How human noise affects ocean habitats | Kate Stafford

89,432 views ・ 2017-06-05

TED


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Agnieszka Fijałkowska Korekta: Sylwia Gliniewicz
00:12
In 1956, a documentary by Jacques Cousteau won
0
12853
4784
Film dokumentalny Jacques'a Cousteau z 1956 roku
00:17
both the Palme d'Or and an Oscar award.
1
17661
3001
wygrał Złotą Palmę i Oskara.
00:20
This film was called, "Le Monde Du Silence,"
2
20686
2861
Nosi tytuł "Le Monde du silence",
00:23
or, "The Silent World."
3
23571
2092
czyli "Świat milczenia".
00:26
The premise of the title was that the underwater world was a quiet world.
4
26247
5350
Jego przesłaniem było ukazanie podwodnego świata jako świata spokoju.
00:32
We now know, 60 years later,
5
32279
2315
60 lat później wiemy,
00:34
that the underwater world is anything but silent.
6
34618
3436
że wcale taki nie jest.
00:38
Although the sounds are inaudible above water
7
38497
3007
Chociaż dźwięki są nieuchwytne ponad wodą,
00:41
depending on where you are and the time of year,
8
41528
3310
to w zależności od tego, gdzie się jest i pory roku,
00:44
the underwater soundscape can be as noisy as any jungle or rainforest.
9
44862
5858
podwodny świat może być równie głośny jak dżungla czy las deszczowy.
00:51
Invertebrates like snapping shrimp, fish and marine mammals
10
51611
4858
Bezkręgowce, jak krewetki pistoletowe, a także ryby i ssaki morskie
00:56
all use sound.
11
56493
1205
używają dźwięku.
00:58
They use sound to study their habitat,
12
58174
2913
Dzięki niemu badają otoczenie,
porozumiewają się między sobą,
01:01
to keep in communication with each other,
13
61111
2302
01:03
to navigate,
14
63437
1283
odnajdują drogę,
01:04
to detect predators and prey.
15
64744
2209
wykrywają drapieżniki i polują.
01:07
They also use sound by listening to know something about their environment.
16
67557
5289
Dzięki odgłosom poznają środowisko.
01:12
Take, for an example, the Arctic.
17
72870
2679
Weźmy na przykład Arktykę.
01:15
It's considered a vast, inhospitable place,
18
75573
3228
Uważa się ją za rozległe, niegościnne miejsce,
01:18
sometimes described as a desert,
19
78825
2581
a czasem opisuje jako pustynię,
01:21
because it is so cold and so remote
20
81430
2933
bo jest tak zimna i odległa,
01:24
and ice-covered for much of the year.
21
84387
2211
i pokryta lodem przez większość roku.
01:27
And despite this,
22
87088
1713
Pomimo tego właśnie tam najbardziej chciałabym być, na Arktyce,
01:28
there is no place on Earth that I would rather be than the Arctic,
23
88825
4044
01:32
especially as days lengthen and spring comes.
24
92893
3639
szczególnie wiosną, gdy dni się wydłużają.
01:37
To me, the Arctic really embodies this disconnect
25
97284
4303
Arktyka jest dla mnie ucieleśnieniem różnicy
01:41
between what we see on the surface and what's going on underwater.
26
101611
5256
między tym, co widzimy na powierzchni, a tym, co dzieje się pod wodą.
01:47
You can look out across the ice -- all white and blue and cold --
27
107505
5006
Można spojrzeć na lód, biały, niebieski i zimny,
01:53
and see nothing.
28
113511
1296
i niczego nie dostrzec.
01:55
But if you could hear underwater,
29
115473
2637
Jednak gdyby się znaleźć pod wodą,
01:58
the sounds you would hear would at first amaze
30
118134
3381
dźwięki, jakie można usłyszeć, najpierw zadziwiają,
02:01
and then delight you.
31
121539
2087
a potem zachwycają.
