How Africa can keep rising | Ngozi Okonjo-Iweala

Çeviri: Zelal Dogan Gözden geçirme: Suleyman Cengiz

The narrative of a rising Africa is being challenged.

Yükselen Afrika'nın öyküsünü anlatmak gittikçe zorlaşıyor.

About 10 years ago, I spoke about an Africa,

Yaklaşık 10 yıl önce, bir tür Afrika'dan bahsetmiştim.

an Africa of hope and opportunity,

Umut ve fırsatın Afrika'sından

an Africa of entrepreneurs,

girişimcilerin Afrika'sından.

an Africa very different from the Africa that you normally hear about

Normalde duyduğunuz ölüm, yoksulluk ve hastalıkların Afrika'sından

çok farklı bir Afrika.

of death, poverty and disease.

And that what I spoke about,

Bahsetmiş olduğum şey

became part of what is known now as the narrative of the rising Africa.

şu anda yükselen Afrika öyküsünün bilinen bir parçasıdır.

I want to tell you two stories about this rising Africa.

Size yükselen Afrika ile ilgili iki hikaye anlatacağım.

The first has to do with Rwanda,

İlki, birçok sıkıntılı evreden geçen

a country that has gone through many trials and tribulations.

Ruanda ile ilgili.

And Rwanda has decided to become the technology hub, or a technology hub

Ruanda, kıtanın teknoloji merkezi olmaya

karar veren bir ülke.

on the continent.

It's a country with mountainous and hilly terrain,

Buraya benzer şekilde

dağlık ve tepelik bir araziye sahip.

a little bit like here,

Yani insanlara hizmet ulaştırmak oldukça zor.

so it's very difficult to deliver services to people.

Peki Ruanda bu duruma nasıl cevap verdi?

So what has Rwanda said?

Ulaşılması zor yerde yaşayan hayatları kurtarmak için,

In order to save lives, it's going to try using drones

gerekli ilaçları, aşıları ve kanı ulaştırmak için

to deliver lifesaving drugs, vaccines and blood

to people in hard-to-reach places

drone kullanmayı deneyecekler. Zipline adında bir şirket ile, UPS ile

in partnership with a company called Zipline,

ve küresel aşı ittifakı Gavi ile

with UPS, and also with the Gavi, a global vaccine alliance.

ortaklık kurdular.

Bunu yapmak birçok hayat kurtaracak.

In doing this, it will save lives.

This is part of the type of innovation we want to see in the rising Africa.

Bu, yükselen Afrika'da görmek istediğimiz türden bir yenilik.

The second story has to do with something

İkinci hikaye ise, pek çoğunuzun

that I'm sure most of you have seen or will remember.

bildiği ya da anımsayacağı bir şeyle ilgili.

Very often, countries in Africa suffer drought and floods,

Afrika'daki ülkelerin çoğu kuraklık ve sellerden acı çeker.

and it's getting more frequent because of climate change effects.

Ve bunlar iklim değişikliği yüzünden daha sık meydana gelmeye başladı.

Normalde bunlar olduğunda, para toplanması için uluslararası çağrıda bulunulur.

When this happens, they normally wait for international appeals to raise money.

You see pictures of children with flies on their faces,

Yüzünde sivrisinekler olan çocuklar,

ölü hayvanlar gibi içeriği olan fotoğraflar görürsünüz.

carcasses of dead animals and so on.

Now these countries, 32 countries, came together

Şimdilerde, 32 ülke Afrika Birliği himayesi altında

under the auspices of the African Union

bir araya geldiler ve

and decided to form an organization called the African Risk Capacity.

Afrika Risk Kapasitesi adlı bir organizasyon kurmaya karar verdiler.

What does it do?

Peki bu kurum ne yapar?

It's a weather-based insurance agency,

Hava koşullarına dayalı bu sigorta kurumu

and what these countries do is to pay insurance each year,

bu ülkelerden sigorta karşılığı olarak kendi kaynaklarından

about 3 million dollars a year of their own resources,

yılda yaklaşık 3 milyon dolar alıyor.

so that in the event they have a difficult drought situation or flood,

Böylece çetin bir kuraklık durumu ya da sel

olduğunda bu para onlara verilecek

this money will be paid out to them,

ki yardımın gelmesini beklemektense, haklarıyla

which they can then use to take care of their populations,

instead of waiting for aid to come.

ilgilenecek paraları bulunsun.

