How your pictures can help reclaim lost history | Chance Coughenour

Translator: Carolina Casado Parras

Çeviri: Ceren Demir Gözden geçirme: Ramazan Şen

Why do people deliberately destroy cultural heritage?

İnsanlar neden kasıtlı olarak kültürel mirasları yok eder?

By doing so,

Böyle yaparak,

do they believe they're erasing our history?

tarihimizi sildiklerine mi inanıyorlar?

Our cultural memory?

Ya da kültürel belleğimizi?

It's true that we are losing cultural heritage to erosion

Kültürel mirasları, erozyon ve doğal afetler sebebiyle

and natural disasters,

kaybettiğimiz doğru,

but this is something that is simply difficult to avoid.

fakat bu kaçınılması zor bir durum.

I'm here to show you today how we can use pictures --

Bugün size fotoğraflardan yararlanarak,

your pictures --

- sizin fotoğraflarınızdan -

to reclaim the history that is being lost

kaybolmakta olan tarihin,

inovatif teknoloji ve gönüllülerin çabalarıyla

using innovative technology

and the effort of volunteers.

nasıl kurtarılabileceğini göstereceğim.

In the early 20th century,

20. yüzyılın başlarında,

archaeologists discovered hundreds of statues and artifacts

arkeologlar Irak'ın kuzeyinde yer alan Hatra antik kentinde

yüzlerce heykel ve arkeolojik eser

at the ancient city of Hatra,

in northern Iraq.

keşfetti.

Statues like this one were found in fragments,

Bu gibi heykeller parçalar halinde bulundu

some of them missing their heads or arms,

bazılarının kafaları veya kolları eksikti,

yet the clothing that they are wearing

yine de üzerilerinde bulunan kıyafetler

and their pose

ve pozları

can still tell us their story.

bize hikayelerini anlatabilir.

For example,

Örneğin,

we believe that by wearing a knee-length tunic

diz boylarında bir tunik

and open bare feet,

ve çıplak ayakların

this was representative of a priest.

rahipleri temsil ettiğini düşünüyoruz.

However, with a closer look at this particular piece,

Lakin, bu parçaya biraz daha dikkatli baktığımızda

we can see that this tunic being worn was elaborately decorated,

tuniğin detaylı bir şekilde süslendiği görülmekte.

which has led many researchers to believe

Bu da birçok araştırmacıya bu heykelin

this was actually a statue of a king performing his religious functions.

dini işlevlerini yerine getiren bir kralı temsil ettiğini düşündürtüyor.

When the Mosul Cultural Museum opened in 1952 in northern Iraq,

1952 yılında, Kuzey Irak'ta Musul Müzesi açıldığında

bu ve diğer heykeller,

this statue, as well as others,

were placed there to preserve them for future generations.

onları gelecek nesiller için korumak adına müzeye yerleştirildi.

Following the US-led invasion of Iraq in 2003,

2003 yılında ABD öncülüğünde gerçekleştirilen

a few statues and artifacts were relocated to Baghdad,

Irak işgalini takiben bazı heykel ve eserler Bağdat'a geri taşındı,

but this statue remained.

fakat bu heykel geride kaldı.

Then in February of last year, a video was released,

Ve sonra, geçen sene Şubat ayında bir video yayınlandı

and it instantly went viral.

ve anında viral oldu.

Maybe some of you remember seeing it.

Belki bazılarınız hatırlar.

Here's a short clip.

Videodan ufak bir klip.

(Video) (Singing in Arabic)

(Video) (Arapça şarkı söyleniyor)

(Singing ends)

(Şarkı bitiyor)

Not a very pleasant sight, right?

Pek de hoş bir görüntü değil, değil mi?

Did you notice anything familiar in the video?

Videoda tanıdık bir şey fark ettiniz mi?

There it is.

İşte,

There is that very statue,

tam da bahsettiğimiz heykelin

as it was toppled over,

devrilerek

breaking into pieces.

parçalara ayrılması görülmekte.

When Matthew Vincent and I saw this video,

Matthew Vincent ile bu videoyu gördüğümüzde

we were shocked.

şoka uğradık.

Since we are archaeologists using innovative technology

Dijital muhafaza amacıyla yenilikçi teknolojiler kullanan

for digital preservation,

arkeologlar olarak

an idea sprung to mind.

aklımıza bir fikir geldi.

Maybe we can crowdsource the images that were taken of these artifacts

Belki kitle kaynak kullanımıyla eserlerin yok edilmeden önce edinilen

before they were destroyed,

görüntüleri kullanılarak

to create digital reconstructions.

eserler dijital ortamda yeniden inşa edilebilir.

If we can do that,

Bunu yapabilirsek,

maybe we can put them into a virtual museum

bunları sanal bir müzeye koyup

to tell that story.

hikayesini anlatmamız mümkün olabilir.

