Dee Boersma: Pay attention to penguins

Dee Boersma: Penguenlere dikkatinizi verin

Çeviri: Kerime Gunturk Gözden geçirme: Sancak Gülgen

I want to talk about penguins today.

Bugün penguenler hakkında konuşmak istiyorum,

But first, I want to start by saying that

ama ilk önce sözlerime

we need a new operating system,

dünya ve okyanuslar için yeni bir işletim sistemine

for the oceans and for the Earth.

ihtiyacımız olduğunu söyleyerek başlamak istiyorum.

When I came to the Galapagos 40 years ago,

Kırk yıl önce Galapagos'a geldiğimde

there were 3,000 people

Galapagos’da

that lived in the Galapagos.

3000 insan yaşıyordu.

Now there are over 30,000.

şimdi ise 30.000'den fazla.

There were two Jeeps on Santa Cruz.

Santa Cruz’da iki tane cip (jeep) vardı,

Now, there are around a thousand trucks

şimdi ise yaklaşık olarak bin tane kamyonet,

and buses and cars there.

otobüs ve araba var.

So the fundamental problems that we face

Bu yüzden yüz yüze geldiğimiz temel problemler

are overconsumption and too many people.

aşırı tüketim ve nüfus fazlalığı.

It's the same problems in the Galapagos,

Galapagos’daki sorunlar da aynı

except, obviously,

Farklı olarak, bariz bir şekilde

it's worse here, in some ways, than other places.

buradaki problemler diğer yerlerden bazı yönlerden daha kötü.

Because we've only doubled the population of the Earth

çünkü 1960'lardan bu yana dünya nüfusu iki katına çıktı

since the 1960s -- a little more than doubled --

Hatta iki katından biraz daha fazlasına.

but we have 6.7 billion people in the world,

Bugün dünyada 6.7 milyar insan yaşıyor

and we all like to consume.

Ve hepimiz tüketmeye bayılıyoruz

And one of the major problems that we have

Ve esas problemlerimizden birisi de

is our operating system

işletim sistemimizin

is not giving us the proper feedback.

bize düzgün bir geri bildirim vermemesi.

We're not paying the true

Hareketlerimizin gerçek çevresel bedelini

environmental costs of our actions.

ödemiyoruz.

And when I came at age 22 to live on Fernandina,

Ben 22 yaşında Fernandina'ya yaşamaya geldiğimde

let me just say, that I had never

müsadenizle söyleyeyim, daha önce

camped before.

hiç kamp yapmamıştım.

I had never lived alone

çok kısa süreliğine olsa dahi

for any period of time,

hiç yalnız yaşamamıştım,

and I'd never slept with sea lions

Ve bütün gece boyunca yanımda horlayan

snoring next to me all night.

deniz aslanlarıyla birlikte hiç uyumamıştım.

But moreover, I'd never lived on an uninhabited island.

Daha da ötesi, daha önce ıssız bir adada yaşamamıştım.

Punta Espinosa is where I lived for over a year,

Punta Espinosa’da bir yıldan fazla yaşadım.

and we call it uninhabited

biz oraya ıssız ada diyorduk

because there are no people there.

çünkü hiç insan yoktu.

But it's alive with life;

Ama aslında hiç de ıssız değildi,

it's hardly uninhabited.

içindeki hayatlarla birlikte canlıydı.

So a lot has happened in the last 40 years,

Geçen 40 yılda çok şey oldu

and what I learned when I came to the Galapagos

Ve Galapagos’a geldiğimde öğrendiğim

is the importance of wild places, wild things,

şeylerden biri vahşi yerlerin, vahşi şeylerin

certainly wildlife,

kesinlikle vahşi hayatın önemi

and the amazing qualities that penguins have.

ve penguenlerin sahip olduğu inanılmaz nitelikler oldu.

Penguins are real athletes:

Penguenler gerçek atlettirler

They can swim 173 kilometers in a day.

Bir günde 173 km. yüzebilirler.

They can swim at the same speed day and night --

Gece ve gündüz aynı hızda yüzmeye devam edebilirler

that's faster than any Olympic swimmer.

