Dee Boersma: Pay attention to penguins

Hãy chú ý đến loài chim cánh cụt.

Translator: Le Thi Hoa Reviewer: Ha Tran

I want to talk about penguins today.

Hôm nay tôi muốn nói về những con chim cánh cụt

But first, I want to start by saying that

nhưng trước tiên, tôi muốn bắt đầu bằng việc nói rằng

we need a new operating system,

chúng ta cần một hệ thống tổ chức mới

for the oceans and for the Earth.

cho nhừng đại dương và cho Trái đất

When I came to the Galapagos 40 years ago,

Khi tôi đến Galapagos 40 năm trước

there were 3,000 people

Lúc đó có 3,000 người

that lived in the Galapagos.

sống ở Galapagos

Now there are over 30,000.

Bây giờ đã có hơn 30,000 người

There were two Jeeps on Santa Cruz.

Lúc đó chỉ có 2 chiếc xe Jeep o Santa Cruz

Now, there are around a thousand trucks

Bây giờ đã có khoảng hàng nghìn chiếc xe tải

and buses and cars there.

xe buýt và ô tô

So the fundamental problems that we face

Như vậy những vấn đề cơ bản mà chúng ta phải đối mặt

are overconsumption and too many people.

là tiêu thụ quá mức và quá nhiều người

It's the same problems in the Galapagos,

Nó cùng giống như những vấn đề ở Galapagos

except, obviously,

ngoại trừ, hiển nhiên

it's worse here, in some ways, than other places.

nó tồi tệ hơn ở đây, theo cách khác, hơn các nơi khác

Because we've only doubled the population of the Earth

Bởi vì chúng ta chỉ gấp đôi dân số của Trái Đất

since the 1960s -- a little more than doubled --

từ những năm 1960 - hơn gấp đôi một chút

but we have 6.7 billion people in the world,

Nhưng chúng ta có 6.7 tỷ người trên thế giới

and we all like to consume.

Và tất cả chúng ta muốn tiêu thụ

And one of the major problems that we have

Và một vấn đề chính cái mà chúng ta có

is our operating system

là, hệ thống tổ chức của chúng ta

is not giving us the proper feedback.

đang không đưa cho chúng ta các thông tin phản hồi thích hợp

We're not paying the true

Chúng ta không trả giá đúng

environmental costs of our actions.

những tổn thất của môi trường cho những hành động của chúng ta

And when I came at age 22 to live on Fernandina,

và khi tôi đến Fernandina khi tôi ở tuổi 22

let me just say, that I had never

để tôi chỉ nói rằng tôi không bao giờ

camped before.

cắm trại trước đó

I had never lived alone

Tôi chưa bao giờ sống một mình

for any period of time,

trong bất cứ khoảng thời gian nào.

and I'd never slept with sea lions

Và tôi không bao giờ ngủ với sư tử biển

snoring next to me all night.

ngáy bên cạnh tôi cả đêm

But moreover, I'd never lived on an uninhabited island.

Nhưng hơn thế nữa, tôi không bao giờ sống trên một hòn đảo không có người ở

Punta Espinosa is where I lived for over a year,

Punta Espinosa là nơi tôi đã sống hơn một năm.

and we call it uninhabited

và chúng tôi gọi nó là đảo hoang

because there are no people there.

bởi vì không có người ở đó

But it's alive with life;

Nhưng nó tồn tại với cuộc sống.

it's hardly uninhabited.

Nó hầu như không có người ở.

So a lot has happened in the last 40 years,

Vì thế rất nhiều thứ xảy ra trong 40 năm trước

and what I learned when I came to the Galapagos

Và cái tôi học được khi tôi đến Galapagos

is the importance of wild places, wild things,

là tầm quan trọng của những khu vực tự nhiên, những điều hoang dã,

certainly wildlife,

chắc chắn cả cuộc sống hoang dã nơi đây.

and the amazing qualities that penguins have.

và đặc tính đáng ngạc nhiên mà những con chim cánh cụt có.

Penguins are real athletes:

Những con chim cánh cụt là những vận động viên thực thụ

They can swim 173 kilometers in a day.

Chúng có thể bơi 173 km trong một ngày

They can swim at the same speed day and night --

Chúng có thể bơi với cùng một vận tốc cả ngày và đêm

that's faster than any Olympic swimmer.

Nó nhanh hơn bất cứ vận động viên bơi lội Olmypic nào

I mean, they can do like seven kilometers an hour

Ý tôi là chúng có thể bơi 7 km / 1 giờ

and sustain it.

và duy trì được tốc độ đó.

