Brewster Kahle: A digital library, free to the world

Tłumaczenie: Anna Olbrycht Korekta: Grzegorz Borek

We really need to put the best we have to offer within reach of our children.

Koniecznie musimy dać naszym dzieciom dostęp do najlepszego, co mamy.

If we don't do that, we're going to get the generation we deserve.

Jeśli tego nie zrobimy, przyszłe pokolenie będzie takim, na jakie sobie zasłużyliśmy.

They're going to learn from whatever it is they have around them.

Przyszłe pokolenie będzie uczyło się z tego, co znajdzie wokół siebie.

And we, as now the elite, parents, librarians, professionals, whatever it is,

I my, jako obecna elita intelektualna, rodzice, bibliotekarze, profesjonaliści, cokolwiek robimy,

a bunch of our activities are, in fact, in trying to get the best we have to offer

to znaczna część naszych działań skupia się na próbie umożliwienia dostępu do tego, co najlepsze

within reach of those around us, or as broadly as we can.

wszystkim dookoła nas lub tak szeroko, jak tylko się da.

I'm going to start and end this talk with a couple things that are carved in stone.

Chcę rozpocząć i zakończyć ten wykład kilkoma słowami, które wyryte są w kamieniu.

One is what's on the Boston Public Library.

Zacznę tym, co wyryte zostało na Bostońskiej Bibliotece Publicznej.

Carved above their door is, "Free to All."

Wyryte nad drzwiami są słowa: "Dostępne dla wszystkich"

It's kind of an inspiring statement,

Jest to inspirujące twierdzenie

and I'll go back at the end of this.

i powrócę jeszcze do niego na końcu.

I'm a librarian, and what I'm trying to do is bring all of the works of knowledge

Jestem bibliotekarzem, więc staram się udostępnić wiedzę ze wszystkich utworów

to as many people as want to read it.

każdemu, kto tylko zechce je czytać.

And the idea of using technology is perfect for us.

Używanie technologii to dla nas idealny pomysł.

I think we have the opportunity to one-up the Greeks.

Myślę, że mamy okazję prześcignąć Greków.

It's not easy to one-up the Greeks. But with the industriousness of the Egyptians,

Nie jest łatwo ich prześcignąć. Dzięki pracowitości Egipcjan,

they were able to build the Library of Alexandria --

zdołali oni wybudować Bibliotekę Aleksandryjską --

the idea of a copy of every book of all the peoples of the world.

z jej ideą skopiowania każdej istniejącej książki całej ówczesnej ludzkości.

The problem was you actually had to go to Alexandria to go to it.

Problemem było jednak to, że trzeba było udać się do Aleksandrii, aby z niej skorzystać.

On the other hand, if you did, then great things happened.

Z drugiej strony, jeśli ktoś już tam dotarł, to działy się cuda.

I think we can one-up the Greeks and achieve something.

Myślę, że możemy prześcignąć Greków i osiągnąć coś znaczącego.

And I'm going to try to argue only one point today:

Spróbuję więc przedstawić dzisiaj tylko jedno twierdzenie:

that universal access to all knowledge is within our grasp.

możemy zapewnić powszechny dostęp do całej wiedzy ludzkości.

So if I'm successful, then you'll actually come away thinking,

Jeśli mi się uda was przekonać, to wyjdziecie stąd przekonani, że:

yeah, we could actually achieve the great vision of everything ever published,

"tak, jesteśmy w stanie zrealizować tę wielką wizję, że wszystko, co było kiedykolwiek opublikowane,

everything that was ever meant for distribution,

wszystko, co kiedykolwiek miało być rozpowszechniane,

available to anybody in the world that's ever wanted to have access to it.

będzie dostępne dla każdego, kto tylko zechce mieć do tego dostęp".

Yes, there's issues about how money should be distributed,

Tak, pojawia się kwestia sposobu podziału pieniędzy,

and that's still being refigured out.

nad tym jeszcze pracujemy.

But I'd say there's plenty of money, and there's plenty of demand,

Ale uważam, że jest mnóstwo pieniędzy i ogromny popyt,

so we can actually achieve that.

więc faktycznie możemy to osiągnąć.

But I'm going to go over the technological, social

Skupię się jednak na kwestiach technologicznych i społecznych

and sort of where are we as a whole, trying to get to that particular vision.

oraz powiem, jak nam idzie realizacja tej właśnie wizji.

And the way I'm going to try to do this is do it like the Amazon.com website,

Sposób w jaki to zrobię, jest zainspirowany budową strony Amazon.com --

the books, music, video and just go step -- media type by media type,

książki, muzyka, wideo - po kolei od jednego środka przekazu do drugiego,

just go and say, all right, how're we doing on this?

po prostu powiem, jak nam z tym idzie.

So if we start with books, you know, sort of where are we?

Zacznijmy od książek. Więc gdzie mniej więcej jesteśmy?

Well, first you have to, as an engineer, scope the problem. How big is it?

Najpierw trzeba po inżyniersku zbadać zakres tematu. Ile jest do zrobienia?