Ki bu olimpik bir yüzücüden daha hızlıdır.

I mean, they can do like seven kilometers an hour

Onlar saatte 7km.yüzebilirler,

and sustain it.

ve bunu devam ettirebilirler.

But what is really amazing, because of this deepness here,

Ama esas inanılmaz olan burdaki derinlik,

Emperor penguins can go down

imparator penguenler

more than 500 meters

500 metreden daha fazla derine inebilirler

and they can hold their breath for 23 minutes.

Ve nefeslerini 23 dakika tutabilirler.

Magellanic penguins, the ones that I work on,

üzerlerinde çalıştığım Magellanic penguenleri

they can dive to about 90 meters

90 metreye dalabilirler.

and they can stay down for

Ve orada yaklaşık olarak

about 4.6 minutes.

4.6 dakika kalabilirler.

Humans, without fins: 90 meters, 3.5 minutes.

insanlar paletler olmadan, 90 metre, 3.5 dakika

And I doubt anybody in this room

ve eminim ki bu odadaki hiç kimse

could really hold their breath for 3.5 minutes.

nefesini 3.5 dakika tutamaz.

You have to train to be able to do that.

Bunu yapabilmeniz için eğitim almanız gerekir.

So penguins are amazing athletes.

Yani penguenler inanılmaz atletlerdir.

The other thing is, I've never met anybody

Diğer birşey de gerçekten penguenleri sevmediğini söyleyen biriyle

that really doesn't say that they like penguins.

bugüne kadar karşılaşmadım.

They're comical, they walk upright,

Penguenler komiktirler, iki ayakları üzerinde yürürler,

and, of course, they're diligent.

Ve tabii ki çalışkandırlar,

And, more importantly, they're well-dressed.

Ve daha da önemlisi, iyi giyinmişlerdir.

So they have all the criteria

Yani insanların normalde sevdiği

that people normally like.

bütün kriterlere sahiptirler.

But scientifically, they're amazing because they're sentinels.

Ama bilimsel olarak onlar inanılmazlardır çünkü gözcüdürler.

They tell us about our world in a lot of different ways,

bizim dünyamızı bize pek çok farklı yoldan anlatirlar

and particularly the ocean.

özellikle de okyanusları.

This is a picture of a Galapagos penguin

Bu bir Galapagos pengueninin fotoğrafı

that's on the front of a little zodiac here in the Galapagos.

Galapagos’ta ki küçük bir zodyak botunun önünde.

And that's what I came to study.

Ve bu üzerinde çalışmaya geldiğim şey.

I thought I was going to study the social behavior of Galapagos penguins,

Galagapos penguenlerinin sosyal davranışları üzerine çalışacağımı düşünmüştüm,

but you already know

Ama hepinizin bildiği gibi

penguins are rare.

Penguenler türüne az rastananlardır.

These are the rarest penguins in the world.

Bunlar dünyada türüne en az rastlanan penguenler

Why I thought I was going to be able to do that, I don't know.

Niye bunu yapabileceğimi düşünmüştüm, bilmiyorum.

But the population has changed

Ama buraya ilk geldiğimden beri

dramatically since I was first here.

nüfus çarpıcı olarak değişti.

When I counted penguins for the first time

Penguenleri ilk saydığımda,

and tried to do a census,

bir nüfus sayımı yapmaya çalıştığımda

we just counted all the individual beaks that we could

bu adalarin etrafında sayabileceğimiz

around all these islands.

bütün ayrı gagaları saydık.

We counted around 2,000, so I don't know how many penguins there really are,

Yaklaşık olarak 2000 tane hesapladık bu yüzden kesin olarak orada kaç tane penguen var bilmiyorum

but I know I can count 2,000.

Ama 2000’e kadar sayabileceğimi biliyorum.

If you go and do it now, the national parks

Eğer bunu şimdi gidip yaparsanız,

count about 500.

Ulusal parklarda yaklaşık olarak 500 tane var.

So we have a quarter of the penguins

Yani şu an 40 yıl önce saydığımız penguenlerin

that we did 40 years ago.

%25’ine sahibiz.

And this is true of most of our living systems.

