How autonomous flying taxis could change the way you travel | Rodin Lyasoff

Çeviri: Cihan Ekmekçi Gözden geçirme: Figen Ergürbüz

I love airplanes.

Uçaklara bayılıyorum.

Oh -- I love airplanes.

Ah uçaklara bayılıyorum.

So, when I went to college in the late 90s,

90'lı yılların sonunda üniversiteye hazırlanırken

it was obvious that I was going to study aerospace.

uzay bilimi okuyacağım çok barizdi.

And you wouldn't believe how many people told me,

Kaç kişinin bana şöyle söylediğine inanamazsınız:

"Oh no, not aerospace.

''Ah hayır, uzay bilimi olmasın.

Aerospace is going to be boring,

Uzay bilimi çok sıkıcı,

everything in aerospace has already been done."

yapılacak her şey de zaten yapılmış.''

Well, they were a little bit off the mark.

Tabii pek haklı değillerdi.

And in fact, I think the next decade

Aslında önümüzdeki 10 yıl

is going to be another golden age for aviation.

havacılık için altın çağ olacak.

For one thing, and this is where I get excited,

Öncelikle bana heyecan veren şey,

flight is about to get a lot more personal.

uçmanın biraz daha kişisel olacak olması.

So, a little compare and contrast.

Biraz karşılaştırma yapalım.

In the last century,

Geçen yüzyılda,

large commercial airplanes have connected cities across the globe.

büyük ticari uçaklar dünyanın her bir yanındaki şehirleri buluşturdu.

And 100 years ago,

100 yıl önce

it would have been unthinkable for all of us

beş günlük bir konferans için buraya kadar uçmak

to fly here from around the world for a five-day conference.

hepimiz için hayal bile edilemezdi.

But we did, and most of us probably without a second thought.

Ancak bunu başardık ve çoğumuz tereddüt dahi etmedik.

And that's a remarkable achievement for humanity.

Bu insanoğlu için çok büyük bir başarı.

But on a day-to-day basis, we still spend a lot of time in cars.

Ama gün gün baktığımızda hâlâ arabayla çok vakit geçiriyoruz.

Or actively trying to avoid it.

Onu görmezden gelmeye çalışmakla da.

Some of my best friends live in San Francisco,

Bazı yakın arkadaşlarım San Fransisco'da yaşıyor,

I live in Mountain View, about 40 miles away.

ben 65 km uzakta Mountain View'da yaşıyrum.

We're all busy.

Hepimiz yoğunuz.

At the end of the day,

Gün sona erdiğinde

we're separated by something like two hours of heavy traffic.

iki saatlik aşırı trafik bizi birbirimizden alıkoyuyor.

So frankly, we haven't seen each other in a few months.

Açıkçası birkaç aydır birbirimizi göremedik.

Now, I work in downtown San Jose, which is near the airport.

San Jose şehir merkezinde çalışıyorum, hava alanına yakın.

And there are actually days when I can leave work,

Bazı günler işi bırakıp

get on a plane and fly to Los Angeles

uçakla Los Angeles'a gidebiliyorum,

faster than I can drive to San Francisco.

San Fransisco'ya kadar araba sürmekten daha hızlı.

Cities are only getting more populated,

Şehirlerin nüfusu giderek artıyor,

the roads are full, and it's really difficult to expand them.

yollar doluyor ve bu yolları genişletmek gerçekten zor.

And so in a lot of places,

Pek çok yerde,

there really aren't a lot of good solutions

trafikten kurtulmak için

for getting around traffic.

kayda değer bir çözüm yok.

But what if you could fly over it?

Peki ya üzerinden uçabilsek?

The sky is underutilized,

Gökyüzü yeterince kullanılmıyor,

and I would argue it will never be as congested as the roads are.

ayrıca hiçbir zaman karayolu gibi tıkanacağını sanmıyorum.

First of all, you've got a whole other dimension,

Öncelikle tamamen farklı bir boyuttasınız,

but also just safety considerations and air-traffic management

diğer yandan, güvenlik tedbirleri ve hava idaresi

will not allow bumper-to-bumper traffic in the sky.

sıkışık bir trafik olmasına izin vermeyecektir.