02:03
And while your eyes are seeing nothing for kilometers but ice,
32
123650
4022
Podczas gdy oczy widzą bezmiar lodu,
02:07
your ears are telling you that out there are bowhead and beluga whales,
33
127696
5463
słychać wieloryby grenlandzkie i białuchy,
02:13
walrus and bearded seals.
34
133183
2276
morsy i foki wąsate.
02:16
The ice, too, makes sounds.
35
136481
1909
Lód też wydaje dźwięki.
02:18
It screeches and cracks and pops and groans,
36
138414
3484
Zgrzyta, pęka, trzaska i skrzypi,
02:21
as it collides and rubs when temperature or currents or winds change.
37
141922
4954
kiedy zderza się i ściera podczas zmian temperatury, prądów lub wiatru.
02:27
And under 100 percent sea ice in the dead of winter,
38
147932
3819
A pod lodem, w samym środku zimy,
02:32
bowhead whales are singing.
39
152604
2307
śpiewają wieloryby grenlandzkie.
02:36
And you would never expect that,
40
156067
1867
Nikt się tego nie spodziewa,
02:37
because we humans,
41
157958
2191
bo człowiek skupia się na tym, co widzi.
02:40
we tend to be very visual animals.
42
160173
2597
02:43
For most of us, but not all,
43
163254
3045
Większość z nas, ale nie każdy,
02:46
our sense of sight is how we navigate our world.
44
166323
2538
porusza się po świecie dzięki wzrokowi.
02:49
For marine mammals that live underwater,
45
169545
2692
Dla żyjących pod wodą ssaków morskich
02:52
where chemical cues and light transmit poorly,
46
172261
3863
sygnały chemiczne i światło są słabo przewodzone,
więc to słuch jest najważniejszym zmysłem.
02:56
sound is the sense by which they see.
47
176148
4075
03:00
And sound transmits very well underwater,
48
180247
2314
Dźwięk rozchodzi się w wodzie
03:02
much better than it does in air,
49
182585
1932
znacznie lepiej niż w powietrzu,
03:04
so signals can be heard over great distances.
50
184541
2994
dlatego sygnały można usłyszeć z dużych odległości.
03:08
In the Arctic, this is especially important,
51
188090
3091
Na Arktyce jest to szczególnie ważne,
03:11
because not only do Arctic marine mammals have to hear each other,
52
191205
3913
bo ssaki morskie nie tylko muszą się wzajemnie słyszeć,
03:15
but they also have to listen for cues in the environment
53
195142
3111
ale również nasłuchiwać bodźców ze środowiska,
03:18
that might indicate heavy ice ahead or open water.
54
198277
3908
które mogą wskazywać na gruby lód lub otwarte wody.
03:22
Remember, although they spend most of their lives underwater,
55
202682
3399
Mimo że większość życia spędzają pod wodą,
03:26
they are mammals,
56
206105
1224
to nadal są ssaki
03:27
and so they have to surface to breathe.
57
207353
2279
i muszą wynurzać się, żeby oddychać.
03:30
So they might listen for thin ice or no ice,
58
210278
3856
Dlatego wysłuchują, gdzie jest, a gdzie nie ma cienkiego lodu,
03:34
or listen for echoes off nearby ice.
59
214158
3049
albo echa odbijającego się od pobliskiego lodu.
03:38
Arctic marine mammals live in a rich and varied underwater soundscape.
60
218914
5120
Arktyczne ssaki morskie żyją w bogatym i różnorodnym środowisku akustycznym.
03:44
In the spring,
61
224546
1242
Wiosną to wręcz kakofonia dźwięków.
03:45
it can be a cacophony of sound.
62
225812
2134
03:49
(Marine mammal sounds)
63
229149
3886
(Odgłosy ssaków morskich)
04:04
But when the ice is frozen solid,
64
244989
2890
Gdy lód jest całkowicie zamarznięty,
04:07
and there are no big temperature shifts or current changes,
65
247903
3708
a zmiany temperatur i nurtu są niewielkie,
04:11
the underwater Arctic has some of the lowest ambient noise levels
66
251635
4299
podwodny świat Arktyki jest najcichszy
04:15
of the world's oceans.