Geçen yıl, Afrika Risk Kapasitesi Moritanya, Senegal ve Nijerya'ya

The African Risk Capacity last year paid 26 million dollars

to Mauritania, Senegal and Niger.

toplamda 26 milyon dolar ödeme yaptı.

This enabled them to take care of 1.3 million people affected by drought.

Bu parayla, kuraklıktan mağdur olan 1,3 milyon insana yardım edilebildi.

They were able to restore livelihoods,

İnsanlar, geçim kaynaklarını yenileyebilme,

buy fodder for cattle, feed children in school

hayvanlarına yem verebilme, çocuklarını besleyebilme imkanı buldular.

and in short keep the populations home instead of migrating out of the area.

Kısaca göç etmek yerine evlerinde kalabildiler.

Bunlar, Afrika'nın kendi sorumluluğunu alabilmeye hazır olduğunu

So these are the kinds of stories

of an Africa ready to take responsibility for itself,

ve problemleri için kendi çözümlerini arayabileceğini

and to look for solutions for its own problems.

gösteren örnekler.

But that narrative is being challenged now

Fakat bu hikaye şu an bazı sorunlarla karşılaşıyor,

because the continent has not been doing well in the last two years.

çünkü kıta son 2 yıldır pek de iyi idare edemiyor.

It had been growing at five percent per annum

Geçtiğimiz 5-10 yıldır

senelik %5 büyüme gösterirken

for the last one and a half decades,

bu yılın tahminleri %3. Peki neden?

but this year's forecast was three percent. Why?

In an uncertain global environment, commodity prices have fallen.

Değişken küresel ortamda emtia fiyatları düştü.

Birçok ekonomi hala emtia güdümlü olduğundan

Many of the economies are still commodity driven,

and therefore their performance has slipped.

performansları kötüye gitti.

And now the issue of Brexit doesn't make it any easier.

Şu sıralar Brexit, işleri pekte kolaylaştırmadı.

I never knew that the Brexit could happen

Brexit'in olabileceğini hiç düşünmemiştim

ve bu, bizde olduğu gibi küresel çapta belirsizliğe

and that it could be one of the things that would cause global uncertainty

neden olabilecek bir faktör.

such as we have.

So now we've got this situation,

Ortada böyle bir hal var

and I think it's time to take stock

ve bence şu an stok yapma

ve Afrika ülkelerinin doğru yaptığı şeyler nelerdi sorusunu sorma zamanı.

and to say what were the things that the African countries did right?

What did they do wrong?

Neyi yanlış yaptılar?

How do we build on all of this and learn lessons

Bu kadar şeyi nasıl oluşturduk ve nasıl dersler aldık?

so that we can keep Africa rising?

Bunlarla Afrika'nın büyümeye devam etmesini nasıl sağlarız?

So let me talk about six things that I think we did right.

Bana göre doğru yaptığımız 6 şeyi size söyleyeyim.

The first is managing our economies better.

İlk olarak ekonomimizi daha iyi yönettik.

80'ler ve 90'lar kayıp yıllardı. Afrika pek iyi gitmiyordu.

The '80s and '90s were the lost decades, when Africa was not doing well,

and some of you will remember an "Economist" cover

Bazılarınız "Economist" dergisinin "Kayıp Kıta" adlı

that said, "The Lost Continent."

kapağını hatırlar.

Fakat 2000'lere gelindiğinde

But in the 2000s, policymakers learned

politika belirleyiciler istikrarı korumak, enflasyonu

that they needed to manage the macroeconomic environment better,

tek haneli rakamlarda tutmak,

to ensure stability,

keep inflation low in single digits,

bütçe açığını GSYİH'in %3'ünün altında tutmak için,

keep their fiscal deficits low, below three percent of GDP,

makroekonomiyi daha iyi yönetmeleri gerektiğini öğrendiler.

give investors, both domestic and foreign,

Ayrıca yerli ve yabancı yatırımcılara

kararlı bir ekonomi ve bu ekonomilere yatırım yapmak için güven verdiler.

some stability so they'll have confidence to invest in these economies.