And so two weeks after we saw this video,

Ve böylece, bu videoyu gördükten iki hafta sonra

we started the project called Project Mosul.

Proje Musul'u projesini başlattık.

Remember the pictures of the statue I showed you before?

Size gösterdiğim heykelin resimlerini hatırladınız mı?

This is actually the crowdsourced reconstruction of it

Bu aslında yok edilmeden önceki halinin kitle kaynağı kullanılarak

before it was destroyed.

inşa edilmiş hali.

Now, many of you may be wondering,

Birçoğunuz, bunun tam olarak nasıl çalıştığını

how exactly does this work?

merak ediyor olabilir.

Well, the key to this technology is called photogrammetry,

Bu teknolojinin temelinde,

burada, Almanya'da icat edilen fotoğraflı haritacılık yatmakta.

and it was invented here, in Germany.

It is the technology that allows us to use two-dimensional images

Bu teknolojiyle, bir objeyi farklı açılardan gösteren

taken of the same object from different angles

iki boyutlu görüntülerden üç boyutlu bir model

to create a 3D model.

yaratmamız mümkün.

I know you may be thinking this sounds like magic -- but it's not.

Biliyorum, kulağa sihir gibi geliyor ama değil.

Let me show you how it works.

Nasıl çalıştığını göstereyim.

Here are two crowdsourced images of the same statue.

Burada, aynı heykelin iki görüntüsü yer almakta.

What the computer can do

Bilgisayar,

is it can detect similar features between the photographs --

fotoğraflar arasındaki benzerlikleri --

aslında objenin benzerliklerini belirleyebilmekte.

similar features of the object.

Then, by using multiple photos,

Sonra, çok sayıda fotoğraf kullanarak

in this case, it can begin to reconstruct the object in 3D.

objenin 3 boyutlu yeniden inşasını gerçekleştirebilir.

In this case,

Bu örnekte,

you have the position of the cameras when each image was taken,

her bir görüntü kaydedilirken kameranın pozisyonu

shown in blue.

maviyle gösterilmekte.

Now, this is a partial reconstruction, I admit,

Kabul ediyorum, bu kısmi bir yeniden inşa,

but why would I say partial?

fakat neden kısmi dedim?

Well, simply because the statue was positioned against a wall.

Çünkü heykel bir duvara dayalı durmaktaydı.

We don't have photographs taken of it from the back.

Elimizde heykelin arkasını gösteren bir fotoğraf bulunmamakta.

If I wanted to complete a full digital reconstruction of this statue,

Eğer bu heykelin tam bir dijital yeniden inşasını yapmak isteseydim,

I would need a proper camera,

düzgün bir kamera,

tripods, proper lighting,

tripod ve ışıklandırma gerekirdi.

but we simply can't do that with crowdsourced images.

Fakat kitle kaynaklı görsellerde bunu yapamıyoruz.

Think about it:

Düşünün:

How many of you, when you visit a museum,

Kaçınız bir müzeyi ziyaret ettiğinizde

take photographs of all parts of the statue,

bir heykelin arkası dahil

even the back side of it?

tüm taraflarının fotoğrafını çeker?

Well, maybe if some of you find Michelangelo's David interesting,

Mesela, Michalengo'nun David'ini ilginç buluyor olabilirsiniz

I guess --

sanıyorum --

(Laughter)

(Gülüşmeler)

But the thing is,

Fakat, şu da var ki,

if we can find more images of this object,

bu objenin daha fazla sayıda görüntüsünü bulabilirsek

we can improve the 3D model.

3 boyutlu modelini geliştirebiliriz.

When we started the project,

Bu projeye başladığımızda,

we started it with the Mosul Museum in mind.

aklımızda Musul Müzesi vardı.

We figured we may get a few images,

Birkaç görüntü alırız,

some people interested,

birilerinin ilgisini çeker

make one or two virtual reconstructions,

ve 1-2 sanal inşa yaparız diye düşünmüştük

but we had no idea that we had sparked something that would grow so quickly.

fakat, bu kadar çabuk büyüyen bir şey başlattığımızı düşünmemiştik.

Before we knew it,

Çok geçmeden,

we realized it was obvious:

bariz bir şeyi fark ettik.

we could apply this same idea to lost heritage anywhere.

Bu fikri herhangi bir yere ait kayıp miraslara uygulayabilirdik.

And so, we decided to change the name of the project to Rekrei.

Ve projenin ismini Rekrei olarak değiştirmeye karar verdik.

Then, in the summer of last year,

Sonra, geçen sene yazın

"The Economist" magazine's media lab reached out to us.

"The Economist" dergisinin medya masası bize ulaştı.