67
255958
1720
ze wszystkich oceanów.
04:17
But this is changing.
68
257702
1322
Jednak to się zmienia.
04:19
This is primarily due to a decrease in seasonal sea ice,
69
259048
3664
Powodem tego jest redukcja sezonowego lodu morskiego
04:23
which is a direct result of human greenhouse gas emissions.
70
263616
3592
wynikająca bezpośrednio z emisji gazów cieplarnianych przez człowieka.
Zmieniamy klimat i tym samym
04:28
We are, in effect, with climate change,
71
268174
2906
04:31
conducting a completely uncontrolled experiment with our planet.
72
271104
3674
przeprowadzamy na naszej planecie niekontrolowany eksperyment.
04:35
Over the past 30 years,
73
275585
2089
W przeciągu ostatnich 30 lat
04:37
areas of the Arctic have seen decreases in seasonal sea ice
74
277698
3853
rejony arktyczne doświadczyły redukcji sezonowego lodu morskiego
04:41
from anywhere from six weeks to four months.
75
281575
4415
przez okres od sześciu tygodni do czterech miesięcy.
04:46
This decrease in sea ice is sometimes referred to as an increase
76
286640
4610
Zmniejszenie się lodu morskiego
czasami określa się jako wzrost sezonu wód otwartych.
04:51
in the open water season.
77
291274
1863
04:53
That is the time of year when the Arctic is navigable to vessels.
78
293161
3511
To pora roku, kiedy po Arktyce mogą pływać statki.
04:57
And not only is the extent of ice changing,
79
297380
2654
Nie tylko zasięg lodu ulega zmianie,
ale też jego grubość i szerokość.
05:01
but the age and the width of ice is, too.
80
301165
3329
05:05
Now, you may well have heard
81
305176
1458
Słyszeliście zapewne,
05:06
that a decrease in seasonal sea ice is causing a loss of habitat
82
306658
3483
że coraz mniejsza ilość lodu sezonowego powoduje utraty siedlisk
05:10
for animals that rely on sea ice,
83
310165
2131
wśród zwierząt, które go potrzebują,
05:12
such as ice seals, or walrus, or polar bears.
84
312320
3573
na przykład lodofok grenlandzkich, waleni czy niedźwiedzi polarnych.
05:16
Decreasing sea ice is also causing increased erosion along coastal villages,
85
316678
4839
Redukcja lodu morskiego nasila erozje w przybrzeżnych wioskach
05:21
and changing prey availability for marine birds and mammals.
86
321541
3566
oraz zmienia dostępność pożywienia dla ptaków i ssaków morskich.
05:26
Climate change and decreases in sea ice
87
326139
3078
Zmiana klimatu i redukcja lodu morskiego
05:29
are also altering the underwater soundscape of the Arctic.
88
329241
4515
zaburza środowisko akustyczne Arktyki.
Co rozumiem przez środowisko akustyczne?
05:35
What do I mean by soundscape?
89
335190
1728
05:37
Those of us who eavesdrop on the oceans for a living
90
337653
2857
Profesjonaliści słuchający oceanów
05:40
use instruments called hydrophones,
91
340534
2254
posługują się tak zwanymi hydrofonami,
05:42
which are underwater microphones,
92
342812
2045
czyli podwodnymi mikrofonami
05:44
and we record ambient noise --
93
344881
1946
nagrywającymi dźwięk otoczenia,
05:46
the noise all around us.
94
346851
1924
dźwięki, które nas otaczają.
05:48
And the soundscape describes the different contributors
95
348799
3341
Ten dźwięk odzwierciedla wszystko,
05:52
to this noise field.
96
352164
1517
co wchodzi w skład pola akustycznego.
05:54
What we are hearing on our hydrophones
97
354563
2601
Słyszymy, dzięki hydrofonom,
05:57
are the very real sounds of climate change.
98
357188
3535
odgłosy zmian klimatu.