So that was number one.

Bu birinciydi.

Two, debt.

İkicisi: Borç.

In 1994, the debt-to-GDP ratio of African countries was 130 percent,

1994'te Afrika ülkelerinde borcun GSYH'ye oranı %130'du

and they didn't have fiscal space.

ve mali olanakları yoktu.

They couldn't use their resources to invest in their development

Kaynaklarını gelişmek için kullanamıyorlardı,

because they were paying debt.

çünkü borç ödüyorlardı.

There may be some of you in this room who worked to support African countries

Belki aranızda Afrika ülkelerinin borçlarının hafifletilmesi için

destek vermiş olanlarınız vardır.

to get debt relief.

So private creditors, multilaterals and bilaterals came together

Böylece borç veren özel kurumlar, ikili veya çoklu biraraya geldiler.

and decided to do the Highly Indebted Poor Countries Initiative

Ağır Borç Yükü Altındaki Fakir Ülkeler İnsiyatifini oluşturdular

and give debt relief.

ve borçları hafiflettiler.

So this debt relief in 2005

2005'teki bu borç rahatlaması

made the debt-to-GDP ratio fall down to about 30 percent,

borcun GSYH'ye oranını %30'lara kadar düşürdü.

and there was enough resources to try and reinvest.

Böylece tekrardan yatırım yapabilmek için yeterli kaynak oluştu.

The third thing was loss-making enterprises.

Üçüncü şey zarar eden girişimler.

Governments were involved in business

Hükümetler yürümeyen işlere

which they had no business being in.

dahil oldular.

And they were running businesses, they were making losses.

İşleri idare ediyorlardı, zarar da ediyorlardı.

So some of these enterprises were restructured,

Bu yüzden bu girişimlerden bazıları yeniden yapılandırıldı,

commercialized, privatized or closed,

ticarileştirildi, özelleştirildi veya kapatıldı.

Böylece hükümetlerin yükleri azaltıldı.

and they became less of a burden on government.

Dördüncüsü oldukça ilginç.

The fourth thing was a very interesting thing.

The telecoms revolution came,

Telekomünikasyon devrimi oldu

and African countries jumped on it.

ve Afrika ülkelerinde hemen kabul gördü.

2000'de,11 milyon telefon hattı vardı.

In 2000, we had 11 million phone lines.

Today, we have about 687 million mobile lines on the continent.

Bugün, kıtada yaklaşık 687 milyon hata sahibiz.

Bu bize, Afrika'nın

And this has enabled us

to go, move forward with some mobile technology

gerçekten liderlik ettiği mobil teknoloji ile

where Africa is actually leading.

ileriye gitme olanağı tanıdı.

In Kenya, the development of mobile money --

Kenya'da geliştirilen hepinizin bildiği,

M-Pesa, which all of you have heard about --

mobil para M-pesa'yı ve bu teknolojide Afrika'nın

it took some time for the world to notice that Africa was ahead

önlerde olduğunu dünyanın farketmesi

biraz zaman aldı.

in this particular technology.

And this mobile money is also providing a platform

Ayrıca bu mobil para alternatif enerjiye

for access to alternative energy.

ulaşmak için bir platform görevi de görüyor.

You know, people who can now pay for solar

Bildiğiniz gibi, güneş enerjisine ödeme yapan insanlar

the same way they pay for cards for their telephone.

aynı zamanda telefonları için kartlarına ödeme yapıyorlar.

Yani bu iyi giden, çok başarılı bir gelişmeydi.

So this was a very good development, something that went right.

We also invested more in education and health, not enough,

Yeterli olmasa da eğitime ve sağlığa da yatırım yaptık

but there were some improvements.

ve bazı gelişmeler sağlandı.

250 million children were immunized in the last one and a half decades.

Son 5-10 yıl içerisinde 250 milyon çocuğa bağışıklık kazandırıldı.

The other thing was that conflicts decreased.

Başka bir ilerleme ise iç çatışmaların azalmasıydı.

