Romina Libster: The power of herd immunity (with English subtitles) | TED

Translator: Gisela Giardino Reviewer: Romina Pol

Tłumaczenie: Anna Snela Korekta: Karolina Ginalska

One of the first patients I had to see as a pediatrician was Sol,

Jednym z pierwszych pacjentów, którym przyszło mi się zająć jako pediatra

była Sol, śliczna miesięczna dziewczynka,

a beautiful month-old baby

która trafiła do szpitala z objawami ostrej infekcji oddechowej.

who was admitted with signs of a severe respiratory infection.

Until then, I had never seen a patient worsen so fast.

Nigdy wcześniej nie widziałam,

żeby stan pacjenta pogarszał się tak szybko.

In just two days she was connected to a respirator

W ciągu zaledwie dwóch dni podłączono ją do respiratora,

and on the third day she died.

a na trzeci dzień zmarła.

Sol had whooping cough.

Sol zachorowała na krztusiec.

After discussing the case in the room and after a quite distressing catharsis,

Po omówieniu przypadku

i pogodzeniu się z bolesną prawdą,

szef lekarzy-rezydentów powiedział:

I remember my chief resident said to me,

"Okay, take a deep breath. Wash your face.

"Weź głęboki oddech, obmyj twarz,

bo przed nami najtrudniejsze zadanie,

And now comes the hardest part:

rozmowa z rodzicami".

We have to go talk to her parents."

W takich chwilach człowiek zadaje sobie mnóstwo pytań.

At that time, a thousand questions came to mind,

Dlaczego miesięczna dziewczynka

from, "How could a one-month-old baby be so unfortunate?"

miała takiego pecha?

to, "Could we have done something about it?"

Co można było coś zrobić, żeby temu zapobiec?

Before vaccines existed,

Zanim powstały szczepionki

many infectious diseases killed millions of people per year.

wiele chorób zakaźnych

zabijało miliony ludzi rocznie.

During the 1918 flu pandemic

Podczas pandemii grypy w 1918 roku,

50 million people died.

zmarło 50 milionów osób.

That's greater than Argentina's current population.

To więcej niż obecnie wynosi populacja Argentyny.

Być może osoby nieco starsze

Perhaps, the older ones among you remember the polio epidemic

pamiętają epidemię polio

w Argentynie z 1956 roku.

that occurred in Argentina in 1956.

At that time, there was no vaccine available against polio.

Nie było jeszcze wtedy szczepionki przeciw polio.

People didn't know what to do. They were going crazy.

Ludzie nie wiedzieli co robić.

Zachowywali się jak szaleńcy, wapnem malowali drzewa na ulicach.

They would go painting trees with caustic lime.

They'd put little bags of camphor

W bieliznę swoich dzieci wkładali torebki z kamforą,

in their children's underwear, as if that could do something.

jakby mogło to coś w ogóle zdziałać.

W wyniku tej epidemii zmarły tysiące ludzi.

During the polio epidemic, thousands of people died.

And thousands of people were left with very significant neurological damage.

U tysięcy choroba pozostawiła bardzo poważne następstwa neurologiczne.

I know this because I read about it,

Wiem o tym z książek,

bo dzięki szczepionkom

because thanks to vaccines, my generation was lucky

moje pokolenie miało to szczęście,

że nie musiało się zmagać z tak straszną epidemią.

to not live through an epidemic as terrible as this.

Vaccines are one of the great successes of the 20th century's public health.

Szczepionki to jeden z wielkich sukcesów

w dziedzinie zdrowia publicznego XX wieku.

After potable water,

Po wodzie pitnej, są drugim czynnikiem,

they are the interventions that have most reduced mortality,

najskuteczniej zmniejszającym wskaźnik śmiertelności.

even more than antibiotics.

Wyprzedzają nawet antybiotyki.

Vaccines eradicated terrible diseases such as smallpox from the planet

Dzięki szczepionkom udało się kompletnie wyeliminować straszną chorobę,

jaką jest ospa,

and succeeded in significantly reducing mortality

oraz bardzo znacząco zmniejszyć śmiertelność

due to other diseases such as measles,

w wyniku innych chorób,

takich jak, między innymi odra, krztusiec, czy polio.

whooping cough, polio and many more.

Choroby te należą do grupy o nazwie

All these diseases are considered vaccine-preventable diseases.

"choroby zapobiegane szczepionkami".