06:01
We are hearing these changes from three fronts:
99
361323
2638
Słyszymy te zmiany z trzech frontów:
06:04
from the air,
100
364651
1772
z powietrza,
06:06
from the water
101
366447
1453
wody
06:07
and from land.
102
367924
1349
i lądu.
06:10
First: air.
103
370139
2220
Po pierwsze: powietrze.
06:13
Wind on water creates waves.
104
373724
2613
Wiatr na wodzie tworzy fale.
06:16
These waves make bubbles;
105
376361
1825
Fale wytwarzają bąbelki,
06:18
the bubbles break,
106
378210
1367
bąbelki pękają,
06:19
and when they do,
107
379601
1506
a kiedy to się dzieje,
06:21
they make noise.
108
381131
1203
wytwarzają dźwięk
06:22
And this noise is like a hiss or a static in the background.
109
382358
3904
przypominający syk lub szum w tle.
Na pokrytej lodem Arktyce
06:27
In the Arctic, when it's ice-covered,
110
387118
2951
większość dźwięków w powietrzu nie dociera do wody,
06:30
most of the noise from wind doesn't make it into the water column,
111
390093
3631
06:33
because the ice acts as a buffer between the atmosphere and the water.
112
393748
4590
ponieważ lód je wycisza.
06:38
This is one of the reasons
113
398820
1345
To jeden z powodów,
06:40
that the Arctic can have very low ambient noise levels.
114
400189
3703
dla których Arktykę zalicza się do najcichszych obszarów.
06:44
But with decreases in seasonal sea ice,
115
404654
2630
Wraz ze spadkiem poziomu lodu sezonowego
06:47
not only is the Arctic now open to this wave noise,
116
407308
4367
Arktyka jest mniej wytłumiona i dociera do niej fala dźwięków,
06:52
but the number of storms and the intensity of storms in the Arctic
117
412279
3487
a także zwiększa się ilość i intensywność arktycznych burz.
06:55
has been increasing.
118
415790
1263
06:57
All of this is raising noise levels in a previously quiet ocean.
119
417545
4489
Wszystko to sprawia, że kiedyś cichy ocean staje się głośny.
07:02
Second: water.
120
422568
2226
Po drugie: woda.
07:06
With less seasonal sea ice,
121
426301
1874
Zanikanie lodu sezonowego
07:08
subarctic species are moving north,
122
428199
2676
sprawia, że subarktyczne gatunki migrują na północ,
07:10
and taking advantage of the new habitat that is created by more open water.
123
430899
4552
korzystając z otwartych wód, których nie blokuje lód.
07:16
Now, Arctic whales, like this bowhead,
124
436324
3025
Walenie arktyczne, jak ten wieloryb grenlandzki,
07:19
they have no dorsal fin,
125
439373
1712
nie mają płetwy grzbietowej,
07:21
because they have evolved to live and swim in ice-covered waters,
126
441109
4768
bo przystosowane są do życia w wodach pokrytych lodem,
07:25
and having something sticking off of your back is not very conducive
127
445901
3523
a coś wystającego z grzbietu nie ułatwia
07:29
to migrating through ice,
128
449448
1810
migracji przez lód,
07:31
and may, in fact, be excluding animals from the ice.
129
451282
3779
a nawet wyklucza taką możliwość.
07:35
But now, everywhere we've listened,
130
455655
2647
Teraz wszędzie słychać dźwięki
07:38
we're hearing the sounds of fin whales and humpback whales
131
458326
3058
płetwali, humbaków i orek
07:41
and killer whales,
132
461408
1469
07:42
further and further north,
133
462901
2231
coraz dalej na północ
07:45
and later and later in the season.
134
465156
2048
i w coraz późniejszym sezonie.
07:47
We are hearing, in essence,
135
467823
1412
To, co słyszymy, jest inwazją Arktyki przez subarktyczne gatunki.
07:49
an invasion of the Arctic by subarctic species.
136
469259
3733
07:53
And we don't know what this means.