But what is really amazing, because of this deepness here,

Nhưng cái thực sự ngạc nhiên, bởi vì độ sâu nơi đây,

Emperor penguins can go down

chim cánh cụt hoàng đế có thể bơi xuống

more than 500 meters

hơn 500 mét

and they can hold their breath for 23 minutes.

và chúng có thể nín thở trong 23 phút

Magellanic penguins, the ones that I work on,

Những con chim cánh chụt Magellanic mà tôi làm việc với

they can dive to about 90 meters

chúng có thể lặn sâu khoảng 90 mét

and they can stay down for

và chúng giữ được trong

about 4.6 minutes.

khoảng 4.6 phút

Humans, without fins: 90 meters, 3.5 minutes.

Còn con người, không có vây, 90 mét, và 3.5 phút

And I doubt anybody in this room

và tôi không biết có ai trong căn phòng này

could really hold their breath for 3.5 minutes.

có thể thực sự nín thở trong 3.5 phút

You have to train to be able to do that.

Bạn phải rèn luyện để có thể làm được điều đó.

So penguins are amazing athletes.

Vì thế nên những con chim cánh cụt la những vận động viên tuyệt vời.

The other thing is, I've never met anybody

Một thứ khác nữa là, tôi chưa bao giờ gặp bất cứ ai

that really doesn't say that they like penguins.

người thực sự có thể không nói rằng họ thích những con chim cánh cụt.

They're comical, they walk upright,

Chúng rất hài hước, chúng đi thẳng người,

and, of course, they're diligent.

và, tất nhiên, chúng siêng năng

And, more importantly, they're well-dressed.

va, quan trọng hơn, chúng nhìn như được mặc quần áo

So they have all the criteria

Vậy chúng có tất cả tiêu chuẩn

that people normally like.

cái ma con người bình thường muốn.

But scientifically, they're amazing because they're sentinels.

Nhưng về mặt khoa học, chúng làm ngạc nhiên bởi vì chúng như những người lính gác biển

They tell us about our world in a lot of different ways,

Chúng nói cho chúng ta về thế giới của chúng ta trong nhiều cách khác nhau

and particularly the ocean.

đặc biệt là về đại dương

This is a picture of a Galapagos penguin

Đây là bức tranh về chim cánh cụt Galapagos

that's on the front of a little zodiac here in the Galapagos.

được chup trước một hoàng đạo nhỏ ở đây, ở Galapagos.

And that's what I came to study.

Và đó là cái mà tôi đến để nghiên cứu

I thought I was going to study the social behavior of Galapagos penguins,

Tôi đã nghĩ là tôi sẽ nghiên cứu về hành vi xã hội của nhưng con chim cánh cụt Galapagos,

but you already know

nhưng các bạn đã biết đấy

penguins are rare.

chim cánh cụt thì hiếm

These are the rarest penguins in the world.

Những con này là những con chim cánh cụt hiếm nhất trên thế giới.

Why I thought I was going to be able to do that, I don't know.

Tại sao tôi nghĩ tôi sẽ có thể làm được việc đó, tôi không biết.

But the population has changed

Nhưng dân số đã và đang thay đổi

dramatically since I was first here.

đáng kể kể từ lần đầu tiên tôi đến đây.

When I counted penguins for the first time

Khi tôi đếm chim cánh cụt lần đầu tiên

and tried to do a census,

và thử làm một sự điều tra số lượng chim cánh cụt.

we just counted all the individual beaks that we could

chúng tôi chỉ đếm tất cả từng mỏ chim cá nhân mà chúng tôi có thể

around all these islands.

xung quanh tất cả những hòn đảo này.

We counted around 2,000, so I don't know how many penguins there really are,

Chúng tôi đã đếm được khoảng 2,000 con, nên tôi không biết rõ thực ra có bao nhiêu con chim cánh cụt ở đây,

but I know I can count 2,000.

nhưng tôi biết tôi có thể đếm tới 2,000 con.

If you go and do it now, the national parks

Nếu bạn đi và làm điều đó bây giờ, những công viên quốc gia

count about 500.

đếm khoảng 500 con.

So we have a quarter of the penguins

vậy chúng ta chỉ con ¼ tổng số chim cánh cụt

that we did 40 years ago.

mà chúng ta có 40 năm về trước.

And this is true of most of our living systems.