They asked us,

Bize şunu sordular:

"Hey, would you like us to build a virtual museum

"Hikayeyi anlatmak için yeniden inşaların yer aldığı

to put the reconstructions back inside,

sanal bir müze kurmamızı

to tell the story?"

ister misiniz?"

Hayır dediğimizi düşünebiliyor musunuz?

Can you imagine us saying no?

Of course not.

Tabii ki de hayır.

We said yes!

Evet dedik!

We were so excited.

Çok heyecanlıydık.

This was exactly the initial dream of that project.

Bu tam da projenin ilk hayaliydi.

And so now,

Ve şimdi,

any of you can experience RecoVR Mosul on your phone,

hepiniz RecoVR Musul'u Google Cardboard kullanarak

using Google Cardboard

telefonunuzdan veya bir tabletten

or a tablet or even YouTube 360.

hatta YouTube 360 ile deneyimleyebilirsiniz.

Here is a screenshot from the virtual museum.

İşte, sanal müzeden bir ekran görüntüsü.

And there it is ...

Ve işte burada ...

the partial reconstruction of the statue,

heykelin kısmi yeniden inşası

as well as the Lion of Mosul,

ve işte orada Musul Aslanı,

the first reconstruction completed by our project.

projemiz kapsamında tamamlanan ilk yeniden inşa.

Although the video doesn't explicitly show the Lion of Mosul being destroyed,

Video Musul Aslanı'nın yok edildiğini açıkça göstermese de

we have many other examples of large artifacts being destroyed

çalınamayacak kadar büyük olan eserlerin

that were simply too large to have been stolen.

yok edildiğinin bir çok örneği bulunmakta.

For example,

Örneğin,

the Gate of Nimrud in northern Iraq.

Kuzey Irak'taki Nimrud Geçidi.

This is a digital reconstruction from before,

Bu öncesinden bir dijital yeniden inşaya ait

and this is actually during the destruction.

ve bu da yok edildiği an.

Or the Lion of Al-Lāt, in Palmyra, Syria:

Veya Suriye'nin Palmira kentinde yer alan El Lat Aslanı:

before ...

öncesi...

and after.

ve sonrası.

Although virtual reconstructions are primarily the main focus

Sanal yeniden inşaa

projemizin asıl odak noktası olsa da

of our project,

some people have been asking the question:

bazı insanlar soruyor:

Can we print them in 3D?

Bunların 3 boyutlu olarak basabilir miyiz?

We believe 3D printing doesn't offer a straightforward solution

3 boyutlu basımın kayıp miraslara ilişkin doğrudan bir çözüm

to lost heritage.

sunduğuna inanmıyoruz.

Once an object is destroyed,

Bir obje bir kere yok edildi mi

it's gone.

artık ortadan kalkmıştır.

But 3D printing does offer an addition to tell that story.

Fakat 3 boyutlu basım hikayeye daha fazla şey katabilmekte.

For example, I can show you here ...

Mesela, şöyle gösterebilirim...

There is the statue from Hatra

Hatra kentindeki heykel

and the Lion of Mosul.

ve Musul Aslanı.

(Applause)

(Alkışlar)

Thank you.

Teşekkür ederim.

Now, if you look closely,

Dikkatlı bakarsanız

you'll notice that there are some parts that have been printed in color,

bazı kısımların renkli basıldığını,

and some parts that are in white or gray.

bazı alanların ise beyaz veya gri olduğunu fark edeceksiniz.

This part was added simply to hold the statues up.

Bu kısım, heykelleri dik tutmak için eklenmişti.

This works the same way if you visit a museum,

Müzelerde de bu aynı şekildedir,

and a statue is found in fragments;

bir heykel parçalar halinde bulunmuşsa

it's put together for the people to see it.

insanların görebilmesi için parçalar birleştirilir.

This makes sense, right?

Kulağa mantıklı geliyor, değil mi?

However, we're much more interested

Fakat, biz sanal gerçeğin

in what virtual reality has to offer for lost heritage.

kayıp miraslara sunacaklarıyla ilgileniyoruz.

Here is an example of one of the tower tombs

Burada, Palmira'da yok edilen

that was destroyed in Palmyra.

kule mezarlarından biri görülmekte.

Using Sketchfab's online viewer,

Sketchfab'ın görüntüleyicisini kullanarak

we can show that we have reconstructed three parts of the exterior of the tomb,

mezar dışının üç bölümünü yeniden inşaa ettiğimizi gösterebiliriz.

but we also have photos of the inside,

Fakat içerisinin de fotoğrafları var,

so we're beginning to create a reconstruction of the wall

dolayısıyla duvarın ve tavanın

and the ceiling.

yeniden inşaasına başlıyoruz.

Archaeologists worked there for many, many years,

Arkeologlar, orada uzun senelerce çalıştı

so we also have architectural drawing plans of this lost heritage.

dolayısıyla, bu kayıp mirasın mimari çizimlerine sahibiz.