Which means, in many cases,

Bu da şu demek oluyor ki

flying can be a long-term, compelling alternative

karada seyahat etmektesen uçmak

to traveling on the ground.

uzun vadeli, karşı konulamaz bir alternatif.

So imagine this:

Şunu bir hayal edin:

you call an Uber, it takes you to a nearby landing spot --

Bir Uber çağırıyorsunuz ve sizi yakın bir iniş yerine götürüyor,

we call these vertiports --

bunlara vertiport diyoruz.

there's an airplane waiting for you there,

Orada sizi bir uçak bekliyor,

flies you over all of the traffic in the middle,

ortada duran o trafiğin üzerinden uçuyorsunuz,

and on the other side, another Uber takes you to your friend's house.

diğer yandan başka bir Uber sizi arkadaşınızın evine götürüyor.

And I said Uber,

Uber dedim

but I really think we need to congratulate the Lyft branding team

ama gerçekten bu kadar zekice bir marka ismi düşündükleri için

for their forward thinking in choosing their brand.

Lyft marka ekibini tebrik etmemiz gerekiyor,

(Laughter)

(Kahkahalar)

So in that example,

Bu verdiğim örnekte

OK, there are a few extra steps, I admit.

bir kaç ek nokta var, kabul ediyorum.

But it's 30 minutes versus two hours,

Ama konu 30 dk ve 2 saat arasındaki fark,

it costs around 60 dollars,

60 dolar kadar ediyor

and you get to fly.

ve uçabiliyorsunuz.

We're not there yet,

Henüz yapmadık bunu,

but we are a lot closer than you might think.

ama sandığınızdan çok daha yakınız.

So one of the first things we need

İhtiyacımız olan ilk şeylerden biri

is we need an aircraft that can take off and land in small spaces

küçük alanlarda kalkış ve iniş yapabilecek

and quickly take you where you want to go.

ve sizi istediğiniz yere götürebilecek bir uçak.

And helicopters can do that today,

Bugün bunu helikopterler yapabiliyor

but traditionally, helicopters have been just a little bit too expensive,

ama helikopterler biraz pahalı,

just a little too hard to pilot

kumandası oldukça zor

and just a little too noisy to be used for daily transportation in cities.

ve şehirde günlük ulaşım için aşırı gürültürülü.

Well, electric flight and autonomy are changing that.

Elektrikli uçuş ve otomatiklik bunu değiştiriyor.

Electric flight, in particular,

Özellikle elektrikli uçuş

unlocks new possibilities for vehicle configurations

geçmişte keşfedemediğimiz araç ayarlamaları için

that we just could not explore in the past.

bize yepyeni imkânlar sunuyor.

If you use electric motors,

Elektrikli motor kulanırsanız

you can have many of them around the aircraft,

çok sayıda birden kullanabilirsiniz

and it doesn't add a lot of extra weight.

ve ekstra ağırlığa da sebep olmaz.

And that gives you redundancy and safety.

Hem güvenlik hem de bolluk sağlarsınız.

And also, they are cleaner, cheaper and quieter

Ayrıca internal tutuşan motorlara göre

than internal combustion engines.

daha temiz, ucuz ve sessizler.

Autonomy allows the transportation network to scale,

Otomatik olması, ulaşım ağını ölçeklendirmeye yardım ediyor

and I actually think it makes the aircraft safer.

ve bence uçağı da daha güvenli kılıyor.

Commercial flights are already automated for most of their duration,

Ticari uçaklar uçuş sürelerinin çoğu boyunca otomatikleştirildi bile

and I believe there will come a day

ve öyle bir gün gelecek ki

when we won't even trust an airplane that required a human to fly.

uçabilmesi için bir insana gerek duyan uçaklara artık güvenemeyeceğiz.

So, one of our teams at A3

A3'teki ekiplerimizden biri

wanted to see just how close this future really was.

bu geleceğin ne kadar yakın olduğunu görmek istedi.

So they built and flew a prototype of one such vehicle.

Böyle bir araç prototipi yaptılar ve onu uçurdular.

And they made a point of only using

Sadece bugün mevcut olan

mature, commercially available technologies today.

benimsenmiş teknolojiler kullandılar.