Và đây là sự thực của hầu hết hệ thống sống nào của chúng ta

We have less than we had before,

Chúng ta có ít hơn trước kia,

and most of them are in fairly steep decline.

và hầu như đang suy giảm theo chiều hướng dốc.

And I want to just show you a little bit about why.

Và tôi chỉ muốn cho các bạn xem một chút về lý do tại sao

(Braying)

(Tiếng chim cánh cụt kêu)

That's a penguin braying

Đó la một con chim cánh cụt đang kêu inh ỏi

to tell you that

để nói cho bạn biết rằng

it's important to pay attention to penguins.

chú ý đến chim cánh cụt là việc quan trọng

Most important of all,

Quan trọng nhất trong tất cả,

I didn't know what that was the first time I heard it.

Tôi không biết cái gì đó là lần đầu tiên tôi nghe về nó

And you can imagine sleeping on Fernandina your first night there

và bạn có thể tưởng tượng ngủ trên Fernandina trong đêm đầu tiên của bạn ở đó

and you hear this lonesome, plaintful call.

và bạn nghe thấy âm thanh này, tiếng kêu rên rỉ, buồn bã.

I fell in love with penguins,

Tôi đã yêu chim cánh cụt

and it certainly has changed the rest of my life.

và chắc chắn nó đã thay đổi phần đời còn lại của tôi

What I found out I was studying

Cái mà tôi phát hiện ra tôi đã được học

is really the difference in how the Galapagos changes,

thực sự là sự khác biệt trong cách thay đổi của Galapagos,

the most extreme variation.

sự biến đổi khắc nghiệt nhất.

You've heard about these El Ninos,

Các bạn đã nghe nói về những hiện tượng EI Nion này

but this is the extreme that penguins all over the world

nhưng đây là cực điểm mà chim cánh cụt trên toàn thế giới

have to adapt to.

phải thích ứng với

This is a cold-water event

Đây là hậu quả của dòng nước lạnh

called La Nina.

được gọi là hiện tượng La Nina

Where it's blue and it's green, it means the water is really cold.

Nơi nước biển có màu xanh da trời và xanh lá cây giao nhau là nơi nước thực sự rất lạnh

And so you can see this current coming up --

Và như vậy bạn có thể thấy dòng chảy --

in this case, the Humboldt Current --

trong trường hợp này, là dòng chảy Humboldt --

that comes all the way out to the Galapagos Islands,

chảy ra quần đảo Galapagos bằng mọi hướng,

and this deep undersea current, the Cromwell Current,

còn dòng chảy dưới biển sâu, dòng chảy Cromwell

that upwells around the Galapagos.

trào ra xung quanh Galapagos

That brings all the nutrients:

điều này mang lại tất cả những dưỡng chất.

When this is cold in the Galapagos,

Khi nước ở Galapagos lạnh

it's rich, and there's plenty of food for everyone.

nó giàu dưỡng chất, và mang lại nhiều thức ăn cho các loài.

When we have extreme El Nino events,

Khi xảy ra hiện tượng EI Nino

you see all this red,

bạn sẽ nhìn thấy màu nước tất cả đều là màu đỏ

and you see no green

và không có màu xanh

out here around the Galapagos.

xung quanh Galapagos

That means that there's no upwelling,

Điều đó có nghĩa là không có sự phun len cua dòng nước

and there's basically no food.

và cũng mang ý nghĩa là không có thức ăn

So it's a real desert

Do do, noi này thực sự trở thành sa mạc

for not only for the penguins and the sea lions and the marine iguanas ...

không chỉ cho loài chim cánh cụt, sư tử biển và cả kỳ đà biển

things die when there's no food.

Mọi vật chết khi không có thức ăn

But we didn't even know that that

Nhưng chúng tôi cũng đã không biết rằng

affected the Galapagos when I went to study penguins.

điều này ảnh hưởng thế nào khi toi làm nghiên cứu về loài chim canh cụt tren đảo Galapagos

And you can imagine being on an island hoping you're going to see penguins,

Và bạn có thể tưởng tượng rang trên một hòn đảo, bạn không thấy được loài chim cánh cụt

and you're in the middle of an El Nino event

có nghĩa bạn đang chứng kiến một hiện tượng EI Nino

and there are no penguins.

và hoàn toàn không có con chim cánh cụt nào

They're not breeding; they're not even around.

Chúng không thể tiếp tục tồn tại, thậm chí ở các vùng xung quanh

I studied marine iguanas at that point.

Vào thời điểm đó tôi cũng đang nghiên cứu về loài kỳ đà biển.