Ve bu pek çok yaşayan canlımız için geçerli

We have less than we had before,

şuan da eskiden sahip olduklarımızdan daha azına sahibiz

and most of them are in fairly steep decline.

ve pek çok canlımızın sayısı giderek azalıyor

And I want to just show you a little bit about why.

Size niye böyle olduğunu göstermek istiyorum

(Braying)

(gürültülü bir ses)

That's a penguin braying

Bu bir penguenin,

to tell you that

penguenlere dikkat etmeniz

it's important to pay attention to penguins.

gerektiğini söyleyen sesi.

Most important of all,

Hepsinden daha da önemlisi

I didn't know what that was the first time I heard it.

ilk duyduğumda bu sesin ne olduğunu bilmiyordum.

And you can imagine sleeping on Fernandina your first night there

Sizde hayal edebilirsiniz ki Fernandina’da ki ilk gecenizde uyurken

and you hear this lonesome, plaintful call.

Bu kasvetli, kederli çağrıyı duyuyorsunuz,

I fell in love with penguins,

Penguenlere aşık olmuştum

and it certainly has changed the rest of my life.

Ve bu kesinlikle hayatımın geri kalanını değiştirdi.

What I found out I was studying

çalışırken gerçekten bulduğum şey

is really the difference in how the Galapagos changes,

Galapagos ’un nasıl değiştiğindeki farklılıktı

the most extreme variation.

ki bu farklılık aşırı varyasyonlar gösteriyordu

You've heard about these El Ninos,

El Ninos’ları duymuşsunuzdur,

but this is the extreme that penguins all over the world

Ama bu aşırılık dünyanın her yerinde ki penguenlerin

have to adapt to.

adapte olmak zorunda olduğu birşey.

This is a cold-water event

Bu La Nina isimli

called La Nina.

soğuk su akımı.

Where it's blue and it's green, it means the water is really cold.

Mavilerin ve yeşillerin olduğu yerlerde su gerçekten soğuk anlamına geliyor.

And so you can see this current coming up --

Ve sizde burada yukarıya doğru gelen

in this case, the Humboldt Current --

Humboldt akımını görebilirsiniz

that comes all the way out to the Galapagos Islands,

Bu akım Galapagos adalarına kadar geliyor.

and this deep undersea current, the Cromwell Current,

Ve bu akım da derin denizaltı akımı “Cromwell”

that upwells around the Galapagos.

Galapagos adalarında yüzeye çıkar,

That brings all the nutrients:

Ve besin getirir.

When this is cold in the Galapagos,

Bu akım Galapagos’ta soğuk olduğunda,

it's rich, and there's plenty of food for everyone.

Zengindir ve herkese yetecek kadar besin taşır

When we have extreme El Nino events,

aşırı El Nino olayları olduğu zaman

you see all this red,

bütün bu kırmızıları görüyorsunuz,

and you see no green

ve hiç yeşil görmüyorsunuz

out here around the Galapagos.

burda Galapagos’un etrafında

That means that there's no upwelling,

Bu yüzeye doğru bir akım olmadığı anlamına geliyor

and there's basically no food.

Ve esasında yiyecek de olmadığı anlamına geliyor

So it's a real desert

Yani burası gerçek bir çöl,

for not only for the penguins and the sea lions and the marine iguanas ...

Sadece penguenler için değil deniz aslanları ve deniz iguanaları içinde.

things die when there's no food.

Yiyecek olmadığı zaman canlılar ölür

But we didn't even know that that

Ama Galapagos’unda bundan etkilendiğini

affected the Galapagos when I went to study penguins.

ben penguenler üzerine çalışmaya giderken bilmiyorduk.

And you can imagine being on an island hoping you're going to see penguins,

hayal edin, bir adadasınız, penguenleri görmeyi umut ediyorsunuz

and you're in the middle of an El Nino event

Ve bir El Nino olayının tam ortasındasınız

and there are no penguins.

Ve hiç penguen yok.

They're not breeding; they're not even around.

Penguenler üremiyor, ortalıkta bile görünmüyorlar.

I studied marine iguanas at that point.