If you wanted to put all of the published works online

Jeżeli chcielibyście umieścić wszystkie opublikowane prace w sieci

so that anybody could have it available, well, how big a problem is it?

w taki sposób, aby każdy miał do nich dostęp, jak wielki byłby z tym problem?

Well, we don't really know, but the largest print library in the world

W zasadzie tego nie wiemy. Największa biblioteka druków na świecie,

is the Library of Congress. It's 26 million volumes, 26 million volumes.

to Biblioteka Kongresu Stanow Zjednoczonych - 26 milionów tomów.

It is, by far and away, the largest print library in the world.

Jak do tej pory jest to największa biblioteka druków na świecie.

And a book, if you had a book, is about a megabyte,

Zaś książka ma rozmiar około jednego megabajta,

so -- you know, if you had it in Microsoft Word.

jeśli zapisać ją w edytorze tekstu Microsoft Word.

So a megabyte, 26 million megabytes is 26 terabytes --

Przyjmując megabajt, 26 milionów megabajtów to 26 terabajtów,

it goes mega-, giga-, tera-. 26 terabytes.

kolejne rzędy wielkości: mega, giga, tera, 26 terabajtów.

26 terabytes fits in a computer system that's about this big,

26 terabajtów mieści się w komputerze, mniej więcej takich rozmiarów,

on spinning Linux drives, and it costs about 60,000 dollars.

na linuksowych twardzych dyskach, który kosztuje około 60 000 dolarów.

So for the cost of a house -- or around here, a garage --

Płącąc tyle co za dom albo tyle co garaż w tej okolicy,

you can put, you can have spinning all of the words in the Library of Congress.

można mieć system zawierający całą Bibliotekę Kongresu.

That's pretty neat.

Całkiem nieźle.

Then the question is, what do you get?

Pojawia się pytanie: co z tego za pożytek?

You know, is it worth trying to get there?

Czy warto probówać to osiągnąć?

Do you actually want it online?

Czy właściwie chcemy to mieć w sieci?

Some of the first things that people do is they make book readers

Pierwszą rzeczą, którą się z tym robi są czytniki książek,

that allow you to search inside the books, and that's kind of fun.

które pozwalają na przeszukiwanie ich treści książek i to jest całkiem fajne.

And you can download these things, and look around them in new and different ways.

Można takie czytniki pobrać z internetu i używać je na różne sposoby.

And you can get at them remotely, if you happen to have a laptop.

I można mieć do tego wszystkiego zdalny dostęp, jeśli używa się laptopa.

There's starting to be some of these sort of page turn-y interfaces

Zaczynają pojawiać się interfejsy imitujące przewracanie stron,

that look a whole lot like books in certain ways,

które nieco przypominają papierowe książki,

and you can search them, make little tabs, and it's kind of cute --

da się wyszukiwać, tworzyć zakładki - to jest całkiem sprytne

still very book-like -- on your laptop.

i ciągle bardzo przypomina książkę, chociaż jest na laptopie.

But I don't know, reading things on a laptop --

No ale nie wiem, czytanie na laptopie,

whenever I pull up my laptop, it always feels like work.

jak siedzę przy laptopie, to czuję się jak w pracy.

I think that's one of the reasons why the Kindle is so great.

I właśnie dlatego czytnik Amazon Kindle jest taki świetny.

I don't have to feel like I'm at work to read a Kindle.

Nie czuję się, jakbym był w pracy, gdy czytam na Kinde.

It's starting to be a little bit more specified.

Pojawia się więc specjalizacja.

But I have to say that there's older technologies that I tend to like.

Muszę jednak przyznać, że istnieją również starsze technologie, które lubię.

I like the physical book.

Lubię papierowe książki.

And I think we can go and use our technology to go and digitize things,

Sądzę, że możemy używać naszej technologii by dygitalizować zbiory,

put them on the Net, and then download,

umieszczać je w sieci, a później pobierać,

print them and bind them, and end up with books again.

drukować i oprawiać - znów uzyskując papierowe książki.

And we sort of said, well, how hard is this?

Pomyśleliśmy sobie - czy to będzie trudne?

And it turns out to not be very hard.

I okazuje się, że nie jest to zbyt trudne.

We actually went off to make a bookmobile.

A nawet stworzyliśmy książkowóz.

And a bookmobile -- the size of a van with a satellite dish,

Jest to furgonetka z anteną satelitarną, drukarką,

a printer, binder and cutter, and kids make their own books.

i sprzętem do oprawiania, gdzie dzieci robią własne książki.

It costs about three dollars to download, print and bind a normal, old book.

Koszt pobrania, druku i oprawy starej dobrej książki wynosi około 3 dolarów.

And they actually come out kind of nice looking.

Wyglądają one całkiem dobrze.

You can actually get really good-looking books

Naprawdę można zrobić świetnie wyglądające książki

for on the order of one penny per page, sort of the parts cost for doing this.

za około trzy grosze za stronę, czyli po kosztach materiałów.

So the idea of -- this technology actually may end up

Więc taka technologia może faktycznie sprawić,

putting books back in people's hands again.