There were many conflicts on the continent.

Kıtada birçok çekişme vardı.

Birçoğunuz farkındasınızdır.

Many of you are aware of that.

But they came down, and our leaders even managed to dampen some coups.

Bunlar azaltıldı. Hatta liderlerimiz bazı darbe girişimlerini bile önledi.

New types of conflicts have emerged, and I'll refer to those later.

Yeni türlerde anlaşmazlıklar da ortaya çıktı, bunlara daha sonra değineceğim.

So based on all this, there's also some differentiation on the continent

Bunlardan yola çıkarak, bilmenizi isterim ki

kıtada bazı ayrılıklar olsa da

that I want you to know about,

because even as the doom and gloom is here,

bütün bu kötü talihe ve sıkıntıya rağmen

Fildişi Sahili, Kenya, Etiyopya, Tanzanya ve Senegal

there are some countries -- Côte d'Ivoire, Kenya, Ethiopia,

gibi ülkeler nispeten iyi performans sergiliyorlar.

Tanzania and Senegal are performing relatively well at the moment.

Fakat neyi yanlış yaptık?

But what did we do wrong?

Let me mention eight things.

8 şeyden bahsedeyim.

You have to have more things wrong than right.

Doğrularınızdan daha fazla yanlışınız olmalı.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

So there are eight things we did wrong.

Yaptığımız 8 tane yanlış var.

The first was that even though we grew, we didn't create enough jobs.

İlki, büyüme göstermemize rağmen yeni iş alanları geliştirmedik.

We didn't create jobs for our youth.

Gençler için iş üretmedik.

Youth unemployment on the continent is about 15 percent,

Kıtadaki genç nüfusun işsizlik oranı %15 civarlarında

and underemployment is a serious problem.

ve istihdam yetersizliği ciddi bir problem.

The second thing that we did is that the quality of growth was not good enough.

Yaptığımız ikinci hata ise yeterince nitelikli bir büyüme sağlayamamamızdı.

Even those jobs we created were low-productivity jobs,

Bizim ürettiğimiz işler bile düşük verimli işlerdi.

so we moved people from low-productivity agriculture

Bu yüzden, insanları düşük verimli tarımdan

şehirlerdeki düşük verimli ticarete ve gayri resmi

to low-productivity commerce and working in the informal sector

sektörlere yönlendirdik.

in the urban areas.

The third thing is that inequality increased.

Üçüncü yanlış eşitsizliğin artmasıydı.

So we created more billionaires.

Daha fazla milyarder ortaya çıktı.

50 billionaires worth 96 billion dollars

Kıtada 96 milyon dolara sahip 50 milyoner,

own more wealth than the bottom 75 million people on the continent.

toplumun alt tabakasındaki 75 milyon vatandaştan daha fazla varlığa sahip.

Poverty,

Dördüncü sorun olan yoksulluğun,

the proportion of people in poverty -- that's the fourth thing -- did decrease,

halk içindeki oranı azaldı, fakat sayısı

but the absolute numbers did not because of population growth.

nüfus büyümesinden dolayı değişmedi.

Ve kıtadaki bu nüfus büyümesi

And population growth is something

that we don't have enough of a dialogue about on the continent.

üstünde çok fazla diyaloğun kurulmadığı bir konu.

Bence bunun üstünde durmalıyız,

And I think we will need to get a handle on it,

particularly how we educate girls.

özellikle kızların eğitimi konusu.

That is the road to really working on this particular issue.

Bu meselede izlenmesi gereken, işe yarar yol bu.

The fifth thing is that we didn't invest enough in infrastructure.

Beşinci hata altyapı sistemlerine yeterince yatırım yapmamamız.

We had investment from the Chinese.

Çin'den yatırım aldık.

That helped some countries, but it's not enough.

Bu yatırım bazı ülkelere yardımcı oldu, fakat yeterli değil.

Sahra altındaki Afrika ülkelerinin

The consumption of electricity in Africa on the continent

elektrik tüketimi İspanya'nınki ile eşdeğer.

in Sub-Saharan Africa is equivalent to Spain.

Toplam tüketim İspanya'nın tüketimi kadar.