Bu noktada bende deniz iguanaları üzerine çalıştım

But this is a global phenomenon, we know that.

Ama bu küresel bir olay, bunu biliyoruz

And if you look along the coast of Argentina, where I work now,

Ve eğer Arjantin’in sahil boyuna bakarsanız, ki burasi şimdi çalıştığım yer

at a place called Punta Tombo --

Punta Tomba isimli bir yer de

the largest Magellanic penguin colony in the world

Dünyanın en geniş Magellenic penguen kolonisi yaşıyor

down here about 44 degrees south latitude --

Aşağıda, burda yaklaşık 44 derece güney enleminde

you see that there's great variation here.

büyük bir çeşitlilik olduğunu görürsünüz.

Some years, the cold water

Bazı yıllar soğuk su

goes all the way up to Brazil,

Yukarıya Brezilya’ya kadar gider,

and other years, in these La Nina years, it doesn't.

diğer yıllarda da, La Nina yıllarında, gitmez.

So the oceans don't always act together; they act differently,

Yani okyanuslar her zaman birlikte hareket etmez, bazen farklı hareket ederler,

but that is the kind of variation

Ama bu penguenlerin

that penguins have to live with,

yaşamak zorunda olduğu bir çeşitlilik

and it's not easy.

Ve kolay bu değil

So when I went to study the Magellanic penguins,

işte ben Magellenic penguenleri üzerinde çalışmaya gittiğimde,

I didn't have any problems.

hiç bir problemim yoktu.

There were plenty of them.

Pek çok penguen vardı

This is a picture at Punta Tombo in February

Bu Punta Tombo’nun şubatta çekilmiş bir resmi

showing all the penguins along the beach.

Sahildeki tüm penguenleri gösteriyor.

I went there because the Japanese wanted to start harvesting them

Oraya gittim çünkü Japon’lar onları yakalamak istiyordu

and turning them into high fashion golf gloves,

Ve onları son moda golf eldivenlerine,

protein and oil.

Protein ve yağa dönüştürmek istiyorlardı.

Fortunately, nobody has harvested any penguins

çok şükür hiç kimse penguenleri yakalamadı

and we're getting over 100,000 tourists a year to see them.

ve her yıl onları görmeye 100.000’den fazla turist geliyor.

But the population is declining

Ama nüfuslari azalıyor,

and it's declined fairly substantially, about 21 percent

Bu araştırmalara başladığım 1987'den beri

since 1987, when I started these surveys,

Aktif olan yuvaların sayısı

in terms of number of active nests.

yaklaşık olarak %21 oranında azaldı.

Here, you can see where Punta Tombo is,

Burda Punta Tombo’nun nerde olduğunu görebilirsiniz.

and they breed in incredibly dense colonies.

Penguenler inanılmaz yoğun kolonilerin içinde ürerler,

We know this because of long-term science,

Bunu uzun araştırmalar sayesinde biliyoruz

because we have long-term studies there.

Çünkü orada uzun zamanlı çalışmalarımız var.

And science is important in informing decision makers,

Ve bilimsel çalışmalar karar yetkisine sahip insanlar için önemlidir

and also in changing how we do

ve aynı zamanda bizim değişikliklerde ne yapacağımızı

and knowing the direction of change that we're going in.

ve hangi yöne gideceğimizi bilmemizi sağlar.

And so we have this penguin project. The Wildlife Conservation Society

Bizim "Vahşi Yaşamı Koruma Derneği" tarafindan desteklenen bir penguen projemiz var

has funded me along with a lot of individuals

bu dernek 27 yıldan beri

over the last 27 years

bu tür haritalarin üretilebilmesi için

to be able to produce these kinds of maps.

Bana ve pek çok başka kişiye parasal destek sağlıyor.

And also, we know that it's not only

Ve biliyoruz ki zor durumda olan

Galapagos penguins that are in trouble,

Sadece Galapagos penguenleri değil

but Magellanics and many other species of penguins.

Magellenic’ler ve pek çok başka penguen türleri de zor durumda.

And so we have started a global penguin society

Bizde penguenlerin içinde bulunduğu bu zor duruma odaklanmak için

to try to focus on the real plight of penguins.

küresel bir penguen derneği kurduk.