Unfortunately, we are not only losing cultural heritage to areas of conflict

Maalesef, kültürel mirasları yalnızca çatışma alanlarında ve

and at war --

savaşlar yüzünden değil

we're also losing it to natural disasters.

doğal afetler sebebiyle de kaybediyoruz.

This is a 3D model of Durbar Square in Kathmandu,

Bu Katmandu'daki Durbar Meydanı'nın geçtiğimiz Nisan'da gerçekleşen

before the earthquake that occurred last April ...

deprem öncesi 3 boyutlu modeli ...

and this is after.

bu ise sonrasına ait.

You may be thinking,

Bu üç boyutlu modelleri

you didn't create these 3D models with only tourist photographs,

yalnızca turist fotoğraflarıyla inşaa etmediğimizi düşünüyor olabilirsiniz

and that's true.

ve haklısınız da.

But what this represents

Fakat bu,

is the ability for large, public organizations and private industry

büyük kamu organizasyonlarıyla özel sektörün,

bizimki gibi girişimler için bir araya gelmesini temsil etmekte.

to come together for initiatives like ours.

And so one of the major challenges of our project, really,

Projede yaşadığımız en büyük zorluklardan biri

is to find photographs that were taken before something happens, right?

bir şeyin olmasından öncesine ait fotoğraflar bulmak, öyle değil mi?

Well, the internet is basically a database with millions of images, right?

İnternet milyonlarca görüntüye sahip bir veri tabanı, öyle değil mi?

Exactly.

Aynen öyle.

So we have begun to develop a tool

Biz de yeniden inşaayı tamamlamak için

that allows us to extract images from websites like Flickr,

Flickr gibi sitelerden coğrafi etiketlerine göre görüntü seçip

based on their geotags,

çıkarmamızı sağlayan

to complete reconstructions.

bir araç geliştirmeye başladık.

Because we're not only losing cultural heritage to natural disasters and in war,

Çünkü kültürel mirasları sadece doğal afet ve savaşlara değil,

but we're also losing it to something else.

başka bir şeyle daha kaybediyoruz.

Any idea, just looking at these two pictures?

Sadece bu iki resme bakarak bir tahminde bulunabilir misiniz?

Maybe it's a little difficult to remember,

Hatırlamakta zorlanabilirsiniz

but only a few weeks ago,

fakat daha birkaç hafta önce

this was the example of human destruction by human stupidity.

bu, insan aptallığının, insan kaynaklı bir tahribata sebep olmasına bir örnek oldu.

Because a tourist in Lisbon wanted to climb onto this statue

Lisbon'da bir turist bu heykele tırmanıp

and take a selfie with it --

selfie çekmeye çalışırken --

(Laughter)

(Gülüşmeler)

and pulled it down with him.

heykeli kendisiyle beraber yere indirdi.

So we're already finding photographs

Heykelin dijital yeniden inşaasını tamamlamak için

to complete a digital reconstruction of this.

fotoğraflarını arıyoruz.

We need to remember

Kültürel miras yıkımının

that the destruction of cultural heritage isn't a recent phenomenon.

yeni bir fenomen olmadığını unutmamalıyız.

In the 16th century,

16. yüzyılda,

European priests and explorers burned thousands of Maya books in the Americas,

Avrupalı keşiş ve kaşifler Amerika kıtasında binlerce Maya kitabını yaktılar

of which we only have a handful left.

ve geriye sadece bir elin parmakları kadarı kaldı.

Fast-forward to 2001,

2001'e atlayalım:

when the Taliban blew up the Bamiyan Buddhas in Afghanistan.

Taliban, Afganistan'da Bamyan Buda heykellerini patlattı.

You see,

Görüyorsunuz ya, kültürel miraslar

cultural heritage is about our shared global history.

bizim ortak küresel tarihimize ilişkindir.

It helps us connect with our ancestors and their stories,

Atalarımız ve onların hikayeleriyle bağlantı kurmamızı sağlar,

but we're losing pieces of it every day to natural disasters

fakat her gün doğal afetlerde

ve çatışma alanlarında bunları birer birer kaybediyoruz.

and in areas of conflict.

Of course, the loss of human life is the most heartbreaking loss ...

Tabii ki, insan can kaybı en üzücü kayıp ...

but cultural heritage offers us a way to preserve the memory of the people

fakat kültürel miraslar, insanların hatıralarını

for future generations.

gelecek nesiller için korumamızı sağlar.

We need your help to reclaim the history that is being lost.

Kaybolmakta olan tarihe sahip çıkmak için

sizin yardımınıza ihtiyacımız var.

Will you join us?

Bize katılır mısınız?

(Applause)

(Alkışlar)