że ludzie dostaną więcej papierowych książek.

There are some other bookmobiles running around.

Również inne książkowozy są obecnie w użyciu.

This is Eric Eldred making books at Walden Pond -- Thoreau's works.

To Eryk Eldred, który drukuje nad Walden Pond prace Thoreau.

This is just before he got kicked out by the Parks Services,

Chwilę po tym leśnicy wyrzucili go z parku narodowego

for competing with the bookstore there.

za konkurowanie z miejscową księgarnią.

In India, they've got another couple bookmobiles running around.

W Indiach też mają parę książkowozów.

And this is the opening day at the Library of Alexandria,

A to jest dzień otwarcia Biblioteki Aleksandryjskiej,

the new Library of Alexandria, in Egypt.

Nowej Biblioteki Aleksandryjskiej w Egipcie.

It was quite popularly attended.

Uczestniczyło w nim dość dużo ludzi.

And kids starting to make their own books,

A to dzieciaki zaczynające robić swoje własne książki

and a happy kid with the first book that he's ever owned.

i szczęśliwy chłopiec ze swoją pierwszą w życiu książką.

So the idea of being able to use this technology

A więc pomysł użycia tej technologii

to end up with paper where I can handle sort of sounds a little retro,

do tworzenia papierowych książek jest, moim zdaniem, trochę retro,

but I think it still has its place.

ale uważam, że nadal się sprawdza.

And being from the Silicon Valley, sort of utopian

Pomysł pochodzi z Doliny Krzemowej, która jest takim nieco

sort of world,

utopijnym miejscem, więc stwierdziliśmy,

we thought, if we can make this technology work in rural Uganda,

że dopiero jeśli uda nam się to wdrożyć na wsi w Ugandzie,

we might have something.

to znaczy, że to jest przydatne.

So we actually got some funding from the World Bank to try it out.

Udało nam się otrzymać dotacje z Banku Światowego na takie testy.

And we found in about 30 days we could go and take a couple folks from Silicon Valley,

I okazało się, że w ciągu 30 dni da się wziąć kilka osób z Doliny Krzemowej,

fly them to Uganda, buy a car, set up the first Internet connection

wysłać je do Ugandy, kupić samochód, założyć pierwsze połączenie internetowe

at the National Library of Uganda, figure out what they wanted,

w Bibliotece Narodowej Ugandy, zrozumieć jakie są lokalne potrzeby

and get a program going making books in rural Uganda.

i uruchomić program wytwarzania książek na ugandyjskiej wsi.

And it actually -- so technologically, it works.

I to naprawdę technologicznie działa.

What we found out of this is we didn't have the right books.

Okazało się natomiast, że nie mamy odpowiednich książek.

So the books were in the library. We could get it to people, if they're digitized,

Książki były w bibliotece. Mogliśmy je udostępnić, gdyby były w formie cyfrowej,

but we didn't know how to quite get them digitized.

ale nie wiedzieliśmy, jak je przetworzyć do tej formy.

Everybody thought the answer is, send things to India and China.

Myśleliśmy, że rozwiązaniem jest wysłanie książek do Indii i Chin.

And so we've tried that, and I'll go over that in a moment.

Wypróbowaliśmy to i za chwilę o tym opowiem.

There are some newer technologies for delivering

Są również nowsze technologie dostarczania,

that have happened that are actually quite exciting as well.

już wdrożone, które są bardzo interesujące, jak na przykład

One is a print-on-demand machine that looks like a Rube Goldberg machine.

maszyna drukująca na żądanie, przypominająca Maszynę Rube Goldberga.

We have one of these things now. It's completely cool.

Mamy jedną z nich, jest naprawdę świetna.

It's all conveyor belt, and it makes a book.

To pas transmisyjny, który wytwarza książki.

And it's called the "Espresso Book Machine,"

Nazywa się to "Ekspres do książek"

and in about 10 minutes, you can press a button and make a book.

i w ciągu około 10 minut od naciśnięcia guzika wytwarza on książkę.

Something else I'm quite excited about in this particular domain,

Innym pomysłem, z którym wiążę nadzieje w tej właśnie dziedzinie,

beyond these sort of kiosk-y things where you can get books on demand,

wychodzącym poza automaty, w których można dostać książki na żądanie,

is some of these new little screens that are coming out.

jest pojawienie się tych nowych małych ekranów.

And one of my favorites in this is the $100 laptop.

Jednym z moich ulubionych jest laptop w cenie 100 dolarów.

And I don't mean to steal any thunder here,

Nie mam tutaj zamiaru kraść niczyich pomysłów,

but we've gone and used one of these things to be an e-book reader.

ale my zaczęliśmy je wykorzystywać jako czytniki e-booków.

So here's one of the beta units and you can --

Więc to jest jeden z nich, który jak się okazuje,

it actually turns out to be a really good-looking e-book reader.

całkiem nieźle się sprawdza jako czytnik e-booków.

