Derek Sarno: The many reasons to eat a plant-based diet | TED Countdown

Tłumaczenie: Katarzyna Wroblewska Korekta: Ola Królikowska

Hi, I’m Derek Sarno.

Cześć, nazywam się Derek Sarno i jestem wegańskim szefem kuchni.

I'm a vegan chef.

I specialize in bringing mushrooms and veg to the center plate

Specjalizuję się w potrawach z grzybów i warzyw,

by unleashing the mighty flavors of plants.

uwalniając ich potężne smaki.

I cofounded a plant-based food company

Prowadzę firmę spożywczą na bazie roślin

called Wicked Kitchen,

Wicked Kitchen

and I lead plant-based innovation

i nadzoruję roślinne innowacje

at one of the world's largest grocery retailers.

dla jednego z największych sklepów spożywczych.

In case you’re wondering what plant-based and vegan means,

Jeśli zastanawiacie się, co oznacza roślinnie i wegańsko,

it's super simple.

to jest to super proste.

Vegan and plant-based foods are entirely free from animals

Wegańskie i roślinne jedzenie nie zawiera nic zwierzęcego

and from their byproducts.

w żadnej formie.

Think no animals harmed nor killed.

Żadne zwierzę nie cierpi ani nie zostaje zabite.

No meat, no fish, no dairy milk or eggs are used at all.

Nie ma tu mięsa, ryb, nabiału czy jajek.

Just amazing plants.

Tylko niesamowite rośliny.

Vegetarianism also doesn't contain animals or fish,

Wegetarianizm też wyklucza mięso i ryby,

but allows dairy and eggs,

ale dozwolone są nabiał i jajka,

the byproducts taken from animals.

czyli produkty pochodzenia zwierzęcego.

Here are a couple of vegan things that I've made recently.

Oto kilka przygotowanych przeze mnie wegańskich potraw.

A steak? No way.

Stek? Nie ma mowy.

Actually, there are no T-bones about this.

Właściwie nie ma w tym kości.

It's made of lion's mane mushrooms,

To głównie grzyby soplówki jeżowatej

the barbecue butter sauce, cast-iron seared,

z maślanym sosem barbecue, smażone na żeliwie,

one of the most nutritious mushrooms on Earth

jedne z najbardziej odżywczych na świecie grzybów

and known to be brain-boosting.

znanych z pobudzania mózgu.

Pressed Greek-inspired souvlaki steak sandwiches

Coś à la grecka kanapka ze stekiem souvlaki

with all the fixings?

ze wszystkimi składnikami?

This one is made with supersexy,

Ta jest zrobiona z seksownych,

delicious brown oyster mushrooms.

pysznych, brązowych boczniaków.

Grilled pepper steak kebabs?

Szaszłyki ze stekiem i papryką?

Great on the barbecue.

Świetne na grilla.

Packed with punchy flavors and made with the super versatile

Pełne mocnych smaków i zrobione z wszechstronnych

and delicious king oyster mushrooms.

i pysznych boczniaków mikołajkowych.

Yes, all of these are plant-based,

Tak, to wszystko jest na bazie roślin

and all of these are done with a variety of mushrooms.

i zrobione z różnych rodzajów grzybów.

Why is this so important?

Dlaczego to takie ważne?

Meat eating is linked to climate change.

Jedzenie mięsa jest powiązane ze zmianą klimatu.

Eating animals and animal agriculture

Hodowla i jedzenie zwierząt

is the leading cause of rainforest deforestation.

to główna przyczyna wylesiania lasów deszczowych.

Meat production is a significant source of greenhouse gas emissions,

Produkcja mięsa jest znaczącym źródłem emisji gazów cieplarnianych.

and there is a reason moms and doctors tell us to eat more veg.

Nie bez powodu mamy i lekarze mówią, żeby jeść więcej warzyw.

That's partly why I'm a vegan chef.

Po części dlatego jestem wegańskim szefem kuchni.

My other reason has to do with grief

Kolejny powód jest związany z żałobą

and dealing with the unexpected death of losing my partner.

i radzeniem sobie z nieoczekiwaną śmiercią mojej partnerki.

The suffering and grief I felt was suffocating.