The total consumption is equivalent to that of Spain.

So many people are living in the dark,

Yani birçok insan karanlıkta yaşıyor

and as the President of the African Development Bank said recently,

ve Afrika Kalkınma Bankası başkanının da söylediği gibi

Africa cannot develop in the dark.

Afrika karanlıkta gelişemez.

Yapmadığımız bir diğer şey ise

The other thing we have not done

is that our economies retain the same structure

on yıllardır aynı ekonomi yapısını

sürdürüyor olmamız.

that we've had for decades.

So even though we've been growing,

Yani yükselişte olduğumuz halde

ekonominin yapısı pek fazla değişmedi.

the structure of the economies has not changed very much.

We are still exporting commodities,

Hala emtia ihraç ediyoruz.

and exporting commodities is what? It's exporting jobs.

Emtia ihracı ne demek? İş ihraç etmek demek.

Our manufacturing value-added is only 11 percent.

Üretim katma değerleri sadece %11.

We are not creating enough decent manufacturing jobs for our youth,

Gençler için yeterli uygun üretim işleri sağlamıyoruz

ve kendi aramızda ticaret oranları düşük.

and trade among ourselves is low.

Only about 12 percent of our trade is among ourselves.

Ticaretin sadece %12'si kendi aramızda gerçekleşiyor.

So that's another serious problem.

İşte bu diğer ciddi bir problem.

Sonra yönetim.

Then governance.

Yönetim ciddi bir mesele.

Governance is a serious issue.

We have weak institutions,

Güçsüz kurumlarımız var

and sometimes nonexistent institutions, and I think this gives way for corruption.

ve aslında var olmayan kurumlara sahibiz. Bence bu durum yolsuzluğun önünü açıyor.

Corruption is an issue that we have not yet gotten a good enough handle on,

Yolsuzluk, henüz yeterince iyi çözüm bulamadığımız bir problem.

Bununla dişimizi canımıza takarak mücadele etmemiz gerek.

and we have to fight tooth and nail,

that and increased transparency in the way we manage our economies

Ekonomi ve maliyeyi yönetim biçimimizde

and the way we manage our finances.

saydamlığı arttırmalıyız.

We also need to be wary of new conflicts,

Diğer bir yandan da yeni türden anlaşmazlıklara

karşı ihtiyatlı davramamız gerek.

new types of conflicts,

such as we have with Boko Haram in my country, Nigeria,

Örnek olarak benim ülkem Nijerya'daki Boko Haram ve Kenya'daki

and with Al-Shabaab in Kenya.

Eş-Şebab arasındaki çekişme gibi.

We need to partner with international partners,

Buna karşı birlikte savaşacağımız ortağa ihtiyacımız var,

developed countries, to fight this together.

uluslararası ortaklar, gelişmiş ülkeler.

Aksi takdirde yükselen Afrika'da

Otherwise, we create a new reality

istemediğimiz tarzda yeni bir gerçeklik ortaya çıkacak.

which is not the type we want for a rising Africa.

And finally, the issue of education.

Ve son olarak, eğitim sorunu.

Our education systems in many countries are broken.

Birçok ülkemizde eğitim sistemi çökmüş durumda.

İleride ihtiyacımız olacak iş gücünü eğitmiyoruz.

We are not creating the types of skills needed for the future.

So we have to find a way to educate better.

Yani daha iyi eğitebilmek için yeni bir yola ihtiyacımız var.

So those are the things that we are not doing right.

Bunlar doğru yapmadığımız şeyler.

Now, where do we go from there?

Peki buradan nereye gideceğiz?

I believe that the way forward is to learn to manage success.

İlerlemenin yolunun başarıyı yönetmekten geçtiğine inanıyorum.

Very often, when people succeed or countries succeed,

İnsanlar veya ülkeler başarıya ulaştıklarında,

they forget what made them succeed.

onları neyin başarıya götürdüğünü sıklıkla unutuyorlar.

Learning what you're successful at,

Neyde başarılı olduğunu öğrenmek

ve bunu yönetip sürdürebilmek bizler için hayati değer taşıyor.

managing it and keeping it is vital for us.