And we have a quick hack that we did to try to put one of our books on it,

Wrzuciliśmy na niego jedną z naszych książek

and it turns out that 200 dots per inch

i okazało się, że rozdzielczość 200 pikseli na cal

means that you can put scanned books on them that look really good.

sprawia, że zeskanowane książki wyglądają na nim naprawdę dobrze.

At 200 dots per inch, it's kind of the equivalent of a 300 dot print laser printer.

200 pikseli na cal z grubsza odpowiada laserowej drukarkce o rozdzielczości 300 dpi.

We're in good enough shape.

Wygląda to dość dobrze.

You actually can go and read scanned books quite easily.

Faktycznie da się na tym czytać skanowane książki.

So the idea of electronic books is starting to come about.

Idea książek elektronicznych zaczyzna więc nabierać kształtów.

But how do you go about doing all this scanning?

Ale jak zorganizować skanowanie?

So we thought, okay, well, let's try out this send books to India thing.

Spróbowaliśmy więc przetestować system z wysłaniem książek do Indii.

And there was a project with, funded by the National Science Foundation --

To był projekt ufundowany przez Narodową Fundację Nauki:

sent a bunch of scanners, and the American libraries were supposed to send books.

wysłali trochę skanerów, a amerykańskie biblioteki miały wysłać książki.

Well, they didn't. They didn't want to send their books.

Ale tego nie zrobiły - biblioteki nie chciały wysyłać swoich książek.

So we bought 100,000 books and sent them to India.

Kupiliśmy więc 100 000 książek i wysłaliśmy je do Indii.

And then we learned why you don't want to send books to India.

I wtedy zrozumieliśmy, dlaczego nie wysyła się książek do Indii.

The lesson we learned out of this is, scan your own books.

Morał, który z tego płynie: sam skanuj swoje książki.

If you really care about books, you're going to scan them better,

Jeśli naprawdę ci na nich zależy, zrobisz to o wiele lepiej,

especially if they're valuable books.

zwłaszcza jeśli są to cenne książki.

If they're new books and you can just, you know, butcher them,

Jeśli to są nowe książki to można je po prostu zmasakrować,

because you could just buy another one,

bo zawsze łatwo można kupić nową kopię,

that's not such a big deal in terms of doing high-quality scanning.

więc to nie jest problem przy robieniu wysokiej jakości skanów.

But do things that you love.

Ale trzeba robić rzeczy z sercem.

But the Indians have been scanning a lot of their own books --

W Indiach zeskanowano wiele z ich własnych książek -

about 300,000 now -- doing very well.

do tej pory około 300 000 - świetnie sobie radzą.

The Chinese did over a million, and the Egyptians are about 30,000.

Chińczyczy zeskanowali ponad milion, Egipcjanie około 30 000.

But we sent -- thought, OK, if we're going to need to do this, let's do it in-library.

Pomyśleliśmy - w porządku, jeśli musimy to robić, skanujmy w bibliotece.

How do we go and do this, and how do we get it down

Jak to zrobić, a przy tym jak ograniczyć koszty,

so that it's a cost point that we could afford?

aby nas było na to stać?

And we sort of picked the price point of 10 cents a page.

Ustaliliśmy granicę kosztów na 10 centów za stronę.

If it's basically the cost of xeroxing to basically digitize, OCR, package it up,

Gdybyśmy za tę kwotę dali radę skserować, zeskanować, rozpoznać litery, zrobić e-booka,

make it so that you could download, print and bind it -- the whole shebang --

udostępnić go w sieci, do drukowania i oprawiania - czyli zrobić wszystko, to moglibyśmy

we would have achieved something.

ogłosić sukces.

So we started out trying to figure out. How do we get to 10 cents?

Więc zaczęliśmy kombinować - jak się zmieścić w 10 centach?

And we tried these robot things, and they worked pretty well --

Przetestowaliśmy roboty, działały całkiem nieźle -

sort of these auto-page-turning things.

takie automaty do przewracania stron.

If we can have Mars Rovers, you'd think you could turn pages.

Mamy roboty na Marsie, więc czemu nie robota do przewracania stron.

But it actually turns out to be pretty hard to turn pages, and the volume isn't there.

Okazało się jednak, że trudno jest przewracać strony i nie da się tego szybko robić.

So anyway -- so we ended up making our own book scanner,

Więc stanęło na tym, że zrobiliśmy nasz własny skaner do książek.

and with two digital, high-grade, professional digital cameras,

Z dwoma wysokiej klasy profesjonalnymi aparatami cyfrowymi

controlled museum lighting, so even if it's a black and white book,

i przy kontrolowanym oświetleniu muzealnym, nawet czarno białe książki

you can go and get the proper intonation.

można zeskanować w odpowiednim odcieniu.

So you basically do a beautiful, respectful job.

Jest to więc piękna i porządna robota.

This is not a fax, this is -- the idea is to do a beautiful job

To nie jest jak faksowanie, trzeba uzyskiwać piękny rezultat

as you're going through these libraries.

przy każdym kolejnym dziele z wszystkich tych bibliotek.