We call it Vahana.

Adını Vahana koyduk.

It's fully electric.

Tamamen elektrikli.

It takes off and lands vertically, but flies forward like a regular airplane.

Dikey olarak kalkış ve iniş yapıyor ama normal bir uçak gibi ilerliyor.

It's fully self-piloted.

Tamamen otomatik pilotlu.

You push a button, it takes off, flies and lands, all by itself.

Bir tuşla tamamen kendi başına kalkıyor, uçuyor ve iniş yapıyor.

The prototype that you see here

Burada gördüğünüz prototip

is designed to carry a single passenger and luggage.

tek bir yolcu ve valiz taşımak üzere tasarlandı.

And it can go about 20 miles in 15 minutes.

Üstelik 15 dakikada 32 km yol katedebilir.

And our estimate for a trip like that is it would cost around 40 dollars,

Tahminlerimize göre böyle bir yolculuk 40 dolar civarında tutacaktır,

which you can really build a business around.

bu da işletme yapılabileceği anlamına geliyor.

It has multiple redundant motors and batteries,

Fazladan motor ve bataryaları var,

you can lose one, it will continue flying and land normally.

eğer biri çalışmazsa normal bir şekilde uçmaya ve iniş yapmaya devam edecek.

It's pretty quiet.

Çok da sessiz.

When it's flying overhead, it will be quieter than a Prius on the highway.

Karayolunda bir Prius'tan daha az ses çıkaracak.

It's intelligent and has cameras, lidar and radar,

Akıllı teknolojiye sahip ve kameralı; lidar ve radar,

so it can detect and avoid unexpected obstacles.

yani beklenmeyen engelleri tespit edip önlem alabilir.

And the team really focused on making it efficient,

Ekip onu etkin kılmak için gerçekten odaklandı,

so the batteries are small, light, and they last longer.

bataryalar küçük, hafif ve uzun ömürlü.

For reference, the Vahana battery

Örnekleyecek olursak Vahana bataryası

is less than half the size of a Tesla Model S battery.

Tesla Model S bataryasının yarısından daha küçük.

It's about 40 kilowatt-hours.

Yaklaşık 40 kilovat saat.

And you can hot swap the batteries in just a few minutes.

Birkaç dakika içinde değiştirilebiliyor.

And I do think that in a few years,

Bence birkaç yıl içinde,

people will be comfortable getting by themselves

insanlar pilotsuz, elektrikli bir VTOL hava taksisine binmek konusunda

in a self-piloted, electric, VTOL air taxi.

kendilerini oldukça rahat hissedecekler.

But the team is busy working on the next version,

Ancak ekip yeni versiyon üzerinde çalışmakla meşgul,

which is going to carry at least two passengers

bu versiyon en az iki yolcu taşıyacak

and fly quite a bit farther.

ve biraz daha uzağa uçabilecek.

But more importantly, there are over 20 companies around the world

Daha da önemlisi dünyada bunun gibi araçlar üzerinde çalışan

working on vehicles just like this one right now.

şu an 20'nin üzerinde şirket var.

My best guess is in the next five years,

Tahminimce önümüzdeki beş yıl boyunca

you'll start seeing vertiports in some cities,

bazı şehirlerde vertiportlar ve uygulamalarınızda

and little airplane icons on your ride-sharing apps.

küçük uçak ikonları görmeye başlarsınız.

And it might begin with a dozen,

Bir düzineyle başlayabilir,

but eventually, we could have hundreds of these,

ama nihayetinde şehirlerimiz üzerinde uçan

flying around our cities.

yüzlercesi olacak.

And it will fundamentally transform our relationship with local travel.

Yerel seyahat ile olan ilişkimizi de temelden dönüşüme uğratacak.

In the past century, flight connected our planet,

Geçtiğimiz yüzyılda uçaklar gezegenimizi birleştirdi,

in the next, it will reconnect our local communities,

bu yüzyılda da yerel toplulukları yeniden birleştirecek

and I hope it will reconnect us to each other.

ve umuyorum ki bizleri birbirimize yeniden yakınlaştıracak.

Thank you.

Teşekkürler.

