Can we choose to fall out of love? | Dessa

Çeviri: Osman Özer Gözden geçirme: Gözde Alpçetin

Hello, my name is Dessa,

Merhaba, benim adım Dessa

and I'm a member of a hip-hop collective called Doomtree.

ve "Doomtree" adındaki bir hip-hop topluluğuna üyeyim.

I'm the one in the tank top.

Şu atletli olan benim.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

And I make my living as a performing, touring rapper and singer.

Geçimimi performans gösterici, rapçi ve şarkıcı olarak sağlıyorum.

When we perform as a collective, this is what our shows look like.

Grup olarak gösteri yaptığımızda gösterimiz bu şekilde görünüyor.

I'm the one in the boots.

Ben botlu olanım.

There's a lot of jumping. There's a lot of sweating.

Bir sürü zıplama, bir sürü terleme var.

It's loud. It's very high-energy.

Çok gürültülü. Çok yüksek enerjili.

Sometimes there are unintentional body checks onstage.

Bazen sahnede istemsiz perdelemeler oluyor.

Sometimes there are completely intentional body checks onstage.

Bazen de tamamen kasten oluyor.

It's kind of a hybrid between an intramural hockey game and a concert.

Bu, hokey ve konserin bir tür birleşimi.

However, when I perform my own music as a solo artist,

Ancak solo sanatçı olarak kendi müziğimi sahnelerken

I tend to gravitate towards more melancholy sounds.

daha fazla melankolik melodilere yönelmeye meyilliyim.

A few years ago, I gave my mom the rough mixes of a new album,

Birkaç yıl önce, anneme yeni bir albümün kaba karışımlarını verdim

and she said, "Baby, it's beautiful, but why is it always so sad?"

ve dedi ki "Tatlım, çok güzel ama neden hep bu kadar hüzünlü?"

(Laughter)

(Gülüşmeler)

"You always make music to bleed out to."

"Müziğini hep kanatmak için yapıyorsun."

And I thought, "Who are you hanging out with that you know that phrase?"

"Sen kimlerle takılıyorsun da bu cümleyi biliyorsun?" diye düşündüm.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

But over the course of my career, I've written so many sad love songs

Kariyerim boyunca o kadar fazla hüzünlü aşk şarkısı besteledim ki

that I got messages like this from fans:

takipçilerimden şöyle mesajlar alıyordum:

"Release new music or a book. I need help with my breakup."

"Yeni bir müzik ya da kitap çıkar. Ayrılığımla ilgili yardıma ihtiyacım var."

(Laughter)

(Gülüşmeler)

And after performing and recording and touring those songs for a long time,

Bu şarkıları uzun bir süre sahneleyip, kaydedip turlara çıkmamın ardından

I found myself in a position

kendimi esasında romantik bir yıkımın olduğu bir konumda buldum.

in which my professional niche was essentially romantic devastation.

What I hadn't been public about, however,

Bununla beraber halka açıklamadığım bir şey de

was the fact that most of these songs had been written about the same guy.

bu şarkıların çoğunun aynı adama yazılmış olduğuydu.

And for two years, we tried to sort ourselves out,

İki yıl boyunca aramızı düzeltmeye çalıştık,

and then for five

sonra beş yıl boyunca...

and on and off for 10.

ve aralıklı olarak 10 yıl.

And I was not only heartbroken,

Yalnızca kalbim kırılmadı,

but I was kind of embarrassed that I couldn't rebound

diğerlerinin kolayca düzeltebildiklerini kendim yapamadığım için utandım.

from what other people seemed to recover from so regularly.

And even though I knew it wasn't doing either of us any good,

İkimizin de işe yaramadığımızı bilmeme rağmen

I just couldn't figure out how to put the love down.

sadece aşkı nasıl bırakacağımı bulamamıştım.

Then, drinking white wine one night,

Daha sonra, bir gece şarap içerken

I saw a TED Talk by a woman named Dr. Helen Fisher,

Dr. Helen Fisher adındaki bir kadının TED konuşmasını gördüm.

and she said that in her work, she'd been able to map the coordinates of love

Yaptığı işte beyindeki sevginin yerini haritalayabildiğini söyledi.

in the human brain.