But this is a global phenomenon, we know that.

Nhưng tất cả chúng ta đều biết điều đây là hiện tượng toàn cầu,

And if you look along the coast of Argentina, where I work now,

và nếu các bạn nhìn dọc theo bờ biển Argentina, nơi mà bây giờ tôi đang làm việc

at a place called Punta Tombo --

ở một nơi gọi là Punta Tombo,

the largest Magellanic penguin colony in the world

có đàn chim cánh cụt Magellenic lớn nhất trên thế giới

down here about 44 degrees south latitude --

ở dưới đây khoảng 44 độ vĩ tuyến nam

you see that there's great variation here.

các bạn sẽ nhìn thấy sự thay đổi lớn ở đây

Some years, the cold water

Một vài năm, dòng nước lạnh

goes all the way up to Brazil,

chảy tới Brazil

and other years, in these La Nina years, it doesn't.

vào những năm xảy ra hiện tượng La Nina, nó không chảy tới đó

So the oceans don't always act together; they act differently,

Cho nên những đại dương không luôn luôn hoạt động cùng nhau, chúng hoạt động một cách khác nhau

but that is the kind of variation

Nhưng đấy là một loại biến đổi

that penguins have to live with,

cái mà chim cánh cụt phải sống chung với

and it's not easy.

và nó không dễ dàng

So when I went to study the Magellanic penguins,

Vì vậy khi tôi đi đến nghiên cứu chim cánh cụt Magellanic,

I didn't have any problems.

Tôi không có bất cứ vấn đề nào,

There were plenty of them.

Có rất nhiều chim cánh cụt.

This is a picture at Punta Tombo in February

Đây là một bức tranh ở Punta Tombo được chụp vào tháng 2

showing all the penguins along the beach.

về các loài chim cánh cụt trên bờ biển.

I went there because the Japanese wanted to start harvesting them

Tôi đi đến đó bởi vì người Nhật muốn bắt đầu săn bắt chúng

and turning them into high fashion golf gloves,

và biến chúng thành những đôi găng tay chơi golf thời trang cao cấp

protein and oil.

hoặc protein và dầu

Fortunately, nobody has harvested any penguins

May mắn thay, không ai bắt con chim cánh cụt nào

and we're getting over 100,000 tourists a year to see them.

và chúng tôi đang có hơn 100,000 khách du lịch hàng năm đến để xem chúng.

But the population is declining

Nhưng tổng số chim cánh cụt đang suy giảm

and it's declined fairly substantially, about 21 percent

nó giảm khá đáng kể, khoảng 21 phần trăm

since 1987, when I started these surveys,

kể từ năm 1987 khi tôi bắt đầu làm những điều tra thống kê này

in terms of number of active nests.

về số lượng các tổ chim hoạt động

Here, you can see where Punta Tombo is,

Và đây, bạn có thể thấy Punta Tombo nằm ở đây

and they breed in incredibly dense colonies.

Chúng sinh sản trên các thuộc địa với mật độ dày đặc

We know this because of long-term science,

Chúng tôi biết điều này bởi vì khoa học lâu dài

because we have long-term studies there.

bời vì chúng tôi có một sự nghiên cứu sâu rộng ở đó

And science is important in informing decision makers,

Và khoa học thì quan trọng trong với thông báo của người ra quyết định

and also in changing how we do

và cũng quan trọng trong sự thay đổi của việc chúng ta làm thế nào

and knowing the direction of change that we're going in.

và biết chiều hướng thay đổi cái mà chúng ta đang tiến đến.

And so we have this penguin project. The Wildlife Conservation Society

Do đó mà chúng tôi có dự án nghiên cứu về loài chim cánh cụt này, Hiệp hội bảo tồn động vật hoang dã

has funded me along with a lot of individuals

đã tài trợ cho tôi, cùng với rất nhiều cá nhân khác

over the last 27 years

hơn 27 năm cuối.

to be able to produce these kinds of maps.

để có thể sản xuất các loại bản đồ như thế này

And also, we know that it's not only

và chúng tôi cũng biết không chỉ

Galapagos penguins that are in trouble,

loài chim cánh cụt Galapagos đang gặp vấn đề

but Magellanics and many other species of penguins.

mà loài Magellanic và rất nhiều loài chim cánh cụt khác nữa.

And so we have started a global penguin society

Vì vậy chúng ta phải bắt đầu một xã hội chim cánh cụt trên toàn cầu

to try to focus on the real plight of penguins.