And we've been able to achieve 10 cents a page if we run things in volume.

Mieścimy się w 10 centach za stronę, jeśli skanujemy w dużych ilościach.

This is what it looks like at the University of Toronto.

Tak to wygląda na Uniwersytecie w Toronto.

And actually, it turns out to, you know, pay a living wage.

Okazuje się, że można za taką pracę porządnie płacić,

People seem to love it.

a ludzie to kochają.

Yes, it's a little boring, but some people kind of get into the Zen of it.

Tak, jest to nieco nużące, ale niektórzy znajdują w tym swój Zen.

(Laughter)

(Śmiech)

And especially if it's kind of interesting books that you care about,

Szczególnie jeśli są to ciekawe książki, na których komuś zależy,

in languages that you can read.

w językach, które rozumie.

We actually have been able to do a pretty good job of this, at getting 10 cents a page.

Naprawdę zrobiliśmy kawał dobrej roboty, mieszcząc się w limicie 10 centów.

So 10 cents a page, 300 pages in your average book, 30 dollars a book.

Więc: 10 centów za stronę, przeciętna książka ma 300 stron, czyli 30 dolarów za książkę.

The Library of Congress, if you did the whole darn thing --

Biblioteka Kongresu, jeśli przerobić ją w całości,

26 million books -- is about 750 million dollars, right?

to 26 milionów książek, czyli wyjdzie około 750 milionów dolarów, prawda?

But a million books, I think, actually would be a pretty good start,

Ale milion książek, a myślę że byłby to całkiem niezły początek,

and that would cost 30 million dollars. That's not that big a bill.

kosztowałby 30 milionów dolarów. To nie jest aż tak dużo.

And what we've been able to do is get into libraries.

A nam udaje się współpraca z bibliotekami.

We've now got eight of these scanning centers in three countries,

Obecne mamy 8 ośrodków skanowania w 3 krajach,

and libraries are up for having their books scanned.

a biblioteki chcą skanować swoje zbiory.

The Getty here is moving their books to the UCLA,

Ośrodek Getty'ego przenosi książki do uniwersytetu UCLA,

which is where we have one these scanning centers,

gdzie mamy jedno z naszych centrów skanowania

and scanning their out-of-copyright books, which is fabulous.

i skanuje swoje książki wolne od praw autorskich, co jest wspaniałe.

So we're starting to get the institutional responsibility.

Zaczynamy więc być poważaną instytucją,

The thing we're missing is the 10 cents.

a jedyne czego nam brakuje, to tych 10 centów.

If we can get the 10 cents, all the rest of it flows.

Jeśli zdołamy je pozyskać, cała reszta idzie gładko.

We've scanned about 200,000 books.

Zeskanowaliśmy około 200 000 książek.

Now we're scanning about 15,000 books a month,

Teraz skanujemy około 15 000 książek miesięcznie

and it's starting to gear up another factor of two from there.

i szykuje się podwojenie tych wyników.

So all in all, that's going very well.

W sumie wszystko idzie bardzo dobrze.

And we're starting to move out of the just out-of-copyright

Zaczynamy wykraczać poza książki wolne od praw autorskich

into the out-of-print world.

i brać się za książki o wyczerpanym nakładzie.

So I think of -- we're kind of going from the out-of-copyright, library stuff,

My idziemy od strony bibliotecznych książek wolnych od praw autorskich,

and Amazon.com is coming from the in-print world.

a Amazon.com - od strony książek w druku

And I think we'll meet in the middle some place,

i myślę, że spotkamy się gdzieś w pół drogi

and have the classic thing that you have,

i osiągniemy klasyczny balans,

which is a publishing system and a library system working in parallel.

czyli działające równolegle: system wydawniczy i system bibliotek.

And so we're starting up a program to do out-of-print works, but loaning them.

Zaczynamy więc skanowanie prac o wyczerpanym nakładzie, ale wypożyczamy je.

Exactly what loaning means, I'm not quite sure.

Nie wiem dokładnie, na czym to "wypożyczanie" polega.

But anyway, loaning out-of-print works from the Boston Public Library,

Wypożyczamy prace o wyczerpanym nakładzie z Bostońskiej Biblioteki Publicznej,

the Woods Hole Oceanographic Institute and a few other libraries

z Instytutu Oceanograficznego w Woods Hole i z kilku innych bibliotek,

that are starting to participate in this program,

które zaczynają brać udział w tym programie,

to try out this model of where does a library stop

aby wypróbować ten model i zbadać gdzie kończy się biblioteka

and where does the bookstore take over.

a zaczyna księgarnia.

So all in all, it's possible to do this in large scale.

A więc, podsumowując, da się to robić na większą skalę.

We're also going back over microfilm and getting that online.

Rozważamy również skanowanie mikrofilmów i umieszczanie w sieci.

So, we can do 10 cents a page, we're going 15,000 books a month

Przy cenie 10 centów za stronę, robimy 15 000 książek miesięcznie

and we've got about 250,000 books online,

i mamy już około 250 000 książek w sieci,

counting all the other projects that are starting to add in.

wliczając też wszystkie inne projekty.