137
473694
1963
Nie wiemy, co to oznacza.
07:55
Will there be competition for food between Arctic and subarctic animals?
138
475681
4667
Czy arktyczne i subarktyczne zwierzęta zaczną rywalizować o pokarm?
08:00
Might these subarctic species introduce diseases or parasites into the Arctic?
139
480785
5198
Czy subarktyczne gatunki wprowadzą do Arktyki choroby lub pasożyty?
08:06
And what are the new sounds that they are producing
140
486855
2777
Jak nowe dźwięki, które wydają,
08:09
doing to the soundscape underwater?
141
489656
2390
wpłyną na środowisko akustyczne Arktyki?
08:12
And third: land.
142
492800
1762
Po trzecie: ląd.
08:15
And by land ...
143
495008
1656
Mówiąc ląd,
08:16
I mean people.
144
496688
1257
mam na myśli ludzi.
08:18
More open water means increased human use of the Arctic.
145
498534
3728
Więcej otwartych wód oznacza zwiększoną eksploatację Arktyki przez człowieka.
Zeszłego lata
08:23
Just this past summer,
146
503074
1318
08:24
a massive cruise ship made its way through the Northwest Passage --
147
504416
4181
ogromny rejs wycieczkowy przepłynął przez Przejście Północno-Zachodnie,
08:28
the once-mythical route between Europe and the Pacific.
148
508621
3463
dawniej mityczną trasę między Europą a Pacyfikiem.
08:33
Decreases in sea ice have allowed humans to occupy the Arctic more often.
149
513206
6381
Redukcja lodu morskiego umożliwiła ludziom częstsze podboje Arktyki.
08:39
It has allowed increases in oil and gas exploration and extraction,
150
519987
4641
Zwiększyła poszukiwania i wydobycie ropy i gazu,
08:44
the potential for commercial shipping,
151
524652
2630
umożliwiła żeglugę komercyjną,
08:47
as well as increased tourism.
152
527306
1797
a także rozwój turystyki.
08:50
And we now know that ship noise increases levels of stress hormones in whales
153
530214
4865
Hałas, jaki wydają statki, zwiększa poziom stresu u wielorybów
08:55
and can disrupt feeding behavior.
154
535103
2082
i może zakłócić zachowania żywieniowe.
08:57
Air guns, which produce loud, low-frequency "whoomps"
155
537871
5249
Pistolety pneumatyczne wydające głośne dźwięki o niskiej częstotliwości,
co 10 lub 20 sekund,
09:03
every 10 to 20 seconds,
156
543144
2574
09:05
changed the swimming and vocal behavior of whales.
157
545742
3241
zmieniły trasy i pieśni wielorybów.
09:09
And all of these sound sources are decreasing the acoustic space
158
549543
4938
Te wszystkie nowe dźwięki
utrudniają komunikację arktycznych ssaków morskich.
09:14
over which Arctic marine mammals can communicate.
159
554505
3217
09:18
Now, Arctic marine mammals are used to very high levels of noise
160
558734
4384
Zwierzęta już przyzwyczaiły się do hałasów
09:23
at certain times of the year.
161
563142
1481
o określonych porach roku.
09:25
But this is primarily from other animals or from sea ice,
162
565147
4076
Do dźwięków innych zwierząt lub lodu.
09:29
and these are the sounds with which they've evolved,
163
569247
2496
Przy tych dźwiękach ewoluowały,
09:31
and these are sounds that are vital to their very survival.
164
571767
3490
od nich zależy ich przetrwanie.
09:35
These new sounds are loud and they're alien.
165
575281
3195
Nowe dźwięki są głośne i obce.
09:38
They might impact the environment in ways that we think we understand,
166
578981
5151
Wpływają na środowisko w sposób, który, jak nam się wydaje, rozumiemy,
ale który jest też nieprzewidywalny.
09:44
but also in ways that we don't.
167
584156
2293
09:48
Remember, sound is the most important sense for these animals.
168
588818
4801
Zmysł słuchu jest najważniejszy dla tych zwierząt.