Cierpienie, które czułem, było przytłaczające.

I had two choices:

Miałem dwa wyjścia.

to go down a road of self-destruction

Iść drogą samodestrukcji

or accept what had happened and find a way through it.

albo zaakceptować to, co się stało, i przez to przejść.

The loss of Amanda made me realize

Strata Amandy uświadomiła mi,

my whole life to that point was based on ego and attachment.

że całe moje życie było oparte na ego i przywiązaniu.

Being the best,

Byciu najlepszym,

cooking anything and everything without a second thought

gotowaniu wszystkiego bez zastanawiania się

as to the consequences of my actions.

nad konsekwencjami moich działań.

As long as the food tasted great and I was paid well for it,

Dopóki jedzenie smakowało wyśmienicie i dobrze mi płacono,

I didn't care where it came from

miałem gdzieś, skąd pochodzi,

or if it was animals

czy to było zwierzę

or the implications and consequences that had.

i jakie były tego konsekwencje.

Long story short,

W skrócie

I ended up laying my old self to rest.

odłożyłem starego siebie na bok.

Selling off the food business

Sprzedałem firmę spożywczą

and living in a Buddhist monastery for three years,

i na trzy lata zamieszkałem w buddyjskim klasztorze.

where I learned to sit and studied compassion

Nauczyłem się siedzieć i studiowałem empatię

and how my mind worked.

i działanie umysłu.

What I discovered was a connection to food and heart that I had ignored.

Odkryłem relację jedzenia z sercem, którą ignorowałem.

Animals suffer just as we do.

Zwierzęta cierpią tak samo jak my.

From then on, it became my mission to find alternative ways

Odtąd moją misją stało się szukanie alternatyw

to prepare amazing food

w gotowaniu super jedzenia,

that not only benefited people

korzystnego nie tylko dla ludzi,

but avoided animal suffering as well.

ale też dla zwierząt.

That time reflecting and learning

Ten czas refleksji i nauki

helped me reorientate my own moral compass

pomógł mi przekierunkować własny kompas moralny

and opened up a whole new world of creative cooking.

i otworzyć się na cały świat kreatywnego gotowania.

It also helped me become much less of a jerk.

Dzięki temu już nie byłem takim palantem.

There are so many reasons to eat plant-based,

Jest tyle powodów, żeby stosować dietę roślinną.

and any reason that resonates with you

Każdy powód jest odpowiedni

is the best reason.

i równie ważny.

I understand it's not always easy.

Wiem, że to nie zawsze jest łatwe.

But eating even one plant-based meal a day

Spożywanie choćby jednego posiłku wege dziennie

makes a huge difference.

robi wielką różnicę.

I used to be a long time meat eater.

Ja przez długi okres jadłem mięso.

As a "regular" chef, I used to cook lots of meat

Będąc kucharzem, gotowałem dużo mięsa

and never made that connection

i nigdy nie pomyślałem,

that they're living beings just like us,

że są to żywe istoty tak jak my,

with feelings, emotions and families.

z uczuciami, emocjami i rodzinami.

I'm now on a mission to unleash the mighty power of plants,

Mam teraz misję, żeby uwolnić potężną moc roślin,

to create foods that we crave,

gotować jedzenie, na które mamy ochotę,

full of flavors and textures

pełne smaków i tekstur,

that are more nutritious and better for us and the planet.

odżywcze oraz dobre dla nas i planety.

I believe in compassionate action,

Wierzę w działanie empatii

and the way I express that is through cooking

i wyrażam to przez sposób gotowania

and developing amazing recipes

i tworzenia wspaniałych przepisów,

that inspire and teach people

które inspirują i uczą innych,

how to make and eat delicious foods without animals.

jak przyrządzać i jeść pysznie bez mięsa.

Vegan food for meat eaters and vegans alike,

To jedzenie wege zarówno dla mięsożerców, jak i dla weganów,

because, like most people,

bo jak większość ludzi

I want to save the animals and the planet,

chcę ratować zwierzęta i planetę.

but there's no way that's going to happen

Nie będzie to jednak możliwe,

if I have to compromise on taste.

jeśli w kwestii smaku pójdę na kompromis.

Thank you.

Dziękuję.