This is one of the plights of penguins: oil pollution.

penguenlerin zor durumda olmasının nedenlerinden biriside petrol kirliliği,

Penguins don't like oil

Penguenler petrol sevmezler,

and they don't like to swim through oil.

Ve petrolün içinde yüzmeyide sevmezler

The nice thing is, if you look down here in Argentina,

Güzel olan şey, eğer buraya aşağı Arjantin'e bakarsanız

there's no surface oil pollution from this composite map.

bu bileşik haritaya göre yüzeyde petrol kirliliği yok

But, in fact, when we went to Argentina,

ama gerçekte Arjantina’ya gittiğimizde,

penguins were often found

çok sık olarak tamamen petrole bulanmış

totally covered in oil.

pek çok penguen bulduk.

So they were just minding their own business.

Penguenler sadece kendi işleriyle uğraşırken

They ended up swimming through ballast water that had oil in it.

kendilerini içi petrol dolu bu ağir suda yüzerken buldular.

Because when tankers carry oil

çünkü tankerler petrol taşırken,

they have to have ballast at some point,

dengelerini sağlamak icin su alırlar

so when they're empty, they have the ballast water in there.

Geri dönerken de

When they come back, they actually dump

bu petrollü suyu

this oily ballast water into the ocean.

okyanusun içine bırakırlar.

Why do they do that? Because it's cheaper,

Bunu niye yaparlar? Çünkü daha ucuzdur

because they don't pay the real environmental costs.

çünkü gerçek çevresel bedeli ödemezler.

We usually don't, and we want to start

Gerçek bedeli ödeyebilmemiz için

getting the accounting system right

Hesabımızı doğru yapmaya

so we can pay the real cost.

başlamak istiyoruz

At first, the Argentine government said, "No, there's no way.

Başlarda Arjantin Hükümeti "hayır, bu kesinlikle mümkün değil,

You can't find oiled penguins in Argentina.

Arjantina’da petrole bulanmış penguen bulamazsınız,

We have laws,

Bizim kanunlarımız var,

and we can't have illegal dumping; it's against the law."

Ve yasadışı boşaltım olamaz, bu kanuna aykırı” dedi.

So we ended up spending nine years

Ve sonunda biz burda 9 yılımızı

convincing the government that there were lots of oiled penguins.

hükümeti petrole bulanmış pek çok penguen olduğuna ikna etmeye çalışarak geçirdik.

In some years, like this year, we found

Bazı yıllarda mesela bu yıl gibi

more than 80 percent

Sahilde bulduğumuz ölü yetişkin penguenlerden

of the adult penguins dead on the beach

%80’den fazlasının

were covered in oil.

petrole bulanmış olduğunu gördük.

These little blue dots are the fledglings --

Bu küçük mavi noktalar yavrular,

we do this survey every March --

Biz bu incelemeyi her yıl mart ayında yapıyoruz

which means that they're only in the environment

Bunun anlamıda yavrular bu bölgede

from January until March,

sadece ocak'tan mart’a kadar bulunuyorlar

so maybe three months at the most

yani belki bu üç ay içinde

that they could get covered in oil.

yavrular petrole bulanabilirler.

And you can see, in some years over 60 percent

ve gördüğünüz gibi bazı yıllarda, %60’ın üzerinde

of the fledglings were oiled.

yavru penguen petrole bulanmış.

Eventually, the government listened

Sonunda hükümet dinledi,

and, amazingly, they changed their laws.

ve inanılmaz olarak yasalarını değiştirdiler.

They moved the tanker lanes

Tankerlerin yollarını sahilden

40 kilometers farther off shore,

40 km uzağa taşıdılar.

and people are not doing as much illegal dumping.

Ve artık insanlar eskiden olduğu kadar yasadışı boşaltım yapmıyor.

So what we're seeing now

işte şimdi burada gördüğümüz gibi

is very few penguins are oiled.

çok daha az penguen petrole bulanmış.

Why are there even these penguins oiled?

Niye hala petrole bulanmış penguenler var?