What does this mean?

Co to oznacza?

That they are potentially preventable,

Że można im zapobiec,

but in order to be so, something must be done.

ale w tym celu należy zrobić jedną rzecz,

You need to get vaccinated.

trzeba się zaszczepić.

Myślę, że znacząca większość, o ile nie wszyscy tu obecni,

I imagine that most, if not all of us here today,

received a vaccine at some point in our life.

przynajmniej raz w życiu otrzymali szczepionkę.

Nie jestem jednak pewna,

Now, I'm not so sure that many of us know

czy mamy świadomość, jakie szczepionki lub środki na wzmocnienie odporności

which vaccines or boosters we should receive after adolescence.

należy przyjąć po okresie dojrzewania.

Have you ever wondered who we are protecting

Zastanawialiście się kiedyś, kogo chronią szczepionki?

when we vaccinate?

What do I mean by that?

Mam na myśli to,

Is there any other effect beyond protecting ourselves?

czy istnieje jakiś inny cel szczepionki,

niż ochrona samych siebie?

Pozwólcie, że wam coś zademonstruję.

Let me show you something.

Imagine for a moment

Wyobraźcie sobie,

że znajdujemy się w mieście,

that we are in a city

that has never had a case of a particular disease,

w którym pewne choroby są kompletnie nieznane,

such as the measles.

na przykład odra.

This would mean that no one in the city has ever had contact with the disease.

Chodzi mi o to,

że nikt nigdy w tym mieście nie miał kontaktu z tą chorobą,

więc nie ma naturalnej odporności

No one has natural defenses against, nor been vaccinated against measles.

ani nie został przeciw niej zaszczepiony.

If one day, a person sick with the measles appears in this city

Jeśli pewnego dnia

pojawi się tam osoba chora na odrę,

choroba nie napotka dużego oporu,

the disease won't find much resistance

and will begin spreading from person to person,

zacznie przenosić się na kolejne osoby

and in no time it will disseminate throughout the community.

i w bardzo krótkim czasie

opanuje całą społeczność.

After a certain time

Po pewnym czasie

a big part of the population will be ill.

znacząca część populacji zachoruje.

This happened when there were no vaccines.

Taki był schemat zanim wynaleziono szczepionki.

Now, imagine the complete opposite case.

Wyobraźcie sobie teraz całkowicie odwrotną sytuację.

We are in a city

Jesteśmy w mieście,

w którym ponad 90% mieszkańców

where more than 90 percent of the population

has defenses against the measles, which means

jest odpornych na odrę.

Oznacza to, że przebyli chorobę i wykształcili naturalną odporność,

that they either had the disease, survived, and developed natural defenses;

przeżyli,

or that they had been immunized against measles.

albo zostali zaszczepieni przeciwko odrze.

Jeśli pewnego dnia, w tym mieście

If one day,

a person sick with the measles appears in this city,

pojawi się osoba chora na odrę,

choroba napotka znacznie większy opór

the disease will find much more resistance

and won't be transmitted that much from person to person.

i nie będzie w stanie tak łatwo przenosić się na kolejne osoby.

The spread will probably remain contained

Uda się uzyskać kontrolę na jej rozprzestrzenieniem

and a measles outbreak won't happen.

i wybuch epidemii odry nie nastąpi.

Zwróćcie uwagę na jedną rzecz.

I would like you to pay attention to something.

People who are vaccinated

Osoby zaszczepione

are not only protecting themselves,

chronią nie tylko siebie,

ale zapobiegają rozprzestrzenianiu się

but by blocking the dissemination of the disease

within the community,

choroby w swoich społecznościach,

they are indirectly protecting the people in this community

czym pośrednio chronią

niezaszczepionych członków tych społeczności.

who are not vaccinated.

They create a kind of protective shield

Stanowią swoistą tarczę ochronną,

which prevents them from coming in contact with the disease,

bo poprzez uniknięcie choroby,

so that these people are protected.

są bezpieczne.

This indirect protection

Ten pośredni efekt ochrony

that the unvaccinated people within a community receive

osób niezaszczepionych w danej społeczności

jedynie poprzez otaczanie ich osobami zaszczepionymi,

simply by being surrounded by vaccinated people,

is called herd immunity.

nazywa się zbiorową odpornością.