(Applause)

(Alkışlar)

Chris Anderson: OK, so when these things first roll out --

Chris Anderson: Pekâlâ, bu şeyler çıktığı zaman,

right now, it's a single person aircraft, right?

çünkü şu anda tek kişilik, değil mi?

Rodin Lyasoff: Ours is, yes.

Rodin Lysaoff: Bizimki öyle.

CA: Yours is.

CA: Sizinki öyle.

I mean, someone comes out of their car,

Yani biri arabasından inecek,

the door opens, they get in, there's no one else in there.

kapılar açılacak, araca binecek ve içinde hiçkimse olmayacak.

This thing takes off.

Ve bu şey havalanacak,

Could we do a poll here?

Burada bir anket yapabilir miyiz?

Because these are early adopters in this room.

Bununla ilk salondakiler tanışacak.

I want to know who here is excited

Burada kimin insansız uçan bir araca

about the idea of being picked up solo in an auto-flying --

tek başına binmek konusunda heyecan duyduğunu bilmek istiyorum.

Well, there you go!

Buyurun!

RL: It's pretty good.

RL: Bu çok güzel.

CA: That is pretty awesome,

CA: Bu harika aslında,

half of TED is completely stark staring bonkers.

TED'in yarısı aklını tamamen kaçırmış.

(Laughter)

(Kahkahalar)

RL: So, one of the things we're really focusing on

RL: Üzerinde durduğumuz konulardan biri

is, really, the cost.

bunun maliyeti.

So you can really wrap a business around that.

Çünkü bunu kullanarak işletme oluşturabilmeliyiz.

And so, that's why some of the features are really driven by price.

Bu yüzden de bazı özellikleri tamamen fiyatlar belirliyor.

And the 40-dollar price tag is really a target that we're aiming for.

40 dolarlık bir ücret gerçekten hedeflediğimiz rakam.

Which should make it accessible to a larger crowd than this one.

Bu da daha büyük bir kitleye hitap edebilmemiz anlamına geliyor.

CA: The biggest blockage in terms of when this rolls out

CA: Bu çıktığında olabilecek en büyük engel

is probably not the technology at this point -- it's regulation, right?

muhtemelen teknoloji değil, düzenlemeler, haksız mıyım?

RL: That's probably true, yes, I would agree with that.

RL: Muhtemelen doğru, evet, buna katılıyorum.

The technology need to mature in terms of safety,

Teknolojinin güvenlik konusunda olgunlaşması lazım,

to get to the safety levels that we expect from aircraft.

bir uçaktan beklediğimiz düzeylere gelmesi lazım.

But I don't think there are any blockers there,

Ama bu noktada engeller olduğunu sanmıyorum,

just work needs to get done.

sadece yapılması gereken işler.

CA: So, first, this is ride sharing.

CA: Yani bu bir taşıma türü.

Are we that far away from a time

Pek çok kişinin garajında

when lots of people have one of these in their garage

bunlardan bir tane bulundurduğu,

and just kind of, go direct to their friend's house?

atlayıp arkadaşlarına gittiği gelecekten çok mu uzağız?

RL: My personal view is that ride sharing actually allows you to operate

RL: Bence bu taşıma türü sayesinde

tüm işletmeyi daha etkin bir şekilde idare edebiliyorsunuz.

that entire business much more efficiently.

You know, there are millennials that say they never want to own a car.

Hiç araba kullanmak istemeyen milenyum gençliği var.

I think they'll probably feel even stronger about aircraft.

Muhtemelen uçak konusunda daha da yoğun hissediyorlardır.

So --

Yani...

(Laughter)

(Kahkahalar)

I really think that the network scales and operates a lot better

Gerçekten taşıma aracı olarak kullanılması

ölçeklendirilmesine ve etkinliğine yardım edecektir,

as a ride-sharing platform,

also because the integration with air-traffic management

çünkü hava trafiği yönetimiyle entegrasyon,

works a lot better if it's handled centrally.

merkezi olarak idare edilirse çok daha iyi çalışıyor.

CA: Cool. Thank you for that.

CA: Güzel. Teşekkürler.

RL: Thank you. CA: That was amazing.

RL: Rica ederim. CA: Bu harikaydı.