Because we've solved the problem in Chubut province,

çünkü biz problemi Arjantin’in bir eyaleti sayılabilecek

which is like a state in Argentina

Chubut şehrinde çözdük.

where Punta Tombo is --

Punta Tombo ise,

so that's about 1,000 kilometers of coastline --

Sahillin yaklaşık 1000km dışında.

but we haven't solved the problem

Ama biz problemi

in northern Argentina, Uruguay and Brazil.

Kuzey Arjantin, Uruguay, ve Brezilyada henüz çözemedik.

So now I want to show you that penguins are affected.

şimdi size etkilenen penguenleri göstermek istiyorum

I'm just going to talk about two things.

sadece iki şey hakkında konuşacağım.

This is climate change. Now this has really been a fun study

Bu iklim değişikliği. şimdi bu gerçekten komik bir çalışma

because I put satellite tags on the back

çünkü ben bu Magellenic penguenlerinin arkasına

of these Magellanic penguins.

uydu etiketleri taktım.

Try to convince donors to give you a couple thousand dollars

Bize bağışta bulunanları birkaç bin dolar daha vermeye ikna etmek için

to glue a satellite tag on the back of penguins.

Penguenlerin arkasina uydu etiketi yapıştırdım.

But we've been doing this now for more than a decade to learn where they go.

Bunu 10 seneden fazla bir zamandır penguenlerin nereye gittiğini öğrenmek için yapıyoruz.

We thought we needed a marine protected area

Denizde yaklaşık 30 km'lik

of about 30 kilometers,

korunmuş bir alana ihtiyacımız olduğunu düşünmüştük

and then we put a satellite tag on the back of a penguin.

ve sonra uydu etiketlerini penguenlerin arkasına koyduk.

And what the penguins show us --

Penguenlerin bize gösterdiği

and these are all the little dots

tüm bu küçük noktalar, penguenlerin

from where the penguins' positions were

2003 senesindeki

for penguins in incubation in 2003 --

kuluçka yerleri.

and what you see is some of these individuals

Ve gördüğünüz gibi bunlardan bazıları

are going 800 kilometers away from their nests.

yuvalarından 800km. uzağa gidiyorlar.

So that means as their mate

Bu şu anlama geliyor:

is sitting on the nest incubating the eggs,

eşleri yuvada oturuyor, kuluçkaya yatıyor

the other one is out there foraging,

diğer eşte dışarıda yem arıyor.

and the longer they have to stay gone,

ve dışardaki eş ne kadar uzun, uzakta kalırlarsa

the worse condition the mate is in when the mate comes back.

Döndügünde yuvada kalan eşin içinde olduğu şartlar o kadar kötü oluyor.

And, of course, all of this then leads to a vicious cycle

Ve tüm bunlar kesinlikle zararlı bir döngüye öncülük ediyor;

and you can't raise a lot of chicks.

çok fazla yavru penguen yetiştiremiyorsunuz.

Here you see in 2003 --

Burda 2003 senesinde, gördüğünüz gibi

these are all the dots of where the penguins are --

bütün bu noktalar penguenlerin olduğu yerler.

they were raising a little over

her aile yarımdan biraz fazla

a half of a chick.

yavru yetiştiriyor.

Here, you can see in 2006,

Burda 2006 senesinde, gördüğünüz gibi

they raised almost three quarters

Her yuvada yaklaşık olarak

of a chick per nest,

0.75 penguen yetiştirilmiş.

and you can see that they're closer to Punta Tombo;

gördüğünüz gibi burda Punta Tombo’ya yakınlar,

they're not going as far away.

daha uzağa gitmiyorlar.

This past year, in 2009,

Geçen yıl 2009'da

you can see that they're now raising

gördüğünüz gibi yaklaşık olarak her yuvada

about a fourth of a chick,

0.25 penguen yetiştirilmiş,

and some of these individuals are going

Ve bunlardan bazıları yiyecek bulmak için yuvalarından

more than 900 kilometers away from their nests.

900km’den daha uzağa gidiyorlar.