And I thought, well, if I could find my love in my brain,

Ben de düşündüm ki: "Eğer beynimdeki aşkı bulabilirsem

maybe I could get it out.

belki onu dışarı çıkarabilirdim."

So I went to Twitter.

Bu yüzden Twitter'a geçtim.

"Anybody got access to an fMRI lab,

"Gece yarısında falan fMRI laboratuvarına erişimi olan var mı?

like at midnight or something?

I'll trade for backstage passes and whiskey."

Gizlice girmeme karşılık viski vereceğim."

(Laughter)

(Gülüşmeler)

And that's Dr. Cheryl Olman,

Bu da Dr. Cheryl Olman.

who works at the University of Minnesota's Center for Magnetic Resonance Research.

Minnesota Üniversitesi Manyetik Rezonans Araştırma Merkezi'nde çalışıyor.

She took me up on it.

Beni oraya götürdü.

I explained Dr. Fisher's protocol,

Ona Dr. Fisher'in protokolünü anlattım

and we decided to recreate it with a sample size of one, me.

ve bir tane denekle, yani benle, örnek yapmaya karar verdik.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

So I got decked out in a pair of forest green scrubs,

Yeşil bir ameliyat önlüğü giydim,

and I was laid on a gurney

bir sedyeye atladım

and wheeled into an fMRI machine.

ve fMRI makinesine girdim.

If you're unfamiliar with that technology,

Eğer bu teknolojiye yabancıysanız

essentially, an fMRI machine is a big, tubular magnet

özünde fMRI makinesi; büyük, tüp şeklinde olan

that tracks the progress of deoxygenated iron in your blood.

oksijensiz demirin kandaki ilerleyişini izleyen bir mıknatıstır.

So it's essentially figuring out what parts of your brain

Yani, basitçe o esnada beyninizin hangi bölümünün çalıştığını bulmaya yarıyor.

are making the biggest metabolic demand at any given moment.

And in that way, it can figure out

Bu sayede, hangi yapının hangi görevle ilgili olduğunu anlayabiliyoruz.

which structures are associated with a task,

like tapping your finger, for example, will always light up the same region,

Örneğin, parmağınızla dokunmak hep aynı bölgeyi yakar

or in my case,

ya da benim durumumda

looking at pictures of your ex-boyfriend

eski erkek arkadaşımın fotoğraflarına bakıp

and then looking at pictures of a dude who just sort of resembled my ex-boyfriend

sonrasında ona benzeyen

ancak bir şey hissetmediğim bir adamın fotoğraflarına bakmaktı.

but for whom I had no strong feelings.

He was the control.

O, kontroldü.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

And when I left the machine,

Makineden çıktığımda

we had these really high-resolution images of my brain.

beynimin gerçekten yüksek kaliteli görüntülerini elde etmiştik.

We could cleave the two halves apart.

İki yapıyı birbirinden ayırabiliyoruz.

We could inflate the cortex to see inside all of the wrinkles, essentially,

Dr. Cheryl Olman'ın "beyin derisi halısı" adını verdiği

in a view that Dr. Cheryl Olman called the "brain skin rug."

beyin kırışıklıklarını görmek için merkezi şişirebilirdik.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

And we could see how my brain had behaved when I looked at images of both men.

Bu iki adamın görüntülerine baktığımda beynimin nasıl davrandığını görebilirdik.

And this was important.

Bu, önemliydi.

We could track all of the activity

Kontrole ve eski sevgilime baktığımdaki bütün hareketleri takip edebiliyorduk.

when I looked at the control and when I looked at my ex,

and it was in comparing these data sets that we'd be able to find the love alone,

Bu iki veriyi karşılaştırırken de sadece sevgiyi bulabilecektik.

in the same way that, if I were to step on a scale fully dressed

Bu, aynı şey gibi:

Eğer bir tartıda giyinik halde ve sonra çıplak tartılırsam

and then step on it again naked,

the difference between those numbers would be the weight of my clothing.

aradaki fark giysilerimin ağırlığı olacaktır.