để cố gắng tập trung vào cảnh ngộ thực sự của loài chim cánh cụt.

This is one of the plights of penguins: oil pollution.

Và đây là một trong những thực trạng của loài chim cánh cụt, ô nhiễm dầu

Penguins don't like oil

Những con chim cánh cụt không thích dầu

and they don't like to swim through oil.

và chúng cũng không thích bơi trong dầu.

The nice thing is, if you look down here in Argentina,

Điều tốt đẹp là, nếu các bạn nhing xuống dưới đây ở Argentina,

there's no surface oil pollution from this composite map.

không có bề mặt ô nhiễm dầu trong bản đồ tổng hợp này.

But, in fact, when we went to Argentina,

Nhưng trong thực tế, khi chúng tôi đi đến Argentina

penguins were often found

chim cánh cụt thường xuyên được tìm thấy khi

totally covered in oil.

hoàn toàn bao phủ bởi dầu

So they were just minding their own business.

Cho nên họ chỉ suy nghĩ cho việc kinh doanh của họ

They ended up swimming through ballast water that had oil in it.

Họ kết thúc việc bơi lội của chim cánh cụt bằng nước dằn tàu thứ mà có dầu trong đó

Because when tankers carry oil

Bởi vì, khi các con tàu chở dầu đi

they have to have ballast at some point,

chúng phải có bì giữ thăng bằng ở một số điểm,

so when they're empty, they have the ballast water in there.

vì vậy khi tàu không có gì, nó phải có nước dằn ở đó

When they come back, they actually dump

Khi họ quay lại, họ đổ

this oily ballast water into the ocean.

nước dằn có cả dầu này xuống biển

Why do they do that? Because it's cheaper,

Tại sao họ lại làm như vậy? Bởi vì nó rẻ hơn,

because they don't pay the real environmental costs.

vì họ không phải trả giá cho giá trị thực của môi trường.

We usually don't, and we want to start

Chúng tôi thường không làm điều đó, và chúng tôi muốn bắt đầu

getting the accounting system right

có hệ thống kế toán ngay

so we can pay the real cost.

vì vậy chúng ta có thể trả cho giá trị thực

At first, the Argentine government said, "No, there's no way.

Đầu tiên, chính phủ Argentina nói, " Không, không có cách nào

You can't find oiled penguins in Argentina.

Các bạn không thể tim thấy chim cánh cụt dầu ở Argentina

We have laws,

Chúng tôi có pháp luật

and we can't have illegal dumping; it's against the law."

và chúng tôi không thể đổ dầu bất hợp pháp được, đó là trái pháp luật"

So we ended up spending nine years

Vì vậy chúng tôi đã kết thúc 9 năm

convincing the government that there were lots of oiled penguins.

thuyết phục chính phủ rằng có rất nhiều chim cánh cụt bị dính dầu.

In some years, like this year, we found

Trong một vài năm, như năm nay, chúng tôi tìm thấy

more than 80 percent

hơn 80 phần trăm

of the adult penguins dead on the beach

chim cánh cụt trưởng thành chết trên bãi biển

were covered in oil.

khi chúng bị bao phủ trong dầu

These little blue dots are the fledglings --

Những chấm xanh nhỏ này là những con chim non --

we do this survey every March --

chúng tôi làm nghiên cứu thống kê này vào tháng 3 hàng năm,

which means that they're only in the environment

điều đó tức là chúng là thứ duy nhất trong môi trường tự nhiên

from January until March,

từ tháng 1 tới tháng 3

so maybe three months at the most

vậy có thể nhiều nhất là 3 tháng

that they could get covered in oil.

chúng có thể đã bị bao phủ bởi dầu

And you can see, in some years over 60 percent

Và bạn có thể thấy trong một vào năm, hơn 60 phần trăm

of the fledglings were oiled.

những con chim non bị dầu bao phủ.

Eventually, the government listened

Thực ra chính phủ đã lắng nghe,

and, amazingly, they changed their laws.

và rất làm ngạc nhiên, họ đã thay đổi những luật lệ của họ

They moved the tanker lanes

Họ di chuyển các làn xe chở dầu

40 kilometers farther off shore,

xa bờ biển 40km

and people are not doing as much illegal dumping.

và người dân không còn làm những việc như đổ dầu bất hợp pháp nữa.

So what we're seeing now

Do đó nhũng gì chúng ta nhìn thấy hiện tại

is very few penguins are oiled.

là còn rất ít chim cánh cụt bị dính dầu

Why are there even these penguins oiled?