09:53
And not only is the physical habitat of the Arctic changing rapidly,
169
593643
4575
Środowisko Arktyki zmienia się wizualnie,
09:58
but the acoustic habitat is, too.
170
598242
2216
ale też akustycznie.
10:00
It's as if we've plucked these animals up from the quiet countryside
171
600906
3717
Tak jakby wyrywamy zwierzęta z cichej wsi
10:04
and dropped them into a big city in the middle of rush hour.
172
604647
3256
i wrzucamy je do metropolii w godzinach szczytu.
10:08
And they can't escape it.
173
608657
1604
Nie mają jak uciec.
10:11
So what can we do now?
174
611505
2009
Co można zrobić?
10:14
We can't decrease wind speeds
175
614839
2388
Nie spowolnimy wiatrów
10:17
or keep subarctic animals from migrating north,
176
617251
3180
ani nie zatrzymamy migracji subarktycznych gatunków,
10:20
but we can work on local solutions
177
620455
2433
ale możemy szukać lokalnych rozwiązań,
10:22
to reducing human-caused underwater noise.
178
622912
2795
które pomogą zredukować podwodny hałas wywołany przez ludzi.
10:26
One of these solutions is to slow down ships
179
626637
3157
Jednym z nich jest zwolnienie tempa statków,
10:29
that traverse the Arctic,
180
629818
1790
które przemierzają Arktykę,
10:31
because a slower ship is a quieter ship.
181
631632
3438
bo wolniejszy statek to cichszy statek.
10:35
We can restrict access in seasons and regions
182
635754
3792
Można ograniczyć dostęp do regionów
10:39
that are important for mating or feeding or migrating.
183
639570
4291
ważnych w okresie godowym, żywieniowym i migracyjnym.
10:44
We can get smarter about quieting ships
184
644317
3304
Można wymyślić lepszy sposób wyciszenia statków
10:47
and find better ways to explore the ocean bottom.
185
647645
2752
i znaleźć lepszy sposób badania dna morskiego.
10:51
And the good news is,
186
651547
1943
Dobra wiadomość jest taka,
10:53
there are people working on this right now.
187
653514
2792
że pracuje nad tym wiele osób.
10:58
But ultimately,
188
658060
1501
Jednak wszyscy musimy dołożyć starań,
10:59
we humans have to do the hard work
189
659585
2867
11:02
of reversing or at the very least decelerating
190
662476
4156
żeby cofnąć lub chociaż spowolnić
11:06
human-caused atmospheric changes.
191
666656
2472
zmiany atmosferyczne wywołane działalnością człowieka.
11:09
So, let's return to this idea of a silent world underwater.
192
669152
4459
Wróćmy do wizji podwodnego świata, w którym panuje cisza.
11:14
It's entirely possible
193
674826
1495
Bardzo prawdopodobne,
11:16
that many of the whales swimming in the Arctic today,
194
676345
3337
że wiele wielorybów pływających w wodach Arktyki,
11:19
especially long-lived species like the bowhead whale
195
679706
3535
szczególnie długowiecznych gatunków jak wieloryby grenlandzkie,
11:23
that the Inuits say can live two human lives --
196
683265
3757
o których Inuici mówią, że przeżywają dwa ludzkie życia,
11:27
it's possible that these whales were alive in 1956,
197
687046
3761
jest możliwe, że te wieloryby już były na świecie w roku 1956,
11:30
when Jacques Cousteau made his film.
198
690831
1885
kiedy Jacques Cousteau nakręcił film.
11:33
And in retrospect,
199
693697
1712
Z perspektywy czasu,
11:35
considering all the noise we are creating in the oceans today,
200
695433
3908
patrząc na hałas, który robimy w oceanach dziś,
11:40
perhaps it really was "The Silent World."
201
700464
3060
może to faktycznie był "Świat milczenia".
11:44
Thank you.
202
704693
1264
Dziękuję.
11:45
(Applause)
203
705981
2404
(Brawa)
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7