So it's kind of like you having a job in Chicago,

Bunu şuna benzetebiliriz: şikagoda yaşıyor ve çalışıyorsunuz

and then you get transferred

ve işiniz

to St. Louis,

St.Louis'e aktarılıyor.

and your mate is not happy about this

eşiniz bundan hoşlanmayacaktır.

because you've got to pay airfare,

çünkü uçak biletinizi ödemek zorundasınızdır,

because you're gone longer.

ve uzun bir süre uzakta olmak zorundasınızdır.

The same thing's true for penguins as well.

Aynı şey penguenler için de geçerli

And they're going about, on average now,

şu an yaklaşık olarak penguenler

40 kilometers farther than they did a decade ago.

10 sene önce gittiklerinden ortalama 40km. daha uzağa gidiyorlar.

We need to be able to get information out to the general public.

Bizim bu bilgiyi halka iletebilmeye ihtiyacımız var

And so we started a publication

bu yüzden Koruma Derneğiyle birlikte

with the Society for Conservation

bilimdeki en son gelişmeleri

that we think presents cutting-edge science

özgün bir şekilde sunacak

in a new, novel way,

bir dergi yayınına başladık.

because we have reporters that are good writers

Muhabirlerimiz iyi birer yazar olduklari için

that actually can distill the information

bilgiyi süzebiliyor,

and make it accessible to the general public.

ve halkın anlayabileceği hale getirebiliyorlar.

So if you're interested in cutting-edge science

eğer sizde bilimdeki en son gelişmelerle

and smarter conservation,

ve daha akıllı bir çevresel korumayla ilgileniyorsanız

you should join with our 11 partners --

siz de 11 partnerimizle bize katılmalısınız.

some of them here in this room, like the Nature Conservancy --

partnerlerimizin bir kısmı bu odada, Doğal Hayatı Koruma Derneği gibi

and look at this magazine

ve bu dergiye bakın

because we need to get information out about conservation

çünkü çevresel korumayla ilgili bilgiyi

to the general public.

halka iletmeye ihtiyacımız var.

Lastly I want to say that

Tamam, son olarak şunu söylemek istiyorum

all of you, probably,

Hepinizin, muhtemelen

have had some relationship at some time in your life

hayatınızın bir döneminde

with a dog, a cat, some sort of pet,

bir köpeğiniz, kediniz ya da herhangi bir evcil hayvanınız olmuştur.

and you recognized that those are individuals.

ve onları ayrı birer birey olarak kabul etmişsinizdir

And some of you consider them almost part of your family.

hatta bir kısmınız onları ailenizin bir ferdi olarak görmüştür.

If you had a relationship with a penguin,

eğer bir penguenle münasebetiniz olsaydı

you'd see it in the same sort of way.

onuda aynı gözle görürdünüz.

They're amazing creatures

Onlar inanilmaz yaratıklardır

that really change how you view the world

bu dünyayı gerçekten nasıl gördüğünüzü değiştirir

because they're not that different from us:

çünkü onlar bizden farklı değiller,

They're trying to make a living,

onlarda yaşam kurmaya çalışıyor

they're trying to raise their offspring,

onlarda yavrularını yetiştirmeye çalışıyor.

they're trying to get on and survive in the world.

onlarda dünyada geçinmeye ve hayatlarını sürdürmeye çalışıyorlar.

This is Turbo the Penguin.

Ve bu penguen” Turbo”,

Turbo's never been fed.

Turbo bizim tarafımızdan yetiştirilmedi.

He met us and got his name

Bizimle karşılaştı ve bu ismi aldı

because he started standing under

Çünkü benim turbo dizel kamyonetimin

my diesel truck: a turbo truck,

altında durmaya başlamıştı.

so we named him Turbo.

bu yüzden ona Turbo adını verdik

Turbo has taken to knocking on the door with his beak,

Turbo kapıya gagasıyla vurur,

we let him in and he comes in here.

onu içeri alırız ve buraya gelir

And I just wanted to show you

ve size bir gün

what happened one day

Turbo bir arkadaşını getirdiğinde

when Turbo brought in a friend.

ne olduğunu göstermek istiyorum.