So when we did that data comparison, we subtracted one from the other,

Veri karşılaştırmasını yaptık ve birbirlerinden çıkardık,

we found activity in exactly the regions that Dr. Fisher would have predicted.

Dr. Fisher'in tam da tahmin ettiği hareketleri gördük.

That's me.

Bu, benim.

And that's my brain in love.

Bu da aşık olan beynim.

There was activity in that little orange dot, the ventral tegmental area,

Küçük turuncu bölgede, ventral tegmental alanda hareket vardı.

that kind of loop of red is the anterior cingulate

Kırmızı renkli bölge anterior singulat,

and that golden set of horns is the caudates.

altın boynuzlar da kuyruklardı.

After she had had time to analyze the data with her team

Takımı ve birkaç ortağı Andrea ve Phil ile bir süre veriyi analiz ettikten sonra

and a couple of partners, Andrea and Phil,

Cheryl sent me an image, a single slide.

Cheryl bana tek bir görüntü gönderdi.

It was my brain in cross section,

Bu, beynimin enine kesilmiş hali

with one bright dot of activity

ve bu adama olan duygularımı temsil eden parlak bir hareketlilik noktası vardı.

that represented my feelings for this dude.

And I'd known I was in love,

Aşık olduğumu biliyordum,

and that's the whole reason I was going to these outrageous lengths.

zaten bu kadar aşırı uzatmamın sebebi de buydu.

But having an image that proved it felt like such a vindication,

Fakat bunu kanıtlayan bir görüntüye sahip olmak, bir hakaret gibi hissettirdi.

like, "Yeah, it's all in my head, but now I know exactly where."

"Evet, hepsi kafamın içinde ama şimdi tam olarak nerede olduğunu biliyorum."

(Laughter)

(Gülüşmeler)

And I also felt like an assassin who had her mark.

Ayrıca hedefinin izini süren bir suikastçı gibi hissettim.

That was what I had to annihilate.

İşte, bu yok etmem gereken şey.

So I decided to embark on a course of treatment

Bu yüzden "nöroterapi" adı verilen bir tedavi sürecine girmeye karar verdim.

called "neurofeedback."

I worked with a woman named Penijean Gracefire,

Penijean Gracefire adında bir kadınla çalıştım.

and she explained that what we'd be doing was training my brain.

Bana, yapacağımız şeyin beynimi eğitmek olduğunu söyledi.

We're not lobotomizing anything.

Hiçbir şeyi kesip biçmiyoruz,

We're training it in the way that we would train a muscle,

bunu; kasları çalıştırır gibi çalıştıracağız

so that it would be flexible enough and resilient enough

böylece durumuma uygun şekilde cevap verebilecek kadar esnek olacak.

to respond appropriately to my circumstances.

So when we're on the treadmill, we would anticipate

Yani, biz koşu bandındayken

that our heart would beat and pound,

kalbimizin daha hızlı atmasını

and when we're asleep, we would ask that that muscle slow.

ve uyurken de daha yavaş atmasını bekleriz.

Similarly, when I'm in a long-term, viable, loving romantic relationship,

Benzer şekilde; uzun vadeli, romantik bir ilişki içindeyken

the emotional centers of my brain should engage,

beynimin duygu merkezleri harekete geçecek

and when I'm not in a long-term, viable, emotional, loving relationship,

ve ben uzun vadeli, romantik bir ilişki içinde değilken de gevşemeliler.

they should eventually chill out.

So she came over with a set of electrodes just smaller than a dime

Bu yüzden bir kuruştan daha küçük bir elektrot seti ile geldi.

that were sensitive enough to detect my brainwaves

Bunlar, beyin dalgalarımı

through my bone and hair and scalp.

kemik, saç ve saç derimden algılayacak kadar hassastı.

And when she rigged me up, I could see my brain working in real time.

Beni bağladığı zaman, beynimin çalıştığını gerçek zamanlı olarak görebiliyordum.