So all those things I said we did right,

Bu yüzden doğru yaptığımızı söylediğim şeyleri

we have to learn to do it right again, keep doing it right.

tekrar yapmayı ve bunu sürdürmeyi öğrenmemiz gerek.

Managing the economy while creating stability is vital,

Ekonomiyi idare ederken kararlılığı sağlamak çok önemli.

getting prices right, and policy consistency.

Fiyatlar istenildiği gibi olmalı ve politikalarda istikrar sağlanmalı.

Very often, we are not consistent.

Çok sıklıkla kararsız davranıyoruz.

One regime goes out, another comes in

Bir rejim gidip diğeri geldiğinde

and they throw away even the functioning policies that were there before.

işlevsel olan politikaları bile bir köşeye atıyor.

Bu durum ne ile sonuçlanır?

What does this do?

It creates uncertainty for people, for households,

İnsanlar için, ev halkı için, işletmeler için

uncertainties for business.

istikrarsızlık doğar.

They don't know whether and how to invest.

Yatırım yapılır mı ya da nasıl yapılır bilmiyorlar.

Debt: we must manage the success we had in reducing our debt,

Borçları azaltma hususunda başarımızı idare etmemiz gerekirken

but now countries are back to borrowing again,

bazı ülkeler tekrar borçlanmaya başladı.

and we see our debt-to-GDP ratio beginning to creep up,

Borçların GSYH'ye oranının iyiye gitmediğini görüyoruz.

and in certain countries,

Ve belli başlı bazı ülkelerde,

debt is becoming a problem, so we have to avoid that.

borçlar problem olmaya başladı. Bunu önlememiz gerek.

So managing success.

Bu yüzden başarı yönetilmeli.

The next thing is focusing with a laser beam

Bir sonraki şey, iyi olmadığımız şeylere

on those things we did not do well.

gerçekten odaklanmak.

First and foremost is infrastructure.

İlki ve en baştaki: Altyapı.

Yes, most countries now recognize they have to invest in this,

Evet, bazı ülkeler bu konuda yaptığı yatırımlarla anılıyor

and they are trying to do the best they can to do that.

ve yapabileceklerinin en iyisini yapmaya çalışıyorlar.

We must.

Yapmamız gerek.

The most important thing is power.

En önemli şey enerji.

You cannot develop in the dark.

Karanlıkta geleceğe doğru yürüyemezsiniz.

And then governance and corruption:

Mücadele etmemiz gereken bir diğer şey

we have to fight.

yönetim biçimi ve yolsuzluk.

Ülkelerimiz yapılan şeylerde saydam olmalı

We have to make our countries transparent.

And above all, we have to engage our young people.

ve bunlardan da önemlisi genç nüfusu kullanmalıyız.

We have genius in our young people.

Gençlerimiz arasında dehalar yatıyor.

I see it every day.

Onları her gün görüyorum.

Sabah uyanıp, gitmeye hazır hissetmemi sağlayan şey bu.

It's what makes me wake up in the morning and feel ready to go.

We have to unleash the genius of our young people,

Genç beyinleri serbest bırakmalıyız, önlerini açıp

yeni şeyler üretmeleri ve geliştirmeleri için onları desteklemeliyiz

get out of their way, support them to create and innovate

and lead the way.

ve yol göstermeliyiz.

And I know that they will lead us in the right direction.

Bizi doğru yere yönlendireceklerini biliyorum.

Konu kadınlarımız ve kızlarımıza geldiğinde ise,

And our women, and our girls:

we have to recognize that girls and women are a gift.

onların birer lütuf olduğunun farkında olmalıyız.

They have strength,

Onlar çok güçlüler.

Bu gücü serbest bırakmalıyız ki

and we have to unleash that strength

so that they can contribute to the continent.

kıta için katkıda bulunabilsinler.

I strongly believe that when we do all of these things,

Gerçekten inanıyorum ki eğer bunları yaparsak

yükselen Afrika'nın öyküsünün

we find that the rising Africa narrative

is not a fluke.

talih olmadığını göreceğiz.

It's a trend.

Bir trend.