So what I wanted to argue is, books are within our grasp.

Chciałem zatem dowieść, że książki są w naszym zasięgu.

The idea of taking on the whole ball of wax is not that big a deal.

Zeskanowanie ich wszystkich, to nie jest aż taki problem.

Yes, it costs tens of millions, low hundreds of millions,

Tak, kosztuje to dziesiątki milionów, może setki milionów,

but one time shot and we've got basically the history of printed literature online.

ale za jednym zamachem mamy całą hstorię drukowanej literatury w sieci.

And then, there's business model issues

Pojawia się zagadnienie modelu biznesowego,

about how to try to effectively market it and get it to people.

dotyczące tego jak efektywnie wprowadzać to na rynek i dostarczać ludziom.

But it is within our grasp, technologically and law-wise,

Da się jednak zrealizować, zarówno pod względem technologicznym jak i prawnym,

at least for the out of print and out of copyright,

publikację w sieci zupełnie wszystkich

we suggest, to be able to get the whole darn thing online.

książek wolnych od praw autorskich i o wyczerpanym nakładzie.

Now let's go for audio, and I'm going to go through these.

A teraz spójrzmy na nagrania audio, wyjaśnię teraz tę kwestię.

So how much is there?

Ile tego jest?

Well, as best we can tell, there are about two to three million disks

Według naszej wiedzy, opublikowano dwa lub trzy miliony płyt:

having been published -- so 78s, long-playing records and CDs --

płyt o 78 obrotach na min, długogrających i kompaktowych,

or at least that's the largest archives of published materials

a przynajmniej tyle mają największe archiwa takich publikacji,

we've been able to sort of point at.

jakie udało nam się znaleźć.

It costs about 10 dollars a piece to go and take a disk

Za około 10 dolarów za sztukę, można wziąć płytę

and put it online, if you're doing things in volume.

i umieścić ją w sieci, jeśli robi się to hurtowo.

But we've found that the rights issues are really quite thorny.

Zauważyliśmy jednak, że zagadnienia prawne są dość drażliwe.

This is a fairly heavily litigated area,

Jest to obszar częstych procesów sądowych,

so we've found that there are niches in the music world

znaleźliśmy więc nisze w świecie muzyki,

that aren't served terribly well by the classic commercial publishing system.

którym klasyczny komercyjny system wydawniczy nie służy najlepiej.

And we've been starting to make these available by going

I zaczęliśmy udostępniać takie materiały poprzez

and offering shelf space on the Net.

oferowanie miejsca na wirtualnych półkach.

In the United States, it doesn't cost you to give something away. Right?

Rozdawanie nic nie kosztuje w Stanach Zjednoczonych. Prawda?

If you give something to a charity or to the public,

Jeśli oddasz coś na cele charytatywne lub dla dobra publicznego,

you get a pat on the back and a tax donation --

to cię pochwalą i dadzą ulgę podatkową,

except on the Net, where you can go broke.

ale gdy dasz w sieci - koszty cię zrujnują.

If you put up a video of your garage band, and it starts getting heavily accessed,

Jeśli wstawisz w sieci nagranie swojego zespołu i jest ono często oglądane,

you can lose your guitars or your house.

możesz stracić swoje gitary albo i dom.

This doesn't make any sense.

To nie ma sensu.

So we've offered unlimited storage, unlimited bandwidth, forever, for free,

Oferujemy więc nieograniczone miejsce na dysku i nieograniczony transfer, za darmo, na zawsze

to anybody that has something to share that belongs in a library.

każdemu, kto udostępni utwory, które nadają się do biblioteki.

And we've been getting a lot of takers. One is the rock 'n' rollers.

Zgłosiło się wielu chętnych. Jedni z nich to rokendrolowcy.

The rock 'n' rollers had a tradition of sharing,

Rokendrolowcy mają tradycję dzielenia się,

as long as nobody made any money. You could --

o ile nikt na tym nie zarabia.

concert recordings, it's not the commercial recordings,

Na przykład nagraniami z koncertów,

but concert recordings, started by the Grateful Dead.

które nie są komercyjne, co zapoczątkowała grupa Grateful Dead.

And we get about two or three bands a day signing up.

Codziennie dwa lub trzy zespoły zgłaszają się do nas.

They give permission, and we get about 40 or 50 concerts a day.

Udostępniają nam swoje materiały, codziennie dostajemy około 40 - 50 koncertów.

We have about 40,000 concerts, everything the Grateful Dead ever did,

Około 40 000 koncertów, w tym wszystko co Grateful Dead kiedykolwiek zagrali,

up on the Net, so that people can see it and listen to this material.

udostępniamy w sieci, gdzie ludzie mogą oglądać i słuchać tych materiałów.

So audio is possible to put up, but the rights issues are really pretty thorny.

A więc da sie umieszczać nagrania w sieci, ale kwestie prawne są dość drażliwe.

