trigger here, trigger here, here, here. Right there.

Şurada bir tetik var, şurada, burada burada burada. Tam şurda.

It's going to really hurt if I don't take that off. Okay.

Bunu çıkarmazsam çok fena acıtacak. Tamam.

Now, the drum triggers go out my tail here, into the drum machine,

Şimdi, bu davul tetikleri arkamdan çıkıyor ve davul setine bağlanıyor,

and they can make various sounds, like drums.

ve davullar gibi çeşitli sesler çıkarıyor.

So let me put them all together. And also, I can change the sounds

Hepsini bir araya getireyim. Ve ayrıca, sesleri de

by stepping on this pedal right here, and --

şuradaki pedale basarak değiştirebiliyorum --

let me just close out here by doing you a little

şimdi size biraz ritimli dansla

hambone solo or something like this.

müzik çalayım, ya da öyle birşeyler.

Thank you, folks.

Teşekkür ederim millet.

(Applause)

(Alkışlar)