Wiele osób

Many people in the community

depend almost exclusively on this herd immunity

polega prawie wyłącznie na tej odporności zbiorowej,

aby chronić się przed chorobami.

to be protected against disease.

The unvaccinated people you see in infographics are not just hypothetical.

Nie są to hipotetyczne przykłady.

To nasi siostrzeńcy, dzieci,

Those people are our nieces and nephews, our children,

who may be too young to receive their first shots.

być może jeszcze za małe na szczepionkę.

To nasi rodzicie, bracia, znajomi,

They are our parents, our siblings,

our acquaintances,

who may have a disease,

którzy może cierpią na jakieś choroby

or take medication that lowers their defenses.

lub przyjmują lekarstwa zmniejszające odporność.

Są to też osoby

There are also people who are allergic to a particular vaccine.

uczulone na konkretne szczepionki,

albo nawet my sami,

They could even be among us,

any of us who got vaccinated,

jeśli mimo zaszczepienia,

but the vaccine didn't produce the expected effect,

nie udało się osiągnąć zamierzonego efektu.

Bo nie wszystkie szczepionki

because not all vaccines are always 100 percent effective.

są zawsze w 100% skuteczne.

All these people depend almost exclusively on herd immunity

Wszystkie te osoby polegają prawie wyłącznie

na zbiorowej odporności

to be protected against diseases.

dla ochrony przed chorobami.

To achieve this effect of herd immunity,

Aby osiągnąć efekt odporności zbiorowej

należy zaszczepić znaczący odsetek populacji.

it is necessary that a large percentage of the population be vaccinated.

This percentage is called the threshold.

Odsetek ten nazywa się progiem

The threshold depends on many variables:

i zależy od wielu zmiennych.

Typu bakterii,

It depends on the germ's characteristics,

and those of the immune response that the vaccine generates.

reakcji immunologicznej

wywołanej szczepionką.

Ale wszystkie mają wspólną cechę.

But they all have something in common.

If the percentage of the population in a vaccinated community

Jeśli w danej społeczności odsetek mieszkańców zaszczepionych

is below this threshold number,

jest niższy niż próg,

choroba rozprzestrzenia się swobodniej

the disease will begin to spread more freely

and may generate an outbreak of this disease within the community.

i w społeczności

może dojść do wybuchu epidemii.

Even diseases which were at some point controlled may reappear.

Nawet choroby, które dotąd

były pod kontrolą

mogą pojawić się na nowo.

This is not just a theory.

To nie jest tylko teoria.

This has happened, and is still happening.

To już miało i nadal ma miejsce.

W 1998 roku brytyjski naukowiec

In 1998, a British researcher published an article

opublikował artykuł,

in one of the most important medical journals,

w jednym z najważniejszych czasopism medycznych,

saying that the MMR vaccine,

w którym stwierdził, że potrójna szczepionka,

przeciwko odrze, śwince i różyczce,

which is given for measles, mumps and rubella,

was associated with autism.

ma związek z autyzmem.

This generated an immediate impact.

Efekt był natychmiastowy.

Ludzie zaczęli unikać szczepionek

People began to stop getting vaccinated, and stopped vaccinating their children.

i nie zgadzać się na szczepienie swoich dzieci.

And what happened?

Jaki był tego skutek?

The number of people vaccinated,

W wielu społecznościach na świecie

in many communities around the world, fell below this threshold.

liczba zaszczepionych osób

spadła poniżej progu.

And there were outbreaks of measles in many cities in the world --

Epidemie odry

wybuchły w wielu miastach na świecie.

in the U.S., in Europe.

W Stanach Zjednoczonych, w Europie.

Many people got sick.

Wiele osób zachorowało

i wiele z nich zmarło na odrę.

People died of measles.

What happened?

Poza tym,

This article also generated a huge stir within the medical community.

artykuł ten wywołał też

wielkie zamieszanie w społeczności medycznej.

Dziesiątki badaczy zaczęło sprawdzać,

Dozens of researchers began to assess if this was actually true.

czy zawarte w nim stwierdzenia faktycznie są prawdziwe.

Not only could no one find

Nie tylko nie znaleziono

a causal association between MMR and autism at the population level,

zależności przyczynowo-skutkowej

pomiędzy wspomnianą szczepionką, a autyzmem,

but it was also found that this article had incorrect claims.

odkryto też,

że w artykule zawarte były nieprawdziwe stwierdzenia.

Even more, it was fraudulent.