And in another view that she showed me,

Gösterdiği başka bir görüntüde de

I could see exactly which parts of my brain were hyperactive,

beynimin tam olarak hangi bölümünün hiperaktif görebiliyordum,

here displayed in red;

burada kırmızı renkli;

hypoactive, here displayed in blue;

hipoaktif burada maviyle görünüyor;

and the healthy threshold of behavior,

sağlıklı davranış eşiği,

the green zone, the Goldilocks zone,

yeşil olan "Goldilocks bölgesi"

which is where I wanted to go.

ki istediğim yer de burasıydı.

And we can, in fact, isolate just those parts of my brain

Fisher deneyinde tanımladığımız,

that were associated with the romantic regulation

beynimin sadece romantik düzenlemeyle ilişkili yerlerini ayrıştırabiliyoruz.

that we'd identified in the Fisher study.

So Penijean, several times,

Penijean, birkaç kez

elektrotlarını bana bağladı

hooked me up with all her electrodes,

and she explained that I didn't have to do or think anything.

ve hiçbir şey yapmama veya düşünmeme gerek olmadığını söyledi.

I just essentially had to hold pretty still

Aslında sadece düzgünce durmam,

and stay awake

uyanık kalmam

and watch.

ve izlemem gerekiyordu.

(Harp and vibraphone sounds play)

(Arp ve vibrafon sesleri çalıyor)

So I did.

Ben de öyle yaptım.

And every time my brain operated in that healthy threshold,

Beynim o sağlıklı eşikte her çalıştığında

I got a little run of harp or vibraphone music.

biraz harp ya da vibrafon sesi alıyordum.

And I just watched my brain rotate at roughly the speed of a gyro machine

Beynimin bir kabaca bir jiroskop makinesinin hızında döndüğünü

on my dad's flat-screen TV.

babamın düz ekran televizyonundan izledim.

And that was counterintuitive.

Bu, bir nevi mantık dışıydı.

She said the learning would be essentially unconscious.

Öğrenmenin temelde bilinçsiz olacağını söyledi.

But then I thought about the other things I had learned

Ama sonra zihnimi harekete geçirmeden öğrendiğim şeyleri düşündüm.

without actively engaging my conscious mind.

When you ride a bike,

Bisiklete binerken

I don't really know what, like, my left calf muscle is doing,

sol baldır kasımın nasıl çalıştığını ya da "latissimus dorsi"nin

or how my latissimus dorsi knows to engage when I wobble to the right.

yalpaladığım zaman harekete geçmesini nereden anladığını bilmiyorum.

The body just learns.

Beden öğreniyor işte.

And similarly, Pavlov's dogs probably don't know a lot about, like,

Benzer şekilde Pavlov'un köpeklerinin

protein yapıları ya da zilin dalga formu ile ilgili pek fazla bilgileri yoktur

protein structures or the waveform of a ringing bell,

but they salivate nonetheless because the body paired the stimuli.

ama yine de salya salgılarlar çünkü vücut, uyarıcıları eşleştiriyor.

Finished the sessions,

Seansları bitirince

went back to Dr. Cheryl Olman's fMRI machine,

Dr. Cheryl Olman'ın fMRI makinesine gittim

and we repeated the protocol,

ve protokolü tekrarladık.

the same images --

Bilimin yararı için eski sevgilim ve kontrolün aynı fotoğraflarıyla yaptık.

of the ex, of the control and, in the interest of scientific rigor,

Cheryl and her team didn't know who was who,

Cheryl ve takımı kimin kim olduğunu bilmiyordu

so that they couldn't influence the results.

bu sayede sonuçları etkileyemeyeceklerdi.

And after she had time to analyze that second set of data,

Bir süre ikinci veriyi de inceledikten sonra

she sent me that image.

bana şu görüntüyü gönderdi.

She said,

Dedi ki:

"Dude A's dominance of your brain

"A kişisinin beynindeki etkisi,

seems to essentially have been eradicated.

ortadan kaldırıldı gibi görünüyor.

I think this is the desired result," comma, yes, question mark.