So this is Turbo.

evet bu Turbo

He's coming up to one of my graduate students and flipper patting,

benim öğrencilerimden birine doğru geliyor ve koluyla vuruyor

which he would do to a female penguin.

ki bunu dişi bir penguene yapabilir

And you can see, he's not trying to bite.

ve gördüğünüz gibi ısırmayıda denemiyor

This guy has never been in before

diğer penguen daha önce hiç burda bulunmamıştı

and he's trying to figure out, "What is going on?

ve oda neler döndüğünü anlamaya çalışıyor

What is this guy doing?

Hey, “bu penguen ne yapıyor”?

This is really pretty weird."

“Bu gerçekten çok garip”

And you'll see soon

Ve kısa bir zaman sonra göreceksiniz

that my graduate student ...

Benim öğrencim

and you see, Turbo's pretty intent

Göreceksiniz, Turbo vuran koluyla

on his flipper patting.

gayet istekli

And now he's looking at the other guy,

ve şimdi diğer penguene bakıyor

saying, "You are really weird."

“sen gerçekten tuhafsın” diyor

And now look at this: not friendly.

Ve şimdi şuna bakın, bu arkadaşca değil

So penguins really differ in their personalities

Yani penguenlerin kişilikleri gerçekten birbirinden farklı

just like our dogs and our cats.

aynı bizim köpeklerimiz ve kedilerimiz gibi.

We're also trying to collect our information

Biz ayrıca bilgi toplamayı

and become more technologically literate.

Ve Teknolojiden faydalanmayi da deniyoruz

So we're trying to put that

Bu bölgeye bilgisayarlar

in computers in the field.

koymayı denedik.

And penguins are always involved in helping us

Ve penguenler de bu sürece dahil oldular

or not helping us in one way or another.

bazen yardim ederek bazen de etmeyerek

This is a radio frequency ID system.

Bu bir radyo frekans kimlik sistemi

You put a little piece of rice in the foot of a penguin

küçük pirinç tanesi gibi bir parçayı penguenin ayağının içine yerleştiriyoruz

that has a barcode, so it tells you who it is.

parçanın içindeki barkod bize kim olduğunu söylüyor

It walks over the pad, and you know who it is.

penguen rampadan yürür ve siz hangisi olduğunu bilirsiniz.

Okay, so here are a few penguins coming in.

tamam, burada bir kaç penguen içeri geliyor

See, this one's coming back to its nest.

bakın bu yuvasina geri dönüyor

They're all coming in at this time,

hepsi içeri bu zamanda geliyorlar.

walking across there, just kind of leisurely coming in.

karşıya tarafa yürüyorlar, bir çeşit sükunetle içeri geri geliyorlar

Here's a female that's in a hurry. She's got food.

Burdaki dişi acele içinde

She's really rushing back, because it's hot,

gerçekten koşturuyor, çünkü hava sıcak

to try to feed her chicks.

yavrularını beslemeye çalışıyor

And then there's another fellow that will leisurely come by.

ve burda diğer bir arkadaşta sükunetle gelecek

Look how fat he is. He's walking back to feed his chicks.

bakın ne kadar da şişman, oda yavrularını beslemeye geliyor.

Then I realize that they're playing

sonra farkettimki onlar kutunun

king of the box.

kralı oyununu oynuyorlar.

This is my box up here, and this is the system that works.

yukarıdaki benim kutum, ve buda çalışan sistem

You can see this penguin, he goes over, he looks at those wires,

şu pengueni görebilirsiniz, gidiyor ve o kablolara bakıyor

does not like that wire.

bu kabloyu sevmedi

He unplugs the wire; we have no data.

kabloyu prizden çekti... Artık veri alamıyoruz.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

So, they really are pretty amazing creatures.

onlar gerçekten inanılmaz yaratıklar

OK.

Tamam

Most important thing is:

En önemli şey;

Only you can change yourself,

Sadece siz kendinizi değiştirebilirsiniz

and only you can change the world

Ve sadece ve sadece siz dünyayı değiştirebilirsiniz

and make it better, for people

Ve dünyayı insanlar ve aynı şekilde Penguenler için

as well as penguins.

daha iyi bir yer yapabilirsiniz.

So, thank you very much. (Applause)

Çok teşekkür ederim.