Tại sao vẫn có những con chim cánh cụt bị dính dầu này?

Because we've solved the problem in Chubut province,

Bởi vì chúng ta đã và đang giải quyết vấn đề ở tỉnh Chubut,

which is like a state in Argentina

được coi là một bang của Argentina

where Punta Tombo is --

nơi Punta Tombo nằm ở đây

so that's about 1,000 kilometers of coastline --

vậy đó là khoảng 1000km đường bờ biển

but we haven't solved the problem

nhưng chúng ta chưa giải quyết hết vấn đề

in northern Argentina, Uruguay and Brazil.

ở phía Bắc Argentina, Uruguay và Brazil

So now I want to show you that penguins are affected.

Vậy bây giờ tôi muốn chỉ cho các bạn rằng loài chim cánh cụt bị ảnh hưởng

I'm just going to talk about two things.

Tôi chỉ đang nói về 2 vấn đề

This is climate change. Now this has really been a fun study

Đây là sự thay đổi khí hậu. Bây giờ điều này đã là một nghiên cứu thú vị

because I put satellite tags on the back

vì tôi đặt thẻ vệ tinh trên lưng

of these Magellanic penguins.

những con chim cánh cụt Magellanic này

Try to convince donors to give you a couple thousand dollars

Cố gắng thuyết phục những nhà tài trợ cung cấp cho bạn vài ngàn Đôla

to glue a satellite tag on the back of penguins.

để dán thẻ vệ tinh trên lưng các con chim cánh cụt.

But we've been doing this now for more than a decade to learn where they go.

Nhưng chúng tôi đã đang làm điều này khoảng hơn một thập kỷ để biết chúng đi đâu

We thought we needed a marine protected area

Chúng tôi đã nghĩ chúng tôi cần một khu vực bảo tồn biển

of about 30 kilometers,

khoảng 30km

and then we put a satellite tag on the back of a penguin.

và sau đó chúng tôi đặt thẻ vệ tinh lên trên lưng của một con chim cánh cụt

And what the penguins show us --

và những gì loài chim cánh cụt chỉ cho chúng ta thấy --

and these are all the little dots

và đây là tất cả những chấm nhỏ

from where the penguins' positions were

từ vị trí mà chim cánh cụt xác định

for penguins in incubation in 2003 --

cho những chú chim cánh cụt ấp trứng trong năm 2003

and what you see is some of these individuals

Và cái các bạn nhìn thấy là một số cá thể này

are going 800 kilometers away from their nests.

đang đi xa 800km khỏi tổ của chúng.

So that means as their mate

Vậy điều đó có nghĩa, khi mà người bạn đời của chúng

is sitting on the nest incubating the eggs,

đang ngồi trên tổ ấp trứng

the other one is out there foraging,

thì con còn lại đang ở ngoài kia kiếm thức ăn

and the longer they have to stay gone,

và chúng phải ở lại đi

the worse condition the mate is in when the mate comes back.

điều tồi tệ hơn bạn đời là khi bạn đời quay trở lai

And, of course, all of this then leads to a vicious cycle

và tất nhiên, tất cả điều này dẫn đến một vòng luẩn quẩn

and you can't raise a lot of chicks.

và bạn không thể nuôi nhiều con được.

Here you see in 2003 --

Và đây bạn nhìn trong năm 2003

these are all the dots of where the penguins are --

những chấm này là nơi có chim cánh cụt

they were raising a little over

số lượng đã được nâng cao lên được một chút

a half of a chick.

một nửa con

Here, you can see in 2006,

Đây, bạn có thể thấy trong năm 2006,

they raised almost three quarters

chúng được tăng lên gần như ¾

of a chick per nest,

một con chim con mỗi tổ

and you can see that they're closer to Punta Tombo;

Và bạn có thể thấy rằng chúng ở gần Punta Tombo;

they're not going as far away.

chúng không còn đi xa nữa.

This past year, in 2009,

Năm ngoái, năm 2009

you can see that they're now raising

bạn có thể thấy rằng bây giờ số lượng của chúng đang được tăng lên

about a fourth of a chick,

khoảng ¼ một con chim con

and some of these individuals are going

Và một số cá thể này đang đi

more than 900 kilometers away from their nests.

hơn 900km rời khỏi tổ của chúng

So it's kind of like you having a job in Chicago,

Vì vậy, nó giống như bạn có một cong việc ở Chicago,

and then you get transferred

và sau đó bạn chuyển công tác

to St. Louis,

tới St. Louis

and your mate is not happy about this

và bạn đời của bạn không vui vì điều này

because you've got to pay airfare,

vì bạn phải trả tiền vé máy bay,

because you're gone longer.

và bạn phải đi lâu hơn

The same thing's true for penguins as well.