Był on po prostu niezgodny z prawdą.

Był oszustwem.

It was fraudulent.

Czasopismo publicznie wycofało

In fact, the journal publicly retracted the article in 2010.

poparcie dla artykułu w 2010 roku.

One of the main concerns and excuses for not getting vaccinated

Jedną z podstawowych obaw

i argumentów przeciwko szczepieniom są efekty uboczne.

are the adverse effects.

Vaccines, like other drugs, can have potential adverse effects.

Szczepionki, podobnie jak leki,

mogą wywoływać efekty uboczne.

Most are mild and temporary.

Większość z nich jest łagodna i tymczasowa,

But the benefits are always greater than possible complications.

ale korzyści płynące ze szczepień są zawsze większe

niż możliwe powikłania.

When we are ill, we want to heal fast.

Kiedy jesteśmy chorzy,

chcemy szybko wyzdrowieć.

Większość z nas tu obecnych,

Many of us who are here

take antibiotics when we have an infection,

kiedy przechodzi infekcję,

bierze antybiotyki.

Jeśli mamy nadciśnienie, bierzemy leki obniżające ciśnienie

we take anti-hypertensives when we have high blood pressure,

czy leki na serce.

we take cardiac medications.

Dlaczego? Bo jesteśmy chorzy

Why? Because we are sick and we want to heal fast.

i chcemy szybko wyzdrowieć.

And we don't question it much.

Nie zadajemy zbyt wielu pytań.

Why is it so difficult to think of preventing diseases,

Dlaczego taką trudność sprawia nam

zapobieganie chorobom,

by taking care of ourselves when we are healthy?

czy dbanie o siebie, kiedy jesteśmy zdrowi?

Bardzo dbamy o siebie w obliczu choroby

We take care of ourselves a lot when affected by an illness,

lub w sytuacji bezpośredniego zagrożenia.

or in situations of imminent danger.

Podejrzewam, że prawie połowa z was

I imagine most of us here,

remember the influenza-A pandemic

pamięta pandemię wirusa grypy typu A,

which broke out in 2009 in Argentina and worldwide.

która wybuchła tu, w Argentynie, jak i na całym świecie w 2009 roku.

When the first cases began to come to light,

Kiedy zaczęły pojawiać się pierwsze przypadki

we, here in Argentina, were entering the winter season.

w Argentynie był początek zimy.

We knew absolutely nothing.

Nikt nie wiedział absolutnie nic.

Wszędzie panował chaos.

Everything was a mess.

People wore masks on the street, ran into pharmacies to buy alcohol gel.

Ludzie chodzili po ulicy z maseczkami na twarzy,

biegaliśmy do aptek

kupować alkohol w żelu.

People would line up in pharmacies to get a vaccine,

Przed aptekami ustawiały się kolejki po szczepionkę,

without even knowing if it was the right vaccine

choć nie było nawet wiadomo,

that would protect them against this new virus.

czy chroni ona przed nowym wirusem.

We knew absolutely nothing.

Nie było kompletnie nic wiadomo.

At that time, in addition to doing my fellowship at the Infant Foundation,

Odbywałam wtedy

staż badawczy w Fundacji Infant,

I worked as a home pediatrician for a prepaid medicine company.

ale też pracowałam jako pediatra domowy

w firmie oferującej abonamentowe usługi medyczne.

I remember that I started my shift at 8 a.m.,

Zaczynałam dyżur o 8 rano

and by 8, I already had a list of 50 scheduled visits.

i już miałam 50 umówionych wizyt.

Panował chaos, nikt nie miał pojęcia co robić.

It was chaos; people didn't know what to do.

I remember the types of patients that I was examining.

Zwróciłam uwagę na

charakterystyczne cechy moich pacjentów.

The patients were a little older than what we were used to seeing in winter,

Byli to pacjenci nieco starsi

niż to zazwyczaj bywa zimą,

z objawami dłuższej gorączki.

with longer fevers.

And I mentioned that to my fellowship mentor,

Powiedziałam o tym mojemu mentorowi stażu.

and he, for his part, had heard the same from a colleague,

On z kolei zasłyszał,

about the large number of pregnant women

że wiele ciężarnych kobiet

and young adults

i młodych osób w dorosłym wieku

przyjmuje się na intensywną terapię

being hospitalized in intensive care,

with hard-to-manage clinical profiles.

z ciężkimi objawami.