Sanırım istenen sonuç da buydu." virgül, evet, soru işareti.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

And that was the exactly the desired result.

Bu, tam da istenen sonuçtu.

And finally, I allowed myself a moment to introspect,

Sonunda kendime gözlem yapmak için biraz zaman ayırdım:

like, how did I feel?

Mesela, nasıl hissediyordum?

And in one way, it felt like

Bir şekilde içimde

it was the same inventory of feelings that I'd had at the outset.

başlamadan önceki hislerimin aynıları vardı.

This isn't "Eternal Sunshine of the Spotless Mind."

Bu, "Sil Baştan" değildi.

The dude wasn't a stranger.

Bu adam, yabancı değildi.

But I'd had love and jealousy and amity and attraction and respect

Ama ben sevgi ve kıskançlık, dostluk, çekicilik ve saygı duyuyordum

and all those complicated feelings that you amass after long-term love.

ve tüm bu karmaşık hisleri uzun süreli ilişkiden sonra biriktiriyorsunuz.

But it felt like the benevolent feelings had risen to the surface,

Ama iyi hislerin yüzeye çıkmasını sağladı,

and the feelings of fixation and the less-generous feelings

düşkünlük hissiyatı ve daha az asil hisler

weren't quite so present.

çok da görünürde değildi.

And that sounds like a small thing in some way,

Hislerin yeniden düzenlenmesi küçük bir şeymiş gibi gelebilir

this resequencing of feelings,

but to me it felt like the biggest thing.

ama benim için en büyük şeydi.

Like, if I told you,

Misal, size eğer deseydim ki

"I'm going to anesthetize you,

"Seni uyuşturacağım

and I'm also going to take out your wisdom teeth,"

ve yirmilik dişlerini çekeceğim,"

it would really matter to you the sequence in which I did those two things.

bu iki şeyi hangi sırada yapacağım sizin için büyük bir önem arz ederdi.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

And I also felt like

Aynı zamanda

I'd had this really unusual philosophical privilege

aşkı anlayabilmek için sıra dışı felsefi ayrıcalığa sahip olduğumu hissettim.

to understand love.

The lab offered to 3D-print my caudate.

Laboratuvar, boynuzları 3 boyutlu yazdırmayı teklif etti.

I got to hold love in my hand.

Aşkı elimde tutabilecektim.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

And then I bronzed it,

Sonra onu bronzlaştırdım

and I made it into a necklace and sold it at the merch table at my shows.

ve kolye haline getirip gösterilerimde sattım.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

(Applause)

(Alkışlar)

And then, with the help of a couple of friends back in Minneapolis,

Sonra, Minneapolis'ten birkaç arkadaşla,

one of them Becky,

birisi Becky'di,

we made an enormous disco ball of it --

bundan kocaman bir disko topu yaptık.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

that could descend from the ceiling at my big shows.

Büyük gösterilerimde tavandan sarkacaktı.

And I felt like I'd had the opportunity to better understand love,

Aşkı zorlayıcı bölümleriyle birlikte anlama şansına sahip olduğumu hissettim.

even the compulsive parts.

It isn't a neat, symmetrical Valentine's heart.

Düzgün, simetrik bir Sevgililer Günü kalbi değildi.

It's bodily, it's systemic,

Bedensel, sistemik,

it is a hideous pair of ram's horns buried somewhere deep within your skull,

kafanın derinliklerinde bir yere gömülü, çılgınca bir çift koç boynuzu,

and when that special boy walks by,

sonra özel bir adam gelip

it lights up,

burayı yakıyor,

and if he likes you back and you make each other happy,

eğer o da sizden hoşlanırsa birbirinizi mutlu ediyorsunuz,

then you fan the flames.

daha sonra da iyice harlıyorsunuz.

And if he doesn't,

Ama eğer hoşlanmazsa

then you assemble a team of neuroscientists

bir nörolog takımı toplar

ve onları hislerinizi öldürtmeye zorlarsınız.

to snuff them out by force.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Thanks.

Teşekkürler.

(Applause)

(Alkışlar)