Cũng tương tự cho loài chim cánh cụt.

And they're going about, on average now,

Và khi chúng đi khoảng, trung bình, bây giờ

40 kilometers farther than they did a decade ago.

xa hơn 40km so với chúng đi 1 thập kỷ trước.

We need to be able to get information out to the general public.

Chúng tôi cần có khả năng để nhận thông tin ra ngoài cộng đồng.

And so we started a publication

Và vậy nên chúng tôi đã bắt đầu công bố

with the Society for Conservation

Hiệp hội Bảo tồn

that we think presents cutting-edge science

nơi mà chúng tôi coi như đại diện cho khoa học tiên tiến

in a new, novel way,

nói theo một cách trừu tượng,

because we have reporters that are good writers

bởi vì chúng ta có những phóng viên đồng thời là những nhà văn giỏi

that actually can distill the information

những người thực sự có thể cô đọng thông tin

and make it accessible to the general public.

và đưa nó đến với công chúng.

So if you're interested in cutting-edge science

Vì vậy nếu các bạn quan tâm đến khoa học tiên tiến

and smarter conservation,

và bảo tồn thông minh hơn,

you should join with our 11 partners --

bạn nên tham gia với 11 đối tác của chúng tôi,

some of them here in this room, like the Nature Conservancy --

một số họ ở đây trong khán phòng này, như Ủy ban bảo vệ Thiên nhiên

and look at this magazine

và hãy nhìn vào tạp chí này

because we need to get information out about conservation

vì chúng ta cần đưa được thông tin về sự bảo tồn

to the general public.

tới công chúng.

Lastly I want to say that

Ok, cuối cùng tôi muốn nói rằng

all of you, probably,

tất cả các bạn, có lẽ

have had some relationship at some time in your life

đã có vài mối quan hệ trong một thời điểm nào đó trong cuộc đời của bạn

with a dog, a cat, some sort of pet,

với một con chó, một con mèo, hay một số con thú nuôi nào đó

and you recognized that those are individuals.

bạn có thể nhận ra rằng những cá thể đó,

And some of you consider them almost part of your family.

Và một số người trong các bạn hầu như xem chúng như một phần trong gia đinh mình.

If you had a relationship with a penguin,

Nếu bạn có mối quan hệ với một chú chim cánh cụt,

you'd see it in the same sort of way.

bạn sẽ thấy nó giống như vậy.

They're amazing creatures

Chúng là những sinh vật đáng ngạc nhiên

that really change how you view the world

nó thực sự làm bạn thay đổi cách nhìn về thế giới

because they're not that different from us:

bởi vì chúng không khác gì chúng ta.

They're trying to make a living,

Chúng cố gắng để kiếm sống.

they're trying to raise their offspring,

Chúng đang cố gắng để tăng con cái của chúng lên.

they're trying to get on and survive in the world.

Chúng đang cố gắng đứng lên và tồn tại trên thế giới.

This is Turbo the Penguin.

và đây là chú chim cánh cụt Turbo

Turbo's never been fed.

Turbo chưa bao giờ được cho ăn

He met us and got his name

Nó gặp chúng tôi và bắt đầu có tên

because he started standing under

bởi vì nó đứng dưới

my diesel truck: a turbo truck,

chiếc xe tải chạy bằng dầu diesel của tôi, một chiếc xe tải Turbo

so we named him Turbo.

cho nên chúng tôi đặt tên cho nó là Turbo.

Turbo has taken to knocking on the door with his beak,

Turbo đã gõ cửa xe bằng cái mỏ của nó.

we let him in and he comes in here.

Chúng tôi để nó vào trong, và nó đến đây

And I just wanted to show you

Và chúng tôi chi muốn cho các bạn thấy

what happened one day

những gì đã diễn ra trong một ngày

when Turbo brought in a friend.

khi Turbo mang đến một người bạn

So this is Turbo.

Vậy đây là Turbo.

He's coming up to one of my graduate students and flipper patting,

Nó đang đến gần một một học sinh tốt nghiệp của tôi và đập cánh,

which he would do to a female penguin.

hành động mà đáng lẽ nó sẽ làm cho một con chim cánh cụt cái

And you can see, he's not trying to bite.