We've got a lot of collections now --

Mamy obecnie wiele zbiorów,

a couple hundred thousand items -- and it's growing over time.

kilkaset tysięcy eksponatów - i ta kolekcja cały czas rośnie.

Moving images: if you think of theatrical releases,

Filmy - jeśli chodzi o produkcje kinowe,

there are not that many of them.

to nie ma ich aż tak wiele.

As best we can tell, there are about 150,000 to 200,000 movies ever

Zgodnie z naszą wiedzą, istnieje od 150 000 do 200 000 filmów, które

that are really meant for a large-scale theatrical distribution. It's just not that many.

przeznaczone były do dystrybucji kinowej na wielką skalę. To nie jest aż tak wiele.

But half of those were Indian.

Połowa z nich to filmy indyjskie.

But anyway, it's doable,

W każdym razie da się to zrobić,

but we've only found about a thousand of these things that --

ale znaleźliśmy tylko około tysiąca filmów

to be out of copyright.

wolnych od praw autorskich.

So we've digitized those and made those available.

Zapisaliśmy je więc w wersji cyfrowej i udostępniliśmy je.

But we've found that there's lots of other types of movies

Jest jednak wiele innych rodzajów filmów,

that haven't really seen the light of day -- archival films.

które w zasadzie nie ujrzały jeszcze światła dziennego - filmy archiwalne.

We've found, also, a lot of political films, a lot of amateur films,

Znaleźliśmy również wiele filmów politycznych, wiele amatorskich,

all sorts of things that are basically needing a home, a permanent home.

rozmaite rzeczy, które potrzebują domu na stałe.

So we've been starting to make these available and it's grown to be very popular.

Zaczęliśmy ten dom oferować i stało się to bardzo popularne.

We're not quite a YouTube.

Nie jesteśmy czymś w rodzaju You Tube,

We tended towards longer-term things

zajmujemy się filammi mniej ulotnymi

and also things that people can reuse and make into new movies,

oraz takimi, które mogą być powtórnie użyte i przerobione na nowe filmy,

which has just been great fun.

co jest świetną zabawą.

Television comes quite a bit larger.

Telewizja to znacznie większe wyzwanie.

We started recording 20 channels of television 24 hours a day.

Zaczęliśmy nagrywanie 20 kanałów telewizyjnych, 24 godziny na dobę.

It's sort of the biggest TiVo box you've ever seen.

To największa nagrywarka, jaką w życiu widzieliście.

It's about a petabyte, so far, of worldwide television --

Na razie mamy około petabajta nagrań światowej telewizji:

Russian, Chinese, Japanese, Iraqi, Al Jazeera, BBC, CNN, ABC, CBS, NBC --

rosyjskiej, chińskiej, japońskiej, irakijskiej, Al Jazeera, BBC, CNN, ABC, CBS, NBC -

24 hours a day.

24 godziny na dobę.

We only put one week up,

Publikujemy nagrania tylko z jednego tygodnia,

which is mostly for cost reasons, which is the 9/11,

głównie ze względu na koszty, chodzi o tydzień ataku na WTC.

sort of from 9/11/2001. For one week, what did the world see?

Od 11.09.2001 przez jeden tydzień: co świat wtedy widział?

CNN was saying that Palestinians were dancing in the streets.

CNN podawało, że Palestyńczycz tańczyli na ulicach.

Were they? Let's look at the Palestinian television and find out.

Naprawdę? Popatrzmy na telewizję palestyńską i się dowiemy.

How can we have critical thinking without being able to quote

Jak możemy myśleć krytycznie, jeśli nie jesteśmy w stanie przywołać

and being able to compare what happened in the past?

lub porównywać przeszłych wydarzeń?

And television is dreadfully unrecorded and unquotable,

A telewizja jest przerażająco słabo rejestrowana i trudna do cytowania,

except by Jon Stewart, who does a fabulous job.

z wyjątkiem Jona Stewarta, który robi kawał dobrej roboty.

So anyway, television is, I would suggest, within our grasp.

W każdym razie sądzę, że telewizja jest w naszym zasięgu.

So 15 dollars per video hour, and also about 100 dollars to 150 dollars per celluloid hour,

15 dolarów za godzinę z wideo oraz 100 do 150 dolarów za godzinę z taśmy filmowej.

we're able to go and get materials online very inexpensively

Możemy tanio umieścić te materiały z sieci

and have them up on the Net.

i tanio je tam utrzymać.

And we've got, now, a lot of these materials.

Teraz mamy mnóstwo tych materiałów,

So we've got about 100,000 pieces up there.

udostępniamy około 100 000 utworów.

So books, music, video, software. There's only 50,000 titles of it.

Książki, muzyka, nagrania wideo, oprogramowanie - jest tego tylko 50 000 tytułów.

Mostly the issues there are legal issues and breaking copy protections.

Najczęstsze są problemy prawne i związane z przełamywaniem zabezpieczeń.

But we've worked through some of those,

Udało się nam jednak pokonać niektóre z nich,

but we've still got real problems in Washington.

wciąż mamy jednak poważne problemy w Waszyngtonie.

Well, we're best known as the World Wide Web.