At that time, we set out to understand what was happening.

Postanowiliśmy zbadać,

co właściwie się dzieje.

First thing Monday morning, we took the car

W poniedziałek rano wsiedliśmy w samochód

i pojechaliśmy do szpitala w prowincji Buenos Aires,

and went to a hospital in Buenos Aires Province,

do którego odsyłało się

that served as a referral hospital for cases of the new influenza virus.

wszystkich pacjentów z tym nowym rodzajem wirusa grypy.

Szpital wypełniony był ludźmi.

We arrived at the hospital; it was crowded.

All health staff were dressed in NASA-like bio-safety suits.

Cały personel był ubrany w stroje ochronne jak w NASA.

We all had face masks in our pockets.

My mieliśmy w kieszeni zwykłe maseczki.

I, being a hypochondriac, didn't breathe for two hours.

Jestem hipochondryczką, przez 2 godziny nie oddychałam,

ale udało nam się zobaczyć całą sytuację.

But we could see what was happening.

Immediately, we started reaching out to pediatricians

Natychmiast skontaktowaliśmy się

z pediatrami z sześciu szpitali ze stolicy

from six hospitals in the city and in Buenos Aires Province.

i sąsiednich miejscowości.

Our main goal was to find out

Staraliśmy się jak najszybciej zrozumieć,

how this new virus behaved in contact with our children,

jak ten nowy wirus wpływa na nasze dzieci.

in the shortest time possible.

A marathon work.

W maratońskim tempie,

w mniej niż trzy miesiące

In less than three months,

we could see what effect this new H1N1 virus had

zaobserwowaliśmy charakterystyczne cechy nowego wirusa H1N1

on the 251 children hospitalized by this virus.

na grupie 251 dzieci przebywających w szpitalu z jego powodu.

We could see which children got more seriously ill:

Oceniliśmy, które dzieci zachorowały najciężej,

children under four, especially those less than one year old;

były to te poniżej czwartego roku życia,

a zwłaszcza te młodsze niż rok,

pacjenci ze schorzeniami neurologicznymi,

patients with neurological diseases;

and young children with chronic pulmonary diseases.

dzieciaki z przewlekłymi chorobami płuc.

Identifying these at-risk groups was important

Zidentyfikowanie grup ryzyka było niezwykle istotne,

to include them as priority groups

bo można im było przyznać pierwszeństwo

in the recommendations for getting the influenza vaccine,

przy podawaniu szczepionki przeciw grypie,

not only here in Argentina,

nie tylko tu, w Argentynie,

but also in other countries which the pandemic not yet reached.

ale też w innych krajach,

do których pandemia jeszcze nie dotarła.

A year later,

Rok później, kiedy dostępna już była szczepionka

when a vaccine against the pandemic H1N1 virus became available,

przeciwko wirusowi H1N1,

we wanted to see what happened.

postanowiliśmy sprawdzić jej efektywność.

After a huge vaccination campaign

Po ogromnej kampanii szczepień,

aimed at protecting at-risk groups,

której celem była ochrona grup ryzyka,

these hospitals, with 93 percent of the at-risk groups vaccinated,

w tych szpitalach,

z grupy 93% zaszczepionych pacjentów,

had not hospitalized a single patient

nie przyjęto ani jednej osoby,

for the pandemic H1N1 virus.

w związku z wirusem H1N1.

(Applause)

(Brawa)

In 2009: 251.

W roku 2009 było 251 przypadków.

In 2010: zero.

W 2010 zero.

Vaccination is an act of individual responsibility,

Szczepienie to przejaw odpowiedzialności indywidualnej,

but it has a huge collective impact.

jednak jej wpływ na zbiorowość jest ogromny.

If I get vaccinated, not only am I protecting myself,

Szczepiąc się, chronię nie tylko siebie,

but I am also protecting others.

ale także innych.

Sol had whooping cough.

Sol zapadła na krztusiec.

Sol was very young,

Była malutką dziewczynką i nie dostała jeszcze

and she hadn't yet received her first vaccine against whooping cough.

swojej pierwszej szczepionki przeciwko tej chorobie.

Nadal zadaję sobie pytanie, jakby potoczyły się jej losy,

I still wonder what would have happened

if everyone around Sol had been vaccinated.

gdyby wszystkie osoby z jej otoczenia

były zaszczepione.

(Applause)

(Brawa)