Và bạn có thể thấy, nó không cố để cắn

This guy has never been in before

Chàng trai này chưa bao giờ ở đây trước đó

and he's trying to figure out, "What is going on?

và nó cố gắng tìm ra, " Cái gì đang diễn ra vây?

What is this guy doing?

Chàng trai này đang làm gì?

This is really pretty weird."

Điều này thực sự khá kỳ lạ"

And you'll see soon

Và các bạn sẽ sớm thấy,

that my graduate student ...

rằng học sinh tốt nghiệp của tôi

and you see, Turbo's pretty intent

và bạn sẽ thấy, ý định tốt đẹp của Turbo

on his flipper patting.

trong việc nó đập cánh

And now he's looking at the other guy,

Và bây giờ nó đang nhìn anh chàng khác,

saying, "You are really weird."

nói "Bạn thực sự kỳ lạ"

And now look at this: not friendly.

Và bây giờ nhìn kìa, không thân thiện chút nào.

So penguins really differ in their personalities

Vậy chim cánh chụt thực sự khác nhau trong tính cánh của chúng

just like our dogs and our cats.

giống như những con chó và con mèo của chúng ta.

We're also trying to collect our information

Chúng tôi cũng đang cố gắng thu thập thông tin của chúng tôi

and become more technologically literate.

và trở nên hiểu biết hơn về công nghệ.

So we're trying to put that

Do đó chúng tôi đang cố gắng đưa thông tin

in computers in the field.

vào các máy tính trong phạm vi.

And penguins are always involved in helping us

Và loài chim cánh cụt luôn tham gia giúp đỡ chúng tôi

or not helping us in one way or another.

hoặc không giúp chúng tôi bằng cách này hay cách khác.

This is a radio frequency ID system.

Đây là một hệ thống ID tần số vô tuyến

You put a little piece of rice in the foot of a penguin

Chúng tôi đặt một miếng cơm nhỏ lên trên chân của một chú chim cánh cụt

that has a barcode, so it tells you who it is.

cái có một mã vạch nên nó cho bạn biết con chim cánh cụt đó là con nào.

It walks over the pad, and you know who it is.

Nó đi qua tập giấy thấm và bạn biết nó là con nào.

Okay, so here are a few penguins coming in.

Ok, vậy ở đây có một số con chim cánh cụt đang đi đến

See, this one's coming back to its nest.

Nhìn kìa, con này đang quay trở lại tổ của nó

They're all coming in at this time,

Tất cả chúng đang đi đến ở thời điểm này,

walking across there, just kind of leisurely coming in.

đi băng qua đó, chỉ đi một cách thong thả

Here's a female that's in a hurry. She's got food.

Đây là một con chim cái đang vội vàng

She's really rushing back, because it's hot,

Nó trở lại thực sự vội vã, bởi vì nó nóng

to try to feed her chicks.

và cố gắng cho con nó ăn

And then there's another fellow that will leisurely come by.

Và sau đó có anh chàng khác con mà sẽ nhàn nhã đi qua.

Look how fat he is. He's walking back to feed his chicks.

Nhìn nó béo như thế nào kìa. Nó đang đi lại để cho con của nó ăn.

Then I realize that they're playing

Sau đó tôi nhân ra rằng chúng đang chơi

king of the box.

vua hộp

This is my box up here, and this is the system that works.

Đây là cái hộp của tôi ở trên đây, và đây là hệ thống nó hoạt động

You can see this penguin, he goes over, he looks at those wires,

Các bạn có thể nhìn con chú chim cánh cụt này, nó đi qua, nó nhin vào những sợi dây điện đó,

does not like that wire.

không thích sợi dây điện đó.

He unplugs the wire; we have no data.

Nó tháo sơi dây cáp điện ra; chúng tôi không có dữ liệu nào.

(Laughter)

(Tiếng cười)

So, they really are pretty amazing creatures.

Vậy chúng thực sự la những sinh vật khá tuyệt vời.

OK.

Ok

Most important thing is:

Thứ quan trọng nhất là,

Only you can change yourself,

chỉ có bạn mới thay đổi được bản thân bạn.

and only you can change the world

Và duy nhất chỉ có các bạn mới có thể thay đổi thế giới

and make it better, for people

và làm cho nó tốt hơn cho con người

as well as penguins.

cùng như cho loài chim cánh cụt.

So, thank you very much. (Applause)

Cảm ơn các bạn rất nhiều.