Jesteśmy najbardziej znani jako Word Wide Web.

We've been archiving the World Wide Web since 1996.

Od 1996 roku archiwizujemy World Wide Web.

We take a snapshot of every website and all of the pages on it, every two months.

Robimy zrzut każdej strony internetowej co dwa miesiące.

And actually, it's really been pioneered by Alexa Internet,

Faktycznie, proces ten zapoczątkowała firma Alexa Internet,

which donates this collection to the Internet Archive.

która podarowała ten zbiór do naszego archiwum internetowego.

And it's been growing along for the last 11 years, and it's a fantastic resource.

Od 11 lat ten zbiór rozrasta się i stanowi wspaniały zasób wiedzy.

And we've made a Wayback Machine

Zrobiliśmy "Way Back Machine",

that you can then go and see old websites kind of the way they were.

dzięki której można zobaczyć stare strony internetowe tak, jak wyglądły kiedyś.

If you go and search on something -- this is Google.com,

Jeśli wpiszesz to do wyszukiwrki, np. Google.com

the different versions of it that we have,

pojawią się różne wersje, które posiadamy,

this is what it looks like when it was an alpha release,

tak właśnie wyglądł w wydaniu Alpha,

and this is what it looked like at Stanford.

a tak wyglądał w Stanford.

So anyway, you've got basically an idea of where things came from.

W każdym razie, możecie zobaczyć, skąd się co wzięło.

Mostly, people want to see their old stuff out of this.

Najczęściej ludzie chcą oglądać własne stare strony.

If there's one thing that we want to learn from the Library of Alexandria version one,

Nauka płynąca z historii starożytnej Biblioteki Aleksandryjskiej,

which is probably best known for burning,

która jest chyba najbardziej znana z tego, że spłonęła,

is, don't just have one copy.

to aby zawsze mieć więcej niż jedną kopię.

So we've started to -- we've made another copy of all of this

Zrobiliśmy już dodatkowe kopie wszystkiego co mamy

and we actually put it back in the Library of Alexandria.

i umieściliśmy je właśne w Bibliotece Aleksandryjskiej.

So this is a picture of the Internet Archive at the Library of Alexandria.

To jest zdjęcie archiiwum internetowego w Bibliotece Aleksandryjskiej.

And we now have also another copy building up in Amsterdam.

Również w Amsterdamie rozbudowujemy kolejną kopię.

So, we should put it in the San Andreas Fault Line in San Francisco,

Będziemy więc mieć kopie: na linii Uskoku San Andreas w San Francisco,

flood zone in Amsterdam and in the Middle East. Right, so anyway ...

na obszarach zalewowych w Amsterdamie i na Środkowym Wschodzie. A więc

so we're hedging our bets here.

nie stawiamy wszystkiego na jedną kartę.

If we go and put it in a couple more places, I think we'll be in good shape.

Jeśli uda nam się umieścić kopie jeszcze w kilku miejscach, to będzie nieźle.

There's a political and social question out of this.

Pojawia się pytanie natury politycznej i społecznej.

Is all of this, as we go digital, is it going to be public or private?

Czy zbiory zapisane w technice cyfrowej, będą własnością publiczną czy prywatną?

There's some large companies that have seen this vision,

Istnieją duże firmy, które wybrały podobną drogę,

that are doing large-scale digitization,

i które przeprowadzają dygitalizację na szeroką skalę,

but they're locking up the public domain.

ale one ograniczają domenę publiczną.

The question is, is that the world that we really want to live in?

Powstaje pytanie, czy naprawdę chcemy żyć w takim świecie?

What's the role of the public versus the private as things go forward?

Jaka ma być w przyszłości rola własności publicznej a jaka - prywatnej?

How do we go and have a world where we both have libraries

Jak sprawić, by w świecie przyszłości istniały zarówno biblioteki

and publishing in the future, just as we basically benefited as we were growing up?

jak i wydawnictwa, czym mogliśmy się cieszyć w czasach naszej młodości?

So universal access to all knowledge --

A więc powszechny dostęp do wiedzy -

I think it can be one of the greatest achievements of humankind,

myślę, że może on się stać jednym z największych osiągnieć ludzkości,

like the man on the moon, or the Gutenberg Bible, or the Library of Alexandria.

jak pierwszy człowiek na Księżycu, Biblia Gutenberga czy Biblioteka Aleksandryjska.

It could be something that we're remembered for,

Może to być coś, z czego zasłyniemy

for millennia, for having achieved.

przez następne tysiąclecia.

And as I said before, I'll end with something

I tak, jak już powiedziałem wcześniej, zakończę zdaniem,

that's carved above the door of the Carnegie Library.

wyrytym w kamieniu nad drzwiami Biblioteki Carnegie'go -

Carnegie -- one of the great capitalists of this country --

Carnegie - jeden z wielkich kapitalistów tego kraju -

carved above his legacy, "Free to the People."

wyrył nad drzwiami swej spuścizny "Dostępne dla ludu."

Thank you very much.

Dziękuję Państwu bardzo.