It's a trend, and if we continue, if we unleash our youth,

Bu bir trend ve bazen geriye gitsek de,

if we unleash our women,

bazen yana doğru kaysak da,

we may step backwards sometimes,

kadınların ve gençliğin gücünü

we may even step sideways,

açığa çıkardığımız sürece,

but the trend is clear.

bir trend olacaktır.

Africa will continue to rise.

Afrika büyümeye devam edecek.

And I tell you businesspeople in the audience,

Seyircilerin arasındaki iş insanlarına söylüyorum,

Afrika'ya yatırım yapmanın, bugün veya yarın için getirisi olmayabilir.

investment in Africa is not for today, is not for tomorrow,

it's not a short-term thing, it's a longer term thing.

Afrika'ya yapılacaklar, uzun vadede bir yatırımdır.

Fakat Afrika'ya yatırım yapmazsanız,

But if you are not invested in Africa,

then you will be missing

dünyadaki yeni ve en önemli

one of the most important emerging opportunities in the world.

fırsatlardan birini kaçırmış olacaksınız.

Thank you.

Teşekkür Ederim.

(Applause)

Alkışlar

Kelly Stoetzel: So you mentioned corruption in your talk,

Kelly Stoetzel: Konuşmanda yolsuzluktan bahsettin

and you're known, well-known as a strong anticorruption fighter.

ve yolsuzluğa karşı savaşan, güçlü, tanınmış bir kişiliksin.

But that's had consequences.

Fakat bunun doğurduğu sonuçlar da var.

İnsanlar mücadele verdi ve senin annen kaçırıldı.

People have fought back, and your mother was kidnapped.

How have you been handling this?

Bununla nasıl başa çıkabildin?

Ngozi Okonjo-Iweala: It's been very difficult.

Ngozi Okonjo-Iweala: Bu çok zor oldu.

Thank you for mentioning the issue of the kidnap of my mother.

Annemin kaçırılma konusunu açtığın için teşekkür ederim.

It's a very difficult subject.

Bu ağır bir mesele.

But what it means is that when you fight corruption,

Fakat yolsuzlukla savaşırken para çalan insanların ceplerine

when you touch the pockets of people who are stealing money,

dokunduğunuz zaman,

they don't just keep quiet.

sadece susup oturmuyorlar.

They fight back, and the issue for you is when they try to intimidate you,

Buna karşı koyuyorlar. Burada asıl mesele, gözünü korkutmaya çalıştıklarında

do you give up, or do you fight on?

mücadele etmeye devam mı edeceksin, yoksa elini çekecek misin?

Do you find a way to stay on and fight back?

Ayakta kalmanın bir yolunu bulup savaşmaya devam edecek misin?

And the answer that I had with the teams I worked with

Ve takımımla beraber bunun cevabını

mücadeleye devam etmek zorundayız şeklinde verdik.

is we have to fight on.

Bu kurumları kurmak zorundayız.

We have to create those institutions.

We have to find ways to stop these people

Gelecek mirasımızı sömüren bu insanları

durdurmanın yollarını bulmak zorundayız.

from taking away the heritage of the future.

And so that's what we did.

Ve biz de bunu yaptık.

And even out of government, we continued to make that point.

Hükümet dışı olsa bile bunu yapmaya devam ettik.

In our countries, nobody, nobody is going to fight corruption

Bizim ülkelerimizde, yolsuzluk için bizden başka kimse,

for us but us.

hiç kimse savaşmayacak.

And therefore, that comes with consequences,

Bu durum bir takım bedeller içeriyor

and we just have to do the best we can.

ve biz elimizden gelenin en iyisini yapmalıyız.

But I thank you and thank TED for giving us a voice

Bize, bu insanlara kazanamayacaklarını

ve bizim korkup çekilmeyeceğimizi söyleme şansı

to say to those people, you will not win,

verdiğiniz için size ve TED'e çok teşekkür ederim.

and we will not be intimidated.

Thank you.

Teşekkür Ederim.

(Applause)

(Alkışlar)

Kelly Stoetzel: Harika konuşma ve önemli çalışmalarınız için ben teşekkür ederim.

Kelly Stoetzel: Thank you so much for your great talk and important work.

(Applause